De discussie over salarisverschillen tussen mannen en vrouwen in de sport, en met name in het hockey, is de laatste tijd flink opgelaaid. De constatering dat mannelijke hockeyers aanzienlijk meer verdienen dan hun vrouwelijke collega's, heeft geleid tot onvrede en een zoektocht naar oplossingen. Dit artikel duikt in de wereld van de hockeyersalarissen, onderzoekt de oorzaken van de ongelijkheid en belicht initiatieven die streven naar een eerlijkere verdeling.
Hoe groot is het salarisverschil in de hockeywereld?
Het is lastig om concrete cijfers te achterhalen, omdat er vaak terughoudendheid is om openlijk over salarissen te praten. Toch geven enkele betrokkenen een inkijkje in de salarisverschillen. Zo vertelden tophockeysters Maria Verschoor en Josine Koning onlangs dat vrouwelijke internationals zo'n 20.000 tot 25.000 euro per jaar verdienen, terwijl mannelijke topspelers bedragen "vanaf 60.000 met uitschieters tot 90.000 euro" ontvangen. Een clubvoorzitter schat dat een man tot 25.000 euro verdient, een vrouw tot 10.000 euro. Bijna drie keer minder. Dit verschil kan bepalend zijn of iemand een hypotheek kan aanvragen, terwijl ze hetzelfde werk doen.
Waar komt deze ongelijkheid vandaan?
De salarisverschillen zijn historisch gegroeid. Erik Gerritsen, algemeen directeur van de hockeybond, stelt dat de salarissen van mannen bij de professionalisering van de hockeysport sneller zijn gestegen dan die van vrouwen. "Je ziet dat de salarissen van de mannen bij het professionaliseren van de hockeysport eerst zijn gegroeid en die van de vrouwen minder, dus zijn die verschillen er".
Maar waarom is dat zo? Een veelgehoord argument is dat mannen meer publiek trekken en daardoor meer inkomsten genereren voor de clubs. Dit is echter lastig te bewijzen, omdat er geen harde cijfers zijn over ticketverkoop. Ook de bewering dat mannenhockey aantrekkelijker zou zijn om naar te kijken, is moeilijk te staven.
Pinoké-voorzitter Astrid Ventevogel wijst op de aanvangstijden van wedstrijden: "Logisch. Hoe later je speelt, hoe meer bier er gedronken wordt". De aanvangstijd van wedstrijden op zondag in de vrouwenhoofdklasse is 12.45 uur, de mannen beginnen om 14.45 uur.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Sportmarketeer Hans-Willem Dicke wijst op het gebrek aan televisie-inkomsten en ticketverkoop. "Er kijken nauwelijks mensen naar hockey. Er wordt, op de internationale wedstrijden na, geen entree geheven. Daardoor kent de sport in Nederland eigenlijk geen verdienmodel." Hockey is niet echt een televisiesport. "Hockey is een snelle sport, en wordt gespeeld met een klein balletje. Om dat goed vast te leggen heb je veel camera's nodig, veel meer dan bij voetbal", legt Dicke uit. Die zijn er lang niet altijd. "Onder andere daardoor is de sport lastig te volgen op televisie." Gevolg: minder kijkers, minder geïnteresseerde adverteerders en dus minder inkomsten uit commercials. Ook de ticketverkoop is geen cashcow in de hockey.
De rol van sponsoring
Sponsoring speelt een cruciale rol in de financiering van hockeyclubs. Echter, veel sponsoren stellen eisen aan waar hun geld naartoe gaat. Deze zogenoemde 'geoormerkte sponsoring' komt vaker ten goede aan de mannenteams, waardoor de inkomsten van de vrouwen achterblijven.
Ventevogel liet onderzoek doen naar de geldstromen binnen Pinoké en concludeerde dat geoormerkte sponsoring de voornaamste oorzaak is van het verschil aan inkomsten tussen de mannen en de vrouwen.
Initiatieven voor gelijkwaardigheid
Gelukkig zijn er steeds meer initiatieven die streven naar gelijkwaardigheid in het hockey. Zo heeft Pinoké zich ten doel gesteld om de ongelijkheid in salarissen tussen hun mannelijke en vrouwelijke spelers in 2025 te hebben weggewerkt. De club is hard op zoek naar extra sponsoren voor hun vrouwen, zonder daarbij salaris van de mannen af te pakken.
Ook ABN Amro, hoofdsponsor van zes teams in de hoofdklasse dames en heren, zet zich in voor gelijkwaardige beloning. De bank eist dat clubs vanaf 2025 de begroting van het tophockey fiftyfifty verdelen over de mannen en de vrouwen. Anders geen nieuw sponsorcontract.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
De KNHB buigt zich over de verdeling van zondagse speeltijden in de hoofdklasse, samen met HHcv en mediapartijen Viaplay en NOS. "We vinden dat de speeltijden gelijk verdeeld moeten worden. Dat kan leiden tot meer gelijkheid in aandacht en marketingwaarde van vrouwen en mannen", aldus de bond.
Sisterhood: Een nieuw initiatief bij Pinoké
Als extra financiële steun voor Dames 1 hebben enthousiaste leden van Pinoké, buiten het bestuur om, businessclub Sisterhood in het leven geroepen. Tot nu toe heeft dit zestig Sisters opgeleverd, van wie enkelen zelfs nooit bij Pinoké hebben gehockeyd, die ieder 250 euro per jaar betalen. Het bedrag dat via Sisterhood wordt opgehaald, gaat voor de volle honderd procent naar Dames 1.
De weg naar een eerlijker toekomst
De discussie over salarisverschillen heeft de hockeywereld wakker geschud. Er is een groeiend besef dat de huidige situatie niet langer houdbaar is en dat er concrete stappen moeten worden gezet om gelijkwaardigheid te realiseren.
Ventevogel wil binnen twee jaar 'gelijke beloningen voor gelijke cv's'. "Het eerste wat ik tegen de club zei als voorzitter: we moeten ons kapot schamen! Het begint ermee dat je als club de problemen erkent, inzichtelijk maakt en oplost."
Diederik Chevalier, scheidend voorzitter van Rotterdam en de nieuwe voorzitter van de HHcv, wil de ongelijkheid aanpakken. "Het is breder dan salaris alleen, het gaat ook om gelijkheid in aanvangstijden, media-aandacht en sponsoring. Het zou heel mooi zijn als we dit kunnen vastleggen in een licentiemodel. Maar daar moeten we alle hoofdklasseclubs in meekrijgen."
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
Maria Verschoor en Josine Koning benadrukken dat het niet alleen om geld gaat, maar om gelijkwaardigheid op alle vlakken. "Zoals speeltijd, maar ook een fysio voor beide teams en dat je allebei op het hoofdveld traint."
Commerciële aspecten van tophockey in Nederland
Oud-international Jacques Brinkman vindt het bizar dat Nederland de beste competitie van de wereld heeft, de wedstrijden vrij toegankelijk zijn en er weinig tot geen merchandise is, terwijl spelers nog best aardig betaald worden. Boven in de hoofdklasse moet je denken aan salarissen tussen de 10.000 en 50.000 euro. De meeste hockeyers uit de hoofdklasse werken gewoon of studeren nog. Of ze venten hun talent verder uit. Zo organiseren internationals en Amsterdam-spelers Billy Bakker en Mirco Pruyser met hun BP College hockeykampen in binnen- en buitenland. Ook de grootste sterren beunen bij.
De Hockey India League: Een lucratief alternatief
Een aantal Nederlandse hockeyers heeft in het verleden deelgenomen aan de Hockey India League (HIL), waar ze in korte tijd aanzienlijke bedragen konden verdienen. Zo verdiende Lars Balk in 2023 bijna 44.000 euro voor vijf weken hockeyen. Andere Nederlanders die deelnamen waren Thierry Brinkman, Duco Telgenkamp, Floris Wortelboer en Pirmin Blaak.
Salaris van een hockeytrainer
Het salaris van een hockeytrainer is afhankelijk van het niveau waarop hij/zij lesgeeft en de werkervaring. Een startende hockeytrainer verdient gemiddeld € 2.500 bruto per maand, terwijl een senior hockeytrainer tussen de € 3.700 en € 4.000 bruto per maand kan verdienen. Het gemiddelde uurloon van een hockeytrainer is € 18,68 gebaseerd op een 40-urige werkweek.