Keepen is een vak apart. Moderne keepers moeten niet alleen ballen tegenhouden, maar ook meevoetballen, de verdediging organiseren en strategisch meedenken. Om een hoog niveau te bereiken, is het essentieel om alle facetten van het keepersvak te beheersen. Dit artikel duikt in de verschillende aspecten van keeperstraining, van basistechnieken tot mentale voorbereiding, en biedt inzicht in de methoden om keepers te laten "zweven", zowel letterlijk als figuurlijk.
De basis: Technische vaardigheden
Bij keeperstrainingen maken keepers kennis met alle onderdelen van het keepersvak, waarbij de nadruk ligt op het ontwikkelen van de volgende technische vaardigheden:
Insnijden en duiken
Om snel bij de bal te komen, is het belangrijk om de kortste route te nemen. Dit wordt "insnijden" genoemd. Bij het duiken is het essentieel om voorwaarts te bewegen in plaats van opzij, waardoor de hoek kleiner wordt en de keeper sneller bij de bal is.
Meevoetballen
Keepers moeten tegenwoordig goed kunnen meevoetballen. Ze hebben een belangrijke rol in de opbouw en het positiespel en moeten aanspeelbaar zijn en weten waar ze de bal in hun "zestien" moeten vragen en hoe ze deze moeten verwerken.
Één-tegen-één situaties
In één-tegen-één situaties is het belangrijk om het de tegenstander zo lastig mogelijk te maken. Door een goede uitgangspositie aan te nemen en de afstand tot de bal kort te houden, kan de keeper het doel verkleinen en de actiemogelijkheden van de tegenstander beperken.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Spelvoortzetting
Niet elke bal hoeft ver uitgetrapt te worden. Door de bal naar een medespeler te rollen of gooien, kan het spel snel worden voortgezet en kan het team meteen een nieuwe aanval opstarten.
Duiken: Een complex samenspel van technieken
Duiken omvat verschillende technische onderdelen, zoals afzetten, insnijden, positie kiezen en vallen. Met de juiste techniek kan de angst voor het vallen worden overwonnen en kan de impact van de landing worden verminderd.
Positie kiezen
Keepers staan nooit stil in een wedstrijd en moeten constant in beweging zijn om op de juiste plaats te staan. Dit is cruciaal bij terugspeelballen, vrije trappen en corners.
Coaching en communicatie
De keeper is de speler die het spel voor zich heeft en kan de verdedigers coachen en op hun plaats zetten, vooral bij standaardsituaties. Duidelijke en tijdige instructies zijn hierbij essentieel.
Balverwerking
Het liefst vangt de keeper elke bal klem. Aandacht voor de juiste manier van balverwerking, zowel onderhands als bovenhands, is cruciaal.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Voetenwerk
Snel voetenwerk is onmisbaar om te reageren op spelsituaties, af te zetten om te springen of duiken, en snel uit het doel te komen om een bal te onderscheppen.
Uitgangshouding
In verschillende situaties, zoals bij een schot op doel, een één-tegen-één duel of een voorzet, is het belangrijk om de juiste uitgangshouding aan te nemen.
Indirect leren: Stimuleren van zelfontdekking
Traditioneel worden keepers vaak "Pavloveriaans geconditioneerd" door overactieve coaches die constant instructies geven. Siem Nijssen hanteert echter een andere aanpak: indirect leren. Door middel van dwangstellingen, zoals een elastiek waaroverheen gedoken moet worden, worden keepers gestimuleerd om zelf oplossingen te vinden.
Dwangstellingen: Woordeloze correctie
Dwangstellingen, zoals flitspalen of verkeerslichten, corrigeren ongewenst gedrag zonder verbale instructies. Ze motiveren leerlingen omdat ze het gevoel krijgen dat ze leerrendementen op eigen kracht hebben bereikt.
Autonome succesbeleving
Het streven is om keepers iets aan te leren waarbij ze het gevoel hebben dat ze het helemaal zelf voor elkaar hebben gekregen. Dit creëert intrinsieke motivatie en een autonome succesbeleving.
Lees ook: De nasleep van het ongeluk: een analyse
De rol van de trainer
De trainer richt de trainingsomstandigheden zo in dat er oplossingsgericht gedacht wordt. Gedoseerde feedback na een aantal oefeningen is effectiever dan constante feedback na elke oefening.
Een voorbeeld: Zweefduiken met een elastiek
In plaats van te hameren op de juiste afzet, kan een elastiek als dwangstelling dienen. Een tik tegen het elastiek geeft de keeper feedback over zijn afzet, zonder afleiding door waardeoordelen van de trainer.
Dwangstellingen als regels
Dwangstellingen kunnen ook regels zijn. Door slim met regels om te gaan, kan de mindset van de keeper worden beïnvloed en kan oplossingsgericht denken worden gestimuleerd.
Het belang van een specialistische keeperstraining
Jens Abrams benadrukt het belang van een specialistische keeperstraining, omdat er tegenwoordig steeds meer van een keeper wordt gevraagd. Keepers moeten niet alleen ballen tegenhouden, maar ook tactisch geschoold zijn en het spel kunnen openen.
Individuele aandacht
De trainingen vinden plaats in kleine groepen, zodat de trainer zich persoonlijk op zijn leerlingen kan richten en gedetailleerde feedback kan geven.
Opbouw van een keeperstraining
Een trainingseenheid bestaat uit drie pijlers:
- Warming-up: Integratie van basisoefeningen van het keepen.
- Hoofdcomponent: Aandacht voor de individuele behoeften van de keeper.
- Afsluiting: Afhankelijk van het thema van de training.
Coördinatie en techniek
De oefeningen dienen qua coördinatie complex te zijn, maar ook op techniek gericht. Rompstabiliteitsoefeningen zijn hierbij essentieel.
Inspiratie uit andere sporten
Het kan helpen om inspiratie uit andere sporten te halen en ervaringen te delen met collega-trainers uit andere disciplines.
Mentale aspecten van het keepen
Naast technische vaardigheden zijn ook mentale aspecten cruciaal voor een keeper. Een sterke concentratie en een goede manier van met fouten omgaan zijn essentieel.
Wedstrijdvoorbereiding
Elke keeper moet zijn eigen wedstrijdvoorbereiding kunnen doorlopen, waarbij de dag en avond ervoor even belangrijk zijn als de speeldag zelf. Een gezamenlijke warming-up met het team helpt de keeper om zijn concentratie op te bouwen.
Omgaan met fouten
Het is belangrijk dat een keeper na een tegendoelpunt zijn kop niet in het zand steekt. Een fout kan als een soort drijfzand werken, maar de keeper moet leren omgaan met fouten en door kleine succesvolle acties weer kracht opdoen.
De juiste houding tijdens trainingen
Het is belangrijker om oefeningen langzaam en met precisie uit te voeren dan snel en afgeraffeld. Het gaat erom de keeper oplossingen te bieden die hij tijdens de wedstrijd feilloos en instinctief kan toepassen.
Motivatie
Keeperstraining moet niet als een kwelling worden gezien, maar de keeper op een motiverende manier verder brengen.