Veldhockey is een populaire sport in Nederland, met meer dan een kwart miljoen geregistreerde leden bij de KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond). Het Nederlandse veldhockeyseizoen is verdeeld in twee delen: september tot en met december en maart tot en met juni. Hockey is een sport die wereldwijd beoefend wordt, zowel door jong en oud, op verschillende niveaus. Of het nu gaat om veldhockey of zaalhockey, de afmetingen van het speelveld zijn essentieel voor een eerlijk en gestructureerd spel. Dit artikel biedt een uitgebreide kijk op de afmetingen van een hockeyveld, de verschillende soorten velden en andere relevante aspecten.
Veldhockey: Algemene Afmetingen en Belijning
Een standaard veldhockeyveld heeft een lengte van 91,4 meter en een breedte van 55 meter. Dit komt overeen met een oppervlakte van ongeveer 5.027 vierkante meter. Deze afmetingen zijn inclusief de lijndikte. Het spel wordt gespeeld op een gras- of kunstgrasveld van deze afmetingen (voor spelers van 10 jaar en ouder).
Belijning van het Veld
Alle grenzen zijn gemarkeerd met een witte lijn van ongeveer 7,5 cm breed. De zijlijnen zijn de lange lijnen die over de lengte van het veld lopen, terwijl de achterlijnen aan de korte uiteinden zijn. De doellijn is het gedeelte van de achterlijn dat tussen de doelpalen loopt.
Op het veld zijn er verschillende belangrijke lijnen en gebieden:
- Middenlijn: Deze lijn loopt over de breedte van het speelveld en verdeelt het in twee gelijke helften.
- 23-meterlijnen: Elke speelhelft heeft een 23-meterlijn.
- Cirkels: Er zijn twee cirkels, één aan elk uiteinde van het veld, met een straal van 14,63 meter rond beide doelgebieden. Daarnaast zijn er cirkelvormige cirkels met een straal van 15 meter.
Lijntjes van 30 cm lang zijn binnen het speelveld haaks op de zijlijnen geplaatst op 5 meter van de nabije hoekvlag en op 14,63 meter van de binnenzijde van de achterlijnen. Lijntjes van 30 cm zijn ook binnen het speelveld op de achterlijnen geplaatst aan weerszijden van de doelen op afstanden van 4,50 en 9 meter van de buitenkant van de doelpalen. Lijntjes van 15 cm lang zijn buiten het speelveld geplaatst op de achterlijnen op 1,83 meter van het midden van de achterlijn, om de juiste plaats van het doel te markeren. Strafbalstippen (met een doorsnede van 15 centimeter) staan midden voor elk doel. Voor elk doel is evenwijdig aan de achterlijn en op een afstand van 14,63 meter daarvan een lijn van 3,66 meter lengte getrokken.
Lees ook: Alles over KNVB Veldafmetingen
Wijzigingen in Markeringen
De markeringen zijn in 2001 van de binnenzijde naar de buitenzijde van het veld verplaatst. Hierbij zijn de lengtes van de lijnen aangepast aan het metrieke stelsel. Deze gewijzigde markeringen gelden voor nieuwe velden of velden die opnieuw van lijnen worden voorzien. Velden met de oude markeringen mogen nog steeds gebruikt worden.
Uitloop en Veiligheidszone
De afmetingen van een veldhockeyveld zijn 91,40 x 55,00 meter. Dit is inclusief de lijndikte. Deze afmetingen zijn exclusief de verplichte uitloop of veiligheidszone. Voor de KNHB moet de zijuitloop minimaal 2,0 meter en de achteruitloop minimaal 4,0 meter zijn. Een hockeyveld conform de KNHB heeft dus een afmeting van 59 x 99,40 meter inclusief uitloop. De uitloop van een FIH (Federation Internationale de Hockey) hockeyveld is groter.
Extra Belijning
De belijning moet altijd worden aangebracht conform de laatst geldende KNHB hockey-belijningsnormen. Voor het aanbrengen van een extra belijning naast de bestaande hockeybelijning is dispensatie van het KNHB vereist. Bij internationale wedstrijden (F.I.H. en F.E.H) gelden aanvullende regels met betrekking tot de belijning en mag in principe alleen gespeeld worden op een veld met enkel hockeybelijning. De kleur van de belijning dient contrasterend ten opzichte van het veld te zijn.
De Vreemde Maatvoering Verklaard
De exacte lengte van een hockeyveld, 91,40 meter, lijkt wellicht een vreemde maatvoering. De oorsprong hiervan ligt in Engeland, waar de eerste maatvoering wetten van het hockey zijn opgesteld. Alle afmetingen werden uitgedrukt in Britse lengtematen, namelijk yards. Een yard is omgerekend naar meters en afgerond naar centimeters.
100 yards = 91,44 m (excl. lijndikte), maar waarom 91,40 m en niet 91,44 m, is niet exact bekend.
Lees ook: Complete gids voor volleybal wedstrijdregels
Het Hockeydoel: Afmetingen en Specificaties
Een veldhockeydoel bestaat uit twee verticale palen, 3,66 meter van elkaar, verbonden door een horizontale lat op 2.14 meter van de grond (binnenzijde gemeten). De voorzijde van de doelpalen moet de buitenkant van de achterlijn raken.
Details van het Doel
- De palen en de lat zijn rechthoekig, 5 cm breed en niet meer dan 7,5 cm diep.
- Ze moeten wit van kleur zijn.
- Netten zijn stevig aan de palen en de lat bevestigd, met tussenruimten van niet meer dan 15 cm.
- De netten moeten stevig aan de grond achter het doel zijn vastgemaakt.
- Een achterplank, 46 cm hoog en 3,66 meter lang, moet op de grond worden geplaatst, binnen de doelnetten.
- Zijborden, 46 cm hoog en ten minste 1,20 meter lang, moeten worden geplaatst in een haakse hoek met de achterlijn.
- De zijplanken moeten worden vastgemaakt aan de achterkant van de doelpalen, opdat de breedte van de doelpalen niet wordt vergroot.
- Aan de binnenzijde van het doel mogen geen klampen worden aangebracht om de planken te steunen.
Soorten Hockeyvelden: Van Zand tot Water
Veldhockey werd vroeger op natuurgras gespeeld, maar tegenwoordig alleen maar op kunstgras. Er liggen in Nederland circa 2.200 kunstgrasvelden. Hockeyvelden zijn er in verschillende soorten, elk met hun eigen kenmerken en speeleigenschappen. De meest voorkomende typen zijn:
- Vol Bezand Veld: Dit type veld is volledig bezand met kwartszand, waardoor het niet bewaterd hoeft te worden voor gebruik. Het onderhoud is minimaal, waarbij soms wat extra zand gestrooid en ingeveegd moet worden, vooral op intensief gebruikte delen zoals de doelgebieden.
- Semi-Waterveld: Dit veld is minder bezand dan een zandveld en moet voor gebruik besproeid worden met water om slijtage van het kunstgras te voorkomen en de balsnelheid te bevorderen.
- Waterveld: Dit type veld heeft een kunstgrasmat gemaakt van korte polyethyleen vezels zonder zand. Het veld moet vochtig gehouden worden met waterkanonnen of sprinklers. Watervelden zorgen voor een hoge balsnelheid en verminderen de wrijving, wat resulteert in minder schaafwonden bij een sliding. Het water houdt het veld vlak en zorgt ervoor dat het minder snel bevriest.
Kosten en Onderhoud van Verschillende Veldtypen
De kosten en het onderhoud van de verschillende veldtypen variëren aanzienlijk:
- Waterveld: Dit is de duurste optie, met kosten tussen de €105.000 en €125.000 en een levensduur van ongeveer 10-11 jaar. Het vereist meer onderhoud, inclusief het aanleggen van een sproei-installatie, drainerende onderbouw en een drainagesysteem.
- Semi-Waterveld: De kosten liggen tussen de €95.000 en €105.000 met een levensduur van 11-12 jaar. Het vereist minder onderhoud dan een waterveld.
- Zand Gevuld Veld: Dit is de goedkoopste optie, met kosten tussen de €55.000 en €65.000 en een levensduur van 13-15 jaar.
Zaalhockey: Afmetingen en Aanpassingen
In de winterperiode wordt zaalhockey gespeeld, waarbij gebruik wordt gemaakt van balken om het veld af te bakenen. Een zaalhockeyveld is kleiner dan een veldhockeyveld. In de zaal is de afstand die spelers moeten houden bij een vrije bal van de tegenstander 3 meter, terwijl dit op het veld 5 meter is. 23-meterlijnen bestaan niet in de zaal.
Afmetingen van het Doel bij Zaalhockey
De doelen in zaalhockey zijn ook kleiner dan die op het veld en hebben een breedte van 2,13 meter en een hoogte van 1,83 meter.
Lees ook: Lengte en voetbal: een verband?
Blauwe Hockeyvelden: Een Nieuwe Innovatie
Een recente innovatie in de hockeywereld is het blauw gekleurde kunstgras hockeyveld. Dit veld zorgt voor een betere spelervaring voor zowel spelers als toeschouwers, doordat het een groter contrast biedt ten opzichte van de witte hockeybal. Hierdoor kunnen spelers makkelijker anticiperen op de bal en is het spel beter te volgen voor toeschouwers.
Een Hockeyveld in de Tuin: Opties en Mogelijkheden
Het aanleggen van een hockeyveld in de tuin biedt de mogelijkheid om op elk moment thuis te oefenen en te spelen. Er zijn diverse opties en mogelijkheden, zoals een verzonken speelveld of een opstaande speelrand. Een betonnen speelrand bevordert het spelgenot, omdat de bal via de rand gespeeld kan worden en minder snel buiten het veld terechtkomt.
Verzonken vs. Onverzonken Veld
Bij de aanleg kan gekozen worden voor een verzonken of onverzonken hockeyveld. Een verzonken veld ligt lager dan het maaiveld, waardoor het speelveld in de tuin verzonken ligt. De aanleg van een verzonken veld is duurder vanwege meer grondwerk en afvoer.
Omheining
Indien er geen speelrand is, kan een hek om het veld worden geplaatst. Een dubbelstaafs hekwerk in zwart of groen is een veelgebruikte vorm van omheining.
Valdemping en Belijning
Valdemping onder het hockeyveld is niet noodzakelijk, maar vermindert de kans op blessures en gewrichtsproblemen. Het heeft ook een goede drainerende werking. Hockeybelijning, zoals doellijnen, middellijn en doelgebieden, geeft het veld een professionele uitstraling. De belijning kan naar wens gerealiseerd worden met wit kunstgras dat in het hockeyveld wordt verlijmd.
Doeltjes en Vangnetten
Het plaatsen van doeltjes op het hockeyveld is een optie, waarbij er keuze is uit hockeydoelen met of zonder slagplaat. Op risicovolle plekken is het aan te raden om vangnetten te plaatsen om ergernis te voorkomen.
Drainage
Een drainagesysteem onder het hockeyveld is niet altijd vereist, maar wordt aanbevolen bij overtollig water. Er worden sleuven gegraven en gevuld met drainerend materiaal, waarin drainagebuizen worden geplaatst.
9 tegen 9 Hockey
In de Onder 12-jeugd wordt vanaf komend hockeyjaar ook op grote schaal in negentallen gespeeld. Ook door sommige teams die zich als elftal hebben ingeschreven. Uit een pilotseizoen bleek dat kinderen bij negen-tegen-negen meer plezier hebben en zich beter ontwikkelen. Dit komt omdat ze meer balcontacten hebben en betrokkener zijn in het spel.
Teams en Competitie
In totaal hebben 206 verenigingen besloten om een negental in te schrijven. Daar zitten trouwens ook clubs bij die daarnaast een elftal hebben ingeschreven. Het komt ook voor dat negen- en elftallen bij elkaar in dezelfde competitie zitten. De bond heeft zoals bij elke indeling gekeken naar reisafstanden en de sterkte van de teams.
Spelregels en Veldindeling
Ook bij een wedstrijd in de negen-tegen-negen mag de wedstrijdselectie bestaan uit zestien spelers. Verder wordt er gespeeld met dezelfde regels, alleen zijn de afmetingen van het veld wel anders. Negen-tegen-negen wordt gespeeld op driekwart van het veld. De KNHB beschrijft de vormgeving van het veld als volgt: ‘de goal staat aan één kant op de 23-meterlijn en de cirkel wordt uitgezet met flaps of fieldmakers. De middenlijn wordt met pylonen aan de zijlijn aangegeven.
Uitzetten van het Veld
Voor het uitzetten van de cirkellijn adviseert de KNHB om minimaal negen fieldmarkers te gebruiken. Als je een touwtje hebt met een lengte van 14,63 meter gaat één persoon in het midden van de goal van de uit te zetten cirkel staan en houdt hij of zij een uiteinde van het touwtje vast. De tweede persoon loopt met het andere uiteinde naar de kop van de cirkel tot het touwtje strak gespannen is en legt daar een flapje neer, vervolgens loopt deze persoon in een boog (met strak gespannen touwtje) naar de achterlijn terwijl hij/zij nog vier flapjes neerlegt. Die verantwoordelijkheid ligt, net als bij de velden voor de jongste jeugd, bij de thuisspelende vereniging.
Overige Veldvereisten
Omheining en Teambanken
Bij bondswedstrijden van standaardteams moet rond het speelveld een vaste omheining staan. Bij bondswedstrijden van standaardteams moeten bij het speelveld twee teambanken staan (één voor elk aan de wedstrijd deelnemende teams) die plaats biedt aan negen personen. Zij moeten (eventueel binnen de afrastering en/of in dug-outs) worden geplaatst aan één zijde van het speelveld.
Netten
De netten zijn aan de palen en de lat bevestigd met tussenruimten van niet meer dan 15 centimeter.
Spelregels en Wedstrijdduur
Net als voetbal is hockey een spel waarbij twee teams van elk elf spelers tegen elkaar spelen. In tegenstelling tot voetbal mag er onbeperkt worden gewisseld. Alle spelers hebben een stick, waarmee alleen met de platte kant wordt gespeeld. Dus niet met de voet of met andere delen van het lichaam. Je wint een wedstrijd door meer doelpunten te maken dan je tegenstanders. Een goal is pas geldig als de aanvallende partij de bal binnen de cirkel, het doelgebied vergelijkbaar is met het strafschopgebied bij voetbal, heeft geraakt.
Een wedstrijd duurt op het hoogste niveau (Hoofdklasse en internationale toernooien) vier keer vijftien minuten. Op alle niveaus daaronder - van jong tot oud - duurt een wedstrijd 4 x 17,5 minuut. Op dat topniveau wordt de tijd stopgezet als het spel stilligt. De wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters. Elke scheidsrechter is verantwoordelijk voor een helft van het veld.
Hockey in Nederland
Veldhockey is een populaire sport in Nederland, met meer dan een kwart miljoen geregistreerde leden van de KNHB. Het Nederlandse veldhockeyseizoen is verdeeld in twee delen: september-december en maart-juni.
Bij de junioren en senioren doen clubteams mee aan districtscompetities. Het Wagener Stadion in Amsterdam is eigendom van de KNHB. De top hockeyteams voor mannen en vrouwen in Nederland komen uit in hun respectievelijke ‘Hoofdklasse’ competities, die elk 12 teams tellen. De ‘Promotieklasse’ is de tweede klasse veldhockey, die net als de Hoofdklasse 12 teams telt. Bovendien kunnen, op basis van de degradatiewedstrijden tegen de 10e en 11e plaats in de Hoofdklasse, de 2e, 3e en 4e plaats in de Promotieklasse promoveren naar de Hoofdklasse.
Het Nationaal Dames Hockey Team van Nederland staat op de eerste plaats in de wereld door de Internationale Hockey Federatie en heeft de meeste World Cups gewonnen (8). Ze hebben de meeste Olympische medailles gewonnen (9), waaronder een record van vier gouden medailles. Het Nederlands Heren Hockey Team heeft de World Cup drie keer gewonnen (en was finalist in de laatste twee wedstrijden - 2014/2018). Momenteel zijn ze Europees kampioen (5 keer gewonnen en 7 keer tweede geworden). Ze wonnen back-to-back Olympische gouden medailles in 1996 en 2000, evenals vier zilveren en drie bronzen medailles.
tags: #lengte #hockeyveld #wedstrijd