Nederland staat bekend als een toonaangevend hockeyland, met een rijke historie en een competitieve cultuur. Hockey is geliefd in Nederland. Dit artikel onderzoekt de geografische spreiding van hockeyliefhebbers in Nederland, de populariteit van de sport per provincie, de top hockeyclubs, en enkele aspecten van de cultuur en financiering achter deze sport.
Hockeypopulariteit per provincie
Uit onderzoek blijkt dat de populariteit van hockey sterk verschilt per provincie. De provincie Utrecht spant de kroon, met 25 hockeyers per 1.000 inwoners. Dit is ruim vier maal hoger dan in Drenthe, waar slechts 6 op de 1.000 inwoners hockeyen. Noord-Brabant volgt Utrecht op de voet met 21 hockeyers per 1.000 inwoners. Na Utrecht en Noord-Brabant is hockey het meest geliefd in Noord-Holland. Aan de andere kant van het spectrum vinden we Friesland, waar slechts 4 op de 1.000 inwoners lid zijn van een hockeyvereniging. Ook Zeeland is een provincie waar hockey minder populair is, met ongeveer 5 hockeyers per 1.000 inwoners. Hockey is niet populair in de provincie Drenthe. Per 1.000 inwoners beoefenen zes Drenten de sport hockey. Hockey is het meest populair in de provincie Utrecht, waar het aantal hockeyers per 1.000 inwoners ruim vier maal hoger is dan in Drenthe. In de provincie Friesland wonen naar verhouding de minste hockeyers. Vier op de duizend Friezen zijn lid van een hockeyvereniging. Naast Friesland is ook Zeeland een provincie waar mensen niet erg begaan zijn met hockey. In deze provincie hockeyen zo’n vijf op de duizend mensen. Per 1.000 inwoners zijn er in de provincie Utrecht 25 mensen aangesloten bij een hockeyvereniging. Utrecht wordt gevolgd door Noord-Brabant, waar 21 mensen per 1000 inwoners aan hockey doen. Na Utrecht en Noord-Brabant is hockey het meest geliefd in Noord-Holland. Noord-Brabant heeft per 1.000 inwoners vijf maal zoveel hockeyers als Friesland.
Top Hockeyclubs in Nederland
Nederland telt talloze hockeyclubs, variërend in grootte en niveau. Hieronder een overzicht van enkele van de meest vooraanstaande clubs:
- SV Kampong (Utrecht): Kampong staat bekend als de grootste hockeyclub in Nederland met maar liefst 3198 leden. Kampong ligt in de stad Utrecht en speelt in blauw met wit. Het complex van hockeyclub Kampong is erg mooi met 6 watervelden, 2 zandvelden en één semi-waterveld. Kampong Hockey, opgericht in 1935, is met ongeveer 3.400 leden de grootste hockeyvereniging van Nederland. De club heeft een duidelijke missie en visie: Missie: "Kampong Hockey, samen in beweging!" De club wil een thuis bieden voor al haar leden en toeschouwers. Visie: Presteren en genieten, ontwikkelen, samenwerken en verbinding maken met de omgeving.
- HC Rotterdam (Zuid-Holland): De op een na grootste hockeyclub komt uit één van de grootste steden van Nederland, namelijk Rotterdam. HC Rotterdam telt ongeveer 2500 leden en is gelegen in Zuid-Holland. De club heeft een prachtig complex met 3 watervelden en 4 zandvelden. De kleuren van Rotterdam zijn groen en wit en hierin wordt dan ook gespeeld.
- HC 's-Hertogenbosch (Noord-Brabant): Hockeyclub ‘s-Hertogenbosch is gelegen in de provincie Noord-Brabant en heeft 7 hockeyvelden. De club heeft 2385 leden en drie watervelden en 4 zandvelden. De kleuren van de club zijn zwart en geel en haar tenue bestaat hier ook uit.
- LOHC Leiden (Zuid-Holland): LOHC Leiden is gelegen in de provincie Zuid-Holland en heeft 2364 leden. De kleuren van de club zijn rood, wit en zwart. Ze hebben 1 waterveld, 3 semi-watervelden en 2 zandvelden.
- AHBC (Noord-Holland): De Amsterdamse Hockey & Bandy Club is gelegen in Noord-Holland en heeft 2261 leden. De spelers spelen in het zwart en rood en ze hebben 4 watervelden en 1 semi-waterveld.
- Gooische Hockeyclub (Noord-Holland): De hockeyclub van Hilversum met wel geteld 2249 leden. Ze spelen in het blauw en wit en hebben 3 watervelden, 1 semi-waterveld en 1 zandveld. De tenues van Gooische verschillen tussen heren en dames, met blauwe en witte kleuren voor thuiswedstrijden.
- HC Tilburg (Noord-Brabant): HC Tilburg ligt in de provincie Noord-Brabant en staat op plek zeven met ruim 2200 leden. De club heeft een groot complex met in totaal 7 velden, waarvan 3 water-, 3 semi- en 1 zandveld. Tilburg speelt in witte shirts en blauwe broekjes/rokjes. In Tilburg dragen zowel heren als dames dezelfde hockeykleding, met witte shirts en donkerblauwe broeken/rokjes voor thuiswedstrijden.
- R.H.V. Leonidas (Zuid-Holland): R.H.V. Leonidas is ook gelegen in Rotterdam in de provincie Zuid-Holland. De club telt in totaal 2169 leden en speelt in het wit en blauw. De club heeft 2 watervelden, 2 semi-watervelden en 2 zandvelden. Ze hebben daarnaast ook nog permanent een overdekt zaalveld in het complex staan. De tenues van Leonidas zijn overwegend wit en blauw, met kleine verschillen tussen de heren- en damesteams.
- B.H.V. Push (Noord-Brabant): B.H.V. Push is de derde club in deze lijst uit Noord-Brabant. De club is gelegen in Breda en heeft 2153 leden. Ze spelen in het groen en wit en hebben 3 watervelden en 4 zandvelden. Bij Push is er geen onderscheid in kleding tussen heren en dames. De thuistenues zijn groen met blauw.
- THC Hurley (Noord-Holland): THC Hurley is de hockeyclub van Amstelveen en staat op nummer 10 van de grootste hockeyclubs van Nederland. De kleuren van de club zijn wit, donker- en lichtblauw. Hurley hanteert witte shirts en donkerblauwe broeken/rokjes voor thuiswedstrijden, met rode uitshirts voor de heren.
Groei en populariteit
In 2024 waren 4,3 miljoen mensen lid van een of meer van de 76 bij NOC*NSF aangesloten sportbonden. Gemiddeld was 24,2% van de Nederlandse bevolking lid van een of meerdere sportbonden. Mensen met meerdere lidmaatschappen tellen maar één keer mee. Het gaat in 2024 om 5,3 miljoen lidmaatschappen verdeeld over 21.700 verenigingen. Naarmate de leeftijd stijgt neemt het aantal leden af. Van alle 0 tot 10-jarigen is 21% lid (van de 5 tot 10-jarigen is dit 38%); 10 tot 25-jarigen: 42%; 25 tot 45-jarigen: 22%; 45 tot 65-jarigen: 21% en van alle 65-plussers is 16% lid. In 2015 noteerde de KNHB een groei van 1% in het aantal hockeyers, wat resulteerde in 251.287 hockeyende Nederlanders. Hoewel dit geen enorme toename is, is het een positieve ontwikkeling in vergelijking met andere sportbonden die te maken hebben met een terugloop in ledenaantallen. Hockey is vooral populair in het Gooi, Brabant en de kuststreek. In termen van algemene populariteit staat hockey op de zesde plaats, na voetbal, tennis en sportvisserij.
Toegankelijkheid en inclusie
De KNHB streeft ernaar om hockey toegankelijker te maken voor een breder publiek. Samen met hoofdsponsor Rabobank is de bond van plan om in de komende tien jaar dertig nieuwe hockeyclubs op te richten. Dit initiatief, gefinancierd door de Hockey Foundation, heeft als doel om tienduizend kinderen die momenteel niet aan een sportvereniging zijn verbonden, aan het hockeyen te krijgen.
Lees ook: Hockey in Nederland: een geografische analyse
Financiering en cultuur
De hockeywereld wordt vaak gezien als een hechte gemeenschap, waar vermogende Nederlanders een belangrijke rol spelen in de financiering van de sport. Veel clubs bevinden zich op aantrekkelijke locaties en bieden een veilige omgeving voor kinderen. Zakelijke deals worden vaak gesloten langs de lijn, en de hockeyclub dient als een ontmoetingsplaats voor mensen die in het bedrijfsleven actief zijn. Clubs worden draaiende gehouden door vrijwilligers en de verpachting van de bar. Bestuursleden zijn vaak succesvolle ondernemers die hun expertise inzetten om de club te runnen. Sponsors spelen een cruciale rol in de financiering van de sport. Bedrijven uit verschillende sectoren, waaronder banken, particuliere scholen en vastgoedondernemingen, investeren in hockeyclubs en -evenementen.
Clubtenues: Kleuren en tradities
De clubkleuren zijn een belangrijk onderdeel van de identiteit van een hockeyclub. Een meerderheid van 18,8 procent van de Nederlandse hockeyclubs speelt in een blauwkleurig tenue.
- Kampong (Utrecht): Kampong staat bekend als een van de grootste en meest succesvolle hockeyverenigingen van Nederland. De club heeft aparte kleding voor heren en dames, met blauwe en witte kleuren voor thuiswedstrijden en rode tenues voor uitwedstrijden.
- Tilburg: In Tilburg dragen zowel heren als dames dezelfde hockeykleding, met witte shirts en donkerblauwe broeken/rokjes voor thuiswedstrijden.
- Den Bosch: Deze club staat bekend om zijn sterke teams en traditionele uitstraling. Het thuistenue bestaat uit zwarte shirts en gele broeken/rokken, terwijl de uitkleuren geel zijn.
- Rotterdam Hockey Club: De RHC hanteert dezelfde kleding voor heren en dames, met witte shirts en groene broeken/rokken voor thuiswedstrijden.
- Push (Breda): Bij Push is er geen onderscheid in kleding tussen heren en dames. De thuistenues zijn groen met blauw.
- Leiden: Deze club staat bekend om zijn rode en witte shirts, zwarte broeken/rokjes en rode en witte sokken.
- Leonidas: De tenues van Leonidas zijn overwegend wit en blauw, met kleine verschillen tussen de heren- en damesteams.
- Amsterdam: De Amsterdam hockeyclub staat bekend om zijn rood-wit gestreepte shirts en zwarte broeken.
- Gooische (Hilversum): De tenues van Gooische verschillen tussen heren en dames, met blauwe en witte kleuren voor thuiswedstrijden.
- Hurley (Amstelveen): Hurley hanteert witte shirts en donkerblauwe broeken/rokjes voor thuiswedstrijden, met rode uitshirts voor de heren.
Gemeenten met laag aandeel sportbondleden
In Limburg en Zeeland liggen relatief veel gemeenten met een gemiddeld lager percentage sportbondleden dan in de rest van Nederland. Gemeenten met het laagste percentage zijn Vaals, Vlieland, Heerlen en Kerkrade (minder dan 15%).
Impact van infrastructurele werken op hockeyvelden
Hockeyen tijdens het boren. Gaia boort ook de tweede buis onder het Sportpark Adegeest in Voorschoten. Ditmaal onder de hockeyvelden van MHC Forescate. Die naam, Forescate, klinkt wel een beetje gek op zijn Engels uitgesproken. Marijn Kastelein, vanuit de communicatiecommissie van de hockeyclub: "Je moet het ook gewoon op zijn Hollands uitspreken en dan klinkt het al een beetje als Voorschoten. De naam Forescate [fooreskaate], stamt uit de vroege middeleeuwen als naam van het dorp en deze is later verbasterd tot Voorschoten. Ad de Gruiter, verenigingsmanager, antwoordt onmiddellijk: "We bestaan al sinds 1962, dus al bijna 60 jaar. In 1972 verhuisden we naar de huidige locatie. In Voorschoten en omgeving is hockey best populair". Marijn vult aan: "Ja dat klopt, wat Ad zegt. We hebben nu ruim 1300 leden en daarmee behoren we tot de grotere hockeyclubs van Nederland. De meeste hockeyers spelen in de jeugdelftallen tot 18 jaar, zoals mijn eigen dochter en zoon. Ad: "Wel een beetje, ook al meten jullie op heel veel plekken tijdens het boren. We hebben hier hoge lichtmasten, die staan in funderingen met betonnen voeten diep onder de grond en door de wind zijn ze steeds in beweging. Wat ermee gebeurt tijdens het boren, en met latere gevolgen van het boren en veranderingen in het waterpeil weten we natuurlijk nog niet. Daarnaast heb ik als verenigingsmanager ook de zorg over de velden, want dat is natuurlijk óók mijn werk. Onze kunstgrasvelden liggen strak, laagje op laagje, aangelegd. Die ondergrond moet 30 jaar meekunnen en een verstoring van de ondergrond, door een bijvoorbeeld een andere waterstroom, heeft daar invloed op. Marijn: "Ja natuurlijk. We trainen inmiddels weer na het 'coronatijdperk'. En na de zomer beginnen we weer met de competitie. Hopelijk gaat alles dan weer een beetje terug naar het oude. Daar zien we allemaal naar uit". Ad voegt eraan toe: "Een actueel nieuwtje is dat we voor het nieuwe seizoen een top trainer-coach voor Heren 1 hebben kunnen aantrekken: Robbert Paul Aalbregt. Hij heeft zowel heren- als damesteams, van HC Rotterdam en Amsterdamsche en op het hoogste niveau getraind. We verwachten dan ook dat de Heren 1 zich in de eerste klasse zal kunnen handhaven. Ook de Dames 1 krijgen een nieuwe coach: Daniel Hulkenberg. Wij bouwen de RijnlandRoute.
Lees ook: Record aantal gele kaarten in een EK voetbalwedstrijd
Lees ook: Memorabele momenten voetbalgeschiedenis
tags: #provincies #met #meeste #hockeyers #Nederland