Om voetbal aantrekkelijk te houden voor de volgende generaties, richt de KNVB zich op innovaties die het spel eerlijker, aantrekkelijker en sportiever maken. Een van de meest ingrijpende innovaties van de afgelopen jaren is de Video Assistent Referee (VAR). De KNVB heeft hierin een cruciale rol gespeeld, en schuwde daarbij zelfs een klein leugentje om bestwil niet. Maar hoe is de VAR tot stand gekomen, wat doet het precies, en waarom is er nog steeds zoveel kritiek?
De Aanleiding voor de VAR
De discussie over technologische hulpmiddelen in het voetbal laaide hoog op na een cruciale fout tijdens het WK 2010 in Zuid-Afrika. In de wedstrijd tussen Duitsland en Engeland belandde een schot van Frank Lampard achter de doellijn, maar de scheidsrechter en grensrechter zagen het niet. FIFA-voorzitter Sepp Blatter, die aanvankelijk tegenstander was van technologie om discussies over de scheidsrechter te behouden, draaide bij en opende de deur voor verandering.
De Rol van de KNVB
De KNVB pakte de handschoen op en kwam op 6 april 2011 bijeen om te brainstormen over hoe technologie scheidsrechters zou kunnen helpen. Het idee van een 'video-official', later omgedoopt tot 'video-assistent-scheidsrechter', werd geboren. De KNVB zag dat het falen van de scheidsrechter direct duidelijk was voor iedereen dankzij de opkomst van iPads en smartphones. De bond voelde zich verplicht om scheidsrechters te beschermen tegen onterechte kritiek.
Experimenten en Lobbywerk
In het seizoen 2013/2014 experimenteerde de KNVB met doellijntechnologie, waarbij 14 camera's de doellijnen bewaakten. Dit bood de mogelijkheid om te experimenteren met een videoscheidsrechter. Raymond van Meenen, lid van de werkgroep, simuleerde tijdens wedstrijden de rol van videoscheidsrechter en concludeerde dat de VAR zich moest beperken tot rode kaarten, doelpunten, strafschoppen en persoonsverwisselingen.
Om de internationale spelregelcommissie IFAB te overtuigen, hield de KNVB vol dat de VAR maximaal 15 seconden nodig had voor een check. Dit was een leugen, maar het was een "optimistische, politiek handige aanname" om een experiment mogelijk te maken. De KNVB verwachtte dat de voordelen van de VAR de nadelen van tijdverlies zouden overschaduwen.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De VAR Wordt Werkelijkheid
De lobby van de KNVB was succesvol. In de zomer van 2016 begonnen VAR-experimenten in dertien competities. Onderzoek toonde aan dat het percentage correcte beslissingen van scheidsrechters steeg van 93,1% zonder VAR naar 98,8% met VAR. In 2017 verklaarde de FIFA dat de VAR gebruikt zou worden op het WK van 2018 in Rusland.
Hoe Werkt de VAR?
De VAR bestaat uit een team van drie mensen in een tv-studio: de video-assistent-scheidsrechter, de assistent-video-assistent-scheidsrechter (AVAR) en een replay operator (RO). Ze bekijken beelden van de wedstrijd en helpen de scheidsrechter bij doelpunten, strafschoppen, rode kaarten en persoonsverwisselingen.
De VAR kan de scheidsrechter corrigeren in feitelijke zaken of adviseren om de beelden op de monitor langs het veld te bekijken bij gemiste incidenten of duidelijke fouten.
Meer Rechtvaardigheid?
De VAR heeft geleid tot meer rechtvaardigheid in het voetbal. Uit cijfers van de KNVB blijkt dat het aantal grote fouten van scheidsrechters is afgenomen van 1 op de 3 wedstrijden vóór de VAR tot slechts 1 op de 25 wedstrijden met VAR.
Kritiek op de VAR
Ondanks de voordelen is er nog steeds veel kritiek op de VAR. Een van de belangrijkste kritiekpunten is dat het spel wordt vertraagd. Hoewel de gemiddelde review slechts 55 seconden duurt, kunnen langere interventies als irritant worden ervaren.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen hebben ook aangetoond dat de relatie tussen de VAR en de scheidsrechter op het veld invloed kan hebben op beslissingen. Jongere, minder ervaren VAR's vragen vaker om een VAR-moment, terwijl de scheidsrechter op het veld vaker bij zijn oorspronkelijke oordeel blijft als de VAR lager gerankt of minder ervaren is.
Innovaties in de opleiding van scheidsrechters
De KNVB is voortdurend op zoek naar manieren om scheidsrechters beter op te leiden. Innovaties zoals Virtual Reality (VR) kunnen hieraan bijdragen. Hoewel scheidsrechterstechnologieën prachtig zijn, worden de meeste wedstrijden zonder VAR of VOL gespeeld. De KNVB wil deze scheidsrechters zo goed mogelijk opleiden.
FairPlay Certificering
De KNVB en ARAG reiken FairPlay Certificeringen uit aan clubs die een professioneel arbitragebeleid voeren. Dit is een erkenning voor verenigingen die fairplay hoog in het vaandel hebben staan.
Nieuwe Reglementaire Wijzigingen
De KNVB gaat drie opvallende reglementaire wijzigingen doorvoeren:
- De extra wissel in verband met hersenschudding wordt definitief ingevoerd.
- De stadionklok blijft tijdens de blessuretijd doorlopen.
- Er wordt getest met on-field announcements, waarbij de scheidsrechter direct na een VAR-review uitleg geeft over de genomen beslissing.
UEFA Scheidsrechters Training in Nederland
De KNVB is gastheer van een reeks bijeenkomsten waar UEFA-scheidsrechters oefenen met de VAR. De faciliteiten in Zeist zijn uitstekend en de KNVB speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de VAR.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #knvb #scheidsrechters #commissie #var