De hockeywereld kent een gestructureerde indeling van teams op basis van leeftijd, met als doel een eerlijke en ontwikkelingsgerichte omgeving te creëren voor jonge spelers. De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) speelt hierin een cruciale rol, door de richtlijnen vast te stellen die bepalen in welke leeftijdscategorie een kind mag spelen. Dit artikel geeft een uitgebreid overzicht van de leeftijdsgrenzen, teamindelingen en de verschillende hockeyvormen die beschikbaar zijn voor de jeugd, van de jongste beginners tot de bijna-volwassen hockeyers.
De Leeftijdsgrens van de KNHB
De KNHB hanteert een specifieke leeftijdsgrens om te bepalen in welke leeftijdscategorie een jeugdspeler valt. Deze grens is vastgesteld op 1 oktober van het lopende seizoen. Dit betekent dat de leeftijd die een speler op 1 oktober heeft bereikt, bepalend is voor de teamindeling gedurende dat seizoen. Het doel van deze regeling is om kinderen in hun eigen ontwikkelingsfase te laten spelen, waardoor ze fysiek en mentaal op een gelijkwaardig niveau kunnen presteren.
Indeling in Leeftijdscategorieën
De KNHB categoriseert jeugdspelers in verschillende leeftijdscategorieën, die elk hun eigen kenmerken en spelvormen hebben. Over het algemeen is de indeling onder te verdelen in het Jongste Jeugd hockey, Junioren hockey en het Senioren hockey (18+). Aanvullend is er ook G-Hockey voor kinderen met een verstandelijke beperking. Hieronder volgt een gedetailleerd overzicht van deze categorieën:
Jongste Jeugd
Deze categorie is bedoeld voor de allerjongste hockeyers en is gericht op spelenderwijs kennismaken met de sport.
- Funkey (Onder 6): Voor kinderen van 4 of 5 jaar oud. Funkey is een brede sporttraining die als voorbereiding op het hockeyspel kan worden gevolgd. Tijdens de training worden verschillende spelvormen aangeboden, met en zonder bal. Het gaat hierbij om bewegen, coördinatie en samenspelen. Funkey is geen hockey en wordt dus zonder hockeystick gespeeld.
- Tummen: Kinderen vanaf 5 jaar waarbij de allereerste beginselen van hockey worden aangeleerd (alleen training, geen competitie).
- O8 (Onder 8): Kinderen die 6 jaar of ouder zijn, maar nog geen 8 jaar. De O8-teams nemen deel aan een (zaterdag-)competitie, doorgaans in de vorm van "3 versus 3" wedstrijdjes. De KNHB faciliteert dit via een regionale ‘mini-’ competitie. In sommige gevallen worden "mix" teams (jongens en meisjes samen) gevormd, omdat op deze leeftijd het onderscheidende hockeyvermogen van jongens ten opzichte van meisjes minimaal is.
- O9/O10 (Onder 9/Onder 10): Kinderen die 8 jaar of ouder zijn, maar nog geen 10 jaar. In de O9/O10-leeftijd zijn er altijd aparte jongens- en meisjesteams. De O9 jeugd speelt in zestallen een districtscompetitie op een kwart veld. Meestal spelen de oudere kinderen (ten minste een deel) van het seizoen in een O10-competitie binnen het district (wedstrijdvorm met achttallen op een half veld).
Junioren
De juniorenlijn is voor de jeugd in de leeftijdscategorie vanaf 10 tot 18 jaar. Er wordt volgens de KNHB ingedeeld in de categorie Onder 12, Onder 14, Onder 16 en Onder18.
Lees ook: Voetbal Leeftijdscategorieën KNVB
- O12 (Onder 12): Kinderen die 10 jaar of ouder zijn, maar nog geen 12 jaar. Spelen 11-tal hockey en spelen competitie op zaterdag. Alle O12-jeugd traint 2x1.5 uur per week!
- O14 (Onder 14): Kinderen die 12 jaar of ouder zijn, maar nog geen 14 jaar. Spelen 11-tal hockey en spelen competitie op zaterdag.
- O16 (Onder 16): Kinderen die 14 jaar of ouder zijn, maar nog geen 16 jaar. Spelen 11-tal hockey en spelen competitie op zaterdag.
- O18 (Onder 18): Kinderen die 16 jaar of ouder zijn, maar nog geen 18 jaar. Spelen 11-tal hockey en spelen competitie op zaterdag.
Binnen deze categorieën worden spelers door middel van selecties ingedeeld op prestatief (top) of recreatief niveau (breedte). De competitie voor de jeugd is voornamelijk op zaterdag. Over het algemeen spelen de O8-, O9-, O10 en O12-jeugd in de ochtend en in de middag de teams uit de O14-, O16- en O18-jeugd op willekeurige tijden.
Senioren
Voor spelers vanaf circa 18 jaar zijn er seniorenteams die op sterkte zijn ingedeeld. De teams heren-1 en dames-1 zijn de vlaggenschepen van de club.
- Jong Senioren: Een competitie speciaal voor jongeren tussen de 18 en 25 jaar om met leeftijdsgenoten te kunnen blijven hockeyen en om een geleidelijke overstap te maken van de junioren naar de senioren.
- Seniorenteams: Voor spelers vanaf 18 jaar. Er wordt gestreefd om op alle niveaus vertegenwoordigd te zijn, zodat iedereen op zijn of haar niveau kan spelen.
- Veteranen/Veterinnen: Voor sportieve dames en heren zijn er diverse veteranencompetities. De formele KNHB leeftijd voor de heren veteranen is 35 jaar (formele leeftijd dames: 30 jaar). Echter, het reglement van de KNHB staat toe dat een veteranenteam een beperkt aantal spelers kan inzetten van jongere leeftijd. In overleg kan dus van deze leeftijdsgrenzen worden afgeweken.
G-Hockey
G-hockey is bedoeld voor kinderen en jong volwassenen in de leeftijd vanaf ca. 7 jaar met een verstandelijke beperking. Verder is iedereen die zich bij ons thuis voelt ook van harte welkom. Zo kunnen bijvoorbeeld ook kinderen met een stoornis op het autistisch spectrum meedoen. Het motto is: "gewoon doen wat gewoon kan en speciaal doen wat speciaal moet".
Spelvormen en Training
De spelvormen en trainingen zijn aangepast aan de leeftijd en het niveau van de spelers. Bij de Jongste Jeugd staat de speelbeleving centraal. De verhoudingen van het veld, het aantal doeltjes waarin gescoord kan worden, de manier van begeleiden (van spel- naar speelbegeleiding), maar ook het aantal spelers in het veld zijn belangrijke elementen. Als er minder spelers in het veld staan, wordt het aantal balcontacten groter, wat het een essentieel uitgangspunt maakt om kinderen maximaal van het spel te laten genieten.
Training
De frequentie van trainen verschilt per vereniging. De jeugd traint over het algemeen één tot twee keer per week en speelt op zaterdag competitie. Vanaf de O12-jeugd trainen teams vaak 2x1.5 uur per week. Er zijn ook mogelijkheden om vaker te trainen, afhankelijk van de club en het niveau van het team.
Lees ook: Volleybal leeftijdsrichtlijnen
Wedstrijden
Alle hockeywedstrijden vanaf de O12-jeugd duren vier keer 17,5 minuten en worden gespeeld door twee teams met ieder elf spelers. Twee scheidsrechters leiden de wedstrijd, die begint met de toss, waarbij de aanvoerders van de teams de speelrichting of de beginslag kiezen. Er kan alleen worden gescoord wanneer de aanvallende partij de bal in de cirkel van de tegenstander heeft aangeraakt.
Andere Hockeyvormen
Naast de reguliere competitie zijn er ook andere hockeyvormen beschikbaar, zoals:
- Hockey7: Deze competitievorm komt tegemoet aan de wensen van fanatieke hockeyers die niet elk weekend willen hockeyen maar wel graag competitie spelen. De teams spelen tegen andere teams uit de regio per competitiedag een drieluik, waarbij elke wedstrijd 25 minuten duurt. De wedstrijden van 7 tegen 7 worden, niet wekelijks, gespeeld op vrijdagavond.
- Bedrijfshockey: Bedrijven en organisaties kunnen op een sportieve manier met collega's sporten en na afloop gezellig napraten met een drankje. Iedereen boven de 18 jaar kan meedoen, maar het hebben van enige hockeyervaring is wel aan te raden.
- ParaHockey: Voor iedereen die niet bij regulier hockey mee kan doen en niet rolstoel gebonden is. Het devies is 'gewoon wat gewoon kan en speciaal wat speciaal moet', want iedereen moet kunnen hockeyen.
- Rolstoelhockey: Bij het handbewogen rolstoelhockey mag iedereen deelnemen, dus ook valide personen of mensen die door een blessure tijdelijk geen veldhockey meer kunnen spelen.
- PlusHockey: Een vernieuwend hockeyconcept dat aansluit bij de fysieke mogelijkheden en wensen van 60 plussers.
- Trimhockey: Een alternatief voor het spelen in competitieverband. De nadruk ligt op het ontwikkelen van techniek en er wordt een partijtje gespeeld. Trimhockey is ongedwongen en zonder verplichting.
De Rol van Ouders
De betrokkenheid van ouders is essentieel voor het goed functioneren van een hockeyvereniging. Ouders kunnen op verschillende manieren hun steentje bijdragen, bijvoorbeeld door:
- Plaatsnemen in een commissie.
- Het team van hun kind ondersteunen als coach, hulptrainer, spelbegeleider of teambegeleider.
- Bardienst draaien.
- Rijden naar uitwedstrijden.
- Het team aanmoedigen tijdens de wedstrijden.
Sportiviteit en Respect
Sportiviteit en respect zijn belangrijke waarden binnen de hockeywereld. Het bestuur van hockeyverenigingen stimuleert alle leden, ouders, trainers en coaches zich sportief te gedragen en zich te houden aan gedragsregels, zoals:
- Het team op een positieve manier aanmoedigen.
- Geen commentaar geven op de scheidsrechter.
- De coach respecteren en zich niet ongevraagd bemoeien met de tactiek of opstelling.
- Gastvrij zijn voor de tegenstander en een sportieve winnaar of verliezer zijn.
- Op tijd zijn voor de wedstrijd en de voorbereiding en in officieel tenue komen.
- Actief en op een positieve manier meedoen tijdens de training.
Contributie en Uitrusting
Wanneer je je aanmeldt bij een hockeyvereniging ga je contributie betalen. De contributie voor junioren, senioren, trimleden en andere hockeydoelgroepen binnen de club zijn meestal verschillend van elkaar. Verenigingen hebben vaak ook specifieke regelingen, bijvoorbeeld een gezins- of studentenkorting. Naast de contributie zijn er de kosten voor een ‘hockeyuitrusting’.
Lees ook: Overzicht Volleybal Leeftijdscategorieën
tags: #leeftijden #teams #hockey #jeugd