Voetbal is een sport die door miljoenen mensen over de hele wereld wordt beoefend en geliefd. In Nederland speelt de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) een cruciale rol in het organiseren en bevorderen van voetbal op alle niveaus, van de jongste jeugd tot de professionele competities. Binnen de jeugdopleidingen van de KNVB is er speciale aandacht voor de ontwikkeling van speelsters in verschillende leeftijdscategorieën. Dit artikel geeft een overzicht van de leeftijdsgroepen, competitiestructuur en specifieke regels die van toepassing zijn op meidenvoetbal binnen de KNVB.
Leeftijdscategorieën en Competitiestructuur
De KNVB hanteert specifieke leeftijdscategorieën om ervoor te zorgen dat speelsters op een passend niveau kunnen voetballen, rekening houdend met hun fysieke en mentale ontwikkeling. In de Jeugd Onder 13- tot en met Onder 19-competities spelen zowel jongens als meiden, waarbij de speelvorm 11 tegen 11 is. Het aanbod in teams en leeftijdscategorieën kan per district verschillen, afhankelijk van de lokale situatie. Vanaf de junioren-leeftijd zijn er ook specifieke competities waar meiden met en tegen elkaar voetballen (MO13 t/m MO20).
In de JO13- t/m JO19- competities categorie B en Hoofdklasse wordt er in drie fases gespeeld. De divisies spelen in een na- en voorjaarsreeks.
11x11 Voetbal: De Basis voor Junioren
De meest voorkomende voetbalvorm voor junioren is 11 tegen 11. Deze vorm wordt gespeeld vanaf de junioren en is bij vrijwel elke vereniging mogelijk. De KNVB heeft duidelijke spelregels en afspraken opgesteld voor 11 tegen 11 voetbal voor junioren, om een eerlijk en sportief spel te waarborgen. In 2023/'24 loopt er in de O13 een pilot met vernieuwde spelregels. In de districten West I en Noord wordt er ook in de JO14 getest met de vernieuwde spelregels.
Dispensatieregeling: Flexibiliteit in Leeftijd
In de gehele categorie B kan met dispensatiespelers worden gespeeld. Bij de spelvorm waarbij 4 tegen 4 of 6 tegen 6 gespeeld wordt, is één dispensatiespeler per team toegestaan. Bij 8 tegen 8 is het maximumaantal dispensatiespelers twee, terwijl er bij 11 tegen 11 maximaal drie dispensatiespelers deel mogen nemen. Een dispensatiespeler mag maximaal één jaar ouder zijn dan de leeftijdscategorie. In gemengde competities, uitgezonderd de JO7, JO8 en JO9, mogen meiden altijd één jaar ouder zijn (automatische dispensatie). Leeftijddispensatie in categorie B hoeft niet te worden aangevraagd, omdat het mobiele digitale wedstrijdformulier (mDWF) de controle uitvoert en ervoor zorgt dat het maximaal aantal dispensatiespelers niet wordt overschreden.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Pupillenvoetbal: Spelplezier Voorop
Voor de jongste pupillen (JO8, JO9 en JO10) worden 6 tegen 6 wedstrijden gespeeld op een kleiner veld. Bij deze leeftijdscategorie neemt de scheidsrechter de rol aan van spelbegeleider, die langs het veld beweegt en de spelers de ruimte geeft om het spel zelf te ontdekken. Uitslagen en standen worden bij deze pupillen niet meer gepubliceerd, omdat het draait om het vergroten van het spelplezier. De KNVB houdt de uitslagen wel bij om teams op het juiste niveau in te delen.
Kalenderleeftijd versus Biologische Leeftijd
De KNVB houdt rekening met verschillende aspecten van leeftijd bij de indeling van speelsters. De kalenderleeftijd is gebaseerd op de geboortedatum, met 1 januari als peildatum. Dit kan echter een vertekend beeld geven, omdat er een verschil van bijna een jaar kan zitten tussen spelers die begin januari en eind december geboren zijn. Dit verschil kan significant zijn, vooral bij jonge kinderen.
Daarnaast is er de biologische leeftijd, die verwijst naar de fysieke en motorische ontwikkeling van een speler. Twee spelers van dezelfde kalenderleeftijd kunnen een andere biologische leeftijd hebben, wat invloed kan hebben op hun voetbalvaardigheden. De groeispurt begint bij meisjes gemiddeld tussen 10 en 14 jaar en bij jongens tussen 13 en 16 jaar. Om hiermee rekening te houden, biedt de KNVB vanaf het seizoen 2019/’20 een dispensatieregeling aan voor spelers die relatief klein zijn voor hun leeftijd.
Voetballeeftijd: Ervaring en Beweging
De voetballeeftijd geeft aan hoeveel ervaring een speler heeft met voetballen en de bewegingen die daarbij horen. Dit omvat de tijd dat iemand op voetbal zit, de frequentie van trainingen en wedstrijden, en de mate waarin iemand buiten de club voetbalt. Ook de algemene bewegingservaring speelt een rol. Kinderen die van jongs af aan veel en gevarieerd bewegen, hebben vaak een voorsprong. Het is belangrijk om zowel jongens als meiden aan te moedigen om te bewegen, omdat jongens vaak eerder gestimuleerd worden dan meiden.
Speeldagen en Seizoen
Voetbalwedstrijden worden in principe op zaterdag gespeeld, maar incidenteel kan er op een doordeweekse avond worden gespeeld, bijvoorbeeld bij inhaalwedstrijden. Het voetbalseizoen loopt van september tot en met eind mei/begin juni, afhankelijk van de speeldagenkalender die jaarlijks door de KNVB wordt vastgesteld.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Belang van Beweging en Spelplezier
Het stimuleren van beweging en het waarborgen van spelplezier zijn essentieel voor de ontwikkeling van jonge voetballers. De KNVB zet zich in om een omgeving te creëren waarin alle kinderen, ongeacht hun leeftijd of geslacht, de kans krijgen om hun talenten te ontwikkelen en van het spel te genieten.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #knvb #leeftijden #speelsters #jeugd