Voetbal is een van de meest populaire sporten in Nederland, zeker onder de jeugd. Om ervoor te zorgen dat deze sport op een leuke, ontwikkelingsgerichte en eerlijke manier wordt aangeboden, heeft de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) een uitgebreide structuur van regels en competities opgesteld. Dit artikel geeft een overzicht van de belangrijkste regels en richtlijnen voor jeugdvoetbal in Nederland, van pupillen tot junioren.
De KNVB: Organisatie en Regels
De KNVB organiseert alle competitie- en bekerwedstrijden in Nederland. Om een soepel verloop te garanderen, zijn er regels en handleidingen opgesteld voor alle betrokkenen. De KNVB streeft ernaar om bestuurders van verenigingen te ondersteunen met een veelgestelde vragenpagina en een online servicedesk, waar relevante informatie en kennis uitgewisseld kunnen worden. Input van verenigingen is essentieel voor de ontwikkeling van een kwalitatief goede servicedesk.
Leeftijdscategorieën en Competitiestructuur
Voor elk seizoen wordt bepaald in welke leeftijdscategorie een speler hoort, op basis van zijn of haar geboortejaar. Voetbalwedstrijden worden in principe op zaterdag gespeeld, maar incidenteel kan dit ook op een doordeweekse avond gebeuren, bijvoorbeeld bij inhaalwedstrijden. Het voetbalseizoen loopt van september tot en met eind mei/begin juni, afhankelijk van de speeldagenkalender die jaarlijks door de KNVB wordt vastgesteld. In de jeugd wordt gespeeld met verschillende balmaten.
Pupillenvoetbal (JO6 t/m JO12)
Plezier staat centraal bij pupillenvoetbal. Binnen de pupillen maken we onderscheid in verschillende teams: JO6, JO7, JO8 t/m 10, JO11 t/m 12. JO staat in dit geval voor ‘Jeugd Onder’. Bij de pupillen spelen jongens en meisjes samen. Daarnaast spelen ze op kleinere velden en in kleinere teams. Op deze manier komen kinderen vaker aan de bal en gaan ze meer dribbelen, schieten, samenspelen en scoren. Dit alles draagt bij aan het uiteindelijke doel: het vergroten van het spelplezier en de ontwikkeling van deze pupillen.
Juniorenvoetbal (JO13 t/m JO19)
Vanaf de junioren-leeftijd zijn er ook specifieke competities waar meiden met en tegen elkaar voetballen (MO13 t/m MO20). De speelvorm in de Jeugd Onder 13- tot en met Onder 19-competities is 11 tegen 11. De leeftijdscategorieën die worden aangeboden per district zijn afhankelijk van het aanbod in teams. In de JO13- t/m JO19- competities categorie B en Hoofdklasse spelen we in drie fases. De divisies spelen in een na- en voorjaarsreeks.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
11x11 Voetbal
Het grootste competitieaanbod vind je bij de reguliere voetbalvorm 11x11. Deze vorm speel je vanaf de junioren en is bij elke vereniging bij jou in de buurt mogelijk. Lees hier alles over de spelregels en afspraken bij 11 tegen 11 voetbal voor junioren. In 2023/'24 is er in de O13 een pilot met vernieuwde spelregels. In de districten West I en Noord wordt er ook in de JO14 getest met de vernieuwde spelregels.
Belangrijke Spelregels en Afspraken
Naast de algemene regels zijn er specifieke spelregels en afspraken die van belang zijn voor jeugdvoetbal:
- Buitenspel: Een speler staat buitenspel wanneer hij zich dichter bij de doellijn van de tegenstander bevindt dan de bal en de voorlaatste tegenstander of de twee laatste tegenstanders. De voorlaatste tegenstander kan in deze regel ook de doelman zijn.
- Vrije trap en penalty's: Een penalty is een strafschop die de gedupeerde krijgt wanneer er een overtreding wordt gemaakt door de tegenstander in het strafschopgebied. Een vrije trap is een trap die genomen wordt vanaf een plek buiten het strafschopgebied nadat er een overtreding is gemaakt.
- Rode en gele kaarten: Een gele kaart is een officiële waarschuwing. Een rode kaart betekent dat de speler het veld direct moet verlaten en niet vervangen mag worden.
- Hands: De term voor een voorval waarin de bal op een niet toegestane manier in contact komt met de hand of arm van een speler.
- Schouderduw en tackelen: Een schouderduw waarbij beide spelers met hun schouders tegen elkaar duwen, met beide ogen gericht op de bal, is toegestaan. Een tackle die resulteert in het vallen van de tegenstander kan een overtreding zijn.
- Ingooi: Een ingooi wordt uitgevoerd door een lid van het team dat niet als laatste de bal heeft geraakt als deze over de zijlijn gaat.
- Corner: Een corner is een hoekschop, een trap vanaf de hoek bij het vijandige doel.
- VAR (Video Assistant Referee): Een scheidsrechter die buiten het veld de arbitrage kan ondersteunen in het nemen van beslissingen tijdens de wedstrijd met behulp van videobeelden.
Nieuwe Spelregels Pilot O13 en O14 (2024/’25)
Sinds twee jaar werkt de KNVB als pilot met vier vernieuwde spelregels in de leeftijdscategorieën O13 en O14. Uit onderzoek blijkt dat de vernieuwingen als positief worden ervaren. Daarom wordt de pilot in seizoen 2024/’25 voortgezet en uitgebreid. Het gaat om vier vernieuwde spelregels. Dit zijn de zelfpass, intrap/indribbelen, tijdstraf en vliegend wisselen. Ten opzichte van afgelopen seizoenen wordt de afstand van de tegenstander bij het nemen van een intrap/indribbel of zelfpass aangepast. Hierover worden alle betrokkenen voor aanvang van het nieuwe seizoen geïnformeerd.
De KNVB doet al meerdere seizoenen onderzoek naar verschillende wedstrijdvormen en vernieuwde spelregels voor de Onder 13 en 14-jeugd. Doel van de vernieuwingen is het plezier en de ontwikkeling van spelers/speelsters te stimuleren en het spel aantrekkelijker, sportiever en eerlijker te maken. In het seizoen 2022/‘23 is een pilot gestart in de leeftijdscategorie JO13 (cat. B) in de districten Noord en West 1. In het huidige seizoen is de pilot uitgebreid. In alle districten speelt de O13 (cat. B) nu met de vernieuwde regels. In Noord en West I speelt ook de O14 (cat. B) ermee.
Promotie en Degradatie
Er vindt geen promotie plaats vanuit de Hoofdklasse naar de Divisie. Bij de leeftijdscategorieën JO13 t/m JO15 en JO19 worden na de 1e fase promotiepoules gevormd. Alleen in dergelijke promotiepoules kan een team in aanmerking komen voor promotie naar de Divisie richting fase 3. Bij de leeftijdscategorieën JO16 en JO17 worden na de 1e fase teams heringedeeld. Teams kunnen promoveren van de 1e klasse naar de Hoofdklasse. Dat geldt ook voor teams die met dispensatiespelers uitkomen in de 1e klasse. Vanuit de KNVB volgt een opwaardeerverzoek voor de desbetreffende dispensatiespelers. Voor een herindeling naar de Hoofdklasse vanuit de 1e klasse en vice versa hoeft geen verzoek te worden verstuurd naar de KNVB.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Er vindt een promotie-degradatieregeling plaats vanuit de Hoofdklasse naar de Divisie en vice versa. Het aantal poules in de Hoofdklasse wordt gevormd op basis van het aantal te verdelen plekken in de Divisie. Overige teams gaan naar de 1e klasse. Door het aantal poules in de Hoofdklasse af te stemmen op het aantal plekken in de Divisie, voorkomen we dat kampioenen in de Hoofdklasse nog met elkaar moeten strijden om een plek in de Divisie. Dit heeft als gevolg dat er in bepaalde leeftijdscategorieën wordt gewerkt met promotiepoules. Alleen teams van JO13 t/m JO15 en JO19 die in een promotiepoule spelen en daarin als eerste eindigen, promoveren naar de Divisie voor fase 3. Bij de JO16 en JO17 wordt in alle Hoofdklassepoules voor promotie naar de Divisie gespeeld. Teams in de 1e klasse kunnen promoveren naar de Hoofdklasse. Dit geldt ook voor teams met dispensatiespelers. Voor deze teams volgt net als na fase 1 een opwaardeerverzoek voor de desbetreffende dispensatiespelers. Er is geen vaste promotie/degradatieregeling. Het doel van het fasenvoetbal is om alle teams zoveel mogelijk op eigen niveau te laten voetballen.
Gedragsregels en Sportiviteit
Naast de speltechnische regels zijn er ook gedragsregels van belang. Deze regels omvatten onder andere:
- Sportief blijven
- Respect voor vrijwilligers
- Het creëren van een plezierige en veilige omgeving (geen racisme of discriminatie)
- Respect voor elkaar en de omgeving.
De Rol van Ouders en Vrijwilligers
Ouders spelen een cruciale rol in de sportbeleving van hun kind. Het is belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van de spelregels en wedstrijdvormen. Daarnaast kunnen ouders actief zijn als vrijwilliger, bijvoorbeeld als coach, commissielid of bestuurder. Een vereniging kan niet bestaan zonder vrijwilligers.
Teamindeling en Dispensatie
Teams kunnen qua leeftijdssamenstelling verschillen. Wanneer een team bestaat uit spelers van twee opeenvolgende geboortejaren moet het team de aanduiding krijgen van de oudste speler. Voor verenigingen is het van belang om goed te bepalen op welk niveau een team gaat uitkomen. Door de bekerpoule in te delen op leeftijd en op niveau, krijgen we al snel inzage in de kwaliteit van de teams. De resultaten die behaald zijn in de beker kunnen worden meegenomen bij een beoordeling van een verzoek om herindeling. Teams die bij elkaar in de competitie ingedeeld zijn, kunnen ook in de bekercompetitie tegen elkaar uitkomen.
Verenigingen kunnen teams vrij inschrijven in alle klassen van de categorie B en in de eerste klasse van de categorie A, maar dienen dit gelijkmatig over de niveaus te verdelen. Door vrije inschrijving in de eerste klasse toe te staan, is een gedeeltelijke oplossing gerealiseerd voor het lichtingenprobleem.
Lees ook: Complete handleiding hockeyregels
Om alle verenigingen met de teams de kans te geven deel te nemen aan de geboortejaarcompetities van haar keuze, is vanaf het seizoen 2017/’18 besloten de aantallen van de huidige dispensatieregel in stand te houden. Enige belangrijke wijziging is dat dit niet meer geldt per leeftijdsgroep maar per team dat in de categorie B uitkomt. Dispensatie hoeft niet meer te worden aangevraagd en is daarmee niet meer persoonsgebonden.
Controle vindt plaats doordat het mobiele DWF slechts ruimte biedt voor een van te voren bepaald maximum aantal één jaar oudere spelers. Voor de zestallen is dit één speler, voor achttallen betreft dit twee spelers en voor de elftallen drie, zoals het nu ook is. Met ingang van het seizoen 2018/’19 werken we in het gehele pupillenvoetbal met het mobiel DWF, meer informatie.
Meisjesvoetbal
Meisjes die in een jongensteam uitkomen mogen één jaar ouder zijn dan de leeftijdscategorie waarin de jongens uitkomen. Vanaf de junioren-leeftijd zijn er ook specifieke competities waar meiden met en tegen elkaar voetballen.
Uniformiteit en Fasenvoetbal
In heel Nederland wordt een hetzelfde voetbalpakket aangeboden en komt er meer uniformiteit in de speeldagenkalender. Dat wil zeggen 3 bekerwedstrijden voorafgaande aan de competitie, gevolgd door een najaars- en een voorjaarsreeks gespeeld. Elke reeks kent in principe 11 wedstrijden waarin teams maar 1 keer tegen elkaar spelen. In de winterstop vindt een herindeling plaats op basis van sterkte.
Vanaf onder 8 kan er ingeschreven worden voor de beker. De poules worden ingedeeld op eigen niveau, zodat de behaalde resultaten bij een eventuele herindeling worden meegenomen. Door de gewijzigde planning van wedstrijden, die nu buiten de zomervakantie plaatsvinden, kan ieder team aan het bekervoetbal deelnemen. Het advies is om alle jeugdteams te laten deelnemen aan de bekercompetitie, zodat iedere jeugdspeler/ster ook in de gehele maand september kan voetballen.
Geboortejaarcompetities
Vanaf seizoen 2017/’18 biedt de KNVB pupillen van onder 8 t/m onder 14 een zogenaamde geboortejaarcompetitie aan. Deze geboortejaarcompetitie zorgt ervoor dat de speelsterkte per team goed kan worden bepaald en er gelijkwaardige wedstrijden en competities worden georganiseerd. Het blijft daarbij altijd de vrije keuze van verenigingen om teams in te schrijven die bestaan uit spelers van meerdere geboortejaren. Voor zowel de even als de oneven competities worden er minimaal 3 speelniveaus aangeboden waarvoor men zich kan inschrijven. Hoofdklasse (001 enz. ) - 1e klasse (101 enz. ) en 2e klasse (201 enz. ). Afhankelijk van het aanbod en mogelijke krachtsverschillen zijn meerdere klassen, zoals een 3e klasse (301 enz.), mogelijk. Door de uniformiteit in het aanbod kan het zijn dat er in de grensgebieden van de districten, verenigingen in een ander district gaan spelen.
Start Competities 2025/2026
- 16/17 augustus 2025: Start Tweede en Derde Divisie mannen
- 23/24 augustus 2025: Start Vierde Divisie mannen
- 30/31 augustus 2025: Start bekercompetitie categorie A en B
- 30 augustus 2025: Start fasevoetbal jeugd Noord, Oost, Zuid en pupillen West
- 6 september 2025: Start fasevoetbal junioren West
- 20/21 september 2025: Start competitie categorie A en B
Top 200 Jeugdclubs (Seizoen 2019-2020)
Hieronder volgt een overzicht van de Top 200 jeugdvoetbalclubs in Nederland voor het seizoen 2019-2020, gerangschikt op basis van het totaal aantal punten en de klasse waarin ze spelen.
| Rang | Vereniging | Klasse | Jeugd Punten |
|---|---|---|---|
| 1 | Alphense Boys | Hoofdklasse | 66 |
| 2 | Zeeburgia | 2e klasse | 65 |
| 3 | AFC | 2e divisie | 64 |
| 4 | Alexandria ’66 | 2e klasse | 61 |
| 5 | rkvv DEM | 3e divisie | 59 |
| 6 | Westlandia | 3e divisie | 59 |
| 7 | Quick (‘s-Gravenhage) | 3e divisie | 59 |
| 8 | Quick Boys | 2e divisie | 59 |
| 9 | sv Fortuna Wormerveer | 1e klasse | 59 |
| 10 | Koninklijke HFC | 2e divisie | 58 |
| 11 | Be Quick 1887 | Hoofdklasse | 58 |
| 12 | AFC ’34 | 1e klasse | 58 |
| 13 | TOGB | Hoofdklasse | 58 |
| 14 | UDI ’19 | Hoofdklasse | 57 |
| 15 | sc Buitenveldert | 3e klasse | 56 |
| 16 | Spartaan ’20 | 1e klasse | 55 |
| 17 | Jodan Boys | Hoofdklasse | 55 |
| 18 | Roda ’46 | 1e klasse | 55 |
| 19 | Drachtster Boys | 1e klasse | 55 |
| 20 | VELO | 1e klasse | 55 |
| … | … | … | … |
| 32 | TOGB | 2e klasse | 88 |
| 40 | WV-HEDW | 1e klasse | 52 |
| 116 | CSV’28 | 4e klasse | 47 |
| 193 | Montfoort S.V. ’19 | fusie club | 42 |
7x7 Voetbal
Met ingang van het seizoen 2024/’25 zijn er twee wijzigingen in de spelregels van het 7×7 voetbal.
- Obstakelvrije ruimte: Rondom ieder veld moet een obstakelvrije ruimte van 2 meter gehanteerd worden. Tussen twee velden geldt een obstakelvrije ruimte van 4 meter.
- Strafschop vanaf 9 meter: De strafschop wordt voortaan vanaf 9 meter genomen. Dit was voorheen 8 meter.
Vanaf het seizoen 2024/’25 is het vullen van de bondsteams verplicht. Dit geldt niet alleen voor het 7×7 dat in competitievorm wordt gespeeld, maar ook voor alle toernooien die op vrijdagavond worden gespeeld.