Binnen elk voetbalteam neemt de doelman een cruciale positie in. De keeper is immers de enige speler die de bal met de handen mag raken, zonder dat er een strafschop wordt gegeven. Keepers zijn te herkennen aan de afwijkende kleur van hun shirt, het speciale keepersshirt. Ook herken je de doelman aan de handschoenen die gedragen worden. Maar er is meer aan keeperkleding dan alleen een shirt en handschoenen. In dit artikel duiken we diep in de wereld van keeperkleding, van de basisuitrusting tot de extra bescherming, en de regels rondom de kleding.
De Basisuitrusting van een Keeper
Wat heb je nodig om te kunnen keepen, en wat is gebruikelijk en comfortabel? De basisuitrusting van een keeper bestaat uit een aantal essentiële zaken:
- Keepersbroek
- Keepersshirt
- Keeperssokken / keeperskousen
- Scheenbeschermers
- Keepershandschoenen
- Voetbalschoenen
Naast deze basisuitrusting zijn er nog andere uitrustingsstukken die niet iedere keeper heeft, maar wel steeds vaker gebruikt worden en waarvan sommige zaken al bijna als basisuitrusting worden beschouwd of aanbevolen. Denk hierbij aan:
- Baselayer / onderkleding
- Keepersprotectie
- Keeperspet
- Keepershelm
Tijdens trainingen kan er ook nog gebruik worden gemaakt van de volgende kleding:
- Keepersoverall
- Beanie / muts
Keepersbroeken: Lang, Kort of 3/4?
De keepersbroek is er in verschillende uitvoeringen. De meest bekende is de lange keepersbroek met bescherming rond de knieën en op de heupen. Soms is deze nog extra voorzien van padding op de billen. Naast de lange keepersbroek is er de keepersshort, of korte broek. Deze wordt vooral gedragen tijdens wedstrijden en door de al wat ervaren keepers. De short is soms voorzien van padding/bescherming op de heupen. Keepers vinden de short vaak mooier staan dan de lange broek.
Lees ook: Eisen KNVB Diploma Jeugdvoetbal
Sinds een aantal jaren is uit het zuiden van Europa de 3/4 keepersbroek overgekomen. Dit is een broek met pijpen tot over de knie. Het is in principe een lange broek die net iets korter is en dus comfortabeler, zeker met warm weer. Voor startende keepers en in ieder geval voor de trainingen is een lange keepersbroek aan te raden. Als de techniek van het vallen en duiken/zweven beter wordt, kan de korte keepersbroek gebruikt worden. Echter, voor trainingen is een lange broek aan te raden in verband met de vele grondcontacten.
Het Keepersshirt: Meer dan alleen een kleurtje
Het keepersshirt is een van de belangrijkste uitrustingsstukken van de keeper. Het is het uithangbord van de keeper, en keepers willen er natuurlijk ook op hun best uitzien. De felgekleurde shirts schijnen vooral bij de pupillen als een magneet te werken op een bal. Onderzoek heeft inmiddels vastgesteld dat rood/oranje het meest effectieve shirt is, ook op internationaal niveau, met geel op een tweede plaats, met daarachter blauw en groen. Chelsea-keeper Petr Cech: ‘Ik draag een oranje tenue omdat dat een alarm af laat gaan in het hoofd van aanvallers.’ Veel senioren willen echter minder fel gekleurde shirts.
Alle goede keepersshirts zijn voorzien van padding (bescherming) en hebben een technologie om lichaamsvocht door te voeren, zodat de keeper warm en droog blijft. De meeste keepersshirts zijn voorzien van een mate van padding. Dit biedt enige bescherming tegen het vallen. Een goede valtechniek doet de rest. De laatste tijd zijn keepersshirts met korte mouwen in opmars. Voor wedstrijden is dit niet zo’n probleem, mits de valtechniek in orde is. Echter, voor jonge keepers en voor trainingen is een keepersshirt met lange mouwen aan te raden. De kans op blessures is gewoon te groot.
Keepersshirt Kleuren en Regels
Was het vroeger zo dat er standaard nummer 1 achterop het keepersshirt stond, welnu, die tijd is geweest. Keepers kiezen steeds vaker een persoonlijk nummer, een getal waarmee ze iets hebben. Wat betreft het materiaal verschilt het moderne shirt amper nog van een shirt voor de veldspelers. Vroeger was er bij de ellebogen een gedeelte van het shirt gevuld met een foam ter bescherming, ook dat is tegenwoordig wat betreft het shirt amper nog het geval. Toch maakt elk shirt tegenwoordig nog steeds het verschil. Dit om de simpele redenen dat het shirt standaard een andere kleur heeft dan het shirt van de veldspelers. Dit is overigens verplicht. Anders is er voor de scheidsrechter namelijk geen onderscheid te maken. Keepersshirts heb je tegenwoordig in echt alle kleuren van de regenboog, en ook dat was vroeger toch echt anders. De keeper is verplicht om een shirt te dragen met een kleur die afwijkend is van zowel het eigen tenue als van het shirt van de tegenstanders. MHC Woerden stelt een speciaal MHC Woerden-keepersshirt ter beschikking.
Keeperssokken / Kousen: Een kwestie van kleur
Over keeperssokken kunnen we kort zijn. Kies de kleur sokken die bij je tenue past. Een geel keepersshirt en een gele keepersbroek heeft ook gele kousen. Echter, mocht je een lange broek dragen (en die zijn altijd zwart) of een afwijkende kleur shorts, kies dan voor wit. Een keeper hoort eigenlijk altijd witte kousen te dragen. Dit ziet er erg goed uit en heeft meer uitstraling dan donkere kousen. Als de witte kousen direct na de wedstrijd gewassen worden, is er niets aan de hand. De sokken die een keeper draagt verschillen in geen enkel opzicht van die van veldspelers. Keepersokken zijn erg belangrijk want die moeten de beschermers op hun plek houden.
Lees ook: Regels omtrent Gebitsbescherming bij Rugby
Scheenbeschermers: Essentieel voor elke speler
Een scheenbeschermer is niet een keepersspecifiek uitrustingsonderdeel, maar wel essentieel. Vaak wordt er bezuinigd op dit uitrustingsstuk. Zonde eigenlijk, want scheenbeschermers behoren een taak te vervullen die mathematisch bijna onmogelijk is. Ze moeten zo licht mogelijk zijn, mogen niet hinderen, tot op het moment dat ze plots de sterkst mogelijke bescherming moeten voorzien. Ze dienen grote schokken op te vangen en zelfs botbreuken tegen te gaan, maar ook de kleine wondjes moeten ze voorkomen.
Er zijn scheenbeschermers in diverse vormen en uitvoeringen. Scheenbeschermers met en zonder enkelbescherming (cups) en met of zonder verwijderbare plaat. Er zijn zelfs scheenbeschermers met kuitbescherming. Scheenbeschermers welke bestaan uit een sok met daarin een verwijderbare plaat worden steeds populairder. Deze scheenbeschermers blijven zeer goed op de plaats zitten waardoor aftapen of gebruik van speciale bandjes niet nodig is. Bij deze scheenbeschermers ontbreken wel de beschermende enkelcups, echter de vrijheid en comfort die de speler krijgt met dit type weegt voor veel mensen zwaarder. Het is voor doelmannen overigens ook verplicht om scheenbeschermers te dragen, net als voor veldspelers dus. Scheenbeschermers zijn voor alle spelers op het veld, dus ook voor de keeper verplicht om te dragen. In een contactsport, zoals voetbal, zorgen scheenbeschermers dat je minder snel een scheenbeenblessure oploopt. Als keeper, waarbij de tegenstander soms met de noppen vooruit naar je toe glijdt, is deze bescherming extra belangrijk. Het materiaal waarmee de scheenbeschermers zijn gemaakt verschilt behoorlijk. Er zijn harde tot zachte exemplaren verkrijgen die wel of niet zijn voorzien van een extra dempende laag.
Keepershandschoenen: Grip en Bescherming
Goede keepershandschoenen zijn meer dan alleen bescherming voor de handen en vingers. Goede exemplaren geven de keeper extra grip, waardoor je de ook hard geschoten ballen klemvast stopt. De eigen voorkeur is leidend. De gehele handschoen kan met foam bedekt zijn, of juist enkele gewenste delen. Hyper Foam heeft een goed dempend vermogen en is geschikt voor ieder weertype. Een keepershandschoen met Aqua Foam zorgt bij natte weersomstandigheden voor 25% meer grip. Soft Foam kom je veel tegen in de keepershandschoenen voor junioren. Een handschoen met Super Soft Profi Foam is gemaakt met het beste dempende materiaal. Daarnaast is er keuze uit vele kleuren, afmetingen en pasvorm.
Verschillende soorten foam
- Hyper Foam: Goed dempend vermogen, geschikt voor ieder weertype.
- Aqua Foam: 25% meer grip bij natte weersomstandigheden.
- Soft Foam: Veel gebruikt in keepershandschoenen voor junioren.
- Super Soft Profi Foam: Gemaakt met het beste dempende materiaal.
Er is geen sprake van zweterige handjes en daardoor worden er minder houdbare ballen doorgelaten. Bovendien biedt een goede keepershandschoen altijd optimale bescherming voor de vingers en zeker ook de polsen. Ook als het gaat om handschoenen voor keepers is er erg veel te kiezen. Handschoenen heb je in alle kleuren en je kunt zelfs de eigen naam op het klittenband van de handschoen laten drukken.
Voetbalschoenen: Grip is essentieel
In principe zijn er geen speciale voetbalschoenen voor keepers verkrijgbaar. De pasvorm is belangrijk, maar zeker ook de grip die de noppen bieden. Een keeper beweegt tijdens de wedstrijd veel minder dan de veldspelers.
Lees ook: Verbeter je prestaties met de juiste zaalhockey handschoen
Additionele Uitrusting
Naast de basisuitrusting zijn er nog enkele extra items die een keeper kan gebruiken voor extra comfort, bescherming en prestaties.
Baselayer / Onderkleding
De tijd van de wollen onderbroek en katoenen shirt is al een tijdje voorbij. Toch is nog niet iedereen over op specifieke onderkleding tijdens het sporten. Nieuwe technologie heeft ervoor gezorgd dat kleding lichter en vochtregulerend werkt. Er is geen sporter meer die een nat zweetshirt wilt hebben als dit niet nodig is. Goede baselayer (de basislaag) of underwear zorgt voor extra warmte en / of voert zweet af zodat je altijd droog blijft. Dit hoeft dus niet noodzakelijk thermo kleding te zijn. Ook hartje zomer wordt baselayer kleding aangeraden om het vocht af te kunnen voeren. Er is ook baselayer kleding met compressietechnologie die spierondersteunend werken en daardoor blessures voorkomen. Er is ook baselayer/underwear te krijgen met protectie/padding.
Keepersprotectie
Beschermende kleding en hulpstukken voor onder de keepersbroek of voor onder het keepersshirt. Door deze onderkleding kan er gekozen worden voor bovenkleding zonder protectie of juist voor extra bescherming als aanvulling op de padding van de keepersbroek of keepersshirt. Naast bescherming bieden deze artikelen ook een goede vochthuishouding en ventilatie waardoor de keeper zich comfortabeler voelt en droger (en in de winter daardoor ook warmer). Door de compressietechniek worden ook de spieren onderhouden waardoor blessures voorkomen kunnen worden. Het is niet de bedoeling dat onder deze speciale kleding nog kleding gedragen wordt.
Keepershelm
De laatste tijd is de keepershelm ook veelvuldig in het nieuws. De keepershelm wordt steeds populairder en biedt het hoofd uitmuntende bescherming. Het zal nog een aantal jaren duren voordat de helm echt ingeburgerd is, maar er zijn al verenigingen en keeperscholen waar het gebruik van de hel verplicht is.
Keeperspet
Er bestaat niet een speciale pet voor keepers, maar iedere keeper hoort een pet in de tas te hebben. Zodra de zon laag aan de horizon staat wordt het voor de keeper lastig om het spel goed te volgen en ballen in te schatten. Neem een pet daarom mee het doel in en zet deze wanneer je het echt nodig hebt.
Trainingsuitrusting: Keepersoverall, Beanie of Muts
De keepersoverall zie je weer wat vaker opduiken. Het is voor velen een luxe artikel, maar eenmaal aangeschaft willen de meesten niet anders meer. Vooral tijdens natte en koude omstandigheden biedt een overall uitkomst, maar ook met temperaturen tot 18 graden is een overall heerlijk. Nooit meer een blote rug of een broek die afzakt. De overall blijft altijd op zijn plaats en zorgt dat je warm blijft.
Zodra het veel kouder wordt is een beanie of muts aan te raden. De meeste warmt verlies je via het hoofd. Door dit warm te houden zorg je ervoor dat je beter op temperatuur blijft. De muts is warmer en meer geschikt voor na en voor de training. De beanie is glad en heeft een erg goede vochtdoorlatendheid. Daardoor wordt het hoofd niet nat en zal je na de training niet nog sneller afkoelen en / of ziek worden.
Overige Benodigdheden
Naast alle kleding en bescherming zijn er nog een paar andere zaken die een keeper nodig heeft:
- Bidon met water: Zeker naar de training, maar ook tijdens wedstrijden. Zo houdt je niet alleen je vochthuishouding op peil, maar je kan ook je handschoenen bevochtigen indien nodig. De grotere keepershandschoenentas heeft ruimte voor een bidon.
Regels omtrent wedstrijdkleding
Aan de wedstrijdkleding zijn voorwaarden verbonden. Spelers van een bepaald team komen tijdens een wedstrijd uit in uniforme wedstrijdkleding. De doelverdediger draagt kleding waarmee hij of zij te onderscheiden valt van de andere spelers, de scheidsrechter en de assistent-scheidsrechters.
Als twee elftallen tegen elkaar spelen waarvan de wedstrijdkleding volgens het oordeel van de scheidsrechter te weinig van elkaar verschilt, dan is het in het programma als eerstgenoemde elftal verplicht andere wedstrijdkleding aan te trekken, die voldoende afwijkt van de wedstrijdkleding van de tegenpartij. Bij een wedstrijd in een standaardklasse is het als tweede genoemde elftal verplicht andere wedstrijdkleding te dragen.
Bij de vrouwensenioren geldt dat in de landelijke klassen (Top-, Hoofd- en eerste klassen) het in het programma als tweede genoemde elftal dient te zorgen dat het met ander, onderscheidende tenues speelt. In de overige klassen wordt het eerste genoemde elftal geacht dit te doen. Bezwaren van de ene partij tegen de wedstrijdkleding van de tegenpartij dient betreffende partij voor het begin van de wedstrijd aan de scheidsrechter mee te delen.
Rugnummers
Het dragen van rugnummers is verplicht voor eerste elftallen die uitkomen in het seniorenvoetbal mannen en het seniorenvoetbal vrouwen. In poules waar eerste elftallen zijn ingedeeld bij reserve-elftallen, geldt deze verplichting niet. Maakt een elftal gebruik van rugnummers, dan moeten deze rugnummers van de spelers overeenstemmen met de nummers op het wedstrijdformulier. Een rugnummer bestaat uit maximaal twee Arabische cijfers. De rugnummers moet ten minste twintig centimeter hoog zijn en voldoende contrast vormen ten opzichte van de wedstrijdkleding. Eventuele andere uitingen op de rugzijde van het shirt mogen de leesbaarheid van het rugnummer niet beïnvloeden. De rugnummers van de spelers van een elftal die aan een wedstrijd deelnemen of gaan deelnemen, moeten te allen tijde van elkaar verschillend zijn.
Ook het dragen van scheenbeschermers tijdens de wedstrijd is verplicht. Een speler die geen scheenbeschermers draagt, mag niet aan een wedstrijd deelnemen.
Reclame op wedstrijdkleding
De reclame op wedstrijdkleding moet qua afmetingen blijven binnen de navolgende beperkingen.
- Fabrikant wedstrijdkleding: Naam, beeldmerk, logo en/of domeinnaam van de fabrikant mogen maximaal driemaal per kledingstuk voorkomen, waarbij de oppervlakte per reclame-uiting niet groter mag zijn dan 20 vierkante centimeter.
- Shirtsponsor of shirtsubsponsor: Aan de voorkant van het shirt mogen maximaal drie, al dan niet dezelfde, reclame-uitingen staan met een totale oppervlakte van 600 cm2. Aan de zijkant van elke mouw van het shirt mag maximaal één reclame-uiting worden aangebracht tot een maximum van 40 cm2. Aan de achterkant van het shirt mogen maximaal twee, al dan niet dezelfde, reclame-uitingen staan met een totale oppervlakte van 400 cm2.
Met verwijzing naar de Nederlandse Reclame Code zijn onder andere de volgende reclame-uitingen niet toegestaan:
- Reclame voor tabaksproducten.
- Reclame voor alcoholhoudende dranken.
- Uitingen die in strijd zijn met de wet, de openbare orde of de goede zeden.
- Uitingen die niet in overeenstemming zijn met de eisen van goede smaak en fatsoen.
- Uitingen die in verband kunnen worden gebracht met de seksindustrie.
- Uitingen van politieke aard.
In alle gevallen waarin niet is voorzien, beslist de KNVB.
MHC Woerden: Keeper Broek Verplicht vanaf de 8-tallen
Vanaf de 6-tallen wordt met een keeper gespeeld. Elk O9 en O10 team ontvangt van MHC Woerden een keeperstas met legguards (beenbeschermers), klompen, keepershandschoenen, een helm en een body protector. Vanaf de 8-tallen bevat de keeperstas ook een keepersbroek en maskers voor verdedigers. De materialen worden aan het begin van het seizoen ter beschikking gesteld aan de coach en blijven eigendom van de club. De coach is verantwoordelijk voor de zorg van de uitrusting.
Tips voor het kiezen en onderhouden van je keeperskleding
- Pasvorm: Zorg ervoor dat alle kleding goed past. Het keepersshirt moet ruim genoeg zijn om over een bodyprotector en elleboogbeschermers te passen. De hockeybroek moet ruim genoeg zijn om er een tock onder te kunnen dragen.
- Ventilatie: Kies voor kleding die voldoende ventileert, zodat je niet oververhit raakt.
- Onderhoud: Berg de kleding alleen op als er geen zand in zit en als de kleding goed droog is. De kickers en de legguards kunnen behoorlijk gaan stinken. Om dat te voorkomen kun je ze afspoelen met geurende zeep of shampoo. Laat je keepersspullen na een training of wedstrijd buiten de keeperstas drogen. Berg je spullen daarna droog op.
- Check regelmatig: Een keepersuitrusting is nog meer dan andere sportkleding gevoelig voor slijtage. Dat is een reden om extra zorgvuldig om te gaan met de uitrusting en deze regelmatig te controleren.