Het Noord-Koreaans voetbalelftal is meer dan alleen een sportteam; het is een instrument van de staat, verweven met politiek en propaganda. Dit artikel duikt in de selectie van het elftal, de politieke context waarin ze opereren, en hun prestaties op het internationale toneel.
De Gesloten Wereld van het Noord-Koreaanse Voetbal
Noord-Korea is een van de meest geïsoleerde landen ter wereld, geregeerd door een totalitair regime onder leiding van Kim Jong-un. Buitenlandse toeristen kunnen het land wel in, maar moeten bij binnenkomst hun paspoort en telefoon inleveren en staan tijdens hun bezoek onder toezicht van Noord-Koreaanse 'gidsen'. Sinds 1950 is het officieel in oorlog met Zuid-Korea, maar beide landen houden zich aan een wapenstilstand die in 1953 werd getekend. Er komt maar weinig informatie naar buiten uit Noord-Korea, maar bekend is wel dat de bevolking zwaar te lijden heeft onder het regime van Kim Jong-un. Volgens de Verenigde Naties is bijna de helft van de 20 miljoen inwoners ondervoed. Ook heeft Noord-Korea kernwapens. Al jaren wordt onderhandeld om het land de wapens te laten vernietigen en te stoppen met het ontwikkelen van nieuwe wapens. De Amerikaanse president Donald Trump probeerde te onderhandelen, maar ook dit liep tot nu toe op niks uit.
Deze geslotenheid heeft ook invloed op het voetbal. Wedstrijden in Noord-Korea worden onder strikte voorwaarden gespeeld. Een recent voorbeeld is de kwalificatiewedstrijd voor het wereldkampioenschap in Qatar in 2022 tegen Zuid-Korea, die plaatsvond in Pyongyang.
De Derby Tegen Zuid-Korea: Meer dan een Wedstrijd
De confrontatie tussen Noord- en Zuid-Korea op het voetbalveld is beladen met politieke spanning. Dat beide landen, die officieel nog steeds met elkaar in oorlog zijn, tegen elkaar voetballen is op zich niet heel bijzonder, dat gebeurt vaker. Maar de laatste keer dat deze derby in Noord-Korea werd gespeeld, was in 1990. "Het is echt een gevoelige wedstrijd", legt Remco Breuker uit, Korea-deskundige aan Universiteit Leiden. "Noord-Korea doet dit alleen onder haar eigen voorwaarden."
Voor de wedstrijd in 2022 stelde het regime strenge voorwaarden. Journalisten en Zuid-Koreaanse toeschouwers waren niet welkom. Vooraf werd gedacht dat het stadion gevuld zou zijn met ruim 50.000 Noord-Koreaanse fans, maar op foto's is te zien dat het stadion helemaal leeg was tijdens de wedstrijd. Ook een liveregistratie op televisie werd door de Noord-Koreanen niet geleverd. "Het is op z'n zachtst gezegd curieus dat ze wel raketten kunnen ontwikkelen, maar niet een livesignaal kunnen leveren", zegt Breuker. Slechts twee officials van de Zuid-Koreaanse voetbalbond mochten vanaf de tribune de wedstrijd volgen en controleren.
Lees ook: Noord-Nederlandse jeugdvoetbaltoernooien
De relatie tussen Noord-Korea en Zuid-Korea is op dit moment gespannen. "Het ging een tijd beter, maar nu is het echt weer lastig", gaat Breuker verder. "Noord-Korea doet dit om aan de buitenwereld te kunnen laten zien hoe 'gastvrij' ze zijn in de relatie met het zuiden. Maar dat is natuurlijk verre van wat er echt gebeurt." De laatste maanden zijn alle samenwerkingsprojecten tussen de landen gestaakt en ook reageert het noorden niet op pogingen tot contact vanuit het zuiden.
Ondanks de spanningen is sport in het verleden wel eens een middel tot verbroedering geweest. Tijdens de Olympische Winterspelen in Zuid-Korea deed bijvoorbeeld een ijshockeyteam mee dat was samengesteld uit spelers uit zowel Noord- als Zuid-Korea. Dat team deed mee onder de naam 'Korea'. Ook bekijken Noord-Korea en Zuid-Korea of ze samen de Olympische Spelen in 2032 willen organiseren.
De Selectie: Talent Ontwikkeld in Isolatie
Ondanks de isolatie produceert Noord-Korea getalenteerde voetballers. Noord-Korea heeft de 'Ronaldo van het Noorden', Han Kwang-song van het Italiaanse Juventus. "Het Noord-Koreaanse systeem brengt goede voetballers voort", zegt Korea-deskundige Breuker. "Met voetbal laten ze zien dat ze 'normaal' zijn, dat er net als in andere landen gewoon wordt gevoetbald. Zo willen ze een positief imago creëren."
De selectie van het Noord-Koreaans voetbalelftal bestaat uit spelers met verschillende leeftijden, nationaliteiten, contractduur en marktwaarde. De gemiddelde leeftijd, de cumulatieve marktwaarde en de gemiddelde marktwaarde van de speler worden per positie en in totaal aangegeven.
De spelers moesten bij aankomst in Noord-Korea hun mobiele telefoon inleveren.
Lees ook: JBN Noord Toernooi: Aansprakelijkheid en Zorgplicht uitgelegd.
Politieke Censuur en Voetbal
De politieke invloed op het voetbal in Noord-Korea is groot. Dictator Kim Jong-un heeft wedstrijden van Tottenham Hotspur in de ban gedaan. De reden? In Noord-Korea kunnen voetbalfans op staatszender KCTV samenvattingen kijken van grote competities zoals de Premier League en internationale toernooien. Maar daar worden steeds meer restricties op gezet. Nu gaat Kim Jong-un nog een stap verder door Tottenham-wedstrijden te verbieden. Dit is niet de eerste keer dat hij voetbal censureert om politieke redenen.
Zo werd in 2010 de WK-groepswedstrijd van Noord-Korea tegen Portugal, waarin ze met 7-0 verloren, abrupt van de Noord-Koreaanse tv gehaald nadat het team op achterstand kwam. De overheid wilde voorkomen dat burgers de vernedering van hun nationale ploeg zagen. Daarnaast is er het geval van de Olympische Spelen. Het land staat natuurlijk bekend om haar censuur. In 2021 verbiedde Kim Jong-un bijvoorbeeld leren jassen, zodat zijn stijl niet kan worden nageaapt. Deze censuur van Tottenham-wedstrijden past dus in een breder patroon van de Noord-Koreaanse overheid om invloed van het buitenland - en met name van Zuid-Korea - zoveel mogelijk te beperken. Terwijl Son Heung-min wereldwijd geroemd wordt als een van de beste Aziatische voetballers ooit, zal hij voor Noord-Koreaanse kijkers zo goed als onzichtbaar blijven. De ironie? Kim Jong-un schijnt zelf een grote fan van Manchester United te zijn. Uitgerekend dat team speelt deze zondag tegen Tottenham, maar de dictator zal die wedstrijd dus niet op tv kunnen zien.
Prestaties en Toekomstperspectief
Het gelijkspel zorgt ervoor dat Zuid-Korea nog altijd aan kop gaat in de kwalificatiepoule voor het wereldkampioenschap, met Noord-Korea op plaats twee. Alleen het land dat als eerste in de poule eindigt, mag deelnemen aan het WK in Qatar in 2022.
De houding van Noord-Korea rond de voetbalwedstrijd van vandaag brengt een vreedzame oplossing tussen beide landen niet dichterbij.
Lees ook: District Noord Hoofdklasse O: Complete uitslagen JO19.
tags: #noord #koreaans #voetbalelftal #selectie