Inleiding
De KNVB heeft recentelijk een visie op gemengd jeugdvoetbal gepubliceerd, wat geleid heeft tot veel reacties, voornamelijk met betrekking tot het gebruik van de accommodatie. Verenigingen ervaren uitdagingen rondom accommodatie en kleedruimtes bij gemengd voetbal. Dit artikel biedt praktische oplossingen en belicht ervaringen van verenigingen die al jarenlang gemengd voetbal aanbieden, zodat deze uitdagingen geen belemmering vormen voor een optimale jeugdopleiding. Veiligheid en hygiëne op de accommodatie zijn hierbij essentieel.
Accommodatie en gemengd voetbal: Uitdagingen en oplossingen
Een van de belangrijkste punten van zorg is de beschikbare ruimte, vooral kleedkamers, wanneer jongens en meisjes samen in teams spelen. De KNVB erkent deze uitdagingen en biedt praktische oplossingen om hiermee om te gaan.
Behoeftebepaling bij (ver)bouw van accommodaties
Verenigingen die krapte ervaren of plannen hebben voor vernieuwbouw kunnen gebruikmaken van de behoeftebepaling voor accommodaties van de KNVB. Met een rekentool kan eenvoudig berekend worden hoeveel wedstrijdvelden nodig zijn op basis van het aantal teams dat competitie speelt. Daarbij kan ook een inschatting gemaakt worden van het aantal benodigde trainingsvelden en kleedkamers, eventueel met teamlockers.
Hoewel verenigingen met aparte meiden- en vrouwenteams niet direct meer kleedkamers nodig hebben, is dit wel het geval bij gemengd voetbal. De exacte hoeveelheid extra kleedkamers is afhankelijk van het aantal gemengde teams en het aantal gelijktijdig gespeelde wedstrijden.
Praktische oplossingen voor kleedkamerindeling
Het is belangrijk dat zowel jongens als meisjes in gemengde teams een aparte kleedruimte tot hun beschikking hebben. Het is aan te raden dat uitspelende teams de thuisploeg informeren over de komst van een gemengd team. In Sportlink kan een team aangeduid worden als gemengd met een 'G' (bijvoorbeeld Jeugd Onder 11-2 G). Verenigingen die ondersteuning nodig hebben, kunnen terecht bij adviseurs.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Multifunctionele ruimtes en instructieruimtes
Bij een tekort aan kleedruimtes kunnen multifunctionele ruimtes een oplossing bieden. Deze ruimtes kunnen gebruikt worden voor voetbaltechnische en bestuurlijke zaken, mits er bruikbare middelen zijn voor bijvoorbeeld wedstrijdbesprekingen. Veel verenigingen gebruiken instructieruimtes als aanvulling op kleedkamers. Hier kunnen wedstrijd-, rust- en nabesprekingen gehouden worden. Een goede planning zorgt voor minder druk op de kleedkamerplanning, omdat teams de kleedkamer minder lang gebruiken als de wedstrijdbespreking elders plaatsvindt. Dit maakt het ook mogelijk om een kleedkamer met meerdere teams te delen. Het gebruik van instructieruimtes is afhankelijk van de leeftijdscategorie, omdat jongere teams de bespreking in de rust op het veld kunnen houden.
Gelijkertijdige planning van wedstrijden
In de praktijk komt het voor dat jongens en meisjes uit gemengde teams apart omkleden in ruimtes die daar niet voor bedoeld zijn, zoals een scheidsrechterkleedkamer. Dit is niet wenselijk, maar soms onvermijdelijk. VV Helpman plant wedstrijden van gemengde teams zoveel mogelijk gelijktijdig in en wijst één kleedkamer aan voor alle meisjes, zodat zij gezamenlijk kunnen omkleden. Als jeugdspelers gebruikmaken van bijvoorbeeld een scheidsrechterkleedkamer, zorg er dan voor dat ze dit ongestoord kunnen doen in een schone en veilige omgeving.
Teamlockers voor efficiënter ruimtegebruik
Teamlockers zorgen voor een effectiever gebruik van kleedruimtes en speelvelden. Kleding en persoonlijke spullen worden opgeborgen in een afsluitbare kast, waardoor de kleedkamer vrij is voor volgend gebruik. Door de tijdsplanning aan te passen, kunnen kleedruimtes en velden meervoudig gebruikt worden. Teamlockers verkorten de wisseltijden tussen wedstrijden, waardoor er per veld extra wedstrijden ingepland kunnen worden. DZC’68 is tevreden over het gebruik van teamlockers: "Het werkt prima. De teamlockers geven veel mogelijkheden voor het plannen en indelen. Zo kunnen we iedereen een opgeruimde kleedkamer aanbieden én voorkomen we dat spullen kwijt raken."
Aandacht voor de behoeften van meiden
Steeds meer clubs hebben specifieke meidenkleedkamers. Ongeacht de doelgroep moeten kleedkamers veilig en schoon zijn. Om meiden te omarmen en op te nemen in de clubcultuur, is het belangrijk om te kijken naar hun specifieke behoeften. Dit kan door aanpassingen te doen aan reguliere kleedkamers of door meiden-/vrouwenkleedkamers te faciliteren. Aanpassingen kunnen zijn: het ophangen van een spiegel, het plaatsen van een normaal toilet, het installeren van een stopcontact en het rekening houden met ramen in de kleedkamer. DZC’68 heeft drie dameskleedkamers met een schot voor de deur voor meer privacy. Elke kleedkamer heeft twee lockers, waardoor meerdere teams er tegelijkertijd gebruik van kunnen maken. Eén van de kleedkamers wordt vrijgehouden voor meiden die gemengd spelen.
Minder douchen: Een veranderende trend
Er lijkt een trend te ontstaan dat er minder gedoucht wordt op de vereniging. Toch zal de behoefte om te douchen nooit helemaal verdwijnen. Een vereniging dient altijd de hygiëne van de accommodatie in ogenschouw te houden. Een mindere vraag naar douches kan consequenties hebben voor de inrichting van het kleedkamercomplex. Minder douches betekent meer ruimte die anders ingevuld kan worden. Houd hier als club rekening mee bij verbouwing of nieuwbouw.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Inspiratie uit andere sporten
Verenigingen kunnen inspiratie opdoen door te kijken naar hoe andere sporten omgaan met het gebruik van de accommodatie, zoals zaalsporten, tennisverenigingen of sportscholen. Zo kunnen ze ideeën opdoen die toepasbaar zijn binnen de eigen club, zodat de accommodatie klaar is voor de toekomst.