Het Nederlands elftal, liefkozend 'Oranje' genoemd, bekleedt een speciale plaats in de harten van bijna alle Nederlanders. Tijdens grote toernooien kleuren straten, pleinen en cafés dan ook oranje. Het Nederlands elftal wordt gedragen door miljoenen fans en brengt ons land keer op keer in vervoering. 'Oranje' speelt onder de vlag van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) en vanwege onze aanvallende stijl en sterke reputatie zijn we een van de meest herkenbare en gerespecteerde nationale teams ter wereld.
De vroege jaren en de opkomst van Oranje
Het Nederlands elftal speelde zijn eerste officiële interland op 30 april 1905 tegen buurland België. De wedstrijd eindigde, na verlenging, in een 4-1 overwinning. Sinds die dag was het Oranje geboren en werden grote overwinningen geboekt.
De gouden jaren van het totaalvoetbal (1974-1978)
Op het WK van 1974 maakte Nederland furore met een revolutionaire speelstijl, het totaalvoetbal. Onder leiding van bondscoach Rinus Michels en met Johan Cruijff als absolute vedette, bereikte Nederland in 1974 de finale van het WK in West-Duitsland. Hoewel het team prachtig voetbal liet zien en wereldwijd lof oogstte, werd de finale met 2-1 verloren van de thuisploeg. Vier jaar later, in 1978, haalde Oranje opnieuw de WK-finale, dit keer in Argentinië, maar weer ging de titel aan hun neus voorbij. Ondanks een sterke prestatie van spelers als Johnny Rep, Arie Haan en Ruud Krol werd ook deze finale verloren, deze keer met 3-1 na verlenging.
Totaalvoetbal is een revolutionaire voetbalfilosofie die in de jaren zeventig wereldwijd furore maakte en onlosmakelijk verbonden is met het Nederlands elftal. Onder leiding van bondscoach Rinus Michels en met Johan Cruijff als het brein op het veld transformeerde Nederland het voetbalspel. De kern van totaalvoetbal is dat elke speler in staat moet zijn om op elke positie te spelen. Wanneer een speler uit zijn positie loopt, neemt een ander zijn plek over. Hierdoor ontstaat een voortdurend bewegende ploeg, waarin spelers constant wisselen van rol. Belangrijk is het druk uitoefenen zonder bal en het creëren van ruimtes met bal. Het spel wordt breed en diep gespeeld, waardoor spelers constant op zoek zijn naar vrije zones en aanvallende oplossingen. Wat totaalvoetbal extra aantrekkelijk maakt, is de balans tussen structuur en creativiteit.
De triomf van 1988: Europees Kampioen
Na een moeizame periode in de jaren tachtig brak in 1988 het grote succes aan. Opnieuw onder leiding van bondscoach Michels en nu met spelers als Ruud Gullit, Marco van Basten en Frank Rijkaard, won Nederland dat jaar het EK in Duitsland. Van Basten werd wereldberoemd met zijn volley in de EK-finale van 1988. De krachtige leider van het Oranje dat in 1988 Europees kampioen werd was Ruud Gullit. Rijkaard was de stille kracht van het elftal van 1988.
Lees ook: Analyse van het Duitse vrouwenvoetbal
De jaren na 1988: Pieken en dalen
Sindsdien kende Oranje pieken en dalen, maar bleef het altijd meedoen aan de top. Op relatief veel eindtoernooien wist het Nederlands elftal ver te komen, maar strandde dan in de kwartfinale of halve finale.
Op het EK van 1996 in Engeland was er sprake van onrust binnen de selectie, met verdeeldheid tussen spelersgroepen. De ommekeer kwam in 2000 met het EK in eigen land en België. Met spelers als Bergkamp, Kluivert, Davids en de broertjes De Boer speelde het Nederlands elftal uitstekend voetbal. In de kwartfinale werd Joegoslavië met 6-1 weggeveegd, met vier doelpunten van Kluivert. De halve finale tegen Italië werd legendarisch, maar op de verkeerde manier. Nederland kreeg twee penalty's, maar miste beide. Ook op het EK van 2004 werden we in de halve finale tegen het gastland Portugal uitgeschakeld. Oranje speelde dat toernooi degelijk, maar wist nooit echt te imponeren. Zo niet in 2008, toen het Nederlands elftal onder leiding van bondscoach Van Basten het EK ijzersterk begon, met klinkende overwinningen op wereldkampioen Italië (3-0) en Europees kampioen Frankrijk (4-1). Het EK in 2012 was dramatisch voor Oranje, dat twee jaar eerder nog verliezend WK-finalist was. Ondanks grote namen als Van Persie, Sneijder en Robben verloor het Nederlands elftal alle drie de groepswedstrijden. Het was daarmee een van de slechtste toernooien ooit. Uitgesteld vanwege de coronapandemie was het Nederlands elftal in 2021 weer van de partij. Op het laatste EK, in 2024, startte het Nederlands elftal solide en wist na de groepsfase via zeges op Roemenië en Turkije door te dringen tot de halve finale, waar het stuitte op Engeland. Xavi Simons opende de score vroeg in de wedstrijd met een prachtig schot in de hoek, waarna een discutabele strafschop voor Engeland door Harry Kane werd benut. De wedstrijd leek af te stevenen op verlenging, maar vlak voor tijd maakte invaller Ollie Watkins de winnende treffer voor Engeland.
De WK-finale van 2010
In 2010 werd weer een finale bereikt, toen Oranje in de eindstrijd op het WK in Zuid-Afrika tegenover de torenhoge favoriet Spanje kwam te staan. Onder bondscoach Bert van Marwijk speelde Nederland compact, degelijk en effectief. Met Sneijder in topvorm en Robben gevaarlijk vanaf de flanken werd onder meer Brazilië verslagen. In de finale tegen Spanje hield Nederland lang stand. Robben kreeg een enorme kans om de score te openen, maar faalde oog in oog met Casillas. Even later in de 117e minuut maakte Andrés Iniesta de 1-0. Sneijder blonk uit op het WK 2010.
Het WK van 2014
Onder Louis van Gaal begon het WK in 2014 in Brazilië spectaculair met een 5-1 overwinning op titelhouder Spanje. Na overwinningen op Mexico en Costa Rica (na strafschoppen), trof Nederland Argentinië in de halve finale. Na 0-0 volgden strafschoppen en die werden door de Argentijnen beter genomen. Nederland wist nog wel de troostfinale met 3-0 te winnen tegen gastland Brazilië.
Het WK van 2022
Het WK 2022 in Qatar was voor het Nederlands Elftal de elfde deelname aan een wereldkampioenschap voetbal in Qatar. De groepsfase verliep zonder al te veel problemen. Logisch, want Nederland zat in een makkelijke poule met Senegal, Ecuador en Qatar. De achtste finale werd gewonnen van de Verenigde Staten met 3-1. In de kwartfinale werd Oranje uitgeschakeld door Argentinië. Na een 2-0 achterstand knokte Nederland zich terug dankzij twee doelpunten van Wout Weghorst, waarvan de tweede uit een briljant ingestudeerde vrije trap kwam in de tiende minuut van de blessuretijd.
Lees ook: Betaald voetbal in Duitsland
De Oranjefans: Twaalfde man achter het Nederlands elftal
Waar het Nederlands elftal ook speelt, het team kan altijd rekenen op de 'Oranjefans'. In de kwalificatierondes kleuren de tribunes tijdens de thuiswedstrijden in de Johan Cruijff ArenA en De Kuip volledig oranje. Tijdens de grote eindtoernooien trekken fans massaal naar de wedstrijden van het Nederlands elftal om daar een feestje te bouwen, inclusief oranje pruiken, opblaasklompen en andere opvallende uitdossingen.
Rivaliteit en memorabele ontmoetingen
De grootste rivaliteit is misschien wel die met Duitsland. De confrontaties tussen het Nederlands elftal en dat van Duitsland zijn door de geschiedenis beladen, al is het in de loop der jaren wel wat minder geworden. Vooral na het drama van de verloren WK-finale van 1974 ontstond er een intense wil om van onze oosterburen te winnen. Ook de ontmoetingen met België zijn bijzonder. De Derby der Lage Landen kent een lange traditie van vriendschappelijke én competitieve duels. Een recentere rivaliteit ontstond met Argentinië, door de vele onderlinge ontmoetingen op WK’s, zoals in 1978 (verloren finale), 1998 (gewonnen kwartfinale), 2014 (verloren halve finale na strafschoppen) en 2022 (verloren kwartfinale na strafschoppen).
Bondscoach Ronald Koeman en de huidige selectie
Ronald Koeman is de huidige bondscoach van Oranje. Hij begon zijn tweede termijn als bondscoach in 2023, nadat hij eerder tussen 2018 en 2020 al succesvol was met het Nederlands elftal. Koeman is een voormalig topverdediger bij onder andere Ajax, PSV, Feyenoord en FC Barcelona. Als speler van het Nederlands elftal heeft hij 78 interlands op zijn naam staan, waarin hij veertien keer wist te scoren. Als bondscoach staat Koeman bekend om zijn directe stijl, tactisch inzicht en duidelijke communicatie. Onder zijn leiding speelt Nederland een georganiseerde vorm van voetbal, waarbij het traditionele aanvallende positiespel centraal staat.
Zoals altijd zijn de verwachtingen onder de Nederlandse voetbalfans. Wie droomt er niet van een nieuw succes op een eindtoernooi? De huidige selectie van het Nederlands elftal kan steevast rekenen op sterspelers als Virgil van Dijk (aanvoerder), Frenkie de Jong en Memphis Depay, naast vaste krachten als Denzel Dumfries en Tijjani Reijnders. Aanvoerder Van Dijk is een moderne verdediger met kracht en snelheid. Memphis Depay is de topscorer aller tijden van het Nederlands elftal.
Belangrijke spelers in de geschiedenis van het Nederlands Elftal
Cruijff is een van de grootste voetballers aller tijden. Hij leidde Nederland naar de WK-finale van 1974. Spelverdeler en motor van het Nederlands elftal in de jaren zeventig. Een centrale verdediger met een gouden trap was Ronald Koeman. De sierlijke technicus die bekendstaat om zijn balbehandeling en geniale doelpunten is Dennis Bergkamp. Een razendsnelle vleugelspeler met een dodelijke linker is Arjen Robben. Recordinternational van Nederland is Wesley Sneijder.
Lees ook: Sport, politiek en identiteit in het voetbal
Actuele selectie (2024/2025)
| Naam | Rol | Wedstrijden | Huidige club | Debuut |
|---|---|---|---|---|
| B. Verbruggen | Keeper | 20 | Brighton | 2023 |
| M. Flekken | Keeper | 8 | Brentford | 2022 |
| N. Olij | Keeper | 0 | Sparta n.v.t. | |
| V. van Dijk | Verdediger | 80 | Liverpool | 2015 |
| M. de Ligt | Verdediger | 50 | Manchester United | 2017 |
| J. Timber | Verdediger | 18 | Arsenal | 2021 |
| L. Geertruida | Verdediger | 16 | RB Leipzig | 2023 |
| J. Frimpong | Verdediger | 12 | Bayer Leverkusen | 2023 |
| J. Hato | Verdediger | 6 | Ajax | 2023 |
| J. van Hecke | Verdediger | 4 | Brighton | 2024 |
| I. Maatsen | Verdediger | 1 | Aston Villa | 2025 |
| Y. Baas | Verdediger | 0 | Ajax n.v.t. | |
| T. Reijnders | Middenvelder | 22 | AC Milan | 2023 |
| X. Simons | Middenvelder | 26 | RB Leipzig | 2023 |
| T. Koopmeiners | Middenvelder | 25 | Juventus | 2020 |
| M. Wieffer | Middenvelder | 13 | Brighton | 2023 |
| F. de Jong | Middenvelder | 57 | Barcelona | 2018 |
| K. Taylor | Middenvelder | 5 | Ajax | 2022 |
| C. Gakpo | Aanvaller | 38 | Liverpool | 2021 |
| D. Malen | Aanvaller | 42 | Aston Villa | 2019 |
| B. Brobbey | Aanvaller | 8 | Ajax | 2023 |
| J. Kluivert | Aanvaller | 5 | Bournemouth | 2018 |
| N. Lang | Aanvaller | 13 | PSV | 2021 |
De KNVB en de jeugdelftallen
De KNVB is de Nederlandse voetbalbond het heeft als meest aansprekende team het Nederlands elftal. "Oranje" is het meest bekende team maar voor de KNVB komen ook Oranje onder de 15, 16, 17, 18 en 19 uit. Daarnaast is er ook nog een Oranje beloften elftal en Jong Oranje. Dit zijn allen teams voor de mannen. Vroeger had de KNVB geen jeugdteams zoals nu. ANVV de Zwaluwen fungeerde destijds als opleidingsteam voor “Oranje”. De Zwaluwen haalde de beste spelers van Nederland en vormde hier een team van. Dit team kan worden vergeleken met het Jong Oranje van nu.
Toekomstperspectief
Het Nederlands Elftal begint binnenkort aan de kwalificatieduels voor het WK 2026 in Canada, Mexico en de Verenigde Staten.
tags: #Nederlands #voetbalelftal