PSV Eindhoven heeft door de jaren heen een diversiteit aan voetballers van over de hele wereld aangetrokken. Sommige van deze aanwinsten zijn uitgegroeid tot iconen, terwijl anderen om verschillende redenen niet aan de verwachtingen konden voldoen. Dit artikel belicht de geschiedenis van Hongaarse voetballers bij PSV, met een speciale focus op Balázs Dzsudzsák en de context van buitenlandse spelers die al dan niet succesvol waren in Eindhoven.
De complexiteit van succesvolle transfers
Het integreren van een nieuwe speler in een team is een complex proces. Verschillende factoren kunnen een rol spelen bij het al dan niet slagen van een transfer. Het kan gaan om beoogde talenten waar (te) veel van verwacht wordt, voetballers die in de subtop elders goed presteren en dan de stap naar de top verwachten te maken, of spelers die uit een andere competitie/land komen.
Mogelijke oorzaken van het niet waarmaken van de verwachtingen zijn het uiteindelijke niveau dat toch te hoog is, de nieuwe omgeving, alleen in een vreemde omgeving, heimwee, prestatiedrang, prestatiedruk, druk van de transfersom, hoge verwachtingen en beoordelingen van buitenaf, media, een klik met medespelers, een klik met de club, de trainer die het in een speler moet zien zitten, speltype/spelsysteem, factor geluk, twijfel, populariteit, invloed supporters, een elftal dat over zijn top is, een wel of niet goed draaiend elftal, een fase van een nieuw te bouwen team, concurrentie van medespelers, basisspeler of wisselspeler, aankoop als basis speler of breedte versterking, paniek aankoop, last minute aankoop, geluk met het uitblijven van blessures, voetbal verleden. Daarbij is ook nog de persoonlijkheid/karakter van de speler zelf van grote invloed. Is iemand een harde werker, een vechter, mentaal sterk, mondig. Zo zijn er om tal van redenen oorzaken van het wel of niet slagen van een voetballer.
Voorbeelden van mislukte transfers
Verschillende spelers in de PSV-geschiedenis konden de verwachtingen niet (volledig) waarmaken. Een aantal voorbeelden:
- Tom Smits: Overgekomen van NAC Breda in het seizoen 1976-1977. Een blessure in het seizoen 1977-1978 belemmerde zijn doorbraak, hoewel hij in zijn eerste half jaar direct in de basis voetbalde.
- Arthur Hoyer: Lid van de jeugd van BVV uit 's Hertogenbosch. Kwam in het seizoen 1976-1977 naar PSV. Hij slaagde er echter niet in om zich in de basis van het eerste elftal te voetballen.
- Toine van Mierlo: Maakte zijn debuut voor PSV in oktober 1977. In twee seizoenen komt hij tot 20 competitiewedstrijden voor PSV. Na twee seizoenen volgt er een verhuur aan het Tilburgse Willem ll dat hem een jaar later definitief overnam.
- Tommy Christensen: De Deen kwam in het seizoen 1979-1980 over van het Deense AGF naar PSV. Na twee seizoenen met weinig wedstrijden en veel blessures is er vooraf het seizoen 1981-1982 een terugkeer naar naar AGF.
- Teddy Maybank: Edward George (Teddy) Maybank kwam in 1980 bij PSV. Het was de eerste aankoop van manager Kees Ploegsma. Na eerder voor Chelsea FC, Fulham FC en Brighton en weer Fulham FC te hebben gevoetbald volgt ervoor bijna 1 miljoen gulden de overstap naar PSV. Na 6 wedstrijden voor PSV is het voorbij, hij wordt afgekeurd vanwege 'rubberen knieën'.
- Arie Haan: In de herfst van zijn carrière komt Arie Haan ingaande het seizoen 1983-1984 bij PSV. Waar Haan eerder zeer succesvol was bij het Nederlands elftal, Ajax, Anderlecht en Standard Luik is hij bij PSV vrij anoniem.
- Peter Corbijn: Het seizoen 1984-1985 wordt Corbijn gehaald door PSV. In de Eredivisie komt Corbijn tot 7 wedstrijden in actie voor PSV.
- Randy Samuel: De verdediger komt het seizoen 1986-1987 bij PSV en is daar weinig overtuigend.
- Alfons Arts: In de jeugd wordt Arts gescout door PSV en komt hij in 1986 bij de A selectie van PSV. Een doorbraak komt er uiteindelijk niet en Arts voetbalt zelfs niet in PSV 1.
- Hendrie Kruzen: Bij PSV komt hij maar tot acht wedstrijden waar in hij tweemaal scoort. Halverwege het seizoen wordt Kruzen terug verhuurd aan FC Den Bosch en aan het einde van het seizoen volgt er een transfer naar het Belgische KV Kortrijk voor zo'n één miljoen gulden.
- Carlo L' Ami: PSV huurde Carlo L' Ami van Excelsior in de periode januari 1989 tot juni 1989. In deze periode zou L' Ami in twee wedstrijden voor PSV uitkomen.
- Michel Boerebach: In zijn eerste seizoen komt hij onder trainer Guus Hiddink sporadisch aan voetballen toe. Wanneer Boerebach in zijn tweede seizoen onder trainer Bobby Robson op de reservebank belandt komt er een terugkeer naar Roda JC.
- John Bosman: Bij PSV is Bosman gehaald als de vervanger van Wim Kieft die naar het Franse Girondins Bordeaux was vertrokken. Bosman fungeert in de spits als aanspeelpunt langs Romario. Deze rol bevalt hem niet en tegen het einde van het seizoen heeft hij zelfs concurrentie van de dan jonge Twan Scheepers.
- Jozef Chovanec: De uit uit Tsjecho-slowakije komende Jozef Chovanec komt in het seizoen 1988-1989 over van Sparta Praag naar PSV. Bij PSV zou hij in de competitie in 3 seizoenen tot 33 wedstrijden komen en de echte verwachtingen eigenlijk niet hebben kunnen waarmaken.
- Thomas Thorninger: In 1992 komt de Deen Thomas Thorninger transfervrij bij PSV. Twee seizoenen zal hij bij PSV verblijven. Zijn eerste seizoen onder trainer Hans Westerhof komt hij nog sporadisch aan voetballen toe, zijn tweede seizoen onder Aad de Mos raakt hij helemaal op het tweede plan.
- Edwin van Ankeren: Na eerder bij PEC Zwolle en de Belgische clubs KSK Beveren en RWD Molenbeek te hebben gevoetbald.
Ignacz Klein: Een Hongaarse pionier in het Nederlandse voetbal
Een bijzondere Hongaar in de geschiedenis van het Brabantse voetbal is Ignacz Klein. Hij werd op 14 april 1897 geboren in Piliscsaba, nabij Boedapest. Na de Eerste Wereldoorlog vestigde hij zich in Nederland, waar hij in 1924 trainer werd bij De Valk in Valkenswaard. Klein was een gedreven sportman en atleet, en hij stond bekend om zijn kennis van het Hongaarse voetbal, dat in die tijd in hoog aanzien stond.
Lees ook: De biografie van Ferenc Puskás
Klein's carrière in Nederland
Klein begon zijn trainerscarrière in 1924 bij voetbalvereniging De Valk in Valkenswaard. Het elftal was dat jaar gepromoveerd naar de eerste klasse. Klein had het eerste elftal voor de laatste promotiewedstrijden getraind, kennelijk tot ieders tevredenheid. Na de promotie naar de eerste klasse kreeg hij een vaste aanstelling. Hij trainde de ploeg op conditie, discipline en tactiek, en hij stond bekend om zijn kritische houding ten opzichte van spelers en bestuursleden. Na De Valk was hij in 1927 actief als trainer bij PSV, waar hij een jaar later als masseur vermeld staat. Ook was hij daar enkele seizoenen actief als grensrechter.
Klein's achtergrond en motivatie
Ignacz Klein werd op 14 april 1897 geboren in Piliscsaba, een dorp nabij Boedapest in Hongarije. Hij was de oudste van de zeven kinderen van de Joodse Moric Klein (1868-1940) en Fanny Grünfeld (1876-1944). Vader was veehandelaar, moeder marktkoopvrouw, maar ze had ook een textielwinkel. De Joodse gemeenschap in Piliscsaba telde rond 1920 ongeveer 130 leden op een bevolking van ruim 2.600. Na zijn schoolopleiding vertrok Ignacz, voor vrienden ‘Náci’, naar Késmárk, dat tot 1918 bij Hongarije hoorde.
Waarom kwam Ignacz Klein naar Nederland? Wat hoopte hij hier te bereiken? Kunnen we achterhalen waarom werd hij in 1924 werd aangesteld als trainer van voetbalvereniging De Valk in Valkenswaard? Waarom werd hij geen atletiektrainer? Duidelijk antwoorden op deze vragen zijn niet te geven. We weten dat Klein een gedreven sportman was, een atleet met een ijzersterke conditie. Ondanks zijn atletiekachtergrond ging hij prat op zijn kennis van het Hongaarse voetbal, dat in die tijd in Europa goed aangeschreven stond.
Tragisch einde
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gezin Klein vermoord in Auschwitz. Klein behoort tot een groep Joodse migranten die al ver voor de oorlog hun heil in Nederland zochten. Uitzonderlijk is hij vanwege zijn loopbaan als voetbaltrainer. Zijn lot en dat van zijn gezin is dan weer geen uitzondering: hij is één van de ruim tweeduizend Joodse Noord-Brabanders die in de oorlog werden vermoord.
Balázs Dzsudzsák: Een Hongaarse ster in Eindhoven
Balázs Dzsudzsák, geboren op 23 december 1986 in Nyírlugos, Hongarije, is een van de meest bekende Hongaarse voetballers die voor PSV heeft gespeeld. De linksbenige aanvaller kwam in 2008 naar Eindhoven en stond bekend om zijn harde schoten en fraaie vrije trappen.
Lees ook: Het verhaal achter de lange broek van de keeper
Zijn carrière bij PSV
PSV wilde de Hongaar graag toevoegen aan de selectie en hengelde hem binnen. Tijdens de vier succesvolle seizoenen bij PSV speelde Balázs zich in de kijker van verschillende clubs. In zijn 'PSV tijdperk' werd Dzsudzsák één keer kampioen, in het knotsgekke jaar 2007. Voorafgaand aan de laatste speelronde stonden AZ, Ajax én PSV alle drie op hetzelfde puntenaantal. De spanning was dus om te snijden. PSV ging er- wat vooraf bijna onmogelijk leek - tóch met het kampioenschap vandoor. Naast dit kampioenschap won hij een jaar later ook de Johan Cruijff Schaal met PSV.
Zijn carrière na PSV
Na PSV vertrok Dzsudzsák naar Anzji Machatsjkala in Rusland. Dit bleek achteraf niet zo’n succes voor de Hongaarse aanvaller: hij speelde acht wedstrijden in totaal en werd meteen in de winterstop weer verkocht. Dinamo Moskou werd zijn volgende club. De jaren in de Russische hoofdstad waren wél een succes. Balázs speelde 112 officiële wedstrijden en scoorde daarin twaalf doelpunten. Na avonturen in Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten, is hij weer terug op het oude nest bij zijn jeugdliefde Debrecen in Hongarije.
International
In 2007 debuteerde Balázs in het Hongaarse elftal. Drie jaar later werd hij al verkozen tot voetballer van het jaar door de Hongaarse voetbalbond. Sindsdien is hij een van de sterkhouders geworden van het elftal. Met 109 wedstrijden en 21 doelpunten op zijn naam is dit ook niet zo gek. Behulpzaam is hij ook, want naast zijn doelpunten leverde hij ook 22 assists aan zijn teamgenoten.
Lees ook: Hongaarse waterpolovrouwen onder leiding van Doudesis
tags: #hongaarse #voetballer #psv #geschiedenis