Voetbal is een sport die wereldwijd miljoenen mensen boeit. Een belangrijk aspect van het spel is de duur van de wedstrijd, inclusief de mogelijkheid van verlengingen. Dit artikel biedt een diepgaand inzicht in de regels en procedures rondom de duur van een voetbalwedstrijd, verlengingen, strafschoppen, wisselbeleid, tijdstraffen, en de controle van spelerspassen, zoals vastgesteld door de KNVB. Het doel is om een helder en begrijpelijk overzicht te geven van de regels die van toepassing zijn op verschillende categorieën binnen het voetbal.
Algemene Spelregels en Wedstrijdduur
Het doel van een voetbalwedstrijd is simpel: meer doelpunten scoren dan de tegenstander, met inachtneming van de vastgestelde spelregels. De KNVB, als de officiële voetbalbond in Nederland, stelt deze regels vast, die wereldwijd erkend en toegepast worden. Een standaard voetbalwedstrijd duurt 90 minuten, verdeeld over twee helften van 45 minuten, met een rustperiode van maximaal 15 minuten tussen de helften. De scheidsrechter heeft de bevoegdheid om in beide helften extra tijd toe te voegen om eventuele verloren tijd te compenseren, bijvoorbeeld door blessurebehandelingen of andere oponthoud.
Het Voetbalveld en de Uitrusting
Een voetbalwedstrijd wordt gespeeld op een rechthoekig veld, meestal van gras of kunstgras, met aan beide uiteinden een doel. De afmetingen van het veld kunnen variëren, maar in Nederland ligt de lengte tussen de 100 en 105 meter, en de breedte tussen de 64 en 69 meter. Voor jeugdspelers in de F- of E-categorie wordt er vaak op een half speelveld gespeeld. De bal die gebruikt wordt, moet voldoen aan specifieke eisen qua grootte en gewicht, en voor jongere spelers wordt vaak een kleinere bal gebruikt. De basisuitrusting van een speler bestaat uit een shirt, korte broek, sokken, scheenbeschermers en voetbalschoenen. Spelers mogen geen sieraden dragen die een gevaar kunnen vormen.
De Rol van de Scheidsrechter en Assistenten
Elke voetbalwedstrijd staat onder de leiding van een scheidsrechter, die verantwoordelijk is voor het handhaven van de spelregels en het controleren van het spelverloop. De beslissingen van de scheidsrechter zijn bindend. De scheidsrechter kan ook de voordeelregel toepassen, waarbij het spel doorgaat als een overtreding is begaan, maar het team dat de overtreding ondergaat er voordeel van heeft. Daarnaast heeft de scheidsrechter de bevoegdheid om een wedstrijd te staken indien de omstandigheden dit vereisen. De assistent-scheidsrechters ondersteunen de scheidsrechter door te adviseren en te helpen bij het controleren of de wedstrijd volgens de regels verloopt.
Spelhervattingen en Strafschoppen
Tijdens een voetbalwedstrijd zijn er diverse spelhervattingen, zoals de vrije schop (direct en indirect), de inworp en de doelschop. Een strafschop is een directe vrije schop die vanaf de strafschopstip wordt genomen. De speler die de strafschop neemt, moet duidelijk herkenbaar zijn, en de keeper mag zich op de doellijn verplaatsen, maar mag niet van de lijn afkomen voordat de bal is getrapt.
Lees ook: Zaalhockey: wedstrijdduur uitgelegd
Verlenging: Wanneer en Hoe Lang?
Wanneer een wedstrijd in een knock-outfase van een toernooi (zoals de KNVB beker, Champions League, EK of WK) na de reguliere speeltijd in een gelijkspel eindigt, volgt er een verlenging. Dit is noodzakelijk omdat er een winnaar bepaald moet worden. De verlenging bestaat uit twee helften van 15 minuten, met een korte pauze waarin de teams van speelhelft wisselen. Er is ook nog extra blessuretijd bij elke helft van de verlenging.
Strafschoppen na Verlenging
Indien er na de verlenging nog steeds geen winnaar is, wordt de wedstrijd beslist door een strafschoppenserie. Voorafgaand aan de strafschoppen krijgen de spelers een korte pauze om op adem te komen en de tactiek te bespreken. Soms wordt er tijdens deze pauze een andere keeper ingezet, mits deze al als wisselspeler in het veld stond. Er wordt geloot om te bepalen welk team begint en op welk doel de strafschoppen worden genomen. Elk team krijgt in principe vijf strafschoppen. Als de stand na deze vijf strafschoppen nog gelijk is, worden er om en om strafschoppen genomen totdat er een beslissing valt.
Wisselbeleid tijdens Verlenging
Teams mogen tijdens een wedstrijd vijf keer wisselen, verdeeld over maximaal drie wisselmomenten. Wisselen in de rust telt niet als een wisselmoment. Een speler die gewisseld is, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen. Tijdens een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, zelfs als het maximum van vijf wissels al is bereikt. Ook krijgt elk team een extra wisselmoment. Naast dit extra wisselmoment mag er ook gewisseld worden voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging, zonder dat dit als een wisselmoment telt. Als een team tijdens de reguliere speeltijd niet alle vijf wissels of drie wisselmomenten heeft gebruikt, mogen deze tijdens de verlenging nog benut worden.
Historische Alternatieven: Golden Goal en Silver Goal
In het verleden zijn er verschillende experimenten geweest om wedstrijden sneller te beslissen. Een bekende is de "golden goal," waarbij de wedstrijd direct eindigde als er in de verlenging werd gescoord. Deze regel werd onder andere gebruikt tijdens het EK van 1996, waar de finale abrupt eindigde door een doelpunt van Oliver Bierhoff. Een andere variant was de "silver goal," waarbij de wedstrijd werd afgebroken als een team aan het einde van de eerste helft van de verlenging voor stond. Beide regels zijn inmiddels afgeschaft.
Tijdstraffen in Categorie B
In de categorie B van het voetbal wordt gewerkt met een tijdstrafregeling. Deze regeling is niet van toepassing op teams in de categorie A. De duur van de tijdstraf is afhankelijk van de leeftijdscategorie: 5 minuten voor competities van O13 en O14 categorie B en MO13 categorie A, en 10 minuten voor competities vanaf O15 en ouder. De scheidsrechter houdt toezicht op de speler die een tijdstraf heeft gekregen, noteert de naam van de speler en houdt de tijd bij. De tijdstraf gaat in bij de hervatting van het spel. Een speler met een tijdstraf mag gedurende de tijdstraf niet vervangen worden. Als de aanvoerder een tijdstraf krijgt, moet zijn taak aan een andere speler worden overgedragen.
Lees ook: Hoe lang duurt het echt? Extra tijd in voetbal
Een tijdstraf wordt gegeven bij een overtreding waarvoor een waarschuwing wordt gegeven, aangeduid met een gele kaart. Tijdstraffen kunnen alleen worden gegeven aan spelers die op dat moment aan de wedstrijd deelnemen, niet aan wisselspelers of gewisselde spelers. Een speler die een tweede waarschuwing krijgt, ontvangt een rode kaart en mag niet verder deelnemen aan de wedstrijd. Hij mag wel worden vervangen door een wisselspeler aan het einde van de tweede tijdstraf, mits het team nog niet het maximum aantal wissels heeft bereikt.
Als een doelverdediger een tijdstraf krijgt, moet een andere speler zijn plaats innemen. Deze speler moet herkenbaar zijn als doelman door afwijkende kleding te dragen. Als een speler zijn tijdstraf niet volledig kan uitzitten omdat de rust aanbreekt, moet hij het resterende deel in de tweede helft uitzitten, of in de verlenging. Als de wedstrijd wordt gestaakt, moet de speler het restant van de tijdstraf uitzitten bij de spelhervatting. Als het aantal spelers door tijdstraffen onder de 7 komt, moet de wedstrijd worden gestaakt. Spelers die nog een tijdstraf uitzitten bij het begin van een strafschoppenserie, mogen wel deelnemen aan de serie.
Spelerspassen en Visuele Controle
Sinds het seizoen 2013/?14 is er naast de controle van de gegevens op de spelerspas ook een verplichte visuele controle. De aanvoerders melden zich voor de wedstrijd, op een tijdstip dat is bepaald in overleg met de scheidsrechter, met de passen bij de scheidsrechter. De aanvoerders tekenen het wedstrijdformulier, waarmee ze verklaren dat de spelers in het bezit zijn van een geldige spelerspas en gerechtigd zijn om deel te nemen aan de wedstrijd. De thuisspelende vereniging biedt de scheidsrechter de mogelijkheid om de spelerspassen tijdens de wedstrijd veilig op te bergen.
Tips voor de Rust
De rust is een cruciaal moment om de spelers te beïnvloeden. Laat spelers drinken, plassen en hun veters strikken, maar overspoel ze niet met informatie. Begin met het geven van een compliment aan het team en benoem de goede zaken. Kies vervolgens twee aandachtspunten voor de tweede helft. Geef concrete complimenten over de inzet van een speler of de uitvoering van een taak. Daag talenten uit en laat laatbloeiers succes ervaren. Formuleer verbeterpunten op de toekomst gericht en moedig de spelers aan.
Jeugdvoetbal: Aangepaste Speeltijden
De duur van een jeugdvoetbalwedstrijd is afhankelijk van de leeftijdscategorie. Hieronder een overzicht:
Lees ook: Duur handbalwedstrijd
- JO6 en JO7: Maximaal 40 minuten, zonder competitieverband.
- JO8 en JO9: Twee helften van 20 minuten met een pauze van 10 minuten.
- JO10: Twee helften van 25 minuten met een pauze van 10 minuten.
- JO11, JO12, JO13: Twee helften van 30 minuten met een pauze van 10 minuten (15 minuten vanaf JO13).
- JO14, JO15, MO15: Twee helften van 35 minuten met een pauze van 15 minuten.
- JO16, JO17, MO17: Twee helften van 40 minuten met een pauze van 15 minuten.
- JO18, JO19, M19: Twee helften van 45 minuten met een pauze van 15 minuten, net als bij senioren.
tags: #hoe #lang #duurt #verlenging #voetbal