"Quinten Post doet het weer!", roept de commentator enthousiast tijdens een basketbalwedstrijd tussen de Golden State Warriors en Orlando Magic. De Nederlandse speler, Quinten Post, maakt indruk in de NBA, de meest prestigieuze basketbalcompetitie ter wereld. Zijn succes is onderdeel van een bredere opleving van het Nederlandse basketbal, waarbij meerdere talenten hun weg naar de NBA vinden.
De Doorbraak van Quinten Post
De 24-jarige Quinten Post maakte eind december zijn NBA-debuut als de achtste Nederlander ooit. De 2,13 meter lange Amsterdammer is inmiddels een vaste waarde geworden bij de Golden State Warriors, een team met grote namen als Draymond Green en Stephen Curry. Als rookie een plek veroveren in een sterrenteam is geen eenvoudige opgave.
In zijn eerste wedstrijden kreeg Post vooral speeltijd in de zogenaamde "garbage time", de slotfase van wedstrijden waarin de uitslag al vaststaat. Deze schaarse minuten waren voor Post het moment om zich te bewijzen. Zijn debuut duurde slechts 49 seconden, maar in de wedstrijden die volgden kreeg hij steeds meer minuten en begon hij steeds meer te scoren.
"Voor mij was mijn echte doorbraak eind januari tegen de Chicago Bulls, waar ik twintig punten maakte," vertelt Post. Hij speelde al wat wedstrijden, maar er is een verschil tussen er op het laatst in worden gegooid en de rotatie, waarbij de coach al van tevoren heeft bepaald dat je gaat spelen. De Warriors beseften hoe waardevol Post is voor het team en beloonden hem met een tweejarig standaardcontract.
Een Golf van Nederlands Talent in de NBA
De doorbraak van Post staat niet op zichzelf. Het Nederlandse basketbal heeft de afgelopen jaren flinke sprongen gemaakt. Na het goud van de 3×3 basketballers op de Olympische Spelen in Parijs, tekenden vier talenten contracten bij verschillende NBA-teams. Naast Post zijn dat Jesse Edwards (24), Tristan Enaruna (23) en Malevy Leons (25), allen afkomstig van de Amsterdamse club Apollo.
Lees ook: De Ligt en handbal: Een onverwachte combinatie?
Deze spelers waren al actief in het universiteitsbasketbal in de VS en wachtten vol spanning op de uitslag van de jaarlijkse 'draft'. De draft is voor jonge spelers hét moment om het basketbalwalhalla te betreden. Clubs krijgen de mogelijkheid om uit een pool van jonge spelers nieuwe aanwinsten te kiezen. Dit zorgt voor een gelijker speelveld dan het transfersysteem in het Europese voetbal.
Sinds 2012 hadden er geen Nederlanders meer meegedaan in de NBA. Europese basketballers domineren de top, met namen als Nikola Jokić, Giannis Antetokounmpo, Victor Wembanyama en Luka Dončić. Post kreeg een two-way contract aangeboden, waardoor hij zou spelen voor de tweede ploeg van de Warriors in de G-league, de opleidingscompetitie van de NBA, en opgeroepen kon worden voor wedstrijden in de A-league. Edwards tekende een ‘two-way’ bij de Minnesota Timberwolves, terwijl Leons en Enaruna een contract kregen bij respectievelijk Oklahoma en Boston. Zo bevonden zich aan het begin van dit NBA-seizoen vier Nederlandse spelers in de allerbeste basketbalcompetitie.
Speeltijd en Uitdagingen
Een contract garandeert geen speeltijd, die afhankelijk is van het speelplan van de coach. Het was een verrassing dat niet Edwards of Post, met hun prestigieuzere contracten, als eersten debuteerden, maar Malevy Leons. Begin november tekende de power forward bij Oklahoma City Thunder, het team van sterspeler Shai Gilgeous-Alexander. Enkele dagen later mocht Leons invallen in een uitwedstrijd tegen de Portland Trail Blazers. Door blessures bij het team en de rookie-status van Leons werd zijn contract echter enkele weken later ontbonden. Na het debuut van Post eind december, maakte Jesse Edwards zijn debuut in een uitwedstrijd tegen de Phoenix Suns. Het debuut van Tristan Enaruna bij de Boston Celtics liet nog op zich wachten.
De Rol van Apollo Amsterdam
De successen van deze vier spelers zijn mede te danken aan de Amsterdamse basketbalclub Apollo, waar coach Wierd Goedee hen in hun jeugd onder zijn hoede had. "Toen konden we natuurlijk zien dat de gasten zich goed ontwikkelden," vertelt hij. Het is geen toeval dat deze jongens allemaal van Apollo komen.
Goedee benadrukt dat de populariteit van basketbal in Nederland altijd al aanwezig is geweest. De gouden medaille op de Olympische Spelen en de NBA-droom van dit viertal hebben voor een extra boost gezorgd. Deze successen leven enorm bij Nederlandse clubs, de jeugd, hun ouders en NBA-volgers.
Lees ook: Korfbaltalent Matthijs Pot
Infrastructuur en Uitdagingen in Nederland
Ondanks de successen ziet Goedee ook een keerzijde: een gebrek aan infrastructuur voor het opleiden van jong baskettalent. Door een tekort aan zaalruimtes en coaches zijn de wachtlijsten voor clubs lang, vooral in grote steden. Nederlanders zijn gemiddeld lang, maar een dominante basketbalcultuur blijft uit. Met slechts 40.000 leden heeft de basketbalbond een relatief kleine achterban.
Het is onzeker of Nederland een blijvende positie zal verwerven in de internationale basketbalwereld. Het is de vraag in hoeverre de Nederlandse NBA-spelers van betekenis kunnen zijn voor de Orange Lions, het nationale team. NBA-spelers krijgen tijdens het reguliere seizoen geen vrijstelling voor interlandwedstrijden. Pas na juli, wanneer het seizoen en de Summer League voorbij zijn, kunnen ze mogelijk aansluiten.
Druk en Onzekerheid in de NBA
De NBA staat bekend om snelle deals en grote onzekerheid voor spelers. Post moet blijven presteren. "De NBA is een soort roterende machine," legt hij uit. "De competitie bestaat uit 450 spelers, 540 zelfs als je de ‘two-ways’ meetelt. Elk jaar worden er zestig jongens gedraft, wat ook betekent dat er zestig jongens uitliggen. De kern van de league bestaat uit 300 tot 350 spelers, dit zijn de supersterren en vaste rolspelers. Maar zelfs zij zijn niet allemaal safe." Post verwijst naar de transfer van Luka Dončić, de sterspeler van de Dallas Mavericks.
De druk in Amerika is hoog, maar de bedragen zijn veel hoger dan Nederlandse profs gewend zijn. "In Nederland verdienen de beste spelers misschien tachtig tot honderdduizend euro per jaar," zegt Quinten Post. Ondanks een mogelijk miljoenencontract heeft Post weinig tijd om geld uit te geven. Er is bijna om de dag een wedstrijd en op de vrije dagen moet er worden getraind. Zijn plannen voor de laatste maanden van het seizoen zijn duidelijk: beter worden en de play-offs halen, de laatste fase van de competitie tussen de zestien beste ploegen.
Post kent zijn sterke en zwakke punten. "Ik ben groot en sterk, maar minder snel en atletisch dan anderen." Hij wil slimmer spelen om te compenseren en op de juiste plek in het veld te staan. Hij kijkt veel wedstrijden terug met zijn teamgenoten. "Bij een slechte pot is dat soms wel confronterend, maar juist die moet je terugkijken." Het spel lezen, bewegingen anticiperen en onder druk de juiste keuzes maken wordt door NBA-kenners 'basketball IQ' genoemd. Wanneer Post dit in een wedstrijd doet, spreken commentatoren over 'IQP', een verwijzing naar zijn initialen. Volgens Ron Adams, assistent-coach van de Warriors, is dit juist één van Posts sterke kanten.
Lees ook: Blessures van Matthijs de Ligt
De Dutch Basketball Players Association (DBPA)
De afgelopen anderhalf jaar hebben gesprekken met spelers uit de Nederlandse competitie geleid tot de oprichting van de Dutch Basketball Players Association (DBPA). De DBPA wil een collectieve stem geven aan de actieve spelers in het Nederlandse basketbal. Door het starten van DBPA zal er niet alleen over de spelers gesproken worden, maar kan er ook mét de spelers gesproken worden over zaken die belangrijk zijn voor het Nederlandse basketbal. In samenwerking met de clubs en de NBB zal getracht worden het basketbal naar een hoger niveau te trekken, een duurzame en gelijkwaardige competitie neer te zetten en op termijn de arbeidsomstandigheden te verbeteren.
Matthijs Groot was achter de schermen bezig om de spelersvakbond op poten te zetten. "Na mijn periode als manager van het Nationaal Team werden geregeld problemen die spelers in het Nederlandse basketbal ervaarden met mij besproken. Regelmatig adviseerde ik deze spelers om in gezamenlijkheid op te treden om op die manier mogelijke veranderingen te bewerkstelligen. In de coronaperiode hebben we de handschoen opgepakt en zijn we door middel van gesprekken met de spelers bij de clubs tot een spelersvakbond gekomen voor het Nederlandse basketbal. Nu kunnen plannen besproken worden waar alle partijen - spelers, clubs, NBB en de BNXT League - van kunnen profiteren. Het is mooi dat er nu een organisatie is die ontwikkelingen kan aanzwengelen.”
Marijn Ververs, speler van Zorg en Zekerheid Leiden en het Nederlands Team, is blij met de start van de Dutch Basketball Players Association: “Vanaf het moment dat de eerste gesprekken over het opstarten van de spelersvakbond met ons als spelers werden aangegaan, heb ik me gerealiseerd hoe belangrijk het is dat we als spelers een actievere rol krijgen bij de toekomst van het basketbal in Nederland. Ik hoop dat aan het einde van mijn basketbalcarrière het gehele Nederlandse basketbal naar een hoger niveau is getrokken en dat we daar als spelers een positieve rol in hebben gespeeld. Het is mooi dat een aantal oud-spelers ons gaan vertegenwoordigen in gesprekken met andere partijen.”
Naast de collectieve belangenbehartiging kunnen individuele spelers gebruik gaan maken van de mogelijkheden die geboden gaan worden om zichzelf te ontwikkelen op en buiten het veld. Hiervoor zal onder andere gebruik gemaakt worden van de kennis van NL Sporter bij het organiseren van (online) opleidingsmogelijkheden voor spelers. Sander van der Holst, oud-basketballer, coach en voorzitter van NL Sporter, is positief gestemd over dat er nu ook eindelijk een spelersvakbond komt in het Nederlandse basketbal: “Alle grote basketballanden in Europa hebben een spelersvakbond die de belangen behartigt van de spelers in hun land en het is goed om te zien dat het Nederlandse basketbal zich daarbij zal aansluiten. Als je wilt groeien als sport, bond en/of league is het belangrijk dat er geluisterd wordt naar de signalen en ideeën van de sporters. Als ik zie en hoor wat er al is opgestart, dan heb ik er alle vertrouwen in dat de DBPA een stap voorwaarts is binnen het Nederlandse basketbal.”
Adam Bakker (directeur van NL Sporter) heeft in de voorbereidingen geadviseerd over de te volgen stappen en hoe DBPA het beste kon worden opgezet: “Bij NL Sporter vertegenwoordigen we alle topsporters en talenten met een status van NOCNSF, maar ook sporters die in de hoogste divisie van hun sport uit komen. Daarnaast adviseren en ondersteunen we zelfstandige spelersvakbonden en atletencommissies van de verschillende sporten met bestuurlijk en juridisch advies. Na 2023 verplicht NOCNSF elke aangesloten sportbond om een gedragen atletenvertegenwoordiging te hebben. Het is mooi dat dit initiatief voortkomt uit de spelers zelf, zodat er direct met het juiste commitment en gedrevenheid aan de slag gegaan kan worden. Uiteraard staat NL Sporter klaar om de Dutch Basketball Players Association te ondersteunen bij de verdere groei van de organisatie.”
Het bestuur van de Dutch Basketball Players Association bestaat uit Sergio de Randamie (voorzitter), Matthijs Groot (vice-voorzitter), Mark Ridderhof (penningmeester), Jeffrey Touw (secretaris), Floris Versteeg en Steve Bleeker (algemeen bestuursleden).
De Rol van Sport in het Onderwijs en de Gemeenschap
Sport is van essentieel belang in het leven van velen. Verenigingsadviseurs Marieke Koudijs en Matthijs Schaller van de SRO (Sport Recreatie en Onderwijsvoorzieningen) in Amersfoort zetten zich in voor sportclubs en de ontwikkeling van sport in de gemeenschap.
Marieke groeide op met basketbal bij de Crackerjacks, terwijl Matthijs in de ban raakte van honkbal. Beiden zijn teamplayers en zien sport als een rode draad in hun leven. Marieke: ‘Omdat ik heerlijk kon rennen en met een bal in de weer kon zijn. Bovendien vond ik het fijn dat trainingen en wedstrijden altijd doorgingen, wat bij tennis niet altijd het geval was.’
Marieke is al 24 jaar lid van de Crackerjacks en heeft diverse kaderfuncties vervuld. Basketbal zit in de lift, mede dankzij de successen op internationale toernooien en de populariteit van 3x3 basketbal. Matthijs speelde honkbal bij Robur en de Tex Town Tigers, en maakte deel uit van het Nederlands team onder-16. Hij studeerde Sportkunde en Sportmanagement en heeft ervaring bij verschillende sportorganisaties.
Als verenigingsadviseurs ondersteunen Marieke en Matthijs sportverenigingen in Amersfoort. Ze helpen clubs zich verder te ontwikkelen en zoeken naar oplossingen voor pijnpunten. Het gebrek aan vrijwilligers is een belangrijke uitdaging. Marieke: ‘Het aanstellen van een vrijwilligerscoördinator is doorgaans een belangrijke eerste stap. Je moet er een weloverwogen traject van maken, bijvoorbeeld ouderavonden organiseren waardoor je van onderaf engagement creëert.’
Marieke brengt het traject clubkadercoach te berde. ‘Dat is een traject waarin het coach-de-coach principe wordt toegepast. Hierin wordt niet de aandacht gevestigd op het technische vlak, maar juist op didactische aspecten. Hoe sta je als coach voor de groep, hoe ga je om met niveauverschillen, hoe houd je spelplezier vast? Het zorgt ervoor dat je als coach met meer zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid voor de groep staat.
Matthijs zit met bestuurders van voetbalclubs om tafel omtrent misstanden. ‘De laatste tijd is er in Amersfoort een toename aan incidenten op de voetbalvelden. Hoe die agressiviteit te beteugelen? Daar zijn we met elkaar over in conclaaf. Bij Amsvorde zijn ze daar helder in. Als een team zich misdraagt, krijgt het team collectief een gele kaart. Bij herhaling volgt rood en wordt het team uit de competitie genomen. Wat mij betreft hanteren alle clubs deze resolute aanpak. Het schept duidelijkheid: tot hier en niet verder.’
Sociaal veilig sportklimaat valt onder de verantwoording van Marieke. ‘Ik ervaar dat het bij clubs de aandacht heeft, weliswaar bij de een wat meer dan bij de ander.Wat mij betreft kan het onderwerp niet hoog genoeg op de agenda staan. Dikwijls komen clubs pas in actie als er iets is voorgevallen, maar de kunst is juist om een zo goed en veilig mogelijk klimaat te regelen en dat risico’s beperkt blijven. Clubs moeten hoe dan ook met het thema aan de slag.’
Huldiging van Basketballegendes
Zeven vrouwen die veel hebben betekend voor het basketbal in Nederland zijn gehuldigd tijdens de Final Four in Katwijk. Voormalig internationals Karen Mulder, Lia van Reemst, Gerda de Ridder, Annette Keur en Ria Bröring zijn benoemd tot Lid van Verdienste door de Nederlandse Basketball Bond. Ook Els van der Heijden en Anita Blangé werden in het zonnetje gezet. Deze vrouwen hebben ruim 900 interlands gespeeld en hebben een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het Nederlandse basketbal.