Rugby, een balsport die zijn oorsprong vindt in de Rugby School in Engeland, lijkt op het eerste gezicht een eenvoudig spel. Het basisidee is om de ovale bal achter de trylijn van de tegenstander op de grond te drukken. Echter, de complexiteit schuilt in de regels en de noodzaak voor een uitstekende samenwerking en discipline binnen het team.
De Basisregels van Rugby
In rugby mogen spelers rennen met de bal in hun handen, maar een cruciale regel is dat de bal altijd naar achteren moet worden gegooid. De speler met de bal is het doelwit van tackles, en overtredingen, zoals het laten vallen van de bal of een pass naar voren, leiden tot een scrum. Zwaardere overtredingen, zoals het beledigen van de scheidsrechter of buitenspel, worden bestraft met een penalty, waarbij de tegenstander tien meter achteruit moet. Een penalty kan ook de mogelijkheid bieden om op de palen te schieten als men zich in de buurt van de palen bevindt.
Fysiek contact is inherent aan rugby, niet alleen bij tackles, maar ook bij een maul, waarbij spelers tegen elkaar botsen en draaien om de bal te bemachtigen, vaak resulterend in een kluwen van spelers die duwen en trekken. Het schoppen van de bal is toegestaan, vooral in verdedigende situaties.
De Geschiedenis van Rugby
Volgens de legende ontstond rugby toen William Webb Ellis, een leerling aan de Rugby School, tijdens een schoolwedstrijd football de bal oppakte en ermee naar het doel van de tegenstander rende. Hoewel dit verhaal wellicht geromantiseerd is, wordt Webb Ellis nog steeds beschouwd als de grondlegger van de sport.
Van origine stond rugby in Engeland bekend als Rugby Football. De regels zijn door de jaren heen aanzienlijk veranderd en worden nog steeds regelmatig aangepast om de sport veiliger en aantrekkelijker te maken. Rugby is uitgegroeid tot een van de meest bekende veldsporten ter wereld.
Lees ook: Van digitaal dammen tot teamuitjes: het Wordfeud toernooi
Spelverloop en Organisatie
Een rugbywedstrijd wordt gespeeld door twee teams van vijftien spelers en duurt twee keer veertig minuten. Het doel is om de ovale bal over de tryline van de tegenstander te drukken of tussen de palen te schoppen om punten te scoren. Spelers mogen de bal dragen of schoppen.
In 1886 werd de International Rugby Football Board (IRFB) opgericht, later omgedoopt tot International Rugby Board (IRB) in 1997. Deze organisatie, gevestigd in Dublin, bepaalt de spelregels en organiseert wereldkampioenschappen sinds 1987. Sinds 1995 is rugby een professionele sport.
Naast Rugby Union bestaat er ook Rugby League, een variant die in 1895 afsplitste van Rugby Union en gekenmerkt wordt door dertien in plaats van vijftien spelers. Bij Rugby League verlopen tackles anders, waardoor een ander spelpatroon ontstaat.
Het Veld en de Lijnen
Het rugbyveld is gemarkeerd met verschillende lijnen. De palen staan op de doellijn, met de achterlijn daarachter. Het gebied tussen deze lijnen is het doelgebied, waar een try kan worden gedrukt. Voor de doellijn ligt het verdedigingsvak tot aan de 22-meterlijn. Tussen de 22-meterlijn en de middellijn bevindt zich de onderbroken 10-meterlijn, die gepasseerd moet worden bij de aftrap. Verder zijn er zijlijnen, met onderbroken lijnen op vijf en vijftien meter afstand.
Tackles, Rucks en Mauls
Een speler in balbezit (de baldrager) mag worden getackeld door een tegenstander. Andere spelers mogen niet worden gehinderd (obstruction). Een tackle houdt in dat de tegenstander naar de grond wordt gebracht met behulp van armen en handen, waarbij hoofd of nek niet mogen worden geraakt (high tackle). Een speler is getackeld wanneer een knie of hoger lichaamsdeel de grond raakt. De baldrager moet dan onmiddellijk aanstalten maken om de bal af te geven.
Lees ook: Shootout strategieën
Na een tackle ontstaan er twee buitenspellijnen aan de uiterste lichaamsgrenzen van de spelers. De enige weg naar de zijde van de tegenstander is over de getackelde speler heen vanaf de eigen zijde. Na de tackle gaat de strijd om de bal verder, vaak resulterend in een ruck, waarbij staande spelers van beide zijden elkaar de ruimte betwisten. Spelers moeten zich binden aan de ruck, en de buitenspellijnen worden bepaald door de fysieke grenzen van de betrokkenen.
Als een baldrager wordt aangevallen, maar niet naar de grond wordt gebracht, ontstaat een maul. Net als bij een tackle ontstaan er buitenspellijnen. Het team in balbezit probeert de bal naar de achterste teamgenoot in de maul te brengen. Als een maul tot stilstand komt, wordt het spel hervat met een scrum.
Spelhervattingen: Scrum en Line-out
Een scrum is een spelhervatting waarbij acht spelers van elk team in een vaste formatie tegenover elkaar staan en proberen door duwen in balbezit te komen. De bal wordt in de scrum gebracht door de scrumhalf. De spelers mogen slechts duwen met de schouders boven de heupen. Nadat de bal is ingebracht, probeert de hooker de bal met de hak van zijn schoen naar achteren te werken.
Een line-out wordt gegeven als de bal over de zijlijn is gegaan. Spelers van beide teams stellen zich op in twee rijen dwars op de zijlijn met een meter onderlinge afstand. Een speler gooit de bal tussen de rijen door. Spelers in de rij mogen worden opgetild om de bal te vangen of door te spelen.
Puntentelling
Er zijn verschillende manieren om punten te scoren in rugby:
Lees ook: Hoe ijshockey werkt
- Try: De bal over de tryline van de tegenstander drukken (5 punten).
- Conversie: Na een try mag een speler proberen een extra score toe te voegen door een conversie kick te nemen (2 punten).
- Penalty kick: Het trappen van de bal tussen de verticale palen en boven de dwarslat na een penalty (3 punten).
- Drop-kick: Het trappen van de bal tussen de verticale palen en boven de dwarslat vanuit een open-spelsituatie, waarbij de bal eerst de grond moet raken (3 punten).
De Posities in een Rugbyteam
De vijftien spelers van een rugbyteam zijn verdeeld in twee categorieën: de voorwaartsen (nummers 1 t/m 8), ook wel het ‘Pack’ genoemd, en de driekwarters (nummers 9 t/m 15), ook wel de ‘backs’ genoemd.
De Voorwaartsen (Pack):
- Eerste rij: Bestaat uit twee props en een hooker. Ze vormen de basis van de scrum en zijn voornamelijk afhankelijk van hun kracht.
- Tweede rij: Bestaat uit twee locks. Ze zorgen voor balbezit vanuit de line-outs en stabiliteit in de scrum.
- Derde rij (Back Row): Bestaat uit de nummers 6, 7 en 8 (flankers en nummer 8). Ze zijn belangrijk in zowel de aanval als de verdediging en breken als eerste op van de scrum om de aanval van de tegenpartij te verstoren.
De Driekwarters (Backs):
- Scrumhalf (9): De verbinding tussen de voorwaartsen en de driekwarters.
- Flyhalf (10): De spelbepaler van het team, bepaalt de tactiek en geeft passes.
- Centers (12 & 13): Winnen terrein en breken door de verdediging.
- Wingers (11 & 14): Snelle spelers die aanvallen van buitenaf leiden en proberen te scoren.
- Fullback (15): De sluitpost in de verdediging, vangt hoge ballen en tackelt doorgebroken spelers.
Elke positie vereist specifieke vaardigheden en kwaliteiten, waardoor rugby een sport is waar verschillende lichaamstypes tot hun recht kunnen komen.
Internationale Competities
Het belangrijkste internationale toernooi is het wereldkampioenschap rugby, dat elke vier jaar wordt georganiseerd. Op het Noordelijk halfrond is er het zeslandentoernooi, een jaarlijkse competitie tussen Engeland, Wales, Frankrijk, Italië, Ierland en Schotland. Op het Zuidelijk halfrond is er de Tri Nations Series, met Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika.
De Erecodes van Rugby
Ondanks de fysieke aard van de sport, hebben rugbyers een onderlinge erecode gebaseerd op respect. Na een wedstrijd bedanken de teams elkaar door een erepoortje te vormen voor de tegenstander. Tijdens een wedstrijd wordt kritiek op de beslissingen van de scheidsrechter als onwenselijk beschouwd.
Rugby in Nederland
In Nederland kent het rugby een scheiding tussen studentensport en burgersport. De rugbysport in Nederland is mede door internationale studenten tot stand gekomen.
Rugby voor Beginners
Rugby is een sport die uithoudingsvermogen, kracht en teamgeest vereist. Het is geschikt voor mensen die van fysieke activiteit houden, graag in teamverband spelen en nieuwe uitdagingen willen aangaan.
Tips voor beginners:
- Sluit je aan bij een team.
- Leer de basisregels en technieken.
- Werk aan je conditie en kracht.
- Leer communiceren en samenwerken met je teamgenoten.
- Overwin je angst voor fysiek contact.
Benodigde uitrusting:
- Rugbybal
- Rugbyschoenen
- Mondbeschermer
- Rugbyshirt, sokken en shorts
- Eventueel beschermende kleding