In de moderne hockeytraining is er een verschuiving van traditionele methoden naar spelgerichte training, waarbij technische vaardigheden worden aangeleerd in relatie tot het spel. Dit artikel duikt in de omgekeerde dummy, een waardevolle passeertechniek, en hoe deze past binnen een spelgerichte aanpak.
Spelgerichte Training en Handelingstheorie
De KNHB benadrukt in haar visie op Spel & Spelontwikkeling (S&SO) drie centrale onderdelen: spelgericht trainen, motorisch leren en motivatie & feedback. Binnen deze visie is het belangrijk om hockeytechnische vaardigheden te trainen in relatie tot het spel. De handelingstheoretische benadering, die uitgaat van de wisselwerking tussen een individu en zijn omgeving, vormt hierbij de basis. Het menselijk bewegen, en dus ook het spelen van hockey, is een manier om zinvol betrokken te zijn op de wereld om ons heen.
Sjef Peeters stelt dat we de klassieke trainingsmethodiek voor het aanleren en verbeteren van technische vaardigheden - waarbij we de bal van A naar B, van B naar C en van C naar D spelen - moeten loslaten.
Het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV) als voorbeeld
Het KNKV hanteert een vergelijkbare handelingstheoretische aanpak. In korfbal wordt de term 'techniek' zo min mogelijk gebruikt. De opvatting is dat de techniek van een schot of andere korfbalactie alleen in theorie bestaat. In plaats daarvan wordt gefocust op vaardigheden die effectiever zijn in wedstrijdsituaties. Het leren van korfbalvaardigheden in een variabele leersituatie, waarbij de wedstrijdomstandigheden worden nagebootst, biedt de speler de mogelijkheid om zijn vaardigheden flexibel aan te passen aan die wedstrijdomstandigheden.
Open en Gesloten Vaardigheden
De manier van trainen hangt sterk af van de omgeving waarin een sport beoefend wordt. Bij sporten zoals turnen staat de omgeving vast, waardoor voornamelijk gesloten vaardigheden worden getraind. Hockey daarentegen bestaat voornamelijk uit open vaardigheden, waarbij er voortdurend moet worden ingespeeld op wisselende situaties. Het gaat dus niet zozeer om de perfecte beweging, maar om het zoeken naar oplossingen in voortdurend wisselende situaties.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Het Schema Doelspel Hockey (SDH)
Het hockeyspel is te vereenvoudigen tot balbezit (BB), niet-balbezit (NBB) en omschakelen (OS: BV= balverlies en BW= balwinst). Het Schema Doelspel Hockey is verdeeld in vier zones, waarbij zone 1 de goal is die je verdedigt en zone 4 de goal waarin je wilt scoren. Dit schema helpt bij het ontwerpen van trainingsvormen die in lijn staan met het hockeyspel.
De Omgekeerde Dummy: Een gedetailleerde uitleg
De omgekeerde dummy is een passeertechniek die gebruikt wordt om een tegenstander op het verkeerde been te zetten en te passeren.
Uitvoering:
- Aanloop: Je loopt met de bal aan je stick (op je forehand) recht op je tegenstander af, zodat je niet laat zien aan welke kant je gaat passeren. Je linkerhand is daarbij bovenaan je stick en met je rechterhand houd je je stick ongeveer in het midden vast.
- Misleiding: Dichtbij je tegenstander gekomen doe je, met een rechtop gehouden stick, net alsof je de bal langs de backhand (aan de rechterkant dus) van je tegenstander wilt spelen.
- Omschakeling: Je haalt de bal echter snel (met je forehand) naar de andere kant.
- Passeren: Vervolgens speel je de bal met de backhand langs de linkerkant van je tegenstander, terwijl je zelf aan de andere kant je tegenstander voorbij loopt.
- Belangrijk: Zorg er daarbij wel voor dat je de bal niet te hard langs je tegenstander speelt, want je moet er even later zelf weer goed bij kunnen.
Trainingstips voor de Omgekeerde Dummy
- Oefening: Het trainen van de dummy werkt het beste met een medespeler of trainer die je probeert te verdedigen. Begin met een pylon om de beweging onder de knie te krijgen.
- Schijnbeweging: Leg de focus op de schijnbeweging die je maakt, zodat de tegenstander echt het gevoel krijgt dat je de andere kant op gaat. Beweeg je schouder dus met overtuiging de verkeerde kant op en richt je blik ook op die kant.
- Snelheid: Snelheid is erg belangrijk bij de dummy.
- Handpositie: Linkerhand boven aan de stick en rechterhand ongeveer in het midden.
Variaties en Andere Passeerbewegingen
Naast de omgekeerde dummy zijn er nog veel meer passeerbewegingen en varianten. En per hockeyer is de uitvoering natuurlijk verschillend, waardoor nooit 2 bewegingen dezelfde zijn.
- De klassieke haringtruc
- Het trappetje
- De lift
- Het V-tje
Trainingsvormen voor Passeer Vaardigheden
Trainingsvormen kunnen worden onderverdeeld in wedstrijdvormen, spelvormen en oefenvormen. In een wedstrijdvorm worden vaardigheden toegepast in de zone waarin de speluitdaging zich afspeelt. Een spelvorm is eenvoudiger en wordt niet per se in de zone getraind waar de speluitdaging zich afspeelt. Een oefenvorm is geschikt voor het aanleren en verbeteren van vaardigheden.
Impliciet Leren en Keuzemomenten
Het is belangrijk om te beseffen dat er tijdens de trainingsvormen gebruik gemaakt kan worden van bewuste en onbewuste leermethodes. De voorkeur gaat uit naar onbewust leren, omdat dit een effectiever leereffect oplevert. Probeer daarom zoveel mogelijk keuzemomenten in te bouwen, ongeacht de trainingsvorm die je kiest. Spelers leren zo overzicht te houden en voortdurend keuzes te maken.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Randvoorwaarden voor Trainers
- Impliciet leren: Voorkeur voor impliciet leren (onbewust) ten opzichte van expliciet leren (bewust).
- Feedback: Wees beperkt in wat je gaat zeggen: de kunst is om veel te zien, maar weinig te zeggen/te vragen. Stel open vragen om de speler in de modus van leren en ontwikkelen te brengen.
- Spelenderwijs training geven: Vooral voor de Jongste Jeugd is het belangrijk om spelenderwijs training te geven, waarbij de spelers het idee hebben dat ze aan het spelen zijn, terwijl er onbewust veel geleerd wordt.
Motorisch Leren: Bewust en Onbewust
Motorisch leren is de mogelijkheid om nieuwe bewegingen aan te leren en/of bestaande bewegingen te verfijnen of te veranderen als gevolg van interactie met de omgeving. Er zijn talloze methodische en didactische principes die een trainer kan toepassen. De meeste trainers zijn bekend met bewust leren, waarbij de aandacht gericht is op de uitvoering van de beweging. Bij onbewust leren is de aandacht gericht op het doel van de beweging.
Voordelen van Onbewust Leren
Eén van de belangrijkste voordelen van onbewust leren is dat spelers die onbewust leren beter presteren onder druk. Onbewust leren voorkomt dat spelers nadenken bij een beweging in stresssituaties. Verder doet onbewust leren niet onder ten opzichte van bewust leren en leidt zelfs vaker tot een beter leerresultaat.
Tools voor Onbewust Leren
Er zijn verschillende tools ontwikkeld die in steeds meer sporten worden toegepast om onbewust leren te stimuleren:
- Beeldspraak: Gebruik beeldspraak om de kritische succesfactor van een beweging te omschrijven.
- Observerend leren: Spelers leren door kijken, imiteren en uitproberen.
- Differentieel leren: Differentieel leren ziet de kracht in gevarieerd oefenen en gaat niet uit van een ideale beweging die op alle sporters van toepassing is.
- Aanpassen aan de omgeving: De speler moet zich altijd aanpassen aan de omgeving en niet andersom.
- Vermoeidheid: Situaties kunnen ook onder vermoeidheid getraind worden.
- Onhandige posities: Leer spelers om vanuit onhandige posities spelproblemen op te lossen.
- Externe focus: Bij externe focus is de aandacht gericht buiten het eigen lichaam.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
tags: #omgekeerde #dummy #hockey #uitleg