Het Europees kampioenschap voetbal is nog vers in ons geheugen, met de late 1-2 van Ollie Watkins in de wedstrijd Nederland - Engeland. Echter, achter de schermen is de voetbalwereld al druk in de weer met de voorbereidingen voor toekomstige toernooien. In 2026 staat het Wereldkampioenschap op het programma, dat georganiseerd zal worden in Amerika, Mexico en Canada. Daarna zal Oranje zich opnieuw moeten proberen te kwalificeren voor het EK 2028 in Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Saudi-Arabië had grote ambities om het WK van 2030 te organiseren, maar de wereldvoetbalbond FIFA kon dit plan niet aan haar leden verkopen. Het WK van 2022 vond immers al plaats in Qatar, waardoor de "Arabische wereld" even achteraan in de rij stond.
Het WK 2030 is nu toegewezen aan zes landen, verspreid over drie continenten: Spanje, Portugal, Marokko, Uruguay, Argentinië en Paraguay. Hierdoor komen zowel Europa, Afrika als Zuid-Amerika aan bod. Dit betekent dat de weg nu vrij is voor een WK 2034 in Saudi-Arabië.
Marokko als gastland voor het WK 2030
Marokko krijgt de unieke kans om topwedstrijden te organiseren en is vastbesloten om hier alles uit te halen. Een van de projecten is de bouw van een nieuw stadion in Casablanca. Deze havenstad, de grootste stad van Marokko en het economische centrum van het land, werkt samen met de Amerikaanse architecten van Populous. Het ontwerp is geïnspireerd op de traditionele sociale bijeenkomsten van Marokko, bekend als "moussems". De stadionstructuur zal zich bevinden onder een groot tentdak dat opduikt in het beboste landschap.
Het grootste voetbalstadion ter wereld
Het nieuwe stadion, dat vernoemd zal worden naar de in 1999 overleden koning van Marokko, Hassan II, zal plaats bieden aan 115.000 toeschouwers, inclusief 12.000 VIP-plaatsen. Met deze capaciteit zou het het grootste voetbalstadion ter wereld worden, waarmee het 1 mei-stadion in Pyongyang (Noord-Korea), dat 114.000 plaatsen heeft, overtroffen wordt. De enorme omvang van het stadion is deels te verklaren door de ambitie van Marokko om de finale van het WK 2030 te organiseren, een eer die aanvankelijk naar het Estadio Santiago Bernabéu in Madrid leek te gaan.
Rabat in de aanloop naar het WK 2030
In de aanloop naar het WK voetbal van 2030 ondergaat Rabat een snelle transformatie. De Marokkaanse hoofdstad, die ook een van de gaststeden zal zijn, verwacht honderdduizenden internationale bezoekers. Dit betekent dat er geïnvesteerd wordt in nieuwe infrastructuur, een groter vliegveld, meer hotels en diverse culturele evenementen. De stad grijpt het wereldkampioenschap aan als een kans om zichzelf opnieuw op de kaart te zetten, niet alleen als politieke hoofdstad, maar ook als toeristische topbestemming.
Lees ook: Historische analyse van Marokko tegen Algerije
De bouwprojecten zijn al in volle gang, met als belangrijkste project een compleet nieuw stadioncomplex op de locatie van het oude Complexe Moulay Abdellah. Het nieuwe stadion zal plaats bieden aan 68.500 toeschouwers, voldoen aan de FIFA-normen en beschikken over VIP-loges en moderne technologie.
Volgens Nourredine Sridi, regiochef toerisme voor Rabat-Salé-Kénitra, moet Rabat tijdens het toernooi ook het diplomatieke hart van het evenement worden, door het verwelkomen van officiële delegaties, mediacentra en grote evenementen.
Uitbreiding van toeristische voorzieningen in Rabat
Op dit moment beschikt Rabat over ongeveer 12.000 toeristische bedden, wat onvoldoende is voor een evenement van deze omvang. Daarom worden er nieuwe hotels gebouwd, waaronder het prestigieuze Royal Mansour Rabat. Daarnaast worden appartementenhotels, pensions en vakantiehuizen in de regio gestimuleerd, tot in het achterland.
Naast de uitbreiding van de capaciteit wordt er ook gewerkt aan de kwaliteit van de voorzieningen. De focus ligt op luxe en cultuur, maar ook op betaalbare hotels met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Er komt meer diversiteit in het aanbod, van fine dining tot streetfood en van internationale ketens tot lokale charme.
Verbetering van de bereikbaarheid
Het vliegveld Rabat-Salé wordt bijna drie keer zo groot, van 1,5 naar 4 miljoen passagiers per jaar. Met een nieuwe terminal van 69.000 vierkante meter, moderne parkeerplaatsen en betere verbindingen wil Rabat concurreren met Casablanca en Marrakech als internationaal knooppunt. Tegelijkertijd wordt het openbaar vervoer verbeterd, met uitbreiding van het tramnetwerk, nieuwe busroutes en een dubbeldekker-toeristenbus.
Lees ook: Verwachtingen en trauma in het Marokkaanse voetbal
Ook het intercityverkeer wordt aangepakt. Zo komt er een regionale RER-spoorlijn en wordt de hogesnelheidslijn doorgetrokken naar Marrakech, waardoor bezoekers in 2030 vlot door het land kunnen reizen.
Cultuur als troef
Rabat wil bezoekers meer bieden dan alleen voetbal. Met 20 UNESCO-werelderfgoedlocaties, een bruisende muziekscene en eigentijdse musea zet de stad vol in op cultuur. Er komen thematische toeristische routes, lokale markten worden opgefrist en fanzones krijgen ook een cultureel programma met concerten, foodtrucks en interactieve belevingen.
De stad ziet het WK als een manier om een nieuw imago te creëren: geen grijze bestuurshoofdstad, maar een levendige en groene metropool waar geschiedenis, moderne architectuur en gastvrijheid samenkomen. Daarbij hoort ook het trainen van personeel: duizend mensen worden klaargestoomd in toerisme en horeca.
Economische kansen
Economisch gezien betekent het WK een enorme impuls. Alleen al de bouw van het stadion, hotels, vliegveld en infrastructuur kost meer dan 4 miljard dirham (circa 380 miljoen euro). Dit levert werk op voor bouwvakkers, schilders, techbedrijven, cateraars, gidsen en meer. Lokale ambachtslieden, kunstenaars en ontwerpers krijgen meer zichtbaarheid, zowel via het toerisme als via de evenementen.
Ook digitale oplossingen worden belangrijk, van slimme apps tot beveiliging en meertalige informatie. Startups en IT-bedrijven uit Rabat krijgen zo nieuwe kansen.
Lees ook: Overzicht Marokkaans Zaalvoetbal
Uitdagingen voor de toekomst
Een van de grootste uitdagingen is ervoor te zorgen dat Rabat ook na het WK aantrekkelijk blijft. Volgens Sridi is het cruciaal dat de stad zichzelf goed promoot, digitaal, op internationale beurzen en met behulp van lokale ambassadeurs. Toeristische pakketten moeten beter, het aanbod moet overzichtelijker en internationale vliegverbindingen structureler.
Het WK is het startpunt, niet het einddoel. "We willen dat bezoekers Rabat niet alleen onthouden vanwege het voetbal, maar om het gevoel dat ze hier welkom waren," zegt Sridi. "Een stad waar cultuur en levenskwaliteit samenkomen."
De keuze voor Marokko: identiteit en integratie
Het feit dat diverse bekende Nederlanders en oud-Oranje helden hebben opgeroepen om Marokko te steunen, roept de vraag op waarom de meeste Nederlandse voetbalsupporters toch de voorkeur geven aan België. BNNVARA presentator Sahil Amar Aissa stelde in "Dit is de Dag" dat het bijna onnationalistisch is om niet voor Marokko te zijn, aangezien het team de meeste Nederlandse spelers heeft. Burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem voegde daaraan toe dat het Marokkaanse team bestaat uit jongens die in Nederland geboren en getogen zijn, en dat ze als producten van Nederland goede ambassadeurs zijn.
Eerder was er echter discussie over het feit dat deze Nederlandse spelers met Marokkaanse wortels niet voor Oranje kozen. Dit riep vragen op over de integratie. Marcouch benadrukte dat integratie betekent het beste uit jezelf halen en kansen pakken, en dat het niet gepolitiseerd moet worden. Het is volgens hem geen keuze voor Marokko, maar een keuze voor voetbal. Het Marokkaanse elftal met Nederlanders zorgt juist voor verbroedering.
NRC hoofdredacteur Peter Vandermeersch stelt dat België de enige juiste keuze is, omdat Nederland en België slechts door een "dom geschiedkundig iets" gescheiden zijn. D66 Tweede Kamerlid Steven Van Weyenberg vindt dat er veel te zeggen is voor de zuiderburen, die een gouden generatie hebben die de kans heeft om geschiedenis te schrijven.
De vraag blijft echter of de spelers met een Nederlands paspoort wel als "echte" Nederlanders worden gezien, of wellicht als "verraders". Onderzoek naar identiteit onder jongeren met een biculturele achtergrond heeft aangetoond dat zij zich niet per se Nederlands voelen, mede door de waarden die ze vanuit huis meekrijgen.
De underdogpositie kan ook een rol spelen bij de keuze voor Marokko. De enthousiasme van bekende Nederlanders voor Marokko werkt aanstekelijk, en als de meeste gewone Nederlanders voor België zijn, kan de underdogpositie aantrekkelijk zijn.
Historisch perspectief: Dries Boussatta
In 1998 kwam Dries Boussatta als eerste Marokkaanse Nederlander met trots uit voor Oranje. Bijna 25 jaar later kiezen "onze jongens" steeds vaker bewust voor Marokko. Dries Boussatta, geboren in de Amsterdamse wijk de Baarsjes, debuteerde in 1998 onder zijn idool Frank Rijkaard als eerste Marokkaanse Nederlander in Oranje.
Cabaretier Najib Amhali vertelt dat hij trots was op Boussatta, omdat hij nu een eigen Marokkaan in Oranje had, in plaats van zich te identificeren met Gullit. Op het Balboaplein werd een afdruk van Boussatta's voeten in de grond gemetseld, als symbool voor de nieuwe generatie die letterlijk in zijn voetsporen kon treden.
Tijdens een interland Nederland - Marokko werd Boussatta echter uitgefloten en uitgescholden door de Marokkosupporters, die hem als een verrader beschouwden. Zijn broer Mohamed vroeg zich af wie hij was: Marokkaan, terwijl zijn landgenoten tekeergingen tegen Dries in plaats van trots te zijn.
De veranderende keuze: Khalid Boulahrouz en Ibrahim Afellay
Na Boussatta duurde het een aantal jaren voordat andere spelers met een Marokkaanse achtergrond voor Oranje kozen. Khalid Boulahrouz debuteerde in 2004, in een tijd dat de toon in Nederland jegens moslims en Marokkaanse Nederlanders verhardde. Desondanks koos hij voor Oranje, omdat hij erbij hoorde en het op dat moment het hoogst haalbare was.
Ibrahim Afellay twijfelde langer, omdat zijn hart zei Marokko. Uiteindelijk koos hij toch voor Oranje, vanwege de zekerheid om op EK's en WK's te schitteren en de kans om zich in de kijker te spelen bij Europese topclubs.
De keuze van Afellay en Boulahrouz was een wake-up call voor de Marokkaanse voetbalbond, die actiever ging scouten naar (jeugd)spelers op de Europese velden. De familie speelt een belangrijke rol bij de beslissing van de speler, waarbij de stem van de familieleden in Marokko net zo zwaar telt.
Hakim Ziyech: een gemiste kans voor Oranje
Hakim Ziyech leek in eerste instantie ook op weg naar Oranje. Hij werd in 2015 uitgenodigd voor een trainingsstage, maar haakte geblesseerd af. Later werd hij niet meer geselecteerd, waarna hij bekendmaakte dat hij voor Marokko had gekozen. Marco van Basten noemde Ziyech een "domme jongen" die meer geduld had moeten hebben.
Ziyech gaf aan dat hij het gevoel had dat hij harder moest werken omdat hij Marokkaan was. Zijn keuze was gebaseerd op trots en het gevoel dat zijn hart naar Marokko ging.
Impact van de keuze voor Marokko
De steen op het Balboaplein ligt er nog altijd, maar de letters vervagen. De jonge voetballers op het plein kennen Boussatta nog wel, maar voor hoe lang? De groeiende groep Marokkaans-Nederlandse voetballers in de eredivisie zal waarschijnlijk Ziyech als voorbeeld nemen, die na Ajax naar Chelsea ging.
Dries Boussatta's dochter Dania is een getalenteerd voetbalster en kiest net als haar vader voor het Nederlandse team.
tags: #marokko #voetbal #achtergrond #informatie