In de dynamische wereld van het voetbal, waar prestaties en resultaten centraal staan, komt het regelmatig voor dat trainers vroegtijdig hun positie moeten verlaten. De KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) speelt hierin een regulerende rol, en de redenen voor een ontslag van een trainer kunnen divers zijn. Dit artikel duikt diep in de mogelijke redenen voor een KNVB ontslag van een trainer, en biedt inzicht in de juridische en praktische aspecten die hierbij een rol spelen.
Juridische Aspecten van Trainer Ontslag
Het ontslag van een trainer in het betaald voetbal is vaak complex, mede door de contractuele afspraken. Trainers zijn doorgaans in dienst op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, die in de regel niet tussentijds opzegbaar is. Dit is bedoeld om stabiliteit te waarborgen, maar kan leiden tot hoge ontslagvergoedingen als een club vroegtijdig afscheid wil nemen van een trainer.
De Ketenregeling en Uitzonderingen in het Betaald Voetbal
De ketenregeling, die bepaalt dat een werknemer na een bepaald aantal tijdelijke contracten recht heeft op een vast contract, is in de cao voor trainers/coaches in het betaald voetbal uitgesloten. Dit betekent dat trainers in deze sector niet automatisch in vaste dienst komen, wat clubs meer flexibiliteit geeft.
Beëindiging met Wederzijds Goedvinden
Een arbeidsovereenkomst kan altijd worden beëindigd met wederzijds goedvinden. Dit vereist de toestemming van de trainer, wat in de praktijk vaak neerkomt op het 'afkopen' van het contract. De trainer ontvangt dan een vergoeding, mogelijk gelijk aan het resterende salaris tot het einde van de oorspronkelijke looptijd, soms met een extra vergoeding.
Ontslag op Staande Voet
Een ontslag op staande voet is een andere mogelijkheid, maar dit is een ingrijpende maatregel met aanzienlijke juridische complicaties. Het vereist een dringende reden, zoals diefstal, fraude, mishandeling of werkweigering.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Praktijkvoorbeelden en Casussen
F.C. Volendam: Een Lering voor Verenigingen
De casus van F.C. Volendam, waarbij oud-stafleden loon doorbetaald moesten krijgen na een langslepende arbitragezaak, illustreert het belang van een duidelijke en ondubbelzinnige verklaring bij ontslagname. Een statement in de media is niet voldoende; er is een formele opzegging vereist. Het is essentieel om als werkgever in gesprek te gaan met de werknemer en een schriftelijke bevestiging van de opzegging te vragen.
Fortuna Sittard en Oliseh: Verstoorde Verhoudingen
De zaak tussen Fortuna Sittard en trainer Oliseh laat zien dat een verstoorde arbeidsrelatie kan leiden tot ontbinding van het contract. Hoewel Oliseh geen verwijtbaar handelen werd verweten, ontbond de arbitragecommissie het contract vanwege de verstoorde verhouding. De vergoeding werd echter gematigd, omdat beide partijen een verwijt viel te maken.
Ajax en Alfred Schreuder: Wederzijds Goedvinden
Het "ontslag" van Alfred Schreuder bij Ajax is een voorbeeld van een beëindiging met wederzijds goedvinden. Hoewel de krantenkoppen anders suggereerden, is het juridisch gezien waarschijnlijker dat Ajax en Schreuder overeenstemming hebben bereikt over een afkoopsom.
Redenen voor Ontslag: Meer dan Slechte Resultaten
Hoewel tegenvallende resultaten vaak als belangrijkste reden worden genoemd, spelen er meer factoren een rol bij het ontslag van een trainer.
Tegenvallende Resultaten
Het meest voor de hand liggende argument voor het ontslag van een trainer zijn de tegenvallende resultaten. Jan de Jonge werd bijvoorbeeld ontslagen bij Heracles Almelo vanwege de slechte prestaties van de club.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Verstoorde Relatie met de Spelersgroep
Een slechte relatie met de spelersgroep kan ook leiden tot ontslag. Gert-Jan Verbeek werd bij Feyenoord ontslagen na zware druk vanuit de spelersgroep.
Verschil in Inzicht en Visie
Een verschil in inzicht over de te volgen strategie en de te voeren tactiek kan leiden tot een breuk tussen de trainer en het bestuur.
Financiële Overwegingen
In sommige gevallen spelen ook financiële overwegingen een rol. Clubs kunnen gedwongen zijn om een trainer te ontslaan vanwege budgettaire problemen.
Het Korbach-Effect en de Realiteit van Trainerswissels
In de voetbalwereld wordt vaak gesproken over het 'Korbach-effect', waarbij een trainerswissel direct leidt tot betere resultaten. Onderzoek toont echter aan dat dit effect vaak overschat wordt. Het is belangrijk om te kijken naar wat er zou zijn gebeurd als de trainer niet was ontslagen.
Onderzoek naar het Effect van Trainerswissels
Een onderzoek naar trainerswissels in de Eredivisie (seizoenen 2000/01 t/m 2013/14) laat zien dat het ontslag van een trainer niet altijd leidt tot betere prestaties. In veel gevallen is er geen significant verschil tussen de prestaties na het ontslag en de prestaties die verwacht mochten worden op basis van de situatie.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
De Psychologie van het Ontslag
Waarom ontslaan clubs dan toch trainers als het effect vaak beperkt is? Een mogelijke verklaring is dat de directie daadkracht wil tonen, ook onder moeilijke omstandigheden. Het is een manier om de druk van de ketel te halen en de supporters gerust te stellen.
Adviezen voor Trainers en Verenigingen
Voor Trainers
- Maak gebruik van een arbeidsovereenkomst: Zorg ervoor dat je als trainer altijd een arbeidsovereenkomst hebt, en geen overeenkomst van opdracht, tenzij je een zelfstandige bent.
- Vraag om openheid van zaken: Wanneer je vermoedt dat er getwijfeld wordt over je aanblijven, vraag dan zo snel mogelijk om openheid van zaken.
- Schakel de VVON in: Neem contact op met de VVON (Vereniging van Voetbal Oefenaars Nederland) voor advies en ondersteuning.
- Neem iemand mee naar gesprekken: Word je uitgenodigd voor een bespreking die zou kunnen leiden tot ontslag, neem dan iemand mee die je vertrouwt.
- Ga niet in discussie: Word je verrast met een ontslag, ga dan niet in discussie, maar vraag om een schriftelijke toelichting.
Voor Verenigingen
- Zorg voor een duidelijke opzegging: Zorg ervoor dat de werknemer een schriftelijke bevestiging van zijn opzegging stuurt of ondertekent.
- Ga in gesprek: Stel extra vragen als er onduidelijkheid bestaat over de opzegging.
- Realiseer je de hoge maatstaf: Wees je ervan bewust dat de arbeidsrechtelijke maatstaf voor een opzegging door een werknemer behoorlijk hoog ligt.
- Denk aan de transitievergoeding: Houd rekening met het betalen van een transitievergoeding bij het beëindigen van een arbeidscontract dat ten minste twee jaar heeft geduurd.