Iedereen moet ongestoord van voetbal kunnen genieten. Wedstrijden moeten veilig en laagdrempelig voor iedereen te bezoeken zijn. Om dit te bereiken, vergt het organiseren van wedstrijden in het betaald voetbal en het opstellen van het competitieprogramma maatwerk. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de competitiestanden in het Nederlandse voetbal, van de Eredivisie tot de Derde Divisie, inclusief de regels rond promotie, degradatie en periodekampioenschappen.
De Voetbalpiramide: Een Verbinding tussen Amateur- en Betaald Voetbal
Sinds het seizoen 2016/’17 heeft het Nederlands topvoetbal een nieuwe vorm. De competities van het amateur- en betaald voetbal, vooralsnog twee gescheiden werelden, zijn weer met elkaar verbonden. De voetbalpiramide is ontworpen om de overgang tussen amateur- en betaald voetbal te vereenvoudigen en de algehele kwaliteit van het Nederlandse voetbal te verbeteren.
Belangrijke Factoren bij het Opstellen van Competitieprogramma’s
Bij het maken van de competitieprogramma’s zijn de volgende zaken belangrijk. Allereerst de sportieve uitgangspunten, daarna de openbare orde en veiligheid en vervolgens de commerciële uitgangspunten.
Het Licentiesysteem van de KNVB
De KNVB hanteert een professioneel licentiesysteem om de kwaliteit en professionaliteit van de clubs te waarborgen. Dit systeem is niet statisch, maar onderhevig aan ontwikkelingen in de markt. Clubs moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen om een licentie te verkrijgen en te behouden, wat bijdraagt aan de stabiliteit en groei van het Nederlandse voetbal. Onderdeel van het optimaliseren van de Nederlandse voetbalpiramide is het invoeren van licentievoorwaarden voor de vier hoogste competities: Eredivisie, Eerste divisie, Tweede divisie en de Derde divisies. Deze voorwaarden omvatten onder meer eisen op het gebied van financiële stabiliteit, jeugdopleiding en stadionfaciliteiten.
Bepaling van de Standen en Gelijkheid
De standen in iedere periode worden opgemaakt op basis van het aantal behaalde punten. Eindigen teams gelijk, dan is het doelsaldo doorslaggevend, gevolgd door het aantal doelpunten vóór.
Lees ook: Hoofdklasse Hockey Nacompetitie: Regels en Uitleg
Specifieke Regels voor Competities met een Oneven Aantal Teams
In competities met een oneven aantal teams gelden specifieke regels voor de toekenning van periodekampioenschappen:
- Als de winnaar van periode 1 ook periode 2 wint, dan gaat de 2e periode titel naar de nummer 2 (= aangemerkte periodekampioen) van de 2e periode.
- Het team dat in de eindstand van de gehele competitie het hoogste is geëindigd en niet al (aangemerkt) periode winnaar is, wint de 3e periode.
In bovenstaande gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, gevolgd door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór. Deze regels zijn ontworpen om de competitie eerlijk te houden, zelfs als er een oneven aantal teams meedoet.
Uitsluiting van Nacompetitie bij Teams van Dezelfde Vereniging
Verenigingen die zich plaatsen voor de nacompetitie in enige klasse/divisie, kunnen niet aan de nacompetitie deelnemen als in alle poules van de naastgelegen hogere klasse/divisie al teams van deze vereniging uitkomen. Een uitzondering hierop is van toepassing als al bij de start van de nacompetitie in deze bewuste klasse/divisie vaststaat dat het team van dezelfde vereniging in die hogere klasse/divisie is gedegradeerd, gepromoveerd of als ‘herkanser’ dan wel periodekampioen wordt aangemerkt. Is een eventuele promotie of rechtstreekse degradatie nog afhankelijk van een beslissingswedstrijd c.q.
Eerst moeten de (aangemerkte) periode kampioenen worden bepaald, voordat bepaald wordt welke team de periodetitel van de kampioenen of promovendus overneemt. In bovenstaande 2 gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, gevolgd door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Promotie- en Degradatieregeling
De vastgestelde promotie- en degradatieregeling is van toepassing op de klassen die behoren tot categorie A. Dit betekent dat in deze klassen sprake is van een verplichte promotie of degradatie en dat met uitzondering van de reserve 2e klasse dus geen sprake is van vrije inschrijving. Verder is per klasse sprake van rechtstreekse degradanten en herkansingselftallen. De teams die in de eindrangschikking eindigen op een plaats die volgens deze regeling(en) als herkansingsplaats wordt aangemerkt, plaatsen zich voor de nacompetitie en gaan spelen voor handhaving. De periodekampioenen spelen samen met de periodekampioenen van de andere 1e klassen alsmede de herkansingselftallen van de 4e divisie A t/m D voor acht plaatsen in de 4e divisie.
Lees ook: KNVB Zuid 2 Nacompetitie: Wat Zijn de Regels?
Overzicht van de Divisies in het Nederlandse Voetbal
Eredivisie
De Eredivisie is het hoogste Nederlandse voetbalniveau. In deze competitie strijden achttien teams (geen beloftenteams) om de landstitel én tickets voor Europees voetbal. De nummers één en twee plaatsen zich voor de voorrondes van de Champions League, de nummer drie voor de voorrondes van de Europa League. Met ingang van het seizoen 2019/'20 zijn er twee teams die rechtstreeks degraderen naar de Eerste Divisie. De nummer zestien speelt met de vier periodekampioenen uit de Eerste Divisie én de twee hoogstgeëindigde teams die niet rechtstreeks gepromoveerd zijn om de laatste plek in de Eredivisie.
Eerste Divisie (Keuken Kampioen Divisie)
De Keuken Kampioen Divisie bestaat uit twintig teams, waaronder vier beloftenteams. De kampioen en de nummer twee promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie. De competitie staat bekend om zijn dynamische karakter en de kansen die het biedt aan jonge talenten.
Tweede Divisie
Sinds 2016/’17 is er sprake van een nieuwe Tweede Divisie. Deze nieuwe competitie moet de overgang tussen het huidige betaald voetbal en amateurvoetbal vereenvoudigen. De Tweede Divisie bestaat uit achttien teams, waarvan twee beloftenteams.
Voor de Tweede Divisie geldt dat elke club (voorafgaand aan het seizoen) een voorkeur kan uitspreken voor het spelen van zijn thuiswedstrijden op zaterdag of zondag. Zaterdagclubs zullen tegen andere zaterdagclubs uitkomen op zaterdag en zondagclubs zullen tegen andere zondagclubs uitkomen op zondag. Zaterdagclubs spelen tegen zondagclubs op zaterdag om 18.00 uur. Hierbij geldt dat clubs onderling een ander aanvangstijdstip kunnen overeenkomen, alsmede dat overeen kan worden gekomen dat zondagclubs op zaterdag tegen elkaar spelen, mits een en ander tijdig is gecommuniceerd en van te voren door ons goedgekeurd.
Derde Divisie
De Derde divisie vormt nu een belangrijke opstap naar de Tweede divisie en mogelijk hoger. De competities bestaan in het seizoen 2019/'20 ieder uit 17 teams, waaronder 1 beloftenteam. De competities blijven op zondag en zaterdag bestaan, waardoor clubs hun voorkeur voor een speeldag kunnen aangeven. De eerste elftallen die zijn geëindigd als de nummers vijftien en zestien van de zestien eerste elftallen in de Tweede divisie degraderen rechtstreeks naar de Derde divisie zaterdag of zondag. De kampioenen in de Derde divisie promoveren rechtstreeks naar de Tweede Divisie.
Lees ook: Overzicht Handbal Nacompetitie
Hoofdklasse
Sinds het seizoen 2016/’17 zijn er in de Hoofdklasse twee poules van zestien teams op zaterdag en op zondag. In het seizoen 2018/'19 spelen er in de Hoofdklasse twee zondag in beide poules één beloftenteam. Na het seizoen 2018/'19 zijn er geen beloftenteams meer in de Hoofdklasse en zal er onder de Derde divisie een beloftencompetitie worden gespeeld.
De eerste elftallen die zijn geëindigd als nummer vijftien en zestien van de zestien eerste elftallen in beide Derde divisies degraderen rechtstreeks naar de Hoofdklasse. De kampioenen van de Hoofdklassen A en B promoveren rechtstreeks naar de Derde divisie (zaterdag/zondag). De nummers dertien en veertien van de eerste elftallen na afloop van de reguliere competitie in beide Derde divisie (zaterdag/zondag) en de zes (vervangend) periodekampioenen van de Hoofdklasse A en B (zaterdag/zondag) spelen om één plaats in Derde divisies (zaterdag/zondag).
Beloftencompetities
Betaaldvoetbalclubs hadden voorafgaand aan het seizoen 2016/'17 de keuze om zich in te schrijven voor de voetbalpiramide of onderdeel uit te blijven maken van de beloftencompetities. Vanaf het seizoen 2019/'20 is er een promotie-/degradatieregeling voor beloftenteams tussen de Derde divisie en beloftencompetitie. Deze regeling bevordert de ontwikkeling van jonge spelers en biedt hen de kans om op een hoger niveau te spelen.
Nieuwe Ontwikkelingen in het Vrouwenvoetbal
Met ingang van het seizoen 2025/’26 wordt de derde klasse in het vrouwenvoetbal categorie B.
Meer Wisselmogelijkheden
Het maximaal aantal wisselspelers gaat van 5 naar 7, waarbij er onbeperkt mag worden gewisseld. Vanaf seizoen 2025/’26 degraderen elk seizoen de nummers 11 en lager uit de tweede naar de derde klasse. Hiermee komen acht plekken op zowel zaterdag als zondag vrij voor teams vanuit de derde klasse. Omdat er in de derde klasse geen nacompetitie meer wordt gespeeld, zullen deze plekken op een andere manier worden opgevuld.
tags: #nacompetitie #hoofdklasse #b #zondag #regels