Op 21 november 2011 schokte het nieuws over de dood van honkballer Gregory Halman Nederland en de honkbalwereld. De 24-jarige international werd in Rotterdam om het leven gebracht door zijn twee jaar jongere broer, Jason Halman. Wat volgde was een complex verhaal van psychose, rechtszaak, vrijspraak en uiteindelijk, de terugkeer van Jason Halman naar het honkbalveld.
De fatale nacht en de nasleep
In de vroege ochtend van 21 november 2011 vond de steekpartij plaats in het appartement van Jason Halman in Rotterdam-West. Gregory Halman, die op dat moment in Nederland was na het einde van het Amerikaanse honkbalseizoen, logeerde bij zijn broer. Volgens berichten zouden de broers woorden hebben gehad over een radio die te hard stond. De situatie escaleerde en Jason stak Gregory met een mes in zijn halsslagader. Gregory overleed ter plekke.
De arrestatie en ondervraging van Jason Halman volgden snel. Al snel rezen er vragen over de toestand van de dader. Zijn advocaat verklaarde dat Jason ontoerekeningsvatbaar zou zijn. Er zouden geen drugs, geld of een langdurige ruzie in het spel zijn geweest.
Het nieuws sloeg in als een bom. Gregory Halman was een succesvolle honkballer die sinds 2004 op het hoogste niveau speelde bij de Seattle Mariners in de Amerikaanse Major League. Hij was een voorbeeld voor velen en kwam 22 keer uit voor het Nederlands honkbalteam. De familie Halman stond bekend als een echte honkbalfamilie. Vader Eddy Halman speelde in de Nederlandse hoofdklasse, Jason was ook een talentvolle honkballer en Gregory's zus speelde softbal op hoog niveau.
Psychose en vrijspraak
Uit onderzoek van het Pieter Baan Centrum (PBC) bleek dat Jason Halman ten tijde van de doodsteek in een psychose verkeerde. De psychose zou zijn veroorzaakt door een combinatie van blowen en andere factoren. Tijdens de zitting verklaarde Jason dat hij erg somber was en zich weinig kon herinneren van het neersteken van zijn broer.
Lees ook: MLB salarissen analyse
Op advies van het PBC besloot de rechtbank in Rotterdam om Jason Halman onmiddellijk vrij te laten. Hij werd niet veroordeeld voor de dood van zijn broer, omdat hij ontoerekeningsvatbaar werd geacht. Wel werd hij geacht vrijwillig mee te werken aan begeleiding door de reclassering bij terugkeer in de maatschappij. De rechtbank achtte doodslag wel bewezen.
De vrijspraak leidde tot gemengde reacties. Sommigen vonden het terecht, gezien de psychische toestand van Jason Halman. Anderen vonden het onbegrijpelijk dat iemand die zijn broer had gedood, niet gestraft werd.
De lange weg terug
Na zijn vrijlating verdween Jason Halman uit de schijnwerpers. Hij bouwde aan zijn leven en vond geluk bij zijn gezin. Honkbal leek verleden tijd, hoewel hij af en toe nog wel eens bij wedstrijden kwam kijken.
Maar de liefde voor het spel bleef sluimeren. Eind 2018, zeven jaar na de tragedie, werd Jason benaderd door zijn vriend Jeffrey Arends, die op dat moment coach was bij hoofdklasser Twins. Arends vroeg Jason of hij interesse had in een rentree. Zijn catcher was vertrokken en hij zag in Jason de ideale vervanger.
Jason begon met meetrainen en al snel bleek dat hij nog steeds over de nodige kwaliteiten beschikte. Hij was een natuurlijke leider en inspireerde de jongere spelers. De club informeerde bij de Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond (KNBSB) of zij bezwaren hadden tegen de rentree van Halman. Het antwoord was positief.
Lees ook: Profhonkbal: een latere roeping
Terugkeer op het veld
In 2019 maakte Jason Halman zijn rentree in de hoofdklasse bij Twins. Zijn terugkeer werd door velen positief ontvangen. Men was blij dat hij de kans kreeg om zijn leven weer op te pakken en zijn passie voor honkbal te volgen.
De psychiatrie juichte de terugkeer van Halman toe. Zij benadrukten dat mensen die een psychische stoornis hebben gehad, de kans moeten krijgen om hun leven weer op te pakken. Mededogen is belangrijk, geen argusogen.
Jim van Os, hoogleraar psychiatrie van het UMC Utrecht, stelde dat mensen na een psychose vaak nog jaren schuldig voelen. Hun geweten knaagt, maar ze waren niet wilsbekwaam. Het is belangrijk om de psychose te integreren in hun levensverhaal en te durven denken aan nieuwe doelen.
In de honkbalwereld werd er niet veel over het verleden van Jason Halman gesproken. Zijn rentree werd niet als een tweede kans gezien. Men was vooral blij dat hij weer onderdeel uitmaakte van de honkbalgemeenschap.
Selectie voor Oranje en mediastorm
De terugkeer van Jason Halman kreeg in juni 2019 een extra dimensie toen hij werd opgenomen in de selectie van het Nederlands honkbalteam voor het World Port Tournament (WPT) in Rotterdam. Bondscoach Evert Jan 't Hoen verklaarde dat Halman bij Oranje zat, omdat hij gewoon een hele goede honkballer was. Directeur Tjerk Smeets van de KNBSB voegde eraan toe dat Halman een van de betere spelers van de hoofdklasse was.
Lees ook: Honkbal Hoofddorp en omgeving
Jason Halman zelf was blij met zijn selectie. Hij vond het mooi tegenover zijn kinderen, die hun vader voor het eerst in een vol stadion zouden zien spelen. Wel besefte hij dat er "een hoop shit" op hem af kon komen.
En die "shit" kwam er ook. Toen bekend werd dat Halman mee zou doen aan het WPT, publiceerden enkele landelijke media berichten met koppen als "Honkballer Halman na doodsteken broer weer in Oranje-selectie". Deze berichten leidden tot tumult. Vrienden en bekenden van Halman probeerden de berichten aan te laten passen, maar tevergeefs. Men beriep zich op de persvrijheid.
Jason Halman zelf wilde niet met de pers praten en gaf geen interviews. Ook zijn familieleden wilden niet reageren.
tags: #honkballer #halman #doodsteken #broer