De KNVB, de grootste sportbond van Nederland, heeft in de afgelopen jaren een opmerkelijke groei in het ledenaantal doorgemaakt. Dit artikel analyseert de recente ontwikkelingen in de ledengroei, de achterliggende factoren en de financiële resultaten van de KNVB.
Ledenrecord na ledenrecord
De KNVB heeft een indrukwekkende prestatie geleverd door voor het derde jaar op rij een recordaantal leden te registreren. Het ledenaantal is gestegen naar 1.212.697, een aanzienlijke toename ten opzichte van voorgaande jaren. Deze groei is een trend die zich de laatste jaren heeft ingezet, waarmee de KNVB haar positie als grootste sportbond van Nederland verder verstevigt. In het seizoen 2023/’24 telde de KNVB zelfs 1.240.437 leden.
Groei in diverse categorieën
De ledengroei is breed gedragen en zichtbaar in vrijwel alle geledingen van het voetbal. Zowel bij mannen als vrouwen, senioren als pupillen is er een toename te constateren. Een uitzondering hierop vormde aanvankelijk de categorie meisjespupillen, waar een lichte daling werd waargenomen. Echter, de cijfers bij de junioren zijn zeer bemoedigend, met een stijging bij zowel de jongens als de meiden. In het seizoen 2023/’24 waren er 1.064.154 mannelijke leden en 176.283 vrouwelijke leden aangesloten bij een voetbalvereniging.
Factoren achter de ledengroei
Verschillende factoren hebben bijgedragen aan de recente ledengroei van de KNVB.
Einde coronamaatregelen
De coronapandemie had een grote impact op de sportwereld, waardoor het moeilijker was om lid te worden van een vereniging. Na het opheffen van de maatregelen in februari 2022, was er een opleving in het aantal nieuwe leden. Dit post-corona effect zorgde voor een toename vanuit de jongste jeugd, die tijdens de pandemie niet de mogelijkheid had om zich in te schrijven bij een vereniging.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Vasthouden van leden
De KNVB heeft actief ingezet op het vasthouden van leden door het voetbalaanbod te verbeteren en te vernieuwen. Voorbeelden hiervan zijn het 7x7 voetbal en de nieuwe O23-competities. Daarnaast is er een pilot gestart met spelregelvernieuwing bij de O13 jeugd. Ook is er een Welkomstprogramma voor trainers gelanceerd, waardoor er meer trainers zijn geregistreerd en er een gerichter aanbod is van oefenstof voor voetballers.
Strategisch plan KNVB 2022-2026
Het aantrekken van meer voetballers is één van de zes pijlers in het strategisch plan 2022-2026 van de KNVB. Ook in de overige vijf pijlers werden in het seizoen 2023/’24 mooie resultaten geboekt.
Gastvrij en veilig voetbal
Gastvrijheid en veiligheid in het betaald voetbal en amateurvoetbal vormde een belangrijk speerpunt in deze strategische periode. Samen met de clubs en partners bij de overheid, politie, OM en natuurlijk met de supporters werden er stappen in de goede richting gezet. Zo laten de cijfers per seizoen een daling van het aantal incidenten in de stadions zien. Het gooien van voorwerpen op het veld is dankzij strenge regels zelfs fors afgenomen. Tegelijkertijd zijn er nog genoeg zaken waar de KNVB ontevreden over is. Zo is het aantal zware tuchtzaken en risicoverenigingen in het amateurvoetbal gestegen. In het betaald voetbal zijn er nog steeds meer wanordelijkheden dan voor de coronatijd en te veel bezoekers voelen zich onveilig doordat er vuurwerk illegaal wordt afgestoken. Deze problemen worden volle bak te lijf gegaan.
Betaald voetbal naar hoger niveau
In samenwerking met de betaald voetbalclubs, de Eredivisie CV, de CED en andere betrokkenen werden de schouders onder het versterken van het betaald voetbal gezet. Met de installatie van het competitiebestuur betaald voetbal in het seizoen 2022/’23, is de samenwerking tussen KNVB en de divisies (ECV, CED) verder verstevigd. Het ‘Europees faciliteren’ is een bekende term geworden, waarmee wordt bedoeld dat alle partijen proberen de Nederlandse teams een optimale voorbereiding te geven rondom wedstrijden in de UEFA clubcompetities. Zowel bij de mannen als bij de vrouwen wordt hier veel energie in gestoken. Dat heeft in het seizoen 2023/’24 op het veld tot resultaten geleid, waarbij we ons als Nederland bij de mannen handhaven in de top 6 van de UEFA coëfficientenlijst en bij de vrouwen de weg naar boven inzetten, onder meer door de kwartfinaleplaats van Ajax in de UEFA Women’s Champions League.
Groot toernooi winnen
Op sportief vlak kijkt de KNVB terug op een succesvol jaar met de Oranjeteams. Oranje (m) bereikte de halve finale van EURO 2024. Oranje (v) speelde de Final Four van de eerste editie van de UEFA Women’s Nations League en verzekerde zich daarna in een ultrakorte kwalificatiereeks van deelname aan WEURO 2025. Voor Oranje Futsal stond de wereld op zijn kop. Het harde werk in de WK-kwalificatiereeks werd beloond met een sensationeel WK-ticket; voor het eerst in 24 jaar plaatste de futsallers zich voor de mondiale eindronde. Uiteindelijk bleek de 1/8 finale tegen Oekraïne het eindstation. Bij de jeugdteams speelde Vrouwen onder 19 een (verloren) EK-finale tegen Spanje, bleef Jong Oranje (v) een seizoen ongeslagen en zette Jong Oranje (m) grote stappen richting het EK 2025 (waarvoor ze zich inmiddels met 10 overwinningen uit 10 EK-kwalificatiewedstrijden geplaatst hebben). Voor velen zullen de oranje gekleurde straten in Duitsland het meest in de gedachte zijn blijven hangen als er wordt teruggekeken op seizoen 2023/’24. Tijdens het EK 2024 ziet de hele wereld de positieve impact die de Oranjefans op eindtoernooien hebben. De ambitie om wereldkampioen fanbeleving te worden werd flink kracht bijgezet: straten, pleinen en stadions kleurden oranje, met als hoogtepunt 110.000 Oranjefans in Dortmund voor de halve finale tegen Engeland.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Amateurclubs toekomstbestendig
Om amateurverenigingen klaar te maken voor de toekomst, wordt er voornamelijk ingezet op het versterken van het kader rondom verenigingen. Vrijwilligers, (club)scheidsrechters en voetbalcoaches zijn onmisbaar voor amateurclubs en het voetbal. De positieve resultaten zijn te vinden in de groei van het aantal voetbalcoaches die zijn opgeleid en het aantal geregistreerde coaches per team. Vooral het Welkomstprogramma Jeugdtrainers is een enorm succes gebleken en werpt zijn vruchten af: in seizoen 2023/’24 nemen 4.000 startende jeugdtrainers deel aan het programma; dit is een recordaantal. Op arbitragevlak is het dekkingspercentage van KNVB-scheidsrechters in de A-categorie toegenomen. Het lukt steeds beter om wedstrijden van eerste teams te bezetten met officiële KNVB-scheidsrechters. Onderliggend is te zien dat de uitstroom steeds meer in balans komt met de instroom. De goede weg is dit seizoen ingeslagen en de hoop is dat de komende jaren alsnog een flinke toename qua scheidsrechters te zien zal zijn.
Zichtbare maatschappelijke impact
De impact van voetbal op de Nederlandse samenleving is enorm. Als volkssport nummer één is voetbal het grootste sociale netwerk van ons land waarin miljoenen mensen uit alle geledingen elkaar ontmoeten en inspireren. Via verenigingen die diepgeworteld zijn in het maatschappelijke en sociale leven van alledag. Dat doet de KNVB met aansprekende projecten in binnen- en buitenland. Een greep uit deze projecten laat zien hoe divers de maatschappelijk impact van de KNVB en het voetbal is in binnen- en buitenland:
- KNVB WorldCoaches leidde meer dan 1500 coaches op.
- We verlengde het programma Ons Voetbal Is Voor Iedereen, waarmee racisme en discriminatie in het voetbal wordt bestreden.
- Met het programma Niemand Buitenspel worden ouders geholpen om kinderen te laten voetballen, ook als daar (even) geen financiële ruimte voor is. Eén op de 11 kinderen groeit namelijk op in armoede, waardoor zij soms niet kunnen sporten. Met Niemand Buitenspel worden alle (lokale) regelingen op een duidelijke manier inzichtelijk gemaakt, zodat ook deze kinderen toegang tot de voetbalvereniging krijgen.
- De Groene Club helpt nog meer clubs te verduurzamen en KNVB Go stimuleert leden om bij te dragen aan de beperking van CO2- uitstoot in het voetbalverkeer.
Financiële resultaten
Naast de positieve ontwikkelingen in het ledenaantal, zijn de financiële resultaten van de KNVB wisselend. In het boekjaar 2022/’23 noteerde de KNVB een plus van 6,3 miljoen euro. Echter, in het boekjaar 2023/’24 werd een negatief resultaat behaald van circa 1,6 miljoen euro. Dit verlies werd deels veroorzaakt door een cyberincident in maart 2023, dat leidde tot extra kosten voor forensisch onderzoek, ICT, data en privacy. Ondanks dit verlies, zijn de financiële reserves van de bond op orde, waardoor het financiële resultaat kan worden geherinvesteerd in de verdere ontwikkeling van het voetbal. Er wordt voorgesteld om extra te investeren in onder meer het zaalvoetbal, de topcompetities in het vrouwenvoetbal, innovaties en digitalisering, gastvrije en veilige voetbalbeleving en sportiviteit en respect.
KNVB blijft grootste sportbond van Nederland
Met een ledenaantal van 1.192.152 in het seizoen 2021/’22 en een verdere stijging naar 1.240.437 in het seizoen 2023/’24 blijft de KNVB veruit de grootste sportbond van Nederland. De groei is toe te schrijven aan diverse factoren, waaronder het einde van de coronamaatregelen, de focus op het vasthouden van leden en de implementatie van een strategisch plan. Ondanks een negatief financieel resultaat in het afgelopen boekjaar, blijft de KNVB investeren in de ontwikkeling van het voetbal en de maatschappelijke impact ervan. De KNVB is terug op het niveau van 2018, na een aantal seizoenen met licht dalende cijfers en de impact van de coronajaren. De grootste voetbaldichtheid op gemeenteniveau komt op naam van het Twentse Tubbergen, waar 15,8% van de inwoners aangesloten is bij een voetbalvereniging.
Constante aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen
Constante aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen en het kunnen inspelen op veranderende behoeftes van spelers, clubs en fans is voor het voetbal een krachtig instrument. Niet alleen in sportief opzicht. Zo kwamen de stijgende energiekosten en de mogelijke gevolgen hiervan voor het betaald en amateurvoetbal al in maart 2022 op de agenda te staan. Steeds meer clubs vinden bovendien aansluiting bij De Groene Club, een initiatief dat het verenigingsleven helpt om te verduurzamen. Daarnaast werd er samen met partner ING een pilotproject gestart om amateurclubs gebruik te kunnen laten maken van een financieel vertrouwenspersoon.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #ledengroei #KNVB #statistieken