IJshockey is een snelle, fysieke en opwindende teamsport die wereldwijd door bijna 2 miljoen spelers van alle leeftijden wordt beoefend. Het combineert vaardigheden, snelheid, discipline en teamwork. Deze gids biedt een uitgebreide uitleg van de spelregels, etiquette en andere belangrijke aspecten van het ijshockey, zowel voor spelers als voor ouders en toeschouwers.
Wat is IJshockey?
IJshockey is een teamsport die wordt gespeeld op een ijsoppervlak van ongeveer 60 bij 30 meter. Het speelveld heeft afgeronde hoeken en wordt omgeven door een boarding van 1.22 meter hoogte. Twee spelersbanken bevinden zich aan de lange zijde van het speelveld, met aan de overkant twee strafbanken, gescheiden door een ruimte voor wedstrijdofficials. Op 4 meter afstand van de korte zijden bevinden zich de doellijnen, met in het midden de goal. Het ijsoppervlak tussen de doellijnen is verdeeld in drie gelijke stukken door twee blauwe lijnen van 30 cm breed. Een rode lijn van 30 cm breed verdeelt het speelveld in twee helften. Het vak tussen de korte zijde van de boarding en een blauwe lijn is het verdedigingsvak van het team dat het doel in dat vak verdedigt. Voor de tegenstander is dit het aanvalsvak.
Team Samenstelling
Een ijshockeyteam bestaat uit maximaal 20 spelers en 2 doelverdedigers. Tijdens de wedstrijd bevinden zich zes spelers op het ijs: een doelverdediger, een linker verdediger (left defense), een rechterverdediger (right defense), een rechter vleugelspeler (right winger), een linker vleugelspeler (left winger) en een midvoor (center). Spelers mogen gedurende de wedstrijd ongelimiteerd worden gewisseld, zowel tijdens het spel als bij spelonderbrekingen. Scheidsrechters en linesmen houden toezicht op de reglementaire spelerswissels. Elk team heeft een aanvoerder (captain) en maximaal 2 assistenten (alternates). De spelersstick mag maximaal 1.63 m lang zijn.
Spelduur en Verloop
Een ijshockeywedstrijd duurt 60 minuten zuivere speeltijd, onderverdeeld in 3 periodes van 20 minuten. Tussen de periodes is er een pauze van 15 minuten. Elke spelonderbreking, net als het begin van elke periode, wordt hervat met een ingooi van de puck.
Offside Regel
De offside regel is een belangrijk onderdeel van het ijshockey. Een speler bevindt zich in offside positie als hij het aanvalsvak betreedt voordat de puck de blauwe lijn passeert. Als een aanvaller de puck aan de stick heeft, wordt er onmiddellijk afgefloten door de linesman. Als de aanvaller de puck niet in zijn bezit heeft en de puck ook niet bij een medespeler komt, is er sprake van een uitgestelde offside (delayed offside). De linesman steekt zijn arm omhoog en het verdedigende team krijgt de kans uit te verdedigen, terwijl de aanvallende spelers zich uit het aanvalsvak moeten terugtrekken. Als er wordt afgefloten voor offside, wordt de eerstvolgende face-off genomen op een van de inwerppunten in het neutrale vak, net buiten het aanvalsvak van het team dat in overtreding was.
Lees ook: Bekerfinale Den Haag - Heerenveen
Icing Regel
Icing treedt op wanneer een speler de puck van achter de eigen rode lijn over de doellijn van de tegenstander schiet, zonder dat de puck onderweg door een andere speler wordt aangeraakt. Er wordt geen icing gefloten indien de puck daarbij in de goal gaat, wat resulteert in een geldig doelpunt. Ook wordt er geen icing gefloten als de doelman uit zijn doelgebied is of als een team in de numerieke minderheid is. Als de tegenstander redelijkerwijs de puck kan spelen, kan de linesman besluiten om niet voor icing te fluiten.
Strafsoorten in IJshockey
In het ijshockey worden verschillende straffen uitgedeeld voor overtredingen. Deze straffen variëren in duur en ernst, en hebben invloed op het spelverloop.
Minor Penalty
Een minor penalty is een tijdstraf van twee minuten. De speler die de overtreding begaat, moet voor 2 minuten op de strafbank plaatsnemen. Zijn team mag gedurende deze tijd geen vervangende speler op het ijs brengen, waardoor ze met een man minder spelen (zie voor uitzonderingen: coïncident penalties). Deze straf wordt gegeven voor lichtere overtredingen zoals tripping, clipping, hooking, holding en slashing. Als de doelverdediger een minor penalty krijgt, wordt deze uitgezeten door een teamgenoot die op dat moment op het ijs stond.
Bench Minor Penalty
Een bench minor penalty is eveneens een tijdstraf van twee minuten, die bijvoorbeeld wordt gegeven voor "too many men on the ice". De coach wijst een speler aan die de straf zal uitzitten.
Major Penalty
Een major penalty is een tijdstraf van vijf minuten. De speler die de overtreding begaat, moet voor 5 minuten op de strafbank plaatsnemen, en zijn team mag geen vervangende speler op het ijs brengen. Vaak gaat een major penalty gepaard met een automatische game misconduct penalty, wat betekent dat de speler naar de kleedkamer moet en een teamgenoot de vijf minuten straf moet uitzitten. Een tweede major penalty voor dezelfde speler resulteert automatisch in een game misconduct penalty. Spearing en butt-ending leveren bijvoorbeeld een major penalty en een automatische game misconduct penalty op. Overtredingen zoals charging, boarding, tripping en hooking kunnen, afhankelijk van de beoordeling van de scheidsrechter, met een minor of major penalty worden bestraft. Een major penalty wordt nooit opgeheven als het bestrafte team een tegendoelpunt krijgt.
Lees ook: Alles over ijshockeyschaatsen maat 39 voor dames
Misconduct Penalty
Een misconduct penalty is een persoonlijke straf van 10 minuten. De speler die de straf krijgt, moet voor 10 minuten naar de kant, maar mag op het ijs worden vervangen door een teamgenoot. Deze straf wordt bijvoorbeeld opgelegd voor wangedrag. Na het uitzitten van de tijdstraf mag de speler pas terugkeren op het ijs bij een spelonderbreking, om te voorkomen dat het team met te veel spelers op het ijs komt te staan.
Game Misconduct Penalty
Een game misconduct penalty is een kleedkamer verwijzing. De bestrafte speler mag onmiddellijk door een teamgenoot worden vervangen. Deze straf wordt gegeven in gevallen waar de regels een major penalty met een automatische game misconduct penalty voorschrijven.
Match Penalty
Een match penalty is eveneens een kleedkamer verwijzing, maar ernstiger van aard dan een game misconduct penalty. Het team van de speler die de straf krijgt, moet gedurende 5 minuten een vervangende speler op de strafbank laten plaatsnemen, en er mag gedurende die straftijd geen vervanger op het ijs komen. Deze straf wordt opgelegd aan een speler die opzettelijk een tegenstander verwondt of probeert te verwonden. Een match penalty kan ook worden gegeven voor het starten van een vechtpartij, afhankelijk van de ernst van de situatie. Net als bij de major penalty wordt de match penalty niet opgeheven als het bestrafte team een tegendoelpunt krijgt.
Penalty Shot
Een penalty shot is geen tijdstraf, maar meer te vergelijken met een strafschop in het voetbal. De speler die de penalty shot neemt, krijgt de kans om vanaf de middenstip vrij op de doelman van de tegenpartij af te schaatsen. Een penalty shot wordt toegekend in situaties zoals een onrechtmatige aanval van achteren tijdens een break away (waarbij er geen andere verdedigers meer te passeren zijn dan de doelman), het opzettelijk verplaatsen van het eigen doel in de laatste 2 minuten van de wedstrijd of gedurende een eventuele overtime, of het gooien van de stick in de richting van de puck in het eigen verdedigingsvak. Tijdens de penalty shot moeten alle andere spelers zich terugtrekken bij hun eigen spelersbank. De speler moet de puck voorwaarts blijven bewegen en kan niet scoren vanuit een rebound.
Coïncident Penalties
Als op hetzelfde moment aan beide teams straffen van gelijke duur worden opgelegd, worden deze tegen elkaar weggestreept. De betreffende spelers moeten plaatsnemen op de strafbank, maar ze mogen onmiddellijk door een teamgenoot worden vervangen. Deze regel geldt niet als beide teams voltallig op het ijs staan en aan beide teams slechts één minor penalty wordt opgelegd.
Lees ook: Informatie over de Antwerpse IJshockey Clinic
Rapportage van Straffen
Zowel de game misconduct penalty als de match penalty moeten door de scheidsrechter worden gerapporteerd aan de Nederlandse IJshockey Bond (NIJB). De standaard afdoening volgens het tuchtreglement houdt in dat een match penalty standaard een schorsing van twee wedstrijden oplevert, en elke derde game misconduct leidt tot één wedstrijd schorsing, tenzij het bondsbestuur na het lezen van het scheidsrechtersrapport besluit de kwestie voor te leggen aan de tuchtcommissie.
Specifieke Overtredingen en Tekens
Verschillende overtredingen hebben specifieke tekens die door de scheidsrechter worden gebruikt om de overtreding aan te duiden.
Butt-Ending
Het gebruik van de butt-end van de stick tegen een tegenstander. Dit resulteert in een major penalty + game misconduct. Bij verwonding kan het leiden tot een major + game misconduct of een match penalty.
Doelpunt
Een doelpunt wordt gescoord wanneer de puck op legale wijze over de doellijn wordt gebracht, dat wil zeggen via de stick. Een doelpunt is ongeldig als de puck in het doel wordt geschopt of gegooid, zelfs als deze daarna via een speler, doelverdediger of scheidsrechter in het doel verdwijnt. Een doelpunt is wel geldig als een speler de puck met zijn schaats raakt en de puck daardoor het doel ingaat, zolang de speler geen schoppende beweging maakt.
Handpass
Het met de hand naar een medespeler passen van de puck is een overtreding. Een handpass naar een medespeler is wel toegestaan, mits deze de puck ontvangt voordat hij het neutrale vak ingaat. De scheidsrechter geeft dit aan met een duwende beweging met de open handpalm. Er staat in principe geen tijdstraf op deze overtreding.
Holding the Puck
Het langer dan drie seconden vasthouden van de puck wordt bestraft met een minor penalty.
Holding the Stick
Het vasthouden van de stick van een tegenstander resulteert in een minor penalty.
Match Penalty
Een straf die wordt opgelegd voor het starten van een vechtpartij of het opzettelijk verwonden van een tegenstander. De scheidsrechter brengt zijn vlakke hand boven zijn hoofd. De bestrafte speler moet naar de kleedkamer en zijn/haar team krijgt een 5 minuten tijdstraf.
Misconduct Penalty
Een straf die wordt opgelegd voor wangedrag tegen de tegenstander of de wedstrijdleiding. De scheidsrechter brengt beide armen naar zijn zij. De bestrafte speler moet voor 10 minuten op de strafbank plaatsnemen en mag onmiddellijk door een teamgenoot worden vervangen. Na de 10 minuten straf mag de speler pas op het ijs terugkeren als het spel stilligt.
Penalty Shot
Een straf die wordt opgelegd voor het haken of trippen van een doorgebroken tegenstander. De scheidsrechter brengt beide armen boven zijn hoofd. Alle spelers moeten zich terugtrekken bij hun eigen spelersbank. De doorgebroken speler mag alleen op de doelman van de tegenstander afschaatsen. De puck moet zich voorwaarts blijven bewegen. Vanuit een rebound kan niet gescoord worden.
Roughing
Het gebruik van overdreven ruwheid. De scheidsrechter brengt een arm met gebalde vuist zijwaarts. De straf kan variëren van een minor, dubbele minor, major + game misconduct of match penalty. Bij verwonding kan het leiden tot een match penalty.
Spelerswissel Aanwijzing
Een teken voor spelers, coaches en toeschouwers met betrekking tot spelerswissels. Het kan ook een manier zijn om aan te geven dat er geen straf wordt gegeven of dat er geen doelpunt is gemaakt.
Basistechnieken in IJshockey
Naast de regels zijn er ook verschillende basistechnieken die essentieel zijn voor het spelen van ijshockey.
Schaatsen
Schaatsen is de vaardigheid die ijshockey uniek maakt. Het is voor ijshockey wat rennen voor voetbal is. Spelers van elk niveau blijven trainen om hun schaatsvaardigheid te verbeteren.
Puck aan de Stick Voortbewegen (Puck Handling)
De puck aan de stick voortbewegen is misschien wel de moeilijkste basisvaardigheid om goed onder de knie te krijgen. Hiermee kun je met de puck aan de stick over het ijs schaatsen en je tegenstander omspelen, waardoor je scoringskansen vergroot worden.
Toespelen van de Puck (Passing)
Het elkaar toespelen van de puck maakt ijshockey tot een echte teamsport. Door de puck rond te spelen, wordt iedereen bij het spel betrokken, waardoor het maken van een doelpunt een teamprestatie wordt. Samenwerken met teamgenoten en zo tot succes komen, dat is waar het om draait.
Schieten
Op doel schieten is het eindresultaat van aanvalsspel dat moet leiden tot een doelpunt. Veel spelers besteden de meeste tijd aan het oefenen van schietvaardigheden. Statistieken tonen echter aan dat spelers vaak minder dan 6 keer per wedstrijd op doel schieten.
De Rol van Ouders en Toeschouwers
De betrokkenheid van ouders en toeschouwers is cruciaal voor de ontwikkeling en het plezier van kinderen in de ijshockeysport.
Aanmoediging en Ondersteuning
Dwing uw kinderen niet om te sporten, maar ondersteun hen in de door hun gekozen sport. Kinderen beoefenen georganiseerde sport voor hun plezier. Moedig uw kind aan om volgens de regels te spelen en breng uw kind niet in verlegenheid door te schreeuwen naar spelers, teambegeleiders of officials. Leg nadruk op de ontwikkeling van vaardigheden en het uitvoeren van oefeningen. Leg niet te veel nadruk op het winnen van wedstrijden en onderlinge competitie in de jongste leeftijdsgroep. Leren is belangrijker dan winnen.
Respect en Sportiviteit
Zorg dat u de spelregels kent en steun de officials op en naast het ijs. Complimenteer uw kind voor positieve inzet bij winst en verlies, en leg nadruk op de positieve kanten van de wedstrijd. Werk naar uitsluiting van fysiek en mentaal geweld van de sport. Erken het belang van de vrijwilligers die de teams coachen en begeleiden.
Gedrag in het Stadion
Wees sportief en gedraag u behoorlijk, zoals dat in het normale leven gebruikelijk is. Hinder of stoor andere fans niet. Moedig goed spel aan en help mee aan een veilige en leuke omgeving: gooi geen voorwerpen op het ijs, hang niet over de boarding en bonk niet op de (glazen) boarding. Wees ondersteunend na de wedstrijd, zowel bij winst als bij verlies.
Teamgeest en Etiquette
Naast de regels en technieken is teamgeest essentieel voor succes in ijshockey.
Teamspeler zijn
Wees een teamspeler en ga goed om met je teammaatjes. Het team is belangrijker dan het individu. Zorg dat je op tijd bent voor trainingen en mis geen trainingen. Laat de kleedkamer netjes achter en zorg dat je op tijd op het ijs bent in volledige uitrusting. Let goed op als er iets wordt uitgelegd of voorgedaan en verspil geen kostbare ijstijd. Accepteer de beslissingen van de teamleider/coach en laat dit niet negatief merken. Als je een straf krijgt, ga dan zonder commentaar naar de strafbank. Boetes opgelegd door de tuchtcommissie van de NIJB en de bijbehorende zittingskosten zijn voor rekening van de gestrafte speler, tenzij de speler wordt vrijgesproken. Alleen de captain spreekt op verzoek van de coach/teambegeleider met de scheidsrechter, en dit dient beleefd te gebeuren. Blijf van andermans spullen af en gedraag je als een ambassadeur van je vereniging, niet alleen tijdens cluburen, maar ook tijdens het publiek schaatsen. Sociaal onaanvaardbaar gedrag, ook buiten clubactiviteiten, wordt de ijshockeysport en de vereniging aangerekend. Indien een lid door een medewerker van de ijsbaan wordt verwijderd vanwege misdragingen, is dat zeer ernstig. Leden van de vereniging hebben geen toegang tot andere ruimten van de ijshal dan waarvoor toestemming is verleend.
IJshockey in Nederland
IJshockey is in Nederland een relatief kleine sport, wat betekent dat wedstrijden vaak landelijk worden gespeeld. De Nederlandse en Belgische competitie zijn samengevoegd tot de BENELeague om het niveau te verhogen. Daarnaast zijn er nog een 1e t/m 5e divisie, jeugd-, jeugdrecreanten en studentencompetities. Internationaal zijn er mogelijkheden om met clubteams deel te nemen aan toernooien en zijn er jaarlijkse wereldkampioenschappen voor landenteams op verschillende niveaus. Eens in de vier jaar zijn er de Olympische Winterspelen, waarvoor men zich moet plaatsen.
Materialen
De juiste uitrusting is essentieel voor de veiligheid en prestaties van ijshockeyspelers. Het is belangrijk om advies in te winnen bij de lokale vereniging bij het kiezen van de juiste uitrusting. Vervang kapotte uitrustingsstukken onmiddellijk en laat ze repareren door een professional. Haal de uitrusting na gebruik uit de tas om te drogen. Een belangrijk onderdeel van de uitrusting is de stick. Met je schaatsen aan moet het blad van de stick op de grond staan en de steel tot aan je kin komen. Jongere spelers gebruiken zogenaamde 'junior sticks', omdat deze lichter zijn.
tags: #nijb #ijshockey #spelregels #uitleg