Evgeniy Levchenko is een bekende naam in de voetbalwereld, zowel in Nederland als in zijn geboorteland Oekraïne. Zijn carrière als profvoetballer bracht hem naar verschillende clubs, waaronder Vitesse en FC Groningen, en hij speelde interlands voor het Oekraïense nationale elftal. Maar Levchenko is meer dan alleen een voetballer. Hij is een analyticus, een opiniemaker, een modebewuste man en een betrokken persoonlijkheid die zich inzet voor kinderen in nood.
Jeugd en vroege carrière in Oekraïne
Evgeniy Levchenko groeide op in de Sovjet-Unie, in de oost-Oekraïense regio Donetsk. Zijn familie had het niet breed, zijn vader werkte in een fabriek en zijn moeder was boekhouder. "Wij hadden eigenlijk niks," vertelde Levchenko in een interview. "Ik weet nog dat we het in de winter altijd koud hadden. Het was niet de beste jeugd, maar mijn ouders hebben me veel liefde gegeven." Ondanks de moeilijke omstandigheden koesterde Levchenko al op jonge leeftijd de droom om profvoetballer te worden. Als zesjarig jongetje sliep hij met een bal.
Zijn ouders stonden er niet meteen om te springen. Zijn moeder vond het belangrijk dat hij een muziekinstrument kon bespelen, omdat hij daarmee geld kon verdienen op bruiloften. Hij moest accordeon leren spelen. Na drie jaar accordeon spelen was hij er klaar mee. Tegenwoordig speelt hij liever gitaar, wat hem helpt om zijn gedachten te ordenen en tot rust te komen.
De overstap naar Nederland
Toen hij achttien jaar was, verhuisde Levchenko naar Nederland om zijn voetbaldroom na te jagen. Hij speelde onder meer voor Vitesse en FC Groningen. Tussen 1998 en 2000 speelde de middenvelder in totaal 41 wedstrijden in het eerste elftal van SC Cambuur.
Levchenko voelde zich snel thuis in Nederland. Hij waardeert de openheid en communicativiteit van de Nederlanders. Wat hem wel verbaasde, was het vele geklaag over kleine dingen, terwijl Nederland het zo goed geregeld heeft.
Lees ook: Wie is de beste voetballer?
Profcarrière en interlands
Levchenko's carrière bracht hem naar verschillende clubs in Nederland en daarbuiten. Hij speelde ook acht interlands voor Oekraïne. Zijn eerste interland was tegen Slovakije, een wedstrijd die hij zich nog goed herinnert: "koud, een lelijk stadion, alles wat niet mooi, maar het was wel de mooiste avond uit mijn voetbalcarrière".
Analist en opiniemaker
Na zijn actieve carrière als voetballer bleef Levchenko betrokken bij de sport. Hij is regelmatig te zien als analyticus bij televisieprogramma's, waar hij zijn mening geeft over het voetbal. Tevens verdient hij als vaste analyticus van het Oekraïense nationale voetbalelftal, als analyticus bij Fox Sports en als mode man zijn brood. Ook is hij een graag geziene gast in praatprogramma's om zijn mening te geven over de situatie in zijn geboorteland Oekraïne.
LEV: Biografie en inzet voor Oekraïense kinderen
In 2015 verscheen Levchenko's biografie, getiteld "LEV", geschreven in samenwerking met Iris Koppe. Het boek vertelt over zijn jeugd in de Sovjet-Unie, zijn carrière in Nederland en zijn persoonlijke ervaringen. Het is een verhaal over veerkracht, doorzettingsvermogen en een bewonderingswaardige topsportersmentaliteit. Het boek gaat veel verder dan alleen voetbal.
Levchenko vertelt in zijn boek openhartig over het ontsporen van zijn jeugdvriendjes uit Oekraïne en over zijn ijzeren discipline en sterke intuïtie die hem in staat stelde de armoede en ellende uit Oekraïne achter zich te laten.
Een deel van de opbrengst van het boek ging naar Breath Care for Kids, een organisatie waar Levchenko samen met Nico de Borst de drijvende kracht is achter vele projecten voor kinderen in Oost-Oekraïne. Door "LEV" cadeau te doen, werd ook aan de straatkinderen en kind slachtoffers van de oorlog een goede Kerst geboden. Breath Care for Kids had in het plaatsje Malinivka net voor de winter de fundering gestort van twee nieuwe huizen voor deze kinderen. De opbrengst zal daar aan besteed worden.
Lees ook: Van talent tot televisie: Andy van der Meijde
Tijdens de wedstrijd SC Cambuur - N.E.C. op 11 december 2015 keerde Evgeniy Levchenko terug bij zijn oude club in Leeuwarden om zijn biografie LEV te promoten en om Oekraïense straatkinderen een goede Kerst te kunnen bezorgen.
Betrokkenheid bij Oekraïne
De situatie in Oekraïne ligt Levchenko na aan het hart. Hij is er vaak te vinden en spreekt zich regelmatig uit over de politieke ontwikkelingen in het land. Recentelijk koos het land de komiek Volodymyr Zelenski als nieuwe president van het land. "Hij is jong, ambitieus en heeft dingen beloofd, in hoeverre hij dat waar kan maken is nog de vraag."
Sinds de invasie in Oekraïne in februari 2022 vertelt oud-voetballer Evgeniy Levchenko geregeld op tv over de gebeurtenissen in zijn geboorteland. “Eigenlijk is er altijd oorlog en onderdrukking geweest in mijn land. Vóór de Tweede Wereldoorlog, tijdens de Tweede Wereldoorlog -waarin mijn opa tegen de nazi’s vocht- en nu ook weer. Er is één rode draad: er werd gezwegen. Trauma ‘bestond niet’ en ‘mannen huilen niet’. Voetballen in Nederland is mijn redding geweest."
Aan het begin van de invasie overwoog Evgeniy om mee te vechten aan het Oekraïense front. “Maar uiteindelijk hoop ik meer impact te hebben door geld in te zamelen voor het leger. Zeker nu de aandacht wegebt en oorlogsmoeheid optreedt, wil ik mensen wakker schudden: het opvangen van kinderen die met gebroken hart en ziel Oekraïne ontvluchten, kost veel meer dan nú rigoureuze stappen zetten in de steun aan Oekraïne. En dan hebben we het nog niet eens over de psychologische impact.”
Met zijn verhaal vraagt Evgeniy aandacht voor kinderen in oorlog, in Oekraïne en wereldwijd: "Mijn grootste angst is dat er wéér een generatie opgroeit met trauma’s, pijn, en innerlijke conflicten. Ik wil die ketting doorbreken."
Lees ook: Een carrière van Gouda tot Qatar: Sven van Beek
Oorlogstrauma's en de impact op volgende generaties
Evgeniy groeide op in de oost-Oekraïense regio Donetsk, rond de val van de Sovjet-Unie. “Mijn vader was van de oude stempel, werkte keihard. Mijn moeder was hoog opgeleid en werd erg gewaardeerd op haar werk. Als mijn vader geen werk had, dan veranderde de sfeer thuis en ging hij drinken. Soms, als hij een beetje aangeschoten was, dan ging hij ‘stoere’ verhalen vertellen. Ik denk dat hij gehoord wilde worden. Dat snapte ik wel, maar ik ging me daar erg tegen verzetten. Als hij nuchter was, dan zweeg hij. Dat vond ik altijd heel pijnlijk om te zien.”
Evgeniy’s vader had het zwijgen weer van zíjn vader geërfd. “Mijn opa heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Hij was geen prater, maar als opa een slok op had, vertelde hij mij - als tienjarige jongen - dat hij en zijn medesoldaten drank kregen om zich moed in te drinken voordat ze gingen vechten. Eenmaal nuchter, ging hij weer op slot. Het is kenmerkend voor die lichting mannen: praten is zilver, zwijgen is goud. Als man moest je het zelf zien op te lossen, anders was je een zwakkeling. Velen dronken het weg, werden depressief, of nog erger, gewelddadig.
Als Evgeniy’s carrière op dreef raakt en hij als veertienjarige voetballer meer geld verdient dan zijn ouders bij elkaar, verslechtert de relatie met zijn vader. “Hij ging steeds minder werken en meer drinken. Ik verzette me tegen hem.” Wanneer Evgeniy’s moeder overlijdt, gaat het mis. “Sindsdien hebben we weinig contact. Hij leeft in een wereld waarin het okee zou zijn als Rusland Oekraïne overneemt. Daar hebben we veel ruzie over gehad. Maar ik vind het wel belangrijk dat mijn zoontje een opa heeft. Als mijn vader met Kiy speelt dan zie ik weer de man die hij vroeger was.”
Evgeniy is bang dat hij, net zoals zijn vader en opa, oorlogstrauma’s doorgeeft aan de volgende generatie. “Een tijdje na de invasie merkte ik dat Kiy opschrok als hij iets hoorde over Rusland, of dat hij met zijn hamertje op een foto van een Russische tank ging slaan. Dat was verschrikkelijk. Ik dacht ‘Nou zadel ik mijn zoontje op met trauma's die families al generaties lang proberen op te lossen.’ Sindsdien let ik veel meer op wat ik zeg. Oorlog is erfelijk.
tags: #Oud #voetballer #Levchenko #biografie