Het aantal teams dat tegelijkertijd op een voetbalveld van de KNVB actief is, hangt af van de specifieke spelvorm en de leeftijdscategorie. Over het algemeen spelen teams van 11 tegen 11 in de reguliere competitie, maar er zijn ook varianten zoals 7 tegen 7 en 9 tegen 9, vooral in bepaalde leeftijdscategorieën en competities. Dit artikel geeft een overzicht van de verschillende teamformaties en wisselregels die de KNVB hanteert.
Reguliere 11 tegen 11 wedstrijden
De meest voorkomende vorm is het traditionele 11 tegen 11 voetbal. Dit is de standaard voor de meeste competities, zowel voor mannen als vrouwen, vanaf de juniorenleeftijd (O13) tot aan de senioren.
Veldbezetting:
- Twee teams van elk 11 spelers, inclusief een keeper.
7 tegen 7 voetbal
Voor de leeftijdscategorie 18+ mannen is er 7x7 Voetbal, de KNVB biedt dit aan. Dit is toegevoegd aan de al bestaande leeftijdscategorieën 35+ en 45+. Bij 7x7 voetbal nemen teams, bestaande uit zeven spelers het op een half veld tegen elkaar op. Niet het presteren staat centraal, maar wel het recreatieve voetballen met en tegen leeftijdsgenoten. 7x7 voetbal wordt aangeboden in drie verschillende vormen; toernooi, reeks en competitie.
Veldbezetting:
- Twee teams van elk 7 spelers.
- Gespeeld op een half veld.
- Onbeperkt wisselen is toegestaan.
- De buitenspelregel is afgeschaft.
- Sliding behoort niet meer tot het spel.
9 tegen 9 voetbal voor meiden in categorie B
In de categorie B meidencompetities is er de mogelijkheid om 9 tegen 9 te spelen. Dit is met name bedoeld voor teams die structureel minder dan 12 speelsters hebben. Door 9 tegen 9 aan te bieden, zorgt de KNVB ervoor dat er meer teams zijn en dat een team bij een tekort aan speelsters geen baaldag hoeft op te nemen of een terugtrekking moet indienen.
Veldbezetting:
- Twee teams van elk 9 speelsters.
- Deze wedstrijdvorm lijkt het meest op 11 tegen 11.
Wisselregels per categorie
De KNVB hanteert verschillende wisselregels, afhankelijk van de leeftijdscategorie en het competitieniveau.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
O15 t/m O17 en MO20 categorie A
- Per wedstrijd staan maximaal 18 spelers op het wedstrijdformulier.
- Hiervan beginnen 11 spelers in het veld en zitten maximaal 7 wisselspelers op de bank.
- Tijdens de wedstrijd zijn 4 wisselmomenten toegestaan: 3 tijdens de speeltijd en 1 in de rust.
- Bij elk wisselmoment mogen 7 spelers tegelijk gewisseld worden. Dit betekent dat er iedere keer maximaal 7 spelers tegelijk in en uit het veld gaan.
- Gewisselde spelers mogen bij een volgend wisselmoment weer terugkeren in het veld.
- Omdat er 4 wisselmomenten zijn (3 tijdens de speeltijd en 1 tijdens de rust), kunnen in totaal 28 wisselbewegingen plaatsvinden.
O19 en ouder categorie A
- Vanaf de leeftijdscategorie Onder 19 (O19) geldt dat er tijdens een wedstrijd 4 wisselmomenten zijn toegestaan: 3 momenten tijdens de speeltijd en 1 moment in de rust.
- Binnen deze wisselmomenten mogen in totaal 5 spelers gewisseld worden gedurende de hele wedstrijd.
- Gewisselde spelers mogen niet opnieuw meespelen nadat zij zijn vervangen.
O13, O14 categorie A en gehele categorie B
- In de O13, O14 categorie A en gehele categorie B mag onbeperkt gewisseld worden met maximaal 7 wisselspelers.
- Dit houdt in dat spelers op elk moment tijdens de wedstrijd kunnen worden gewisseld, zonder beperking in het aantal wisselbewegingen.
- In de O13 en O14 wordt vliegend wisselen toegepast. Dit betekent dat spelers gewisseld kunnen worden zonder dat het spel hiervoor hoeft te worden onderbroken.
- In de O15 en ouder vindt het wisselen op de traditionele manier plaats. Dit houdt in dat het spel eerst stil moet liggen en de wissel alleen met toestemming van de scheidsrechter mag worden uitgevoerd.
Overzicht wisselregels
| Categorie | Maximum aantal wisselspelers | Maximum aantal wisselmomenten | Doorwisselen |
|---|---|---|---|
| Categorie A Mannen en vrouwen (incl. O21 en O23) | 5 | 4 (3 tijdens het spel, 1 in de rust) | Nee |
| JO19 | 5 | 4 (3 tijdens het spel, 1 in de rust) | Nee |
| JO15, JO16, JO17, MO15, MO17, MO20 | 7 | 4 (3 tijdens het spel, 1 in de rust) | Ja |
| MO13, JO13, JO14 | 7 | Onbeperkt | Ja |
| Categorie B Alle categorieën | 7 | Onbeperkt | Ja |
Flexibele wedstrijdvormen in categorie B meiden
In de categorie B meiden werkt de KNVB met een flexibele wedstrijdvorm. Er is geen 9 tegen 9-competitie, maar teams die 9 tegen 9 voetballen, doen dit in een competitie waarin ook regulier 11 tegen 11 wordt gespeeld. Het kan dus zijn dat teams die structureel 11 tegen 11 voetballen zich soms moeten aanpassen. Bij de competitie-indeling probeert de KNVB het aantal 9 tegen 9-teams per competitie te beperken, zodat het aantal keer dat een team zich moet aanpassen, beperkt kan blijven.
Waarom 9 tegen 9 toestaan?
Door 9 tegen 9 aan te bieden, zorgt de KNVB ervoor dat:
- Er meer teams zijn.
- Een team bij een tekort aan speelsters geen baaldag hoeft op te nemen of een terugtrekking moet indienen.
- Meidenteams in meidencompetities meer wedstrijden spelen.
- De competities beter kunnen worden ingedeeld.
- Leukere wedstrijden kunnen worden aangeboden.
- De reisafstanden enigszins beperkt kunnen worden.
Mogelijkheden en voorwaarden voor 9 tegen 9-wedstrijden
- Een team mag alleen als 9-tal uitkomen wanneer het minder dan 12 speelsters beschikbaar heeft.
- Bij de beschikbaarheid van 12 of meer speelsters is een team verplicht om 11 tegen 11 te spelen, ook als dit op het laatste moment op de wedstrijddag blijkt.
Uitwijken naar 9 tegen 9 (tweede klasse en lager)
Als een team niet structureel 9 tegen 9 speelt maar wel wil uitwijken naar 9 tegen 9, dan gelden de volgende regels:
- Uitwijken mag alleen als een team minder dan 12 speelsters beschikbaar heeft.
- Bij de beschikbaarheid van 12 of meer speelsters is een team verplicht om 11 tegen 11 te spelen, ook als dit op het laatste moment op de wedstrijddag blijkt.
Uitwijken naar 11 tegen 11 door 9-tal
Wil een 9-tal-team een keer uitwijken naar 11 tegen 11 omdat er bijvoorbeeld extra speelsters beschikbaar zijn, dan kan dit in de categorie B meiden onder de onderstaande voorwaarden:
- Zijn er 12 of meer speelsters beschikbaar? Er kan ook gekozen worden voor een verplaatsing van de wedstrijd naar een doordeweekse dag of een vrij weekend. Let op: aan het verplaatsen van wedstrijden zitten ook voorwaarden verbonden.
- Let op: als op de wedstrijddag blijkt dat het team wat verzocht heeft om 11 tegen 11 te voetballen toch minder dan 12 speelsters beschikbaar heeft, dan mag de tegenstander eisen dat de wedstrijd toch in de 11 tegen 11 wedstrijdvorm gespeeld gaat worden.
Jeugdcompetities Onder 13 t/m Onder 19
In de Jeugd Onder 13- tot en met Onder 19-competities spelen zowel jongens als meiden. De speelvorm is 11 tegen 11. De leeftijdscategorieën die worden aangeboden per district zijn afhankelijk van het aanbod in teams. In de JO13- t/m JO19- competities categorie B en Hoofdklasse spelen we in drie fases. De divisies spelen in een na- en voorjaarsreeks.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Ballen
Een goede voetbal heeft een constante druk, het juiste gewicht en de juiste afmetingen. Daarnaast is het fijn als de bal goed zichtbaar is en deze geen vocht opneemt zodat het gewicht constant blijft. De KNVB hanteert hiervoor strikte richtlijnen. De hierboven beschreven voetbal is er eentje met balmaat 5. Voor junioren en pupillen gelden afwijkende regels voor wat betreft de maat en het gewicht van de voetbal. Zeker voor de kleinere junioren zorgt een lichtere bal voor meer vaart in het spel en voorkomt het overbelasting en blessures. De KNVB hanteert onderstaande regels voor juniorenvoetbal. De maat van een voetbal wordt uitgedrukt in een balnummer of balmaat. Dit balnummer is een maat voor de omtrek. Binnen de verschillende balmaten zit een variatie in gewicht zoals je hierboven in het overzicht kunt zien.
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?