KNVB Indeling Amateurvoetbal Criteria: Een Nieuwe Stap in de Optimalisering

De KNVB zet met ingang van het seizoen 2026/'27 een nieuwe stap in de optimalisering van het amateurvoetbal door gemengde indelingen in de 2e en 3e klasse te introduceren. Dit betekent dat zaterdag- en zondagclubs in dezelfde poule kunnen worden ingedeeld. Deze beslissing volgt op eerdere succesvolle introducties van gemengde indelingen in de hogere amateurklassen en is bedoeld om aantrekkelijkere competities te creëren met kortere reisafstanden en meer regionale derby’s.

Achtergrond en Aanleiding

De aanleiding voor het gemengd indelen in de 2e en 3e klasse is de aanhoudende trend van zondagclubs die overstappen naar de zaterdag. Deze afname van teams op zondag leidt tot langere reisafstanden en maakt het steeds moeilijker om gelijkwaardige competities te organiseren. Uit analyse blijkt dat een gemengde indeling de gemiddelde reisafstand in de 2e en 3e klasse aanzienlijk kan verminderen, vooral in de districten Noord, Oost, Zuid I en West I. In West II en Zuid II, waar de meeste verenigingen dezelfde speeldag hebben, zal de impact beperkter zijn.

Wat houdt gemengd indelen precies in?

Gemengd indelen betekent dat zaterdag- en zondagverenigingen in dezelfde poule kunnen worden ingedeeld. Zondagclubs blijven hun thuiswedstrijden op hun voorkeursdag spelen, tenzij ze tegen een principiële zaterdagclub spelen. Deze clubs spelen al hun thuis- én uitwedstrijden op zaterdag.

Principiële zaterdagverenigingen

Clubs die principieel op zaterdag spelen, zijn als zodanig aangemerkt. Een vereniging wordt als 'principieel zaterdagvereniging' beschouwd als deze voldoet aan één of beide van de volgende criteria:

1. De vereniging maakt deel uit van het convenant dat is afgesloten met de Belangenorganisatie Zaterdagvoetbal Verenigingen (BZV) in 2013 en staat vermeld op de BZV Ledenlijst 2013.
2. De vereniging heeft vanaf de oprichting nooit een zondagteam in competitieverband bij de KNVB gehad.

Een zaterdagvereniging die niet aan deze vereisten voldoet, wordt beschouwd als een zaterdagvereniging die een uitwedstrijd op zondag kan spelen.

Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.

Planning van wedstrijden

Wedstrijden tussen verenigingen met verschillende voorkeursdagen worden als volgt ingepland:

• Zaterdag thuis tegen zaterdag/zondag: zaterdag 14.00/14:30/15:00/15:30 uur.
• Zondag thuis tegen zondag: zondag 14.00/14:30 uur.
• Zondag thuis tegen zaterdag: zondag 14.00/14:30 uur.
• Zondag thuis tegen ‘principiële zaterdagvereniging’: zaterdag 18:00 uur. Indien de vereniging niet over kunstlicht beschikt, wordt de wedstrijd eerder ingepland.

In onderling overleg tussen de verenigingen kan van deze planning worden afgeweken.

Verwachte Voordelen

De KNVB verwacht verschillende voordelen van de gemengde indeling:

• Kortere reisafstanden: Teams hoeven minder ver te reizen voor hun wedstrijden.
• Meer regionale wedstrijden en derby’s: Meer lokale rivaliteiten worden benut, wat de aantrekkelijkheid van de competities verhoogt.
• Betere spreiding van teams: Vooral in districten met een tekort aan zondagclubs (Noord, Oost, West I en Zuid I).
• Behoud van voorkeursspeeldag: Voor de meeste verenigingen blijft de mogelijkheid bestaan om op de voorkeursdag te spelen. Hierdoor is horizontaal overstappen niet langer nodig.

Geen Gemengde Indeling in Lagere Klassen

Een landelijke invoering voor gemengd indelen in de 4e en 5e klasse is op dit moment niet noodzakelijk, vanwege het ruimere aanbod van teams op deze niveaus. De KNVB blijft de ontwikkelingen jaarlijks monitoren.

Mogelijkheid tot Terugkeer naar Oorspronkelijke Speeldag

Clubs die in seizoen 2025/26 in de 2e of 3e klasse spelen en eerder horizontaal zijn overgestapt van zondag naar zaterdag (of per seizoen 2025/’26 overstappen), maar naar aanleiding van dit besluit per seizoen 2026/’27 willen terugkeren van zaterdag naar zondag, kunnen dit eenmalig doen zonder de gebruikelijke termijn van drie seizoenen te hoeven wachten. Zij moeten dit uiterlijk 14 september 2025 schriftelijk melden.

Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids

Verwachte Poule-Indeling

Op basis van het seizoen 2024/’25 zou de indeling er als volgt uitzien:

• In de 2e klasse: 14 van de 18 poules worden gemengd.
• In de 3e klasse: 24 van de 33 poules worden gemengd.
• In de gemengde poules zitten vaak maar een paar teams met een andere speeldagvoorkeur dan de rest.
• In districten West II en Zuid II blijven de meeste poules voetballen op dezelfde speeldag.

Impact op Scheidsrechters en Verenigingen met Twee Standaardteams

Vooralsnog wordt geen impact op de beschikbaarheid van scheidsrechters verwacht. Bij verdere verschuiving richting zaterdagvoetbal kan het nodig zijn dat officials die op zondag actief zijn vaker op zaterdag worden ingezet. Binnen het besluit tot gemengd indelen in de 2e en 3e klasse blijft het mogelijk om in die klassen met twee standaardteams uit te komen. De indeling wordt zo gedaan dat deze teams elkaar in de reguliere competitie niet treffen. In de nacompetitie is dit wel mogelijk.

Maatwerk en Wensen van Clubs

Bij het maken van de competitie-indeling kijkt de KNVB per klasse naar het aantal beschikbare teams, na promotie en degradatie. Poules worden automatisch ingedeeld op basis van zo kort mogelijke reisafstanden. Daarna controleert de KNVB de indeling handmatig en houdt rekening met regionale kennis en wensen van clubs. Clubs kunnen zelf ook wensen indienen, bijvoorbeeld over de voorkeur voor een speeldag. Soms kan dit betekenen dat een club verder moet reizen. De KNVB weegt de belangen af, aangezien de wens van de één tot nadeel voor anderen kan leiden.

Visie van de Vereniging en Criteria voor Teamindeling

Voor elke vereniging is het van belang om eerst het vertrekpunt helder te hebben voor wat betreft teamindeling. Om tot een beleid op teamindeling te komen die specifiek gemaakt is voor een club, is het van belang een aantal zaken helder te hebben:

• Visie van de vereniging: Wat is het doel van de jeugdopleiding? Staat de sportieve ontplooiing van alle jeugdvoetballers centraal of is de organisatie afgestemd op de meer getalenteerde jeugdspelers en de doorstroming naar het eerste elftal?
• Criteria indelen: De teamindeling is een middel om spelers op het juiste niveau met elkaar te laten trainen en spelen. Criteria zijn bijvoorbeeld voetbalhandelingen, gedrag, leeftijd en sociale aspecten.

Criteria voor Teamindeling

Bij het in beeld brengen van een speler maken verenigingen vaak gebruik van dezelfde criteria:

Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen

Voetballen

• Voetbalhandelingen in aanvallen
• Voetbalhandelingen in verdedigen
• Voetbalhandelingen in omschakelen
• Leert voetbalhandelingen snel aan
• Laat progressie zien op verbeterpunten binnen voetballen

Gedrag

• Trainingsopkomst
• Inzet bij trainingen & wedstrijden
• Staat open voor feedback
• Omgang winst & verlies
• Reactie op beslissingen scheidsrechter en stafleden
• Respect voor de tegenstander

Leeftijd

• Kalenderleeftijd (vroeg/laat geboren in het jaar?)
• Biologische leeftijd
• Voetballeeftijd (hoe lang voetbalt hij of zij al?)

Sociaal

• Vriendjes/vriendinnetjes
• Bij elkaar in de klas of bij elkaar in de wijk wonend

Valkuilen bij Teamindeling

Meest genoemde valkuilen tijdens het in beeld brengen van spelers zijn:

• Vasthouden aan de eerste of eerdere indruk(ken)
• Uiterlijke kenmerken speler
• Eigen beeld van een goede speler
• Categoriseren (in hokjes stoppen van spelers)
• Je kunt enkel het ‘hier en nu zien’. Hou dit goed in je achterhoofd

Betrokkenen bij Teamindeling

Een duidelijk beeld van wie er betrokken zijn bij de selectieprocedure is voor de stafleden, ouder(s), spelers en andere betrokkenen erg zinvol.

• Wie is inhoudelijk eindverantwoordelijk?
• Wie is er verantwoordelijk voor de interne scouting?
• Wie is eindverantwoordelijk qua organisatie en coördinatie?
• Wie zijn er allemaal betrokken bij de interne scouting binnen de vereniging?
• Wie zouden er een goed beeld moeten hebben van de spelers?
• Hoe wordt de ontwikkeling van spelers gemonitord?
• Wie zijn de interne scouts?
• Hoe zit deze rol eruit?
• Hoe worden deze personen begeleid/opgeleid?

Activiteiten en Middelen om tot Teamindelingen te Komen

Verenigingen kunnen verschillende activiteiten en middelen inzetten om de ontwikkeling van spelers te volgen. Veelgebruikte instrumenten zijn:

• Competitie-, beker- en oefenwedstrijden
• Trainingen
• Toernooien (extern of intern, kleine voetbalvormen)
• Beoordelings-/ ontwikkelingsformulieren
• Spelersvolgsystemen
• (POP-) gesprekken met spelers

Moment van Teamindeling

Voorkom dat spelers en ouders vol spanning uitkijken naar één moment van zogenaamde ‘selectiewedstrijden’. Door deze momenten té belangrijk te maken is het goed mogelijk dat spelers en ouders ander gedrag vertonen. Het proces van teamindeling vindt het hele jaar door plaats en bij voorkeur door meerdere (onafhankelijke) mensen binnen de vereniging. Door hierover goed te communiceren haal je bijvoorbeeld al de druk van de zogenaamde ‘selectiewedstrijden’ af, die als momentopname beschouwd kunnen worden.

Communicatie

• Bepaal wat je op welk moment gaat communiceren;
• Bepaal de contactpersoon of personen zodat er altijd een duidelijke communicatielijn is;
• Houd je aan de deadlines die je zelf hebt gesteld;
• Zorg dat je altijd daarna persoonlijk mensen te woord kan staan om uitleg te kunnen geven.
• Zorg dat je eenduidig bent naar iedereen over de opstelde criteria.

Communicatiemiddelen

• Staat het teamindeling beleid op de site?

Verschillende Werkwijzen

• Het gehele jaar volgen en daarop de keuze bepalen
• Einde en halverwege het seizoen op basis van hele jaar volgen van spelers
• Doorschuiven tijdens het seizoen alleen tijdens trainingen
• Mix tijdens trainingen en wedstrijden
• Het gehele seizoen wisselingen in teams

Jeugdvoetbal en de KNVB

In de Jeugd Onder 13- tot en met Onder 19-competities spelen zowel jongens als meiden. De speelvorm is 11 tegen 11. De leeftijdscategorieën die worden aangeboden per district zijn afhankelijk van het aanbod in teams. In de JO13- t/m JO19- competities categorie B en Hoofdklasse spelen we in drie fases. De divisies spelen in een na- en voorjaarsreeks.

11X11 Voetbal

Het grootste competitieaanbod vind je bij de reguliere voetbalvorm 11x11. Deze vorm speel je vanaf de junioren en is bij elke vereniging bij jou in de buurt mogelijk. In 2023/'24 is er in de O13 een pilot met vernieuwde spelregels. In de districten West I en Noord wordt er ook in de JO14 getest met de vernieuwde spelregels.

Meidenvoetbal (MO13 t/m MO20)

Vanaf de junioren-leeftijd zijn er ook specifieke competities waar meiden met en tegen elkaar voetballen. Via de clubfinder op de KNVB website vind je de contactgegevens én het voetbalaanbod van alle verenigingen.

Teamindelingsbeleid en Jeugdvoetbalbeleidsplan (JVBP)

Om jeugdvoetbal aan te bieden waarbinnen meiden en jongens voetballen in een veilige omgeving en met plezier leren voetballen, is het belangrijk om als vereniging duidelijk te hebben hoe jullie visie is ten aanzien van teamindelingsbeleid. Het proces om tot teamindelingen te komen is een belangrijk item binnen de vereniging, dat plaatsvindt gedurende het hele seizoen. Om het teamindelingsbeleid goed te laten verlopen helpt het de vereniging door dit vast te leggen in het jeugdvoetbalbeleidsplan (JVBP).

In dit beleid staat omschreven hoe je jeugdvoetbal als vereniging aan wil bieden, waarin jongens en meiden met veel plezier en in een veilige omgeving leren voetballen. Het beschrijven van dit proces, het toekennen van verantwoordelijkheden en hier transparant over communiceren door het seizoen heen, zorgt voor een soepel traject en voorkomt uitdagingen aan het einde van het seizoen.

Uitgangspunten voor Elke Vereniging

• Ieder kind heeft talent
• Ieder kind wil plezier
• Ieder kind wil leren voetballen

Elke voetballer begint met voetballen omdat hij of zij dit leuk vindt. Om te bevorderen dat voetballers met plezier (blijven) voetballen en gedreven zijn om zich te ontwikkelen, is het van groot belang om de intrinsieke motivatie blijvend te stimuleren.

Visie op Spelersontwikkeling

Een speler/speelster die vaker succesvolle keuzes maakt in voetbalsituaties en deze ook succesvol kan uitvoeren. Een speler/speelster die een grotere bijdrage levert aan de spelbedoeling, in vergelijking met andere spelers/speelsters in dezelfde leeftijdscategorie. Een speler/speelster die kan (talent/aanleg), wil (intrinsieke motivatie), durft (lef) en doet (keuzes maken).

Beleid Teamindelingen

Alle spelers en speelsters vinden een passende plek binnen de vereniging. Teamindeling kan ook flexibel worden ingericht, dus niet in één team in één hetzelfde seizoen. De teamindelingprocedure is transparant en duidelijk. Daarnaast is het kader opgeleid en wordt dit begeleid en geschoold.

Plezier en Ontwikkeling Centraal

De ontwikkeling en daarmee het eindniveau van spelers en speelsters is op jonge leeftijd onvoorspelbaar. Toch verschilt het aanbod voor kinderen sterk. Vaak is dat gebaseerd op een momentopname met betrekking tot ‘huidig’ niveau, leeftijd en/of het geslacht. Door het aanbod op dat ‘huidige’ moment af te stemmen, is het voor veel jeugdvoetballers onmogelijk om op de lange(re) termijn het maximale uit zichzelf te kunnen halen. Het lijkt logisch om het eindniveau te voorspellen op basis van de aanname dat de huidige voetbalkwaliteiten van jeugdspelers vaststaan en zich via een rechte opwaartse lijn doorzetten.

De praktijk wijst echter anders uit, want ieder kind beleeft plezier aan ontwikkeling aan voetballen. Ieder kind is trots en blij als hij/zij vandaag iets kan, weet en/of kent wat hij/zij gister nog niet kon, wist of kende. Dit alles tezamen zorgt er ook voor dat meer kinderen zich gezien voelen, langer blijven voetballen en op termijn gaan de negatieve bijzaken zowel inhoudelijk als op het proces welke vaak bij teamindelingsbeleid om de hoek komen kijken bij de vereniging sterk afnemen.

Conclusie

Met de invoering van gemengde indelingen in de 2e en 3e klasse beoogt de KNVB het amateurvoetbal aantrekkelijker, regionaler en toekomstbestendiger te maken. Door in te spelen op de veranderende behoeften van verenigingen en spelers, en door een duidelijke visie op teamindeling te hanteren, streeft de KNVB ernaar om een omgeving te creëren waarin iedereen met plezier kan voetballen en zich optimaal kan ontwikkelen. Het is aan de verenigingen om, met behulp van de richtlijnen en ondersteuning van de KNVB, een passend teamindelingsbeleid te ontwikkelen dat aansluit bij hun eigen visie en doelstellingen.

tags: #knvb #indeling #amateurvoetbal #criteria