Gábor Király, een naam die synoniem staat voor zowel keeperskwaliteiten als een unieke stijl, heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten in de voetbalwereld. Zijn kenmerkende grijze joggingbroek is meer dan alleen een kledingstuk; het is een talisman, een symbool van zijn lange en illustere carrière. Dit artikel duikt in de geschiedenis van Király's lange broek, zijn carrière en de bredere context van het Hongaarse voetbal.
Het begin van een legende
Op 12 november 2015 stond Gábor Király op het punt om zijn honderdste interland te spelen voor het Hongaarse nationale elftal. Dit was niet zomaar een wedstrijd; het was een cruciale strijd tegen Noorwegen voor een plek op het EK, het eerste EK sinds 1972 waar Hongarije aan deel kon nemen. Király, toen 39 jaar oud, was al een cultfiguur, maar deze mijlpaal maakte hem nog legendarischer.
Király is pas de tweede Hongaar die de mijlpaal van honderd interlands bereikt. Die eer was tot nu toe enkel voorbehouden aan József Bózsik, een van de 'Magische Magyaren' van de jaren vijftig. Dat Hongaarse elftal, met Ferenc Puskás als grote ster, wordt beschouwd als een van de beste elftallen aller tijden. De Hongaren stalen in 1953 de harten van de voetballiefhebbers door de op dat moment ongenaakbare Engelsen op Wembley te vernederen (6-3) en er in Boedapest zelfs nog een schepje bovenop te doen (7-1).
Bij de Olympische Spelen van 1952 waren de Hongaren met afstand de beste. En in 1954 hadden Puskás en co de wereldtitel voor het grijpen tegen West-Duitsland. Op een doorweekte grasmat voltrok zich echter het 'Wunder von Bern'. Hongarije kwam met 2-0 voor, maar West-Duitsland won met 3-2.
Toen de UEFA in 1960 voor het eerst een Europees kampioenschap uitschreef, was de Hongaarse gouden generatie al over het hoogtepunt heen. In 1964 werd Hongarije derde bij de eindronde in Spanje. Bij de tweede en voorlopig laatste deelname in 1972 volgde nog de vierde plaats. Dat was ruim 43 jaar geleden, zelfs Gabor Király was toen nog niet geboren.
Lees ook: Hongaarse waterpolovrouwen onder leiding van Doudesis
De geboorte van de joggingbroek-talisman
De oorsprong van Király's joggingbroek is verrassend pragmatisch. "Ik draag die broek al sinds 1996", vertelde Király een paar jaar geleden aan de FIFA. "Mijn zwarte broek zat nog in de was en dus moest ik wel de grijze dragen. We bleven acht of negen duels ongeslagen en ontliepen (met het Hongaarse Haladás, red.) degradatie. Sindsdien is die broek mijn talisman. Dat ga ik niet veranderen."
Deze simpele noodzaak transformeerde in een vast onderdeel van zijn uitrusting, een symbool van geluk en succes. Király zelf hechtte meer waarde aan comfort dan aan stijl. "Ik neem altijd een maatje groter voor meer bewegingsvrijheid. Het eindresultaat is belangrijker dan hoe je eruit ziet. Ik ben geen topmodel. Mijn werk is verdedigen."
Een interlandcarrière van formaat
In zijn eerste interland, op 25 maart 1998, stopte Király al na vier minuten een strafschop van de Oostenrijkse topscorer Toni Polster. Zeventien jaar later stond de cultkeeper van onder meer Hertha BSC en Crystal Palace voor de belangrijkste twee wedstrijden uit zijn lange loopbaan. In zijn grijze joggingbroek, uiteraard.
Király's debuut tegen Oostenrijk was memorabel, niet alleen vanwege de gewonnen wedstrijd (3-2), maar ook omdat hij direct een penalty stopte. Deze wedstrijd markeerde het begin van een lange en succesvolle interlandcarrière. Vanavond staat hij tegen Oostenrijk onder de lat en is daarmee de oudst spelende EK-deelnemer ooit, met 40 jaar en 75 dagen. De keeper verdringt de Duitser Lothar Matthäus uit de recordboeken, die 39 jaar en 91 dagen oud was toen hij in actie kwam voor Duitsland tegen Portugal tijdens Euro 2000.
Hongarije op het EK 2020
Hongarije was een van de gastlanden bij het EK 2020, dat vanwege de pandemie in 2021 werd gespeeld. Ze werden ingedeeld in Groep F, een zware poule met Portugal (titelhouder), Frankrijk en Duitsland. Dit toernooi bood een nieuwe generatie Hongaarse voetballers de kans om zich te meten met de besten van Europa.
Lees ook: De biografie van Ferenc Puskás
Historische context van het Hongaarse voetbal
Om Király's prestaties volledig te waarderen, is het essentieel om de rijke geschiedenis van het Hongaarse voetbal te begrijpen. In de jaren '50 stond Hongarije bekend als een voetbalgrootmacht, met spelers als Ferenc Puskás die de wereld veroverden.
DFC Dordrecht: Een club met een rijke historie
De club Dordrechtsche Football Club (DFC) is een van de oudste voetbalverenigingen in Nederland, opgericht op 16 augustus 1883. Het was niet eenvoudig voor een Dordtse jongeman om toe te treden tot de DFC familie want men moest van onbesproken gedrag zijn. Leerlingen van de Hoogere Burgerschool hadden een pré en de ballotage commissie bepaalde of de vader een goede functie heeft. Kinderen van arbeidersgezinnen werden door verwezen naar EBOH of sportclub Emma. Er werd gespeeld op een sportterrein aan de Markettenweg. De toen opkomende mening was dat een gezond lichaam tot een gezonde geest leid. Ook de slogan, samen bewegen in sport of spel, was een gedachte die populair werd. Mede hierdoor kreeg het voetbal overgekomen uit Engeland voet aan de grond. Was in eerste instantie cricket de ontspanning, later in 1899 werd het overvleugeld.
In 1905 speelde DFC een vooraanstaande rol in het Nederlandse voetbal. In het eerste jaar bij de NVB - de voorloper van de KNVB - speelde DFC direct een prominente rol. De club was in 1904 gepromoveerd uit de 2e klasse en draaide mee om het kampioenschap van de 1e klasse West, seizoen 1904/1905. Een belangrijke leefregel bleef tot aan het betaaldvoetbal dat het verboden was voor de leden om te roken of te drinken.
In 1905 leverde DFC direct drie internationals bij de eerste echte interland van het Nederlands Elftal tegen België. Reinier Beeuwkes was de allereerste keeper van het Nederlands voetbalelftal. Hij speelde zijn eerste interland op 30 april 1905, tegen België in Antwerpen. Deze wedstrijd, die met 4-1 werd gewonnen, was de eerste officiële interland. In totaal kwam Beeuwkes 19 maal uit voor het Nederlands elftal. Dirk Lotsy was zesmaal aanvoerder van de nationale ploeg en scoorde in 1914, tegen Duitsland, zijn enige interlandgoal. Lotsy was middenvelder bij DFC. Willy de Vos debuteerde op 30 maart 1905 voor Nederland in een wedstrijd om de Coupe Van den Abeele tegen België (4-1 winst), in de eerste officiële A-interland van het Nederlands elftal.
Beeuwkes voelde zich in eerste instantie gewoon een veldspeler die reglementair het recht had de bal ook met de hand te mogen spelen. Een bal vangen of vastpakken deed hij dus liever niet. Bij zijn crematie in 1963 meldde zich een ploeggenoot, ex-international Dirk Lotsy, die aan de baar de manier van keepen van Beeuwkes schetste: “Reinier was een bijzondere doelman. Zijn doel verdedigen was een kunst op zich. Hij was in het doel een echte vrijbuiter. Hij ving de bal niet, maar stompte altijd weg”. Daar had hij ook een goede reden voor. In die tijd was het nog toegestaan de keeper ondersteboven te lopen. De bal vangen had dus het risico dat de keeper met bal en al in het doel werd gemanoeuvreerd. Stompen was dus het veiligste voor een doelman. De vuist er dus tegen en dan moesten de ploeggenoten maar zien dat ze de bal weer verder van het doel brachten.”
Lees ook: Overzicht Hongaarse PSV'ers
DFC won in 1914 de Nederlandsche Voetbalbeker door Haarlem met 3-2 te verslaan. De eerste hoofdprijs voor DFC is een feit. Na de eerste wereldoorlog werd in juli 1932 de beker opnieuw gewonnen door een 5-4 overwinning in de finale op PSV. Het is een waar spektakelstuk, deze bekerstrijd. Het is 3 juli en DFC en PSV staan tegenover elkaar in Tilburg waar de finale, seizoen 1931/1932 , wordt afgewerkt.
Uiteraard leden veel (voetbal)verenigingen onder de oorlog. Dat werd in de jaren 1941 en 1942 alleen maar erger, toen steeds meer Joodse mannen werden gedeporteerd. Het voetbal was toen al een afspiegeling van de samenleving. Waar mensen gedeporteerd werden, gold dat ook voor voetballers.” Toch gingen de competities tot aan 1944 door. Voetbal was mateloos populair.
tags: #hongaarse #keeper #lange #broek #geschiedenis