KNVB Beker Gehandicapten Regels: Een Overzicht van G-Voetbal in Nederland

G-voetbal, een essentieel onderdeel van het Nederlandse voetballandschap, biedt voetballers met een beperking de mogelijkheid om deel te nemen aan georganiseerde competities en toernooien. Dit artikel beschrijft de regels en richtlijnen van het G-voetbal in Nederland, georganiseerd door de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond).

Wat is G-Voetbal?

G-voetbal is bedoeld voor mensen en/of kinderen die vanwege een lichamelijke en/of verstandelijke beperking belemmerd worden in hun bewegingsmogelijkheden en daardoor geen aansluiting kunnen vinden bij een regulier voetbalteam. Het is een vorm van passend voetbal, waarbij de focus ligt op recreatief spelen en het zoveel mogelijk hanteren van de spelregels van het reguliere voetbal. De G in G-voetbal staat niet voor 'gehandicapten', maar is ontstaan doordat de categorieën voorheen liepen tot en met F. De eerstvolgende letter was dus G.

G-voetbal wordt gespeeld door voetballers die vanwege een verstandelijke beperking en of lichamelijke beperking en of andere specifieke uitdaging geen aansluiting kunnen vinden in een regulier voetbalteam. G-voetbal omvat niet slechts één type beperking. Spelers binnen het G-voetbal hebben uiteenlopende beperkingen, waarbij lichamelijk en verstandelijke beperkingen het meest voorkomen. De afgelopen jaren zien we echter ook een groeiende deelname van spelers met gedragsuitdagingen, Autisme Spectrum Stoornis (ASS) en AD(H)D, die steeds beter hun weg naar het G-voetbal weten te vinden.

Doelgroep en Niveau

Binnen de KNVB-competities G-voetbal is er af en toe wat onduidelijkheid met betrekking tot de doelgroep en het niveau van de deelnemende spelers. G-voetbal is er juist voor om mensen niet uit te sluiten. De grenzen worden redelijk flexibel gehouden. Mocht echter blijken dat het gedrag/ niveau/ beperking van de speler niet passend is in het G-voetbalteam, dan moet de begeleiding van het team per individu bekijken of het huidige team wel passend is voor deze speler. Of is een ander team wellicht een oplossing die meer aansluit bij de speler. Ook om het spelplezier van de andere G-voetballers in het eigen team (tijdens trainingen) en voor tegenstanders in de wedstrijden hoog te houden.

Niveau-indeling binnen het G-Voetbal

Traditioneel kent de KNVB een aantal richtlijnen voor de indeling van G-voetballers: de A-, B- en C-categorie. De KNVB richt zich binnen het G-voetbal met name op niveau B en C.

Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.

• Niveau A: Volledig besef van de regels van de KNVB, goed kunnen samenspelen, goede lichamelijke conditie, spanning van een wedstrijd goed aankunnen, goede technische vaardigheden en spelinzicht. Bij spelers van niveau A dient de club zich altijd af te vragen of de spelers wellicht in het reguliere voetbal passen.
• Niveau B: Aanpassing in de moeilijkste regels, kunnen samenspelen, redelijke lichamelijke conditie, kunnen verwerken van de spanning, redelijke technische vaardigheden en spelinzicht.
• Niveau C: Begeleidende rol van de scheidsrechter op speltechnisch en sociaal vlak, gebaseerd op de meest elementaire regels van het voetbalspel. De overige criteria gelden ook, maar in mindere mate. Tevens is sprake van een duidelijk leermoment voor de voetballers, zodat zij beter inzicht krijgen in het voetbalspel.

Leuke wedstrijden gaan bijna altijd over een gelijkwaardig niveau. Bij het G-voetbal is dat vanwege de verschillende beperkingen al een flinke uitdaging. Zeker omdat we ook graag regionaal willen spelen, zonder al te grote reisafstanden. Als er spelers meedoen die van een te hoog (voetbal)niveau zijn dan heeft dat invloed op alle andere spelers.

Regels en Aanpassingen

Bij G-voetbal is het uitgangspunt dat er recreatief wordt gespeeld en dat zoveel mogelijk de spelregels van ‘het gewone voetbal’ worden gehanteerd. De KNVB organiseert voor jeugd en senioren een G-voetbalcompetitie. De indeling van de competitie is op basis van het speelniveau en de leeftijd van de teams. De competitie lijkt op de reguliere veldvoetbal competitie, maar er zijn enkele aanpassingen in regels en grootte van het veld.

Belangrijk is bijvoorbeeld dat standaard afspraken gehandhaafd worden: zoals op wedstrijddagen vaste kleedkamers, vaste speeltijden en een vast veld voor thuiswedstrijden. En waar mogelijk het verrassingselement eruit halen, om zo een stabiele basis te creëren voor aanvang van een wedstrijd of training. Dan krijg je bij deze doelgroep duidelijkheid en rust, zodat je om kunt gaan met de prikkels waar we geen invloed op hebben zoals het weer, maar ook de tegenstander of een uitwedstrijd naar een ander veld, soms ook met een verre reis naar een uitwedstrijd.

De Rol van de Trainer/Coach

Als coach kun je op twee manieren in aanraking komen met spelers met een beperking. Dat kan als jeugdtrainer van een regulier voetbalteam waarin, soms met dispensatie, een voetballer speelt met een beperking. Daarnaast zijn er trainers/begeleiders die, waarschijnlijk bewust, ervoor hebben gekozen om een G-voetbalteam te gaan begeleiden.

In een G-voetbalteam spelen voetballers met verschillende vormen van beperkingen samen in een team. Het begrip ‘beperking’ omvat echt een groot gebied. Bij spelers die een lichamelijke beperking hebben, is het meestal eenvoudig te zien, maar de grootste groep heeft een verstandelijke beperking. Dit is aan de buitenkant lang niet altijd zichtbaar. Het werken en omgaan met spelers met een lichamelijke of verstandelijke beperking vraagt wel degelijk een specifieke aanpak. Het is daarom belangrijk om je team goed te kennen. Een speler met een visuele beperking heeft andere begeleiding nodig dan iemand met een verstandelijke beperking.

Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids

Tips voor de training:

• Bied structuur aan
• Maak altijd gebruik van dezelfde kleedkamer
• Train op hetzelfde veld, mocht je nog een stapje verder kunnen gaan; train op hetzelfde gedeelte van het veld
• Maak afspraken, niet te veel en houd ze kort simpel en duidelijk
• Hanteer een vaste opbouw van de training
• Begin en eindig de training op dezelfde manier. Dit kan zijn door op dezelfde plek in het veld te starten en hierbij aan te geven wat je deze training gaat doen. Op deze plek kom je aan het einde van training bij elkaar en sluit je de training af. Een duidelijk begin en eind van de training is hierbij belangrijk.
• Breng vaste patronen aan in de training, start altijd met een warming-up vorm en eindig met een partijvorm. Laat hierin oefeningen vaker terugkomen, dit zorgt voor herkenbaarheid.
• Kondig veranderingen tijdig aan en geef spelers tijd om te wennen aan verandering. Wordt er een keer op een ander veld getraind, bespreek dit dan voordat je naar buiten gaat. Geef vervolgens duidelijke instructies en bereid ze voor op de nieuwe situatie.
• Eén plaatje zegt meer dan woorden
• Doe zoveel als mogelijk voor! De G-voetballers leren vooral door na te doen, een beeld van een bal passen met de binnenkant van de voet zegt daarbij meer dan woorden!
• Geef enkel aanwijzingen gericht op de ruimte, dus bijvoorbeeld ‘probeer de bal tussen de pionnen te mikken’ in plaats van aanwijzingen op het lichaam te geven als ‘plaatsing en richting van het stand- en zwaaibeen.
• Focus op wat goed gaat en geef complimenten
• Geef complimenten over individuele acties, maar ook bijvoorbeeld over het gedrag. De voetballers krijgen hier plezier en zelfvertrouwen van.
• Kijk en erken de individuele verschillen niet alleen het verschil in beperking, maar ook het verschil in karakter.

Voor de meeste G-teams is een begeleiding van één trainer op vier spelers wenselijk.

Opleiding tot G-Voetbalcoach

Wil je bij de eigen club een bijdrage leveren aan de voetbalontwikkeling van jonge spelers met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking? En lijkt het je boeiend om G-voetballers - zowel jeugd (vanaf 5 jaar) als senioren - te trainen en te coachen? Dan is de opleiding tot G-voetbalcoach wellicht iets voor jou.

Tijdens de opleiding leer je hoe je spelers met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking traint en coacht. Het gaat dan onder meer om de betekenis van en door voetbal voor spelers met een lichamelijke en verstandelijke beperking, het inspelen op hun behoeften, training en coaching en het zorgen voor veiligheid.

De KNVB Academie gaat ervan uit dat je leert door te doen; voetballen leer je door te voetballen en training geven leer je door training te geven. De persoonlijke ontwikkeling staat hierin centraal. Daarnaast worden deelnemers ondersteund door de docent, de digitale leeromgeving, andere deelnemers en diverse materialen.

Opleidingsprogramma

De opleiding bestaat uit twee delen: een opleidings- en een ervaringsdeel.

Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen

Opleidingsdeel: Het opleidingsdeel bestaat uit vier bijeenkomsten van 3 uur. Aan het begin van de opleiding zijn er drie bijeenkomsten. Vervolgens doet de G-voetbalcoach praktijkervaring op. De laatste bijeenkomst staat in het teken van de opgedane ervaring.

Ervaringsdeel: Het ervaringsdeel is bij de eigen club en bestaat uit een stageperiode van 20 uur bij een G-voetbalteam onder begeleiding van een gediplomeerde voetbalcoach.

Toelatingseisen

Om deel te kunnen nemen aan deze opleiding moet je minimaal 18 jaar oud zijn bij aanvang van de opleiding en actief zijn als G-voetbalcoach.

Jouw stage elftal moet een G-voetbalteam zijn. Je bent gedurende de opleiding minimaal 20 uur aanwezig bij dit team. Je kunt dit vertalen naar minimaal twee keer per week één uur aanwezig bij dit team gedurende de gehele opleiding.

Jouw praktijkbegeleider dient in bezit te zijn van één van onderstaande, in Nederland erkend diploma’s:

• Voetbalcoach 1 Pupillen / Pupillentrainer
• Voetbalcoach 1 Junioren / Juniorentrainer
• Voetbalcoach 2 (Jeugd) / UEFA C (Youth)
• Voetbalcoach 3 (Jeugd) / UEFA B (Youth)
• Voetbalcoach 4 (Jeugd) / UEFA A (Youth)
• Voetbalcoach 5 / UEFA Pro

Opleidingskosten

Het opleidingsgeld voor deze opleiding bedraagt € 240,- in seizoen 2024/'25. Dit is inclusief toegang tot de digitale leeromgeving en de bijbehorende leermiddelen. Het opleidingsgeld zal worden verrekend via rekening courant met jouw vereniging. Dit betekent dat je jouw vereniging altijd op de hoogte moet brengen van jouw inschrijving en met hen moet afstemmen hoe dit financieel zal worden geregeld.

Andere Vormen van Passend Voetbal

Passend Voetbal is de verzamelnaam van de verschillende vormen van aangepast voetbal voor mensen met een beperking. Bij alle aangepaste voetbalvormen blijft het uitgangspunt dat het ene team wil winnen van het andere team. Daarnaast is de basis van de aangepaste voetbalvorm altijd hetzelfde als in het reguliere voetbal. Bij iedere vorm van passend voetbal gaat het ook om winnen. De bal is altijd vrij en ook hierin komt aanvallen, verdedigen en omschakelen terug. Het ene team (met bal) heeft de functie om aan te vallen en het andere team (zonder bal) op dat moment de functie om te verdedigen.

Naast G-voetbal zijn er ook andere vormen van passend voetbal, zoals:

• CP-Voetbal: CP-voetbal wordt gespeeld door voetballers die als gevolg van een hersenbeschadiging een motorisch probleem hebben, CP-voetbal heeft dezelfde kenmerken als de reguliere voetbalvorm. Het wordt gespeeld volgens de regels van de FIFA.
• Blindenvoetbal: Blindenvoetbal is een Paralympische sport die in Nederland nog weinig bekendheid heeft. Het is speciaal ontwikkeld voor mensen met een visuele beperking. Blindenvoetbal heeft dezelfde kenmerken als de reguliere voetbalvorm. Blindenvoetbal wordt gespeeld volgens de regels van de FIFA. Door de visuele beperking zijn een paar belangrijke spelregels aangepast.

Oranje Para-voetbalteams

Ook voetballers/voetbalsters met een beperking hebben die droom en niet voor niets. In het Passend Voetbal zijn er namelijk diverse voetbalvormen die ook een nationaal team hebben. Deze teams noemen we de Oranje Para-voetbalteams.

Clubs met G-Voetbal

Steeds meer voetbalclubs in Nederland bieden G-voetbal aan. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Beuningse Boys (Beuningen)
• Gemeente Meierijstad (Schijndel)
• Only Friends Ajax (Amsterdam)
• SV Ommoord (Rotterdam)
• DCS

tags: #knvb #beker #gehandicapten #regels