De KNVB Beker is een prestigieus toernooi in het Nederlandse voetbal, waar zowel profclubs als amateurverenigingen aan deelnemen. De regels van de KNVB Beker zijn divers en afhankelijk van de categorie waaraan wordt deelgenomen. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste regels met betrekking tot strafschoppen in de KNVB Beker, inclusief de historische context en de huidige reglementen.
Geschiedenis van Strafschoppen bij Gelijkspel
De behoefte aan een duidelijke regeling voor wedstrijden die in een gelijkspel eindigen, is niet nieuw. Al in de beginjaren van de KNVB beker worstelde men met de vraag hoe een winnaar te bepalen.
Vroege Voorbeelden en Incidenten
In 1920 organiseerde Sittardia een wedstrijd tegen RFC, die bij gelijkspel volgens het reglement werd beslist met strafschoppen. Het bleef 0-0, waarna het bestuur van Sittardia besloot om de wedstrijd te verlengen. Een toernooi in het Brabantse Mill in 1924 illustreerde de noodzaak van uniforme regels, waar de ene wedstrijd na een gelijkspel werd beslist door strafschoppen en de andere door loting. Op 15 september 1968 leidde scheidsrechter Sjef Dorpmans een strafschoppenserie na de bekerwedstrijd NOAD - GVAV. Echter, een reglementenkenner wees op de onjuistheid, waarna de scheidsrechter de spelers, die al onder de douche stonden, terugriep.
De Eerste Strafschoppenserie in een Finale
De eerste KNVB bekerfinale die door strafschoppen werd beslist, was in 1948 tussen Wageningen en DWV. Wageningen won nadat hun keeper Van Elst twee strafschoppen stopte.
Reglementaire Vastlegging
De strafschoppenserie bij bekerwedstrijden werd reglementair vastgelegd in aanloop naar de speelronde van 1 januari 1959. Hierin werd bepaald dat bij een gelijke stand na de reguliere speeltijd een verlenging van maximaal 4 keer 7,5 minuut zou volgen.
Lees ook: KNVB Beker: Uitleg van de strafschoppenprocedure
Evolutie van de Strafschoppenregels
De regels rondom strafschoppen hebben verschillende aanpassingen ondergaan om eerlijkheid en duidelijkheid te waarborgen. De verplichting om de strafschoppen om-en-om te nemen, werd pas in 1968 ingevoerd. Deze regel werd later, vanaf het seizoen 2019/’20, opnieuw ingevoerd na een periode waarin een ander systeem werd gehanteerd. In de zomer van 1970 volgde Europese regelgeving die bepaalde dat internationale voetbalwedstrijden niet langer door het opgooien van een muntstukje beslist mochten worden.
Huidige Regels voor Strafschoppen in de KNVB Beker
Sinds het seizoen 2019/’20 zijn de regels voor strafschoppen in de KNVB beker als volgt:
Algemene Procedure
Wanneer een bekerwedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt er direct een strafschoppenserie. Er vindt geen verlenging plaats, met uitzondering van de Landelijke Beker Vrouwen, waar wel eerst verlenging wordt gespeeld. De strafschoppen worden om-en-om genomen. Team A begint, waarna team B een strafschop neemt, en dit wordt afgewisseld.
Strafschoppenserie: Om-en-om Principe
Vanaf het seizoen 2019/’20 geldt dat penalty’s in een strafschoppenserie weer om-en-om worden genomen. Team A begint, team B neemt daarna een strafschop, daarna weer Team A, enzovoort.
Verantwoordelijkheid en Aansprakelijkheid
De thuis-, uit- en de eventueel derde organiserende vereniging zijn allemaal verantwoordelijk voor de nakoming van de richtlijnen. Bij het niet nakomen van de richtlijnen kunnen ze verantwoordelijk worden gesteld. De organiserende vereniging is verantwoordelijk voor het toezien op en het handhaven van de ordemaatregelen. Bij wedstrijden op neutraal terrein moeten zowel de organiserende vereniging als de twee verenigingen die de wedstrijd spelen een wedstrijdcoördinator aanwijzen. De KNVB is niet aansprakelijk voor eventuele schade of nadelige gevolgen. Elke amateurvereniging dient een eigen aansprakelijkheidsverzekering te hebben. Alleen als bij een claim blijkt dat een vereniging geen eigen aansprakelijkheidsverzekering heeft, kan een beroep worden gedaan op de aansprakelijkheidsverzekering van de KNVB.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Regels Tijdens de Nacompetitie
Tijdens de nacompetitie wordt volgens dezelfde regels gespeeld als tijdens de reguliere competitie, met enkele aanvullingen en verduidelijkingen.
Senioren Categorie A
De wedstrijd duurt 2x45 minuten. Bij beslissingswedstrijden en bij wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn. Bij een gelijkspel wordt met 2 x 15 minuten verlengd. Is het na de verlenging nog steeds gelijk, volgt een strafschoppenserie. De strafschoppen worden om en om genomen.
Teams mogen 5 keer wisselen tijdens maximaal 3 wisselmomenten. Wisselen in de rust wordt niet geteld als wisselmoment. Een speler die is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen. Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt. Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment. Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld. Dit telt dus niet mee als wisselmoment. Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
Jeugd Categorie A (divisies en hoofdklasse)
Hier gelden dezelfde regels als bij de senioren categorie A. Er is een uitzondering: bij de jeugd wordt er niet verlengd. Als een wedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt meteen een strafschoppenserie. De eindstrijd bestaat uit een districtsfinale. Als bij de senioren mannen categorie A deze wedstrijd na negentig minuten gelijk geëindigd volgt er een verlenging van de wedstrijd met 2x15 minuten. Bij verlenging is het mogelijk één extra speler te wisselen.
Bekerbesluiten Veldvoetbal 2022/’23
De KNVB heeft voor elk seizoen specifieke bekerbesluiten vastgesteld. Deze besluiten geven antwoord op vragen die clubs kunnen hebben over de competitie. Hieronder enkele voorbeelden van vragen die in de bekerbesluiten worden beantwoord:
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- Hoeveel teams gaan er door in onze poule?
- Wat moeten we doen na een gelijke stand na 90 minuten?
- Wordt er bij de poulewedstrijden bij een gelijk aantal punten met doelsaldo gewerkt?
Deze bekerbesluiten zijn essentieel voor alle deelnemende teams om te begrijpen hoe de competitie is gestructureerd en welke regels van toepassing zijn.
Regels per Categorie
Elke categorie in de KNVB Beker heeft zijn eigen specifieke regels. Deze regels zijn opgenomen in een document dat door de KNVB wordt verstrekt. Het is belangrijk voor teams om dit document te raadplegen om te begrijpen welke regels van toepassing zijn op hun specifieke situatie. Een voorbeeld van een specifieke regel is die voor de districtsfinale bij de senioren mannen categorie A. Als deze wedstrijd na negentig minuten gelijk eindigt, volgt er een verlenging van 2x15 minuten. Tijdens de verlenging is het toegestaan om één extra speler te wisselen.
Plaatsingscriteria voor de TOTO KNVB Beker
De plaatsingscriteria voor deelname aan de TOTO KNVB Beker zijn ook vastgelegd. Hieronder volgen enkele belangrijke criteria voor het seizoen 2025/’26:
- De kampioen en de (vervangend) periodekampioenen van de Tweede divisie mannen 2024/’25 plaatsen zich voor de eerste ronde van de TOTO KNVB beker BV 2025/’26.
- Als een vereniging mag deelnemen zowel vanuit deelname aan de Derde divisie mannen 2024/’25 als vanuit het bereiken van de halve finales van de districtsbeker, dan komt de aanvulling van de open plaats vanuit de verliezend kwartfinalisten van de districtsbeker. Hierbij is het aantal wedstrijdpunten behaald in de betreffende bekercompetitie vanaf de knock-outfase leidend. Speelronden waarin niet alle verliezend kwartfinalisten zijn uitgekomen, worden buiten beschouwing gelaten. Geeft het behaalde aantal wedstrijdpunten geen doorslag, dan is het betreffende doelsaldo beslissend. Geeft het desbetreffende doelsaldo evenmin de doorslag, dan is het desbetreffende aantal doelpunten vóór beslissend.
- Plaatsing voor deelname aan de TOTO KNVB beker BV is alleen mogelijk voor standaardteams. Beloftenteams van betaaldvoetbalorganisaties (BVO’s) kunnen zich dus niet plaatsen voor deelname aan de TOTO KNVB beker BV. Hetzelfde geldt voor reserveteams van amateurverenigingen.
Deze criteria zorgen ervoor dat de meest competitieve teams deelnemen aan de TOTO KNVB Beker.
Belang van Standaardteams
Het is belangrijk te benadrukken dat alleen standaardteams in aanmerking komen voor deelname aan de TOTO KNVB Beker. Dit betekent dat beloftenteams van betaaldvoetbalorganisaties (BVO’s) en reserveteams van amateurverenigingen niet kunnen deelnemen.
Wisselbeleid Tijdens Verlenging
Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt. Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment. Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld. Dit telt dus niet mee als wisselmoment. Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
tags: #knvb #beker #regels #strafschoppen