De competities in het Nederlandse amateurvoetbal, zoals de KNVB Hoofdklasse A, naderen vaak een spannende ontknoping. Teams strijden om het kampioenschap, promotie via de nacompetitie, of juist om degradatie te voorkomen. In deze cruciale fase is het essentieel om te weten wat er gebeurt als teams gelijk eindigen in punten. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de KNVB-regels die van toepassing zijn bij een gelijk puntenaantal, zowel in de reguliere competitie als in de nacompetitie.
Basisprincipes bij Gelijk Eindigen
Wanneer teams aan het einde van het seizoen een gelijk aantal punten hebben behaald, hanteert de KNVB een aantal criteria om de rangorde te bepalen. Deze criteria zijn vastgelegd in het "Handboek competitiezaken amateurvoetbal."
Veldvoetbal Categorie A en B
Zowel in categorie A als in categorie B van het veldvoetbal geldt dat bij een gelijk puntenaantal de rangorde wordt bepaald door:
- Het doelsaldo.
- Het aantal doelpunten vóór.
- Het totale resultaat van de onderlinge competitiewedstrijden.
- Een beslissingswedstrijd (alleen als ook het totale resultaat van de onderlinge wedstrijden gelijk is).
Futsal
Voor het futsal gelden afwijkende regels in categorie A en B:
- Categorie A: Bij een gelijk aantal punten en als het gaat om rechtstreekse promotie of degradatie, wordt er een beslissingswedstrijd gespeeld.
- Categorie B: De rangorde wordt bepaald door het doelsaldo.
Periodekampioenschappen
In de Hoofdklasse worden periodekampioenschappen toegekend. De standen in iedere periode worden opgemaakt op basis van het aantal behaalde punten.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Criteria bij Gelijkspelen in Periodes
Eindigen teams gelijk, dan is het doelsaldo doorslaggevend, gevolgd door het aantal doelpunten vóór.
Regels bij een Oneven Aantal Teams
Competities met een oneven aantal teams vereisen specifieke regels.
- Als de winnaar van periode 1 ook periode 2 wint, dan gaat de 2e periodetitel naar de nummer 2 (= aangemerkte periodekampioen) van de 2e periode.
- Het team dat in de eindstand van de gehele competitie het hoogste is geëindigd en niet al (aangemerkte) periode winnaar is, wint de 3e periode.
- In bovenstaande gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, gevolgd door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Bepaling van Periodekampioenen
Eerst moeten de (aangemerkte) periode kampioenen worden bepaald, voordat bepaald wordt welk team de periodetitel van de kampioenen of promovendus overneemt. In bovenstaande 2 gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, gevolgd door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Nacompetitie
De nacompetitie is een cruciaal onderdeel van het Nederlandse amateurvoetbal, waarbij teams strijden om promotie of degradatie te ontlopen. Tijdens de nacompetitie gelden in principe dezelfde regels als tijdens de reguliere competitie, met enkele belangrijke aanvullingen.
Wedstrijdduur en Verlenging
Een wedstrijd in de nacompetitie duurt 2x45 minuten. Bij beslissingswedstrijden en wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- Verlenging: Bij een gelijkspel volgt een verlenging van 2x15 minuten.
- Strafschoppen: Is het na de verlenging nog steeds gelijk, dan volgt een strafschoppenserie. De strafschoppen worden om en om genomen.
Wisselregels
Teams mogen 5 keer wisselen tijdens maximaal 3 wisselmomenten. Wisselen in de rust wordt niet geteld als wisselmoment. Een speler die is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen.
Wisselen bij Verlenging
Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt. Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment. Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld. Dit telt dus niet mee als wisselmoment. Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
Jeugdcategorie A (Divisies en Hoofdklasse)
Voor de jeugdcategorie A (divisies en hoofdklasse) gelden dezelfde regels als bij de senioren categorie A, met één belangrijke uitzondering: er wordt niet verlengd. Als een wedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt meteen een strafschoppenserie.
Uitsluiting van Deelname aan Nacompetitie
Er zijn situaties waarin een vereniging niet aan de nacompetitie mag deelnemen. Verenigingen die zich plaatsen voor de nacompetitie in enige klasse/divisie, kunnen niet aan de nacompetitie deelnemen als in alle poules van de naastgelegen hogere klasse/divisie al teams van deze vereniging uitkomen.
Uitzondering op de Regel
Een uitzondering hierop is van toepassing als al bij de start van de nacompetitie in deze bewuste klasse/divisie vaststaat dat het team van dezelfde vereniging in die hogere klasse/divisie is gedegradeerd, gepromoveerd of als ‘herkanser’ dan wel periodekampioen wordt aangemerkt.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Beslissingswedstrijden
Als een eventuele promotie of rechtstreekse degradatie nog afhankelijk is van een beslissingswedstrijd, moeten eerst de (aangemerkte) periodekampioenen worden bepaald voordat er wordt vastgesteld welk team de periodetitel van de kampioen of promovendus overneemt.
Context binnen de Voetbalpiramide
Om de regels rondom gelijk eindigen beter te begrijpen, is het belangrijk om de structuur van de Nederlandse voetbalpiramide te kennen. Sinds het seizoen 2016/’17 ziet deze er als volgt uit:
Eredivisie
De Eredivisie is het hoogste niveau, waar achttien teams strijden om de landstitel en tickets voor Europees voetbal.
Eerste Divisie (Keuken Kampioen Divisie)
De Keuken Kampioen Divisie bestaat uit twintig teams, waaronder beloftenteams. De kampioen en de nummer twee promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie.
Tweede Divisie
Sinds 2016/’17 is er een nieuwe Tweede Divisie, die de overgang tussen betaald voetbal en amateurvoetbal moet vereenvoudigen.
Derde Divisie
De Derde divisie vormt een opstap naar de Tweede divisie. De competities bestaan uit 17 teams, waaronder beloftenteams.
Hoofdklasse
Sinds het seizoen 2016/’17 zijn er in de Hoofdklasse twee poules van zestien teams op zaterdag en op zondag. Na het seizoen 2018/'19 zijn er geen beloftenteams meer in de Hoofdklasse.
Samenvatting van Doorslaggevende Factoren
- Aantal Behaalde Punten: Dit is de primaire factor voor het bepalen van de rangorde.
- Doelsaldo: Bij een gelijk aantal punten is het doelsaldo doorslaggevend.
- Aantal Doelpunten Vóór: Als het doelsaldo ook gelijk is, dan wordt gekeken naar het aantal doelpunten vóór.
- Onderlinge Resultaten: Indien ook het aantal doelpunten voor gelijk is, dan worden de resultaten van de onderlinge wedstrijden bekeken.
- Beslissingswedstrijd: Als ook de onderlinge resultaten geen uitsluitsel geven, wordt er een beslissingswedstrijd gespeeld (in sommige gevallen).