De Eredivisie, de hoogste voetbalcompetitie in Nederland, werd opgericht in 1956, twee jaar na de introductie van professioneel voetbal in het land. Voor die tijd bestond het Nederlandse voetbal uit regionale amateurcompetities. De eerste professionele voetbalwedstrijd in Nederland vond plaats in 1954, wat de weg vrijmaakte voor de officiële start van de Eredivisie.
Structuur en Organisatie
Sinds het seizoen 2016/’17 heeft het Nederlands topvoetbal de huidige vorm. De Eredivisie bestaat uit 18 clubs die in een seizoen elk twee keer tegen elkaar spelen, één keer thuis en één keer uit, wat resulteert in 34 wedstrijden per team per seizoen. De 18 Eredivisieclubs hebben zich verenigd in een zelfstandige rechtsvorm, de Eredivisie CV (ECV). Deze houdt zich vooral bezig met de belangenbehartiging van de Eredivisieclubs op zowel nationaal als internationaal niveau, zoals de verkoop van de tv-rechten. Op nationaal gebied werkt de ECV nauw samen met de KNVB en de Coöperatie Eerste Divisie (CED).
Het team dat aan het einde van het seizoen de meeste punten heeft, wordt gekroond tot kampioen. Met ingang van het seizoen 2019/'20 zijn er twee teams die rechtstreeks degraderen naar de Eerste Divisie. De nummer zestien speelt met de vier periodekampioenen uit de Eerste Divisie én de twee hoogstgeëindigde teams die niet rechtstreeks gepromoveerd zijn om de laatste plek in de Eredivisie.
Europees Voetbal
In de Eredivisie strijden achttien teams om de landstitel én tickets voor Europees voetbal. De nummers één en twee plaatsen zich voor de voorrondes van de Champions League, de nummer drie voor de voorrondes van de Europa League. De vier hoogst geëindigde teams die zich niet rechtstreeks voor Europees voetbal hebben geplaatst spelen play-offs om het laatste ticket voor de voorrondes van de Europa League.
De Voetbalpiramide
De Eredivisie is de top van een systeem van competities die samen de Nederlandse voetbalpiramide vormen. Onder de Eredivisie bevinden zich de volgende divisies:
Lees ook: Overzicht Eredivisie Volleybal
- Eerste Divisie (Keuken Kampioen Divisie): Bestaat uit twintig teams, waaronder vier beloftenteams. De kampioen en de nummer twee promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie.
- Tweede Divisie: Bestaat uit 18 teams, waaronder 2 beloftenteams. Sinds 2016/’17 is er sprake van een nieuwe Tweede Divisie. Deze nieuwe competitie moet de overgang tussen het huidige betaald voetbal en amateurvoetbal vereenvoudigen.
- Derde Divisie: Bestaat uit zaterdag- en zondagcompetities met elk 18 teams, waaronder 1 beloftenteam. De Derde divisie vormt nu een belangrijke opstap naar de Tweede divisie en mogelijk hoger. De competities blijven op zondag en zaterdag bestaan, waardoor clubs hun voorkeur voor een speeldag kunnen aangeven.
- Hoofdklasse: Onder de Derde Divisie bevinden zich de Hoofdklassen. Sinds het seizoen 2016/’17 zijn er in de Hoofdklasse twee poules van zestien teams op zaterdag en op zondag.
Promotie en Degradatie
De eerste elftallen die zijn geëindigd als de nummers vijftien en zestien van de zestien eerste elftallen in de Tweede divisie degraderen rechtstreeks naar de Derde divisie zaterdag of zondag. De kampioenen in de Derde divisie promoveren rechtstreeks naar de Tweede Divisie. De eerste elftallen die zijn geëindigd als nummer vijftien en zestien van de zestien eerste elftallen in beide Derde divisies degraderen rechtstreeks naar de Hoofdklasse. De kampioenen van de Hoofdklassen A en B promoveren rechtstreeks naar de Derde divisie (zaterdag/zondag). De nummers dertien en veertien van de eerste elftallen na afloop van de reguliere competitie in beide Derde divisie (zaterdag/zondag) en de zes (vervangend) periodekampioenen van de Hoofdklasse A en B (zaterdag/zondag) spelen om één plaats in Derde divisies (zaterdag/zondag).
Beloftencompetities
Betaaldvoetbalclubs hadden voorafgaand aan het seizoen 2016/'17 de keuze om zich in te schrijven voor de voetbalpiramide of onderdeel uit te blijven maken van de beloftencompetities. Vanaf het seizoen 2019/'20 is er een promotie-/degradatieregeling voor beloftenteams tussen de Derde divisie en beloftencompetitie.
Licentievoorwaarden
Onderdeel van het optimaliseren van de Nederlandse voetbalpiramide is het invoeren van licentievoorwaarden voor de vier hoogste competities: Eredivisie, Eerste divisie, Tweede divisie en de Derde divisies.
Historie en Dominante Clubs
De club die zich aan het eind van dat seizoen de allereerste kampioen mocht noemen, was Concordia uit Rotterdam. De titel werd behaald via het spelen van een kampioenscompetitie, waarin de kampioenen van de districten tegen elkaar uitkwamen. Pas met het instellen van de Eredivisie in 1956/’57 kwam een einde aan die geografische indeling. In het eerste seizoen bestond de Eredivisie uit de volgende 18 clubs: Ajax, Amsterdam, BVV, DOS, Eindhoven, Elinkwijk, sc Enschede, Feyenoord, Fortuna ’54, GVAV, MVV, NAC, NOAD, PSV, Rapid JC, Sparta, VVV en Willem II. Van dit rijtje clubs hebben alleen Ajax, Feyenoord en PSV voortdurend in de Eredivisie gespeeld.
Ajax, PSV en Feyenoord zijn de drie meest succesvolle clubs in de geschiedenis van de Eredivisie. Deze clubs worden gezamenlijk aangeduid als de ’traditionele top drie’. Ajax heeft het grootste aantal titels gewonnen, gevolgd door PSV en Feyenoord. De eerste kampioen van de Eredivisie was Ajax. In totaal (inclusief de kampioenschappen van voor de invoering van de Eredivisie) hebben de Amsterdammers 36 landstitels bij elkaar gevoetbald. Ook PSV (25 titels) en Feyenoord (16) wisten zich meerdere malen tot beste van Nederland te kronen. Landstitels voor clubs buiten de traditionele top drie komen weinig voor. Slechts DOS (1958), Sparta (1959), DWS (1964), AZ (1981 en 2009) en FC Twente (2010) slaagden er in de kampioensschaal te veroveren. De prestatie van DWS is helemaal opvallend, de club uit Amsterdam promoveerde in het seizoen 1962/63 naar de Eredivisie om het seizoen daarna meteen kampioen te worden.
Lees ook: Hoogste Sprong Voetbal Record: Diepgaande Analyse
De Kampioensschaal en Sterren
Sinds 1985 ontvangt de kampioen een zilveren schaal voor het behaalde kampioenschap. Voor iedere tien landstitels die een club verovert, mag een ster op het shirt worden gedragen. In Nederland zijn dat alleen Ajax (3 sterren), PSV (2 sterren) en Feyenoord (1 ster).
Records en Feiten
In de 66 jaar dat de Eredivisie bestaat, zijn vele records gevestigd en verbroken. Toch lijken sommige records voor de eeuwigheid. Het aantal van 43 doelpunten dat PSV’er Coen Dillen in het eerste Eredivisieseizoen (1956/’57) maakte, is nog altijd niet geëvenaard, laat staan verbeterd. Ook het record van het snelste doelpunt staat al sinds 1982 vast: op 20 maart van dat jaar scoorde NAC-spits Koos Waslander al na 8 seconden tijdens de wedstrijd PEC Zwolle - NAC (1-2). Op 14 augustus 2022 werd dit record geëvenaard door Vito van Crooij in de wedstrijd Sparta Rotterdam - AZ (2-3). Ook hij opende al na 8 seconden de score namens de thuisclub.
Het record van de meeste doelpunten in één wedstrijd door één speler staat op naam van Afonso Alves. De Braziliaan wist in 2007 namens sc Heerenveen zevenmaal te scoren tegen Heracles. Willy van der Kuylen is topscorer aller tijden van de Eredivisie, hij maakte liefst 311 doelpunten (waarvan 308 voor PSV en 3 voor MVV). De meest doelpuntrijke ontmoeting in de Eredivisie is - ook letterlijk - een klassieker: Feyenoord-Ajax eindigde in 1960 met de uitslag 9-5. De grootste overwinning komt op naam van Ajax, dat in 2020 op bezoek bij VVV-Venlo met 0-13 won. De Amsterdammers wisten ook de meeste doelpunten in een seizoen te maken: 122 in 1966/’67.
Hoogste Overwinningen in de Eredivisie
Hieronder een overzicht van enkele van de hoogste overwinningen in de Eredivisiegeschiedenis:
| Seizoen | Datum | Uitslag |
|---|---|---|
| 20/21 | 24 okt. | 0-13 |
| 10/11 | 24 okt. | 10-0 |
| 97/98 | 18 apr. | 9-0 |
| 73/74 | 13 okt. | 9-0 |
| 63/64 | 8 dec. | 9-0 |
| 58/59 | 14 dec. | 9-1 |
| 21/22 | 18 sep. | 7-1 |
| 07/08 | 7 okt. | 7-1 |
| 00/01 | 18 mrt. | 8-2 |
| 87/88 | 23 aug. | 7-1 |
| 85/86 | 8 dec. | 7-1 |
| 73/74 | 5 jan. | 8-2 |
| 72/73 | 5 nov. | 7-1 |
| 59/60 | 18 apr. | 9-4 |
| 58/59 | 22 mrt. | 7-2 |
| 57/58 | 13 okt. | 8-2 |
| 24/25 | 14 sep. | 5-14 |
| 89/90 | 23 sep. | 8-2 |
| 87/88 | 31 jan. | 8-2 |
| 81/82 | 21 mrt. | 8-2 |
| 81/82 | 30 aug. | 5-3 |
| 67/68 | 5 nov. | 5-3 |
| 63/64 | 29 mrt. | 6-2 |
| 61/62 | 5 nov. | 5-1 |
| 61/62 | 24 sep. | 6-2 |
| 23/24 | 25 apr. | 3-1 |
| 18/19 | 16 dec. | 1-6 |
| 17/18 | 18 nov. | 5-1 |
| 16/17 | 5 apr. | 2-9 |
| 01/02 | 22 dec. | 6-1 |
| 96/97 | 26 okt. | 2-1 |
| 95/96 | 18 nov. | 4-1 |
| 94/95 | 22 mrt. | 6-2 |
| 76/77 | 23 apr. | 1-3 |
| 75/76 | 7 jun. | 4-3 |
| 75/76 | 14 sep. | 4-1 |
| 73/74 | 7 apr. | 2-9 |
| 72/73 | 5 nov. | 4-1 |
| 71/72 | 9 apr. | 2-8 |
| 70/71 | 10 jan. | 1-7 |
| 66/67 | 26 dec. | 8-2 |
| 63/64 | 6 okt. | 6-0 |
| 61/62 | 28 jan. | 1-9 |
| 59/60 | 20 sep. | 5-0 |
| 58/59 | 15 mrt. | 2-5 |
Talentontwikkeling
De Eredivisie is bekend om haar rol in het ontwikkelen van jong talent. De Eredivisie heeft een lange traditie van het ontwikkelen van jonge spelers die later succesvol zijn in grotere competities en op internationale toernooien. Clubs zoals Ajax en PSV hebben beroemde jeugdopleidingen die veel wereldsterren hebben voortgebracht.
Lees ook: Terugblik op de hoogste score
Recente Ontwikkelingen
Vanwege de uitbraak van de coronapandemie - en het daaraan vanuit de overheid gekoppelde verbod op vergunningsplichtige evenementen - is de Eredivisie in het seizoen 2019/'20 niet uitgespeeld. De competitie is afgesloten zonder kampioen.
Winnaars van de Eredivisie (2000-2025)
| Jaar | Winnaar |
|---|---|
| 2025 | PSV |
| 2024 | PSV |
| 2023 | Feyenoord |
| 2022 | Ajax |
| 2021 | Ajax |
| 2020 | geen kampioen |
| 2019 | Ajax |
| 2018 | PSV |
| 2017 | Feyenoord |
| 2016 | PSV |
| 2015 | PSV |
| 2014 | Ajax |
| 2013 | Ajax |
| 2012 | Ajax |
| 2011 | Ajax |
| 2010 | FC Twente |
| 2009 | AZ |
| 2008 | PSV |
| 2007 | PSV |
| 2006 | PSV |
| 2005 | PSV |
| 2004 | Ajax |
| 2003 | PSV |
| 2002 | Ajax |
| 2001 | PSV |
| 2000 | PSV |
tags: #hoogste #voetbal #competitie #Nederland