Om optimaal van korfbal te kunnen genieten, is een goed begrip van de spelregels essentieel. Korfbal is een veelzijdige en dynamische sport met veel technische en tactische aspecten. Het meest unieke aan deze balsport is wel dat de teams uit mannen en vrouwen bestaan. Naast aanvallen en verdedigen moet je over snelheid, uithoudingsvermogen en kracht beschikken. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de korfbalregels, geschikt voor zowel beginners als ervaren spelers.
Wat is Korfbal?
Korfbal is een dynamische all-round teamsport waarbij twee teams proberen de tweekleurige korfbal zo vaak mogelijk door de korf van de tegenstander te werpen. Korfbal is een balsport die in twee vakken wordt gespeeld, waarbij het ene team aanvalt en het andere verdedigt. Het is een gemengde teamsport die oorspronkelijk uit Nederland komt. Korfbalteams spelen het hele jaar door; in de winter in zalen en in het voorjaar en najaar op het veld. Het is een energieke sport met zowel aanval als verdediging, die door iedereen beoefend kan worden.
In 1902 liet de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen zich na een reis in Zweden inspireren door het spel ringboll, waar een bal door een ring geworpen werd. Na terugkomst in Nederland besloot hij met de leerlingen van zijn klas een soortgelijk spel te spelen. De ring aan de paal maakte plaats voor rieten manden, vandaar de naam korfbal.
De sport wordt zowel indoor als outdoor uitgeoefend op een terrein van 20 bij 40 meter (2 vakken van 20 bij 20 meter), waarbij de korven centraal in het vak staan. Elk team heeft een korf die op een hoogte van 3,5 meter is opgehangen aan een korfbalpaal (bij de jeugd wordt deze hoogte aangepast).
Het unieke aan de sport is dat met gemengde teams (bestaande uit 4 vrouwelijke en 4 mannelijke spelers) gespeeld wordt. Zowel de dames als de heren spelen tegen elkaar (telkens 2 dames en 2 heren) in eenzelfde vak. Om de twee doelpunten moet van vak gewisseld worden. Je moet dus goed kunnen aanvallen en verdedigen. Bij korfbal scoor je een doelpunt door de bal met je handen in de korf van de tegenstander te gooien. Dit kan door bijvoorbeeld een schot of een doorloopbal. Je kunt echter niet scoren als je wordt verdedigd. Korfbal is een sport die je samen moet spelen want je mag niet bewegen met de bal, overspelen en vrij staan zijn dus erg belangrijk. Een korfbalwedstrijd wordt meestal gespeeld in twee helften van 30 minuten en iedere speelhelft wordt weer verdeeld in twee gelijke periodes door een time-out van 1 minuut. Voor de jeugd gelden vaak andere sets, afhankelijk van de leeftijd. De wedstrijdklok stopt als de tijd van een helft is verstreken of als één van de teams heeft gescoord.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Basisprincipes van Korfbal
Korfbal kenmerkt zich door een aantal basisprincipes:
- Gemengd team: Een team bestaat uit zowel mannen als vrouwen.
- Twee vakken: Het speelveld is verdeeld in twee vakken, met in elk vak aanvallers en verdedigers.
- Samenwerking: Teamleden moeten samenwerken om te scoren en te verdedigen.
- Niet lopen met de bal: Spelers mogen niet lopen met de bal in de hand.
- Verdedigd schieten: Een speler mag niet schieten als hij verdedigd wordt.
Spelregels in Detail
Hier lees je een overzicht van de belangrijkste regels tijdens het korfballen:
Algemene Regels
- Lopen met de bal: Een speler mag niet lopen met de bal. Dit gebeurt wanneer een speler na het vangen van de bal beide benen verplaatst. Voor de allerkleinsten wordt deze regel soepeler gehanteerd.
- Verdedigd schieten: Een speler mag niet schieten als hij wordt verdedigd. Een speler is verdedigd wanneer de verdediger dichtbij de aanvaller staat, tussen de paal en de aanvaller in, met de handen omhoog. De verdediger moet zo dicht bij de aanvaller staan dat de aanvaller met de hand aangeraakt zou kunnen worden. Goed vrijlopen is belangrijk omdat je niet verdedigd mag schieten. Het is verdedigd als de verdediger tussen de paal en de aanvaller staat en zijn arm omhoog heeft.
- Gemengd verdedigen: Bij gemengd korfbal mogen jongens enkel jongens verdedigen en meisjes enkel meisjes. Overtreding leidt tot een strafworp. Iedereen heeft een persoonlijke tegenstander. Een jongen mag geen meisje verdedigen en een meisje mag geen jongeren verdedigen. (behalve bij 4korfbal).
- Wisselen van vak en functie: Om de twee doelpunten wordt er gewisseld van vak en functie, waarbij de doelpunten van beide partijen worden meegeteld.
- Balbezit: Wanneer een speler de bal vast heeft, mag deze niet worden ontnomen door een andere speler door aan de bal te trekken of de bal uit de handen te tikken. De tegenstander mag de bal onderscheppen wanneer deze in de lucht is.
- Geen contactsport: Korfbal is geen contactsport. Lichamelijk contact mag ook niet. Trek dus niet aan andermans shirtjes, ga niet krabben, duwen of aan haren trekken. Er is een grote kans dat de scheidsrechter het ziet en dat je gestraft wordt. Wanneer een speler de bal wil gooien mag de tegenstander dit zo moeilijk mogelijk maken maar er mag geen contact worden gemaakt met de bal of de speler. Het is dus niet toegestaan om de tegenstander met armen te omsluiten.
- Voetbal: Wanneer de bal bewust of onbewust op de voeten of onderbenen van een speler komt, is het ‘voetbal’. Bij korfbal mag je niet voetballen. Het is ‘voetbal’ als de bal je knie, je onderbeen of je voet raakt.
- Duiken op de bal: Wanneer de bal over het veld rolt, is het niet toegestaan om op de bal te duiken. Vooral jonge kinderen hebben in het begin vaak de neiging om dit te doen.
- Bal uit: Wanneer de bal de grond raakt buiten de lijnen, is de bal uit. Dit geldt ook als een speler zich op of buiten de lijnen bevindt wanneer hij in contact is met de bal. Buiten de lijnen is de bal uit.
- Overgeven van de bal: Het is niet toegestaan om de bal direct over te geven aan een andere speler van het team. De bal moet dus altijd los door de lucht zijn gegaan voordat een teamgenoot de bal vangt. Het is niet toegestaan om de bal over te geven naar een andere speler van het team. De bal moet dus altijd los door de lucht zijn gegaan voordat een teamgenoot de bal vangt. Dat geldt natuurlijk ook buiten het veld, maar met korfbal bedoelen we dan dat je de bal niet mag wegstoten met gebalde vuisten.
Aanvullende Regels en Uitzonderingen
- Schieten na afvangen: Een speler mag na zijn eigen schot niet direct na het afvangen weer schieten. De speler moet de bal eerst overspelen naar een medespeler. Als speler A schiet en mist, en speler B vangt af, mag diegene wel meteen schieten.
- 10-secondenregel: Een speler moet binnen 10 seconden de bal overspelen naar een medespeler.
- Wisselen: Wisselen is toegestaan tijdens een time-out en rust.
- SUPER-speler: De SUPER-speler is een wisselspeler van de ploeg die achter staat. De verhouding in het veld is dan 5-4.
Scoren
In het korfbalspel is het de bedoeling om de bal zo vaak mogelijk door de korf van de tegenstander te gooien. Elk team heeft op haar helft een korf met een hoogte van 3,5 meter. Bij jeugdige spelers is de korf op 2,5 tot 3 meter hoogte. Punten worden gescoord door de bal van bovenaf door de korf te gooien, waarbij de bal volledig door de korf moet gaan. Het scoren van onderaf wordt niet als een geldig doelpunt gezien, tenzij de bal van een hele grote hoogte weer in de korf terechtkomt, naar oordeel van de scheidsrechter. Het doel van het spel is om meer doelpunten te scoren dan de tegenstander. Je scoort een doelpunt door de bal in de korf van de tegenstander te gooien. Er zijn verschillende manieren om een doelpunt te scoren, bijvoorbeeld door een schot of een doorloopbal. Korfbal is een sport die je samen moet spelen. Lopen of dribbelen met de bal is niet toegestaan. Overspelen en goed vrij lopen zijn daarom belangrijke onderdelen in het spel. Je kunt samenspelen door de bal over te gooien naar je medespelers. Korfbal is een sport die met de handen wordt gespeeld.
Spelers kunnen scoren door middel van:
- Afstandsschoten: Schoten vanaf 6 tot 10 meter afstand.
- Doorloopballen: Een snelle aanval waarbij de bal in de loop wordt meegegeven en gescoord.
- Strafworpen: Toegekend na een overtreding van de tegenpartij.
- Vrije worpen: Toegekend na bepaalde overtredingen.
Specifieke Spelregels
- Tijdsduur: Een wedstrijd duurt 4 x 10 minuten. Er zijn korte time-outs van 1 minuut na 10 en 30 minuten, en een rust van 5 minuten na 20 minuten. Dit zijn de vastgestelde momenten voor wissels en korte instructies.
- Afmetingen speelveld: Het speelveld is 24m x 12m. In de zaal is ook een afmeting van 20m x 12m toegestaan.
- Balgrootte: De balgrootte is afhankelijk van de leeftijdscategorie.
Korfbalposities op een rij
Korfbal is een echte all-round sport want door de regelmatige vakwissels moet je zowel kunnen aanvallen als verdedigen. Hier is een kort overzicht van de korfbalposities:
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
- Korfbalposities:
- Rebound: de positie onder de paal is van essentieel belang. Het aanvallende team wil niet schieten als er niemand bij de paal staat om de bal op te vangen als deze er niet in gaat.
- Steun: dit is de positie voor de korf. De aanvaller staat met de rug naar de paal en is het aanspeelpunt voor de andere spelers in het veld.
- Doorloopbal: een aanvaller schudt de verdediger af en probeert met een onderhands schot te scoren
- Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten verdedigen:
- Achter verdedigen: de aanvallende partij moet ervoor zorgen dat de tegenstander niet bij de paal komt en op die manier niet kan scoren.
- Voor verdedigen: de aanvallende partij positioneert zich onder de paal en het verdedigende team gaat dichtbij hen staan om zo schoten te voorkomen.
Korfbal legt de nadruk op samenwerking, teamwork en sportiviteit. Tijdens het spel moet goed samengespeeld worden en is wederzijds respect essentieel.
De Rol van de Scheidsrechter
De IKF ziet de scheidsrechter als een spelleider die het mogelijk maakt dat de spelers met elkaar kunnen wedijveren. De scheidsrechter zorgt ervoor dat de regels worden nageleefd en dat het spel eerlijk verloopt.
Internationale Regels en Nationale Afwijkingen
De IKF vertegenwoordigt 70 landen, waarvan Nederland het grootste korfballand is. De internationale commissie die de spelregels opstelt, het Playing Rules Committee (PRC), bestaat uit vertegenwoordigers uit België, Hongkong, Portugal en Nederland. Het bestuur van de IKF stelt uiteindelijk de spelregels vast.
Naast de spelregels zijn er de zogenaamde Competition Regulations, waarin landen maatwerk kunnen leveren. Het KNKV heeft bijvoorbeeld afwijkende regels voor het aantal mannen en vrouwen in jeugd- en breedtekorfbal, en staat acht wisselspelers op de bank toe (waar de spelregels maximaal zes toestaan).
De IKF heeft in 2023 enkele aanbevelingen gedaan aanvullend op de spelregels. Met deze competition regulations (CR) geeft de IKF ruimte aan de nationale bonden om maatwerk te leveren. Er zijn afwijkingen voor de veldcompetitie en de damescompetitie ten opzichte van de ‘Spelregels korfbal 2024’.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Korfbal voor beginners: voor wie is korfbal geschikt als sport?
Korfbal is een sport voor jong en oud. Het kan vriendschappelijk of op topniveau gespeeld worden. Wel moet je beschikken over een goed uithoudingsvermogen en balgevoel. Respect en fair play staan hoog in het vaandel en daarom is korfbal een gezellige familiesport.
Korfbal voor kinderen en jongeren
Jongens en meisjes kunnen vanaf ongeveer 6 jaar beginnen in competitieverband. Je speelt samen in een team van vier jongens en vier meisjes. De hoogte van de korf, de grootte van het speelveld, het aantal personen per team en het soort bal waarmee gekorfbald wordt, hangt af van de leeftijd van het kind. Conditie, techniek en interactie zijn de belangrijke vaardigheden die een kind leert tijdens korfbal.
Korfbal starten: tips voor het begin van een nieuwe hobby
Korfbal is een dynamische sport die zowel conditioneel als strategisch wordt getraind. Als beginner zijn er enkele basistips om je op weg te helpen en ervoor te zorgen dat je sneller vooruitgang boekt.
Dit zijn de belangrijkste punten waarmee je rekening moet houden:
- Ga bij een vereniging: je kunt het beste een korfbalvereniging bij jou in de buurt zoeken. Daar kun je de sport eens uitproberen en ontdekken of de sport en het team bij je passen.
- Leer de basisregels en technieken: leer de juiste verdediging -en aanvalstechnieken van een ervaren trainer op een korfbalvereniging om jezelf in de sport te verbeteren.
- Conditie opbouwen: korfbal is een beweeglijke en explosieve sport. Zorg ervoor dat je lichamelijk fit blijft door conditietraining.
- Teamwerk: korfbal kun je alleen goed spelen door samen slim en snel te reageren, dus je moet een echte teamplayer zijn.
Met deze tips leg jij de basis voor het uitproberen van korfbal en staat niets je meer in de weg om plezier te hebben.
Korfbal Geschiedenis
Korfbal is in 1902 ontstaan, ontwikkeld door de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen. Hij liet zich inspireren door het Zweedse spel Ringboll, waarbij het doel was om de bal door een ring te gooien. Broekhuysen paste het spel aan en verving de ring door rieten manden. Zo konden de leerlingen uit zijn klas het beter begrijpen.
Het spel werd snel populair en er ontstonden korfbalverenigingen. In 1903 werd de Nederlandse Korfbal Bond (NKB) opgericht, waarvan Broekhuysen de voorzitter werd. Later ontstonden er verschillende bonden, zoals de Christelijke Korfbalbond (CKB) en bonden voor dameskorfbal. Uiteindelijk zijn deze bonden samengevoegd tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV).
Korfbal Vandaag
Korfbal is uitgegroeid tot een internationale sport en wordt op verschillende niveaus beoefend. Er zijn verschillende competitieniveaus, zoals de veldcompetitie en de zaalcompetitie, met als hoogste klasse de Korfbal League.
Korfbal materiaal: dit heb je nodig om te korfballen.
Investeren in hoogwaardige sportkleding voor korfbal is aan te raden. Welke kleding je draagt, hangt af of je indoor of outdoor speelt. Hier vind je een handige checklist van de belangrijkste benodigdheden op het gebied van korfbal:
- Shirt, shorts of rokje: korfbal wordt gespeeld in een rokje of broekje en een sportshirt.
- Korfbalschoenen: een van de belangrijkste benodigdheden voor korfbal zijn de juiste korfbalschoenen. Het is belangrijk om binnenschoenen te hebben voor het spelen in de zaal en buitenschoenen voor het spelen op het veld. Omdat korfbal een competitie buiten op het veld heeft en in de zaal, heb je hiervoor 2 verschillende schoenen nodig. Voor het buitenseizoen schoenen voor kunstgras. Voetbalschoenen (voor op gras) of een hockeyschoen (voor op kunstgras) zijn hiervoor geschikt, maar er bestaan ook echte korfbalschoenen. Voor het binnenseizoen bij korfbal heb je een paar indoorschoenen nodig. Vanwege het vele draaien, remmen en springen is de demping en stabiliteit erg belangrijk bij het voorkomen van blessures.
- Korfbalpaal: Korfbalpalen zijn meestal gemaakt van stevig metaal, kunststof of aluminium en hebben een hoogte van maximaal 3,5 meter.
- Korfbal: de ronde tweekleurige bal bestaat er in 3 verschillende maten. Maat 3 voor de allerkleinsten en maat 5 voor de jeugd en volwassenen.
Met dit basismateriaal voor korfbal ben je klaar voor je eerste ronde korfballen. Informeer bij je vereniging of trainer naar de juiste kleding en schoenen van goede kwaliteit. Vergeet niet voor zowel het indoor als outdoor sporten de juiste uitrusting voor korfbal aan te schaffen.