Inleiding
De markt van spelersmakelaars, ook wel intermediairs genoemd, is de afgelopen jaren flink veranderd. Na een periode van deregulering door de FIFA, waarbij de licentieplicht werd afgeschaft, is er een groeiend besef dat er behoefte is aan strengere regels en meer transparantie. Dit heeft geleid tot discussies en onderzoeken, waaronder aandacht in het programma Nieuwsuur, over de rol en praktijken van intermediairs in het voetbal. Dit artikel biedt een overzicht van de problematiek rond intermediairs, de geldende regelgeving en de rol van de KNVB hierin.
De Wildgroei aan Intermediairs
In 2015 schafte de FIFA de licenties voor intermediairs af, wat leidde tot een explosieve groei van het aantal zaakwaarnemers, zo ook in Nederland. Het aantal verdrievoudigde, van circa 150 tot 476. Dit aantal overschrijdt zelfs het aantal eredivisiespelers (468). Deze toename betekent niet automatisch meer kwaliteit. Voetbalclubs merken dat ze vaker te maken hebben met intermediairs met minder kennis van contracten. De concurrentie is toegenomen, waardoor jonge spelers vaker via appjes en telefoontjes worden benaderd door zaakwaarnemers die hen proberen te winnen.
ProAgent: Streven naar Transparantie en Professionaliteit
In reactie op de ontwikkelingen in de markt, werd in 2008 Pro Agent opgericht door zes intermediairs. Pro Agent streeft naar transparantie en professionaliteit in de voetbalwereld. Leden van Pro Agent zijn bij de KNVB geregistreerde intermediairs en leggen verantwoording af aan de vereniging en de partijen waarmee ze zakendoen. Pro Agent vertegenwoordigt haar leden tegenover alle relevante (inter)nationale actoren en biedt specialistische permanente educatie aan. Een lidmaatschap waarborgt een hoge mate van professionaliteit en geeft spelers en clubs het vertrouwen dat de intermediairs gecontroleerd worden en onder het keurmerk van de KNVB vallen.
Pro Agent heeft samen met de KNVB en de spelersvakbonden een keurmerk ontwikkeld voor intermediairs in Nederland. Na de afschaffing van de FIFA-licenties, heeft Pro Agent samen met de KNVB en andere belangenbehartigers een nieuw reglement voor intermediairs ontworpen. Dit reglement biedt bescherming aan intermediairs en garandeert dat clubs hun betalingsverplichtingen nakomen.
De Rol van de KNVB
De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) speelt een cruciale rol in het reguleren van de activiteiten van intermediairs. Intermediairs mogen alleen als zodanig optreden als ze bij de KNVB staan geregistreerd. Deze geregistreerde intermediairs zijn gebonden aan de reglementen van de KNVB, UEFA en FIFA. De KNVB heeft een Reglement Intermediair opgesteld met bepaalde voorwaarden. Zo is het intermediairs verboden om activiteiten te verrichten voor spelers jonger dan 15 jaar en zes maanden.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De KNVB werkt samen met vertegenwoordigers van intermediairs, vakbonden en voetbalverenigingen om jeugdige spelers te beschermen. Samen met de werkgroep spelersmakelaars ontwikkelt de KNVB een certificeringsysteem voor organisaties waarbij intermediairs zijn aangesloten, om de kwaliteit van de spelersmakelaars te waarborgen.
FIFA's Nieuwe Regelgeving en de Clearing House
De FIFA wil de markt ordenen door het herinvoeren van een licentie-examen en de invoering van een 'Clearing House'. Dit vehikel zou commissiegelden en solidariteitsbijdragen ontvangen en uitbetalen, in plaats van dat clubs dit direct doen. Een ander belangrijk punt is de voorgestelde begrenzing van commissiegelden. De FIFA wil dat intermediairs maximaal tien procent van de transfersom kunnen innen wanneer zij de verkopende club vertegenwoordigen, en maximaal drie procent van het salaris van een speler mogen krijgen.
Deze maatregelen zijn echter niet zonder controverse. Vakbonden en intermediairs hebben aangekondigd juridische stappen te overwegen om hun inkomsten te beschermen. De European Football Agents Association (EFAA) heeft zelfs besloten om de FIFA te negeren en niet meer met de bond in gesprek te gaan.
De Problematiek Rond Minderjarige Voetballers
Een belangrijk aandachtspunt is de bescherming van minderjarige voetballers. De regels voor transferbegeleiding in Nederland zijn duidelijk: een intermediair mag een speler pas vertegenwoordigen als die ouder is dan 15 jaar en zes maanden. De FIFA heeft regels opgesteld over internationale transfers voor jonge spelers, waarbij er in principe geen internationale overschrijvingen mogen plaatsvinden van spelers onder de 18 jaar. Er zijn echter uitzonderingen, bijvoorbeeld wanneer ouders verhuizen om niet-voetbalgerelateerde redenen, of bij een transfer binnen de EU wanneer de speler tussen de 16 en de 18 jaar is en de club garanties geeft voor opleiding en huisvesting.
De KNVB werkt samen met diverse partijen om jeugdige spelers te beschermen en transfers die niet volgens de regels verlopen kunnen worden gemeld bij de KNVB, FIFPro en de Inspectie SZW. Ouders en begeleiders die benaderd worden door schimmige bv's die uit zijn op een transfer, kunnen terecht bij de KNVB. In geval van dwang kan aangifte worden gedaan bij de politie.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
De Rol van Advocaten
Een ander aspect dat aandacht verdient, is de rol van advocaten als intermediairs. In het verleden waren advocaten uitgezonderd van de licentieplicht, wat betekende dat ze geen examen hoefden af te leggen en niet onderworpen waren aan de reglementen van de FIFA en de KNVB. Dit kon leiden tot problematische situaties, bijvoorbeeld wanneer een advocaat werd ingezet om de activiteiten van een niet-gelicentieerde spelersmakelaar af te dekken.
De FIFA heeft aangegeven dat de uitzondering voor advocaten gebaseerd is op het feit dat iemand niet belemmerd mag worden om een advocaat te raadplegen. Echter, de kerntaak van een spelersmakelaar is het optreden in het kader van arbeidsovereenkomsten en de overschrijving van spelers, terwijl de kerntaak van een advocaat het geven van juridisch advies is.
Nieuwe Regelgeving Voetbalagenten (FFAR)
Eind 2022 heeft de FIFA nieuwe regelgeving vastgesteld voor voetbalagenten, de FIFA Football Agent Regulations (FFAR). Op basis hiervan heeft de KNVB nationale regelgeving vastgesteld, het Reglement Voetbalagenten, dat op 1 oktober 2023 in werking is getreden. Dit reglement vervangt het eerdere Reglement Intermediairs.
Volgens het nieuwe reglement mogen leden van de KNVB zich bij onderhandelingen over arbeidscontracten met trainer-coaches, spelerscontracten en overeenkomsten betreffende de overschrijving van spelers naar een Nederlandse club, uitsluitend laten vertegenwoordigen door voetbalagenten met een FIFA-licentie die door de KNVB zijn geregistreerd. De KNVB houdt een register bij van geregistreerde voetbalagenten en publiceert jaarlijks het totaalbedrag dat elke Nederlandse betaaldvoetbalorganisatie aan voetbalagenten heeft betaald.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #nieuwsuur #knvb #intermediairs #onderzoek