Hamstringblessure in de Hockey: Oorzaken, Symptomen en Behandeling

Een hamstringblessure is een veelvoorkomend probleem bij sporters, waaronder hockeyers. Het treedt op wanneer een of meer van de hamstringspieren aan de achterkant van het bovenbeen overbelast raken of scheuren. Dit artikel bespreekt de oorzaken, symptomen, preventie en behandelingsmogelijkheden van hamstringblessures in de context van hockey.

Wat is een Hamstringblessure?

De hamstrings zijn een groep van drie spieren aan de achterkant van het bovenbeen: de semitendinosus, semimembranosus en biceps femoris. Ze lopen langs twee gewrichten, de heup en de knie, en zijn essentieel voor het buigen van de knie en het strekken van de heup. Bij hockey spelen de hamstrings een cruciale rol bij het sprinten, afremmen en het maken van explosieve bewegingen.

Een hamstringblessure varieert van een lichte verrekking tot een volledige scheur van de spiervezels. De ernst van de blessure bepaalt de hersteltijd en de benodigde behandeling.

Oorzaken van Hamstringblessures bij Hockey

Hamstringblessures kunnen acuut of chronisch ontstaan.

Acute Hamstringblessures

Acute blessures ontstaan plotseling, vaak tijdens een sprint, explosieve start of snelle afremming. Deze blessures worden vaak omschreven als een felle pijn aan de achterzijde van het bovenbeen, die aanvoelt als een messteek of zweepslag. Specifieke situaties waarin acute hamstringblessures kunnen optreden bij hockey zijn:

Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.

• Sprinten: Tijdens het sprinten komt er veel kracht op de hamstrings te staan, vooral bij het strekken van de heup en het afremmen van het onderbeen.
• Explosieve starts: Snelle starts belasten de hamstrings zwaar, waardoor ze kunnen overbelasten en scheuren.
• Plotseling afremmen: Het abrupt stoppen tijdens een sprint of snelle beweging vereist een aanzienlijke inspanning van de hamstrings, wat tot blessures kan leiden.

Chronische Hamstringblessures

Chronische blessures ontwikkelen zich geleidelijk door herhaalde bewegingen en overbelasting. Deze blessures beginnen vaak met pijn na belasting, die langzaam erger wordt en uiteindelijk ook tijdens het sporten en in het dagelijks leven aanwezig is. Oorzaken van chronische hamstringblessures zijn:

• Overbelasting: Herhaalde belasting van de hamstrings zonder voldoende rust kan leiden tot irritatie en uiteindelijk blessures.
• Verkeerd bewegingspatroon: Een inefficiënte looptechniek of verkeerde bewegingen tijdens het hockeyen kunnen de hamstrings overbelasten.
• Onvoldoende spierkracht: Zwakke hamstringspieren zijn minder goed bestand tegen de belasting tijdens het sporten, wat het risico op blessures vergroot.
• Verminderde flexibiliteit: Stijve hamstrings zijn gevoeliger voor blessures, omdat ze minder goed kunnen meebewegen tijdens intensieve activiteiten.

Risicofactoren

Naast de directe oorzaken zijn er verschillende risicofactoren die de kans op een hamstringblessure vergroten:

• Eerdere hamstringblessures: Een eerdere blessure aan de hamstrings verhoogt het risico op een nieuwe blessure aanzienlijk.
• Leeftijd: Oudere sporters hebben een verhoogd risico op hamstringblessures, omdat de spieren en pezen minder flexibel en sterker worden met de leeftijd.
• Vermoeide spieren: Sporten met vermoeide spieren verhoogt de kans op blessures, omdat de spieren minder goed kunnen functioneren.
• Verstoring van de spierbalans: Een disbalans tussen de spieren aan de voor- en achterkant van het bovenbeen kan leiden tot overbelasting van de hamstrings.
• Onvoldoende warming-up: Een goede warming-up bereidt de spieren voor op de inspanning en vermindert het risico op blessures.
• Lage rugklachten: Rugproblemen kunnen de functie van de hamstrings beïnvloeden en het risico op blessures vergroten.
• Verminderde spierkracht van de bilspieren en een minder goede rompstabiliteit: Een gebrek aan kracht in de bilspieren en een slechte rompstabiliteit kunnen leiden tot overbelasting van de hamstrings.
• Verminderde lenigheid van de spieren rond de heup: Stijfheid in de heup kan de hamstrings extra belasten.
• Verminderde kwaliteit van spier- en peesweefsel door ouderdom: Naarmate men ouder wordt, neemt de kwaliteit van het spier- en peesweefsel af, wat het risico op blessures verhoogt.
• Te snelle toename van de trainingsintensiteit: Het te snel verhogen van de trainingsintensiteit kan leiden tot overbelasting en blessures.
• Fiets verkeerd afgesteld (bijvoorbeeld het zadel te hoog): Een verkeerde fietshouding kan de hamstrings overbelasten.

Symptomen van een Hamstringblessure

De symptomen van een hamstringblessure variëren afhankelijk van de ernst van de blessure:

• Plotselinge, scherpe pijn: Bij een acute blessure voelt men vaak een plotselinge, scherpe pijn aan de achterkant van het bovenbeen.
• Gevoel van kramp: De pijn kan gepaard gaan met een gevoel van kramp in de hamstringspieren.
• Moeite met bewegen: Het buigen van het been en lopen kan moeilijk en pijnlijk zijn.
• Stijfheid: De plek van de blessure kan stijf aanvoelen.
• Zwelling en blauwe plekken: In ernstige gevallen kan er zwelling en een blauwe plek ontstaan aan de achterkant van het bovenbeen.
• Pijn bij rekken en aanspannen: Het rekken of aanspannen van de hamstringspieren is pijnlijk.
• Uitstraling naar knieholte en bil: De pijn kan uitstralen naar de knieholte en de bil.
• Zeurend, pijnlijk gevoel rond de zitknobbel: Bij chronische klachten beschrijven mensen vaak een zeurend, pijnlijk gevoel rond de zitknobbel, vooral tijdens inspanning en zitten op een harde ondergrond.
• Pijn en stijfheid na inactiviteit: Na een tijdje inactiviteit kan er pijn en stijfheid ontstaan bij het in beweging komen.
• Verandering in pijn tijdens inspanning: De pijn kan erger worden bij het begin van de inspanning, verminderen tijdens de inspanning en weer toenemen na de inspanning.

Diagnose van een Hamstringblessure

De diagnose van een hamstringblessure omvat verschillende stappen:

1. Anamnese: De fysiotherapeut of arts zal vragen naar de aard van de klachten, hoe de blessure is ontstaan en welke activiteiten de pijn verergeren.
2. Lichamelijk onderzoek: Er wordt een lichamelijk onderzoek uitgevoerd om de pijnlijke plek te lokaliseren, de bewegingsbeperkingen vast te stellen en de spierkracht te testen. Palpatie (aanraken) van de hamstringaanhechting kan een herkenbaar pijnlijk gevoel opwekken. Weerstandstesten van de hamstring, waarbij aanspannen leidt tot herkenbare klachten, kunnen ook worden uitgevoerd.
3. Aanvullend onderzoek: In sommige gevallen is aanvullend onderzoek nodig om de diagnose te bevestigen en andere oorzaken uit te sluiten. Mogelijke onderzoeken zijn:
   • Echografie: Een echo kan een verdikte hamstringaanhechting en kwaliteitsverlies aantonen. Bij forser gebouwde mensen is een echo minder betrouwbaar en wordt sneller een MRI-scan aanbevolen.
   • MRI-scan: Een MRI-scan kan gedetailleerde beelden van de spieren, pezen en andere structuren in het bovenbeen geven. Het kan afwijkingen in de hamstringaanhechting aantonen, zoals verdikking en vochtophoping. Daarnaast kan een MRI-scan andere mogelijke oorzaken van de klachten uitsluiten, zoals problemen in het heupgewricht.
4. Differentiaal diagnose: Het is belangrijk om andere mogelijke oorzaken van de pijn uit te sluiten, zoals:
   • Rugproblemen: Uitstralende pijn vanuit de rug kan vergelijkbare symptomen veroorzaken.
   • Beknelde zenuw: Een beknelde zenuw in de bekkenregio kan pijn in het bovenbeen veroorzaken.
   • Heupproblemen: Afwijkingen in het heupgewricht kunnen de hamstrings extra belasten en pijn veroorzaken.

Behandeling van Hamstringblessures

De behandeling van een hamstringblessure is afhankelijk van de ernst van de blessure en de individuele behoeften van de sporter. Over het algemeen omvat de behandeling de volgende stappen:

Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse

1. Rust: In de acute fase is het belangrijk om de hamstring voldoende rust te geven om verdere schade te voorkomen. Vermijd pijnlijke bewegingen en activiteiten.
2. Koelen: Koel de pijnlijke plek direct na de blessure met een ijszak gedurende 15-20 minuten, meerdere keren per dag. Leg wel een theedoek tussen de huid en de ijsblokjes om bevriezing te voorkomen.
3. Compressie: Gebruik een compressieverband om zwelling te verminderen.
4. Elevatie: Houd het been omhoog om de zwelling te verminderen.
5. Pijnbestrijding: Gebruik pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen om de pijn te verlichten.
6. Fysiotherapie: Fysiotherapie is essentieel voor een volledig herstel van een hamstringblessure. De fysiotherapeut zal een individueel behandelplan opstellen, dat gericht is op:
   • Pijnvermindering: Technieken zoals manuele therapie en shockwave therapie kunnen worden gebruikt om de pijn te verminderen.
   • Verbeteren van de flexibiliteit: Rekken van de hamstrings en andere spieren rond de heup en het bekken is belangrijk om de flexibiliteit te herstellen.
   • Versterken van de spieren: Een oefenprogramma wordt opgesteld om de hamstringspieren en andere spieren rond de heup en het bekken te versterken. Dit programma wordt in fases opgebouwd, van isometrische oefeningen (waarbij de spier niet verkort) tot concentrische (verkorting van de spier tijdens belasting) en excentrische oefeningen (verlenging van de spier tijdens belasting).
   • Verbeteren van de rompstabiliteit: Oefeningen om de rompstabiliteit te verbeteren zijn belangrijk om de belasting op de hamstrings te verminderen.
   • Functionele training: Naarmate het herstel vordert, worden functionele oefeningen toegevoegd die gericht zijn op de specifieke bewegingen die nodig zijn bij hockey.

Fasen van Oefentherapie

De oefentherapie wordt doorgaans in fases opgebouwd:

• Fase 1: Isometrische oefeningen: In deze fase worden oefeningen gedaan waarbij de hamstring niet wordt verkort, om de druk op de hamstringaanhechting te minimaliseren.
• Fase 2: Concentrische oefeningen: Oefeningen waarbij de hamstring verkort tijdens het aanspannen, zoals leg curls.
• Fase 3: Excentrische oefeningen: Oefeningen waarbij de hamstring verlengt tijdens het aanspannen, zoals Nordic hamstring oefeningen.

Voorbeelden van Oefeningen

• Single leg bridge: 45 seconden strekken van de heup met het andere been in de lucht, met 1 seconde pauze tussen de herhalingen.
• Lying leg curls: 4 sets van 8 herhalingen, waarbij het buigen tegen een weerstand om de enkel in 3 seconden gebeurt en ook het strekken weer in 3 seconden.
• Seated one leg curl: In zittende positie met weerstand om de enkel het been strekken tegen weerstand in 3 seconden en weer naar buigen toe in 3 seconden.
• Single leg arabesque: Staand op een been met of zonder (licht) gewicht in de handen naar voren bewegen met je borst, waarbij een been recht naar achter gericht is. 4 sets van 8 herhalingen die elk ongeveer 3 seconden duren.
• Squat jump: Met de voeten wat uit elkaar de knieën inveren tot 45 graden en dan recht omhoog de lucht inspringen.
• Alternate leg split squats: Vanuit staande positie met een been een stap naar voren, waarbij de knie van dat been tot 90 graden buigt. Spring vanuit die positie omhoog en herhaal de beweging maar nu met de andere knie naar voren.

Tijdens het trainen mag wat gevoeligheid worden ervaren, maar niet meer dan 4 op een pijnschaal van 0-10. Het is te adviseren 3-4x per week te trainen. Doorgaan naar een volgende fase kan als de oefeningen afgemaakt kunnen worden zonder pijnscore groter dan 4. Te adviseren is deze oefeningen en aanvullingen hierop met een (sport)fysiotherapeut te bespreken.

7. Shockwave therapie: Shockwave therapie kan worden ingezet om de pees te versterken en de pijn te verminderen. Meestal wordt shockwave bij een fysiotherapeut een keer of 5-7 toegepast.
8. Injecties: In sommige gevallen kan een injectie met corticosteroïden of Platelet-Rich Plasma (PRP) worden overwogen.
   • Corticosteroïden: Een injectie met corticosteroïden kan de pijn en irritatie in de hamstringaanhechting verminderen, waardoor oefentherapie beter mogelijk is. Het effect is vaak tijdelijk en de injectie versterkt de pees niet.
   • PRP: Bij een PRP-injectie wordt bloed afgenomen en het plasma wordt geconcentreerd. Dit plasma bevat hulpstoffen die de peesaanhechting kunnen versterken. Het effect van een PRP-injectie treedt meestal op tussen de 6 en 12 weken na de injectie.
9. Manuele therapie: Als de rug en/of heupen moeizaam bewegen, kan manuele therapie helpen om de bewegelijkheid te verbeteren en de belasting op de hamstringaanhechting te verminderen.

Chirurgische Interventie

In zeldzame gevallen, zoals bij een volledige hamstringscheur, kan een operatie noodzakelijk zijn. Na de operatie volgt een intensief revalidatieprogramma om de spierkracht en flexibiliteit te herstellen.

Preventie van Hamstringblessures

Het voorkomen van hamstringblessures is cruciaal, vooral voor hockeyers. Hier zijn enkele preventieve maatregelen:

• Goede warming-up: Begin elke training en wedstrijd met een goede warming-up om de spieren voor te bereiden op de inspanning.
• Rekken: Regelmatig rekken van de hamstrings en andere spieren rond de heup en het bekken kan de flexibiliteit verbeteren en blessures voorkomen.
• Krachttraining: Versterk de hamstringspieren en andere spieren rond de heup en het bekken om de stabiliteit en kracht te verbeteren. Excentrische spierkrachttraining, zoals de Nordic hamstring oefening, is bijzonder effectief.
• Core stability: Verbeter de rompstabiliteit om de belasting op de hamstrings te verminderen.
• Juiste looptechniek: Werk aan een efficiënte looptechniek om overbelasting van de hamstrings te voorkomen.
• Geleidelijke opbouw: Verhoog de trainingsintensiteit geleidelijk om de spieren de tijd te geven zich aan te passen.
• Voldoende rust: Geef de spieren voldoende rust om te herstellen na inspanning.
• Aandacht voor spierbalans: Zorg voor een goede balans tussen de spieren aan de voor- en achterkant van het bovenbeen.
• Vermijd sporten met vermoeide spieren: Sporten met vermoeide spieren verhoogt de kans op blessures.
• Regelmatige evaluatie: Laat de flexibiliteit, spierkracht en rompstabiliteit regelmatig evalueren door een fysiotherapeut of trainer.

Herstel en Terugkeer naar Hockey

Na een hamstringblessure is het belangrijk om de spieren op een verantwoorde manier weer op te trainen. Dit gebeurt onder begeleiding van een fysiotherapeut, die een individueel revalidatieprogramma opstelt. Het programma is gericht op het herstellen van de spierkracht, flexibiliteit en coördinatie.

Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.

Voordat men weer volledig kan deelnemen aan hockeywedstrijden, moet men pijnvrij kunnen sprinten, wenden en keren, en andere hockey-specifieke bewegingen uitvoeren. Het is belangrijk om de training geleidelijk op te bouwen en te luisteren naar het lichaam om een nieuwe blessure te voorkomen.

tags: #hamstring #blessure #hockey #oorzaken