Sinds 1971 is vrouwenvoetbal officieel onderdeel van de KNVB, een mijlpaal die de weg vrijmaakte voor de enorme groei die de sport in Nederland heeft doorgemaakt. Met bijna 160.000 vrouwelijke leden in seizoen 2020/’21, en ruim 162.000 inmiddels, is het vrouwenvoetbal niet meer weg te denken uit het Nederlandse sportlandschap. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste KNVB regels en ontwikkelingen binnen het vrouwenvoetbal, van jeugd tot senioren, en belicht de visie van de KNVB op de verdere integratie en groei van de sport.
De Visie van de KNVB op Vrouwenvoetbal
De KNVB heeft een duidelijke ambitie en visie voor de toekomst van het vrouwenvoetbal in Nederland. Het doel is om in 2022 vrouwen op alle fronten verder te integreren en onvoorwaardelijk deel te laten uitmaken van het voetbal. Om dit te bereiken, worden de komende jaren vijf speerpunten centraal gesteld:
- Meer vrouwen in voetbal
- Optimaal voetbalaanbod voor iedereen
- Optimale topsportomgeving
- Sterke Eredivisie Vrouwen
- Samenwerking in het landschap
Jeugdvoetbal: Gemengd Voetbal en Ontwikkeling
Binnen het jeugdvoetbal staat het kind centraal. De KNVB streeft ernaar om een veilige omgeving te creëren waar zowel jongens als meisjes met plezier kunnen leren voetballen. Tot de leeftijd van 11 jaar zijn er nauwelijks verschillen die invloed hebben op het samenspel, waardoor gemengd voetbal wordt aanbevolen. Teams en competities worden bij voorkeur ingedeeld op basis van leeftijd, ambitie, motivatie en niveau, en niet op basis van sekse.
Vanaf O13 wordt er altijd geprobeerd om zowel gemengde als meidencompetities aan te bieden. Ambitieuze en talentvolle speelsters wordt geadviseerd om zo lang mogelijk gemengd te blijven spelen.
Kalenderleeftijd, Biologische Leeftijd en Voetballeeftijd
Bij de ontwikkeling van jeugdspelers spelen verschillende factoren een rol. De KNVB benadrukt het belang van het erkennen van individuele verschillen en het bieden van begeleiding op maat. Drie belangrijke aspecten hierbij zijn:
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
- Kalenderleeftijd: Gebaseerd op de geboortedatum. Er kan bijna een jaar verschil zitten tussen spelers in hetzelfde team, wat een aanzienlijke impact kan hebben op jonge leeftijd.
- Biologische leeftijd: De fysieke en motorische ontwikkeling van een speler. De groeispurt start bij meisjes gemiddeld tussen 10 en 14 jaar, en bij jongens tussen 13 en 16 jaar.
- Voetballeeftijd: De ervaring die een speler heeft met voetballen, inclusief trainingen, wedstrijden en andere vormen van beweging.
Meiden mogen in de gemengde jeugd onder competitie een jaar ouder zijn m.u.v. O7, O8, O9 omdat hier het verschil in voetballeeftijd en fysieke ontwikkeling nog niet of nauwelijks aanwezig is.
Een Passende Plek voor Iedereen
De KNVB streeft ernaar om alle meiden een passende plek te bieden om te voetballen. Vanaf O13 is het van belang dat meiden gemengd kunnen blijven spelen en daartoe gestimuleerd worden.
Een passende plek is een plek die past bij de leeftijd, niveau, motivatie en ambitie van een jeugdvoetballer waarbinnen de jeugdspeler zich veilig voelt en zich met plezier kan ontwikkelen. Op een passende plek krijgt iedere individuele jeugdspeler trainingen en wedstrijden aangereikt waarbinnen de jeugdspeler uitdaging ervaart.
Meer Vrouwen in Voetbalrollen
De KNVB wil niet alleen meer vrouwelijke spelers, maar ook meer vrouwen in andere voetbalrollen, zoals bestuurders, trainers en scheidsrechters. De vraag is hoe we ervoor zorgen dat meiden en vrouwen zich bij hun voetbalvereniging net zo thuis en gewaardeerd voelen als mannen en jongens?
Ontwikkelingsfases voor Verenigingen
Om verenigingen te ondersteunen bij de positionering van het vrouwenvoetbal, werkt de KNVB met een groeimodel bestaande uit vier fases:
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- Fase 1: Oriëntatie: Meiden- en vrouwenvoetbal is relatief nieuw en krijgt weinig aandacht.
- Fase 2: Ontwikkeling: Meer kartrekkers staan op en bevechten de positie van het vrouwenvoetbal.
- Fase 3: Verankering: Er is breder draagvlak binnen de vereniging en sprake van borging.
- Fase 4: Normalisatie: Er is gelijkwaardigheid en samenwerking. Het is normaal dat er ook meiden en vrouwen voetballen.
Het kan zijn dat vrouwenvoetbal al vertegenwoordigd is in het bestuur, maar dat het nog niet is verwerkt in de strategie, bijvoorbeeld in een algemeen beleidsplan of in een jeugdvoetbalbeleidsplan. Hier kan vanuit het bestuur aandacht voor komen.
Cultuur als Katalysator
Cultuur kan een belangrijke versnellende factor zijn bij het positioneren van meiden- en vrouwenvoetbal. Een organisatiecultuur bestaat uit vier lagen:
- Symbolen: Uitingen van de mate waarin vrouwenvoetbal zichtbaar is binnen de vereniging.
- Helden: Personen die inspireren en een voorbeeldrol vervullen.
- Rituelen: Collectieve activiteiten die bijdragen aan inclusief denken en handelen.
- Waarden: De kern van een verenigingscultuur, die aangeeft welk gedrag als goed of slecht wordt beschouwd.
Organisatiestructuur
Naast strategie en cultuur is het ook belangrijk dat de organisatiestructuur past bij de positionering van het meiden- en vrouwenvoetbal binnen de vereniging.
7x7 Voetbal: Flexibel en Recreatief
Voor speelsters met een drukke agenda of teams die geen elftal meer op de been kunnen brengen, biedt de KNVB 7x7 voetbal aan. Deze vorm van voetbal is recreatief, gezellig en flexibel. De belangrijkste voordelen zijn:
- Minder speelsters nodig
- Gezelligheid staat voorop
- Zelf bepalen hoe vaak je speelt
- Verminderde kans op blessures
Spelregels 7x7 Voetbal
In principe gelden de normale spelregels veldvoetbal, met enkele uitzonderingen:
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
- Buitenspelregel is niet van toepassing
- Bij een uitbal wordt het spel hervat met het inpassen of schieten van de bal. De tegenstander moet op minimaal 5 meter afstand staan. Het is toegestaan om direct te scoren.
- Sliding is niet toegestaan bij 7 x 7 35/45+ voetbal
Vormen van 7x7 Voetbal
De KNVB biedt 7x7 voetbal in drie vormen aan:
- 7x7 voor- en najaarsreeks: Een reeks van minimaal vier wedstrijden in het voor- of najaar.
- 7x7 competitie: Wekelijkse wedstrijden in het weekend.
Competitie-indeling Vrouwenvoetbal
Met ingang van het seizoen 2025/’26 wordt de derde klasse in het vrouwenvoetbal categorie B. Vanaf komend seizoen bestaat de volgende verdeling:
- Categorie A: topklasse, hoofdklasse, eerste klasse, tweede klasse
- Categorie B: derde klasse en lager
Met de nieuwe indeling kan de KNVB beter inspelen op behoeften van clubs en speelsters en is het makkelijker om teams op het juiste niveau in te delen.
Veranderingen voor de Derde Klasse (Categorie B)
- Meer mogelijkheden om wedstrijden te verplaatsen
- Mogelijkheid tot het opnemen van een snipperdag
- Meer wisselmogelijkheden (maximaal 7 wisselspelers, onbeperkt wisselen)
- Ruimere overschrijvingsmogelijkheden
- Geen nacompetitie
Vanaf seizoen 2025/’26 degraderen elk seizoen de nummers 11 en lager uit de tweede naar de derde klasse.