Rugby is een dynamische en fysieke sport met een rijke geschiedenis en complexe regels. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van rugby, van de oorsprong en de basisregels tot de verschillende varianten en de posities van de spelers.
De Geschiedenis van Rugby
De geschiedenis van rugby gaat terug tot de Middeleeuwen, met voorlopers zoals soule of sioule in Frankrijk, knappan in Wales, hurling in Ierland en calcio in Italië. Aan het einde van de 18e eeuw verloor deze spellen aan populariteit, behalve folk voetbal, dat op Engelse universiteiten werd gespeeld.
De geboorte van het moderne rugby wordt toegeschreven aan een incident op het terrein van het Rugby College in Engeland. Volgens de legende pakte William Webb Ellis tijdens een schoolwedstrijd football de bal op en rende ermee naar het doel van de tegenstander, waarmee hij de basis legde voor een nieuwe sport.
De opkomst van de spoorwegen maakte sportevenementen tussen colleges mogelijk, wat leidde tot de noodzaak van uniforme regels. Er ontstond een discussie over het gebruik van handen en voeten, wat resulteerde in de oprichting van de Voetbalvereniging en het rugby-voetbal. In 1863 werden de definitieve regels voor rugby opgesteld in Cambridge.
In Nederland werd de eerste Rugbyvereniging in 1918 opgericht door studenten in Delft.
Lees ook: Zaalvoetbalvereniging lidmaatschap
Basisregels van Rugby
Rugby vereist een goede samenwerking en sterke discipline. De basisregels omvatten:
- Spelers mogen met de bal in de handen rennen. Schijnbewegingen en snelheid zijn hierbij belangrijk.
- De speler die de bal heeft, mag getackeld worden, maar alleen met de armen.
- De bal mag alleen naar achteren worden gegooid. De ovale vorm van de bal vereist hiervoor de juiste pas-techniek.
- Lichte overtredingen worden bestraft met een scrum, waarbij de 8 voorwaartsen in een bepaalde opstelling strijden om de bal.
- Als de bal uitgaat, wordt een line-out geformeerd, waarbij de bal tussen twee rijen spelers wordt gegooid.
- Ernstige overtredingen, zoals praten tegen de scheidsrechter of buitenspel, worden bestraft met een penalty (strafschop). De tegenstander moet bij een strafschop 10 meter achteruit.
- Spelers maken contact bij een tackle of een maul, waarbij spelers tegen elkaar aan botsen en hun lichaam indraaien.
- Spelers mogen de bal schoppen, wat handig kan zijn in de verdediging, maar meestal tot balverlies leidt.
- Spelers dienen de tegenstander en de scheidsrechter ten alle tijden te respecteren.
Verschillen tussen Rugby Union en Rugby League
Er bestaan twee varianten van rugby: Rugby Union en Rugby League. Rugby Union is de meest bekende vorm, die ook internationaal wordt gespeeld.
| Kenmerk | Rugby Union | Rugby League |
|---|---|---|
| Aantal spelers | 15 | 13 |
| Scrum | Belangrijk onderdeel: een groep van iedere partij probeert elkaar in voorovergebogen houding weg te duwen om de bal in bezit te krijgen. | Komt minder vaak voor en is minder belangrijk. |
| Tackle | Na een tackle gaat het gevecht om de bal door, maar ieder team mag alleen vanaf zijn eigen kant over de liggende spelers heen de situatie benaderen. | Na een tackle stopt het gevecht om de bal. De getackelde speler brengt de bal weer in het spel door de bal met de voet naar achteren te rollen. |
| Line-out | Spelers die achter elkaar zijn opgesteld, proberen de bal te veroveren die vanaf de zijlijn in wordt gegooid. | Geen onderdeel van het spel. |
De Posities van de Spelers
Een rugbyteam bestaat uit 15 spelers, onderverdeeld in twee hoofdgroepen: de voorwaartsen (nummers 1 t/m 8) en de driekwarters (nummers 9 t/m 15).
Voorwaartsen (The Pack)
De voorwaartsen zijn essentieel in de spelonderdelen waar kracht en techniek vereist zijn, zoals scrums, rucks en mauls. Ze worden verder onderverdeeld in:
- Eerste rij:
- Tight Head Prop: Zorgt voor stabiliteit in de scrum.
- Hooker: Verovert de bal in de scrum en gooit de bal in bij een line-out.
- Loose Head Prop: Ondersteunt de hooker en biedt stabiliteit.
- Tweede rij (Locks): Veroveren de bal na een line-out en zijn de drijvende kracht in de scrum.
- Derde rij (Flankers en Nummer 8):
- Flankers (Blindside en Openside): Veroveren de bal van de tegenstander en verstoren de aanval.
- Nummer 8: Krijgt de bal in handen aan de basis van de scrum en verbindt de voorwaartsen en de backs.
Driekwarters (The Backs)
De driekwarters dragen bij met snelheid en techniek. Zij worden geacht met snelle combinaties de verdediging van de tegenstander uit positie te spelen. Ze bestaan uit:
Lees ook: Een diepgaande blik op de prestaties van het Moldavisch voetbalelftal door de jaren heen.
- Scrum Half: Zorgt voor de verbinding tussen de voorwaartsen en de backs bij scrums en line-outs.
- Opener (Fly Half): Dirigeert het team en beslist of hij gaat trappen, passen of een doorbraak forceert.
- Centers (Eerste en Tweede): Hebben een sleutelpositie in de aanval en verdediging, en proberen de verdediging van de tegenstanders te verbreken.
- Vleugels (Wingers): Zorgen voor snelheid op het veld om een try te scoren.
- Full Back: De laatste man in de verdediging, die vertrouwen moet hebben bij een hoge bal en snel genoeg moet zijn om te tackelen.
Spelverloop en Scoren
Een rugbywedstrijd duurt 2 maal 40 minuten, met een pauze van ongeveer 5 minuten. Tijdens de wedstrijd proberen de spelers een ovale bal over de tryline van de tegenstander te drukken of tussen de palen te schoppen om zo punten te scoren.
- Try: Het over de tryline van de tegenstander drukken van de bal levert 5 punten op.
- Conversie: Na een try mag een speler proberen een extra score toe te voegen door het nemen van een zogenaamde conversie kick, wat nog eens 2 extra punten oplevert.
- Penalty Kick: Een strafschop die tussen de palen wordt geschopt, levert 3 punten op.
- Drop-goal: Een drop-goal, waarbij de bal tijdens het spel tussen de palen wordt geschopt, levert 3 punten op.
Specifieke Spelsituaties
- Scrum: Een spelhervatting waarbij acht spelers van elk team in een vaste formatie tegenover elkaar staan en proberen om de bal te bemachtigen. De bal wordt ingebracht door de scrum half.
- Line-out: Een spelhervatting wanneer de bal over de zijlijn is gegaan. Spelers van beide teams stellen zich op in twee rijen en een speler gooit de bal tussen de rijen door.
Waar mag je tackelen bij Rugby?
Een van de meest fundamentele aspecten van rugby is de tackle. Het is essentieel om te weten waar een speler getackeld mag worden om de veiligheid van de spelers te waarborgen en de regels van het spel te respecteren. Over het algemeen mag een speler getackeld worden vanaf de schouders tot de taille. Tackles boven de schouders, ook wel hoge tackles genoemd, zijn verboden en worden bestraft met een penalty. Het doel van deze regel is om hoofd- en nekblessures te voorkomen.
Regels omtrent tackelen
De regels rondom tackelen zijn specifiek en gericht op de veiligheid van de spelers:
- Tackle Hoogte: De tackle moet gemaakt worden onder de schouderlijn. Een tackle boven de schouderlijn is gevaarlijk en wordt bestraft.
- Gevaarlijk Tackelen: Het is verboden om te tackelen op een manier die gevaarlijk is voor de getackelde speler, zoals een spear tackle (waarbij de getackelde speler op zijn hoofd of nek landt).
- Tackelen zonder Armen: Een speler moet proberen om de tackle te maken met zijn armen. Het is niet toegestaan om alleen met de schouder te tackelen zonder de armen te gebruiken.
- Loslaten na de Tackle: Nadat de tackle is voltooid, moet de tackelaar de getackelde speler onmiddellijk loslaten en zich verwijderen van de tacklezone. Dit staat bekend als de release.
- Geen Tackle in de Lucht: Een speler mag niet getackeld worden terwijl hij in de lucht springt om een bal te vangen (tenzij de tackle legaal is en binnen de toegestane tacklezone valt).
Sancties bij overtredingen
Overtredingen van de tackle regels kunnen leiden tot verschillende sancties, afhankelijk van de ernst van de overtreding:
- Penalty: De meest voorkomende sanctie voor een illegale tackle is een penalty voor het andere team.
- Gele Kaart (Tijdelijke Schorsing): Bij herhaalde of ernstige overtredingen kan een speler een gele kaart krijgen, wat resulteert in een tijdelijke schorsing van 10 minuten.
- Rode Kaart (Permanente Schorsing): Bij zeer ernstige overtredingen, zoals opzettelijk gevaarlijk tackelen, kan een speler een rode kaart krijgen, wat betekent dat hij permanent van het veld wordt gestuurd.
Tag Rugby
Voor jongere spelers of in informele settings wordt vaak tag rugby gespeeld. Bij tag rugby wordt er niet getackeld, maar in plaats daarvan trekken spelers een lintje (tag) van de heup van de baldrager. Dit is een veilige manier om de basisprincipes van rugby te leren zonder het risico op blessures.
Lees ook: KNVB e-mail bekijken: Hoe doe je dat?
Turven spelen Tagrugby
Turven spelen tagrugby. Een turventeam bestaat uit maximaal 12 spelers: 5 spelers in het veld en 7 reserves. Er wordt gespeeld met een nr. 3 rugbybal.
- Een team bestaat uit 12 spelers waarvan er 5 op het veld staan en 7 wisselspeler zijn.
- Wisselspelers mogen het veld betreden ter hoogte van de middellijn.
Beach Fives Rugby
In Beach Fives Rugby zijn er geen rucks, mauls, line-outs of scrums. Zodra een bal onbespeelbaar is, wordt de 2-seconden regel toegepast. Er zijn specifieke regels voor free kicks, die op of achter de refereeâs mark genomen moeten worden.
Rugby in Nederland en Internationaal
In Nederland is rugby een opkomende sport met een eigen rugbybond, Rugby Nederland. Er zijn ongeveer 12.000 mensen aangesloten bij een rugbyvereniging. Internationaal is het wereldkampioenschap rugby het belangrijkste toernooi, dat elke vier jaar wordt georganiseerd.
Respect en Erecodes
Ondanks de fysieke aard van het spel, staat rugby bekend om zijn erecode en respect tussen spelers. Na een wedstrijd bedanken de teams elkaar en volgt de 'derde helft', waarin de sfeer kameraadschappelijk is.