Hockey, een sport van kracht, techniek en onverzettelijkheid, heeft een lange en indrukwekkende geschiedenis binnen de Olympische Spelen. Van de vroege dagen van het mannentoernooi tot de toevoeging van het vrouwenhockey en de huidige dominantie van het Nederlandse damesteam, hockey heeft vele gedenkwaardige momenten en iconische figuren voortgebracht. Dit artikel duikt in de rijke geschiedenis van hockey op de Olympische Spelen, met speciale aandacht voor de Nederlandse prestaties en de aanloop naar de Olympische Spelen van 2024 in Parijs.
De Vroege Jaren en de Opkomst van Hockey in Nederland
Hockey kent een lange en gevarieerde geschiedenis. Al in de oudheid speelden de Grieken een spel met een stok en een bal, en ook in India bestond een soortgelijk spel. De moderne vorm van hockey begon echter in de Middeleeuwen vorm te krijgen. In Groot-Brittannië speelde men een spel genaamd Bandy-on-ice. Omdat de Britten voornamelijk op harde ondergronden speelden, maakten ze de onderkant van hun stick krommer, wat leidde tot de naam Hockey-on-ice, waarbij 'hockey' waarschijnlijk verwijst naar de kromming (hook) van de stick.
In Nederland werd hockey in 1891 geïntroduceerd door Pim Mulier. Het waren de ijshockeyers (toen bandyspelers genoemd) die in Haarlem in de zomermaanden op gras gingen spelen. De eerste hockeyclub, A.H.&B.C., werd in 1892 in Amsterdam opgericht, en in 1898 volgde de oprichting van de Nederlandsche Hockey en Bandy Bond (NHBB), later bekend als de KNHB. Aanvankelijk was hockey een exclusieve herenaangelegenheid. Dames moesten wachten tot 1910 voordat ze lid konden worden van een hockeyclub, en dan nog onder strikte voorwaarden.
Tot 1925 speelden de Nederlandse hockeyers volgens hun eigen regels. Ze gebruikten een zachte bal, kenden geen slagcirkel en de stick had twee platte kanten. Dit zorgde ervoor dat het Oranje team bijna niet mee mocht doen aan de Olympische Spelen in eigen land. Om deel te kunnen nemen aan de Spelen van 1928 in Amsterdam, werden de regels aangepast aan de internationale standaarden.
Hockey op de Olympische Spelen: Een Overzicht
Hockey maakte zijn debuut op de Olympische Spelen in 1908. Na een paar keer van het programma te zijn verdwenen, staat hockey sinds de Zomerspelen van 1928 in Amsterdam vast op het programma. Aanvankelijk was alleen het mannentoernooi onderdeel van de sport; pas in 1980 werd vrouwenhockey toegevoegd. De eerste gouden medaille in het vrouwenhockey werd behaald door Zimbabwe.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
India is recordhouder van het mannentoernooi met maar liefst acht gouden medailles, waarvan zes achtereenvolgend werden gewonnen tussen 1928 en 1956.
De Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam: Een Doorbraak voor het Nederlandse Hockey
De Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam waren van groot belang voor de populariteit van hockey in Nederland. Voor het oog van 35.000 toeschouwers behaalde Nederland een verrassende zilveren medaille, achter India. Dit succes zorgde ervoor dat hockey in één klap populair werd in Nederland.
Amsterdam dankte de toewijzing van de Spelen van 1928 aan een onderonsje tussen twee baronnen die goede vrienden waren: IOC-voorzitter Pierre de Coubertin en het Nederlandse IOC-lid Van Tuyll van Serooskerken. Er waren echter ook bezwaren, vooral van christelijke zijde. Men vreesde 'zondagsontheiliging' en 'toeneming der onzedelijkheid'. Desondanks bracht een oproep van het NOC aan het Nederlandse volk anderhalf miljoen gulden op, voldoende om de organisatie ter hand te nemen.
Er werd een olympisch stadion gebouwd dat 31.500 toeschouwers een plaats bood. Vlak daarvoor verrezen twee gebouwen voor het schermen en de krachtsporten, en binnen loopafstand was er een zwemstadion met een capaciteit van 6000 mensen. Voor het eerst in de historie kon worden gesproken van 'compacte' Spelen.
De primeurs in Amsterdam waren talrijk. Op de grote schaal van de marathontoren bij het stadion werd tijdens de opening voor het eerst het olympisch vuur ontstoken. Dat gebeurde door een eenvoudige beambte van het gemeentelijk gasbedrijf. Voor het eerst opende Griekenland het landendéfile bij de openingsceremonie. In Amsterdam werd de afstand van de marathonloop definitief vastgesteld op 42 km en 195 m.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Nederland deed het uitstekend bij deze Spelen op eigen bodem. In het officieuze eindklassement werd de zesde plaats bezet. Behalve voor de turndames was er goud voor de zwemster Marie 'Zus' Braun (100 m rugslag), de military-ruiters aangevoerd door Charles Pahud de Mortanges, de wielrenners Leene en Van Dijk op tandem en de bokser Bep van Klaveren.
Nederlandse Successen in het Vrouwenhockey
Het Nederlandse damesteam domineert al jarenlang het vrouwenhockey. Ze zijn zowel de regerend Olympisch kampioen, Wereldkampioen als Europees kampioen. In totaal hebben de Nederlandse vrouwen vier keer goud gewonnen op de Olympische Spelen, in 1984, 2008, 2012 en 2020. Op de Olympische Spelen van Parijs zijn ze dan ook de absolute topfavoriet voor de gouden medaille. In het team zitten meerdere speelsters die al eens zijn uitgeroepen tot wereldspeelster van het jaar, zoals Frederique Matla, Felice Albers en Lidewij Welten. De aanvoerster van het team is Xan de Waard.
Het Nederlandse damesteam had een indrukwekkende reeks van 44 wedstrijden zonder nederlaag. Helaas maakte Australië in 2019 een einde aan deze reeks, maar het blijft een record dat moeilijk te overtreffen is.
De Nederlandse Mannen: Altijd Meestrijdend om de Medailles
Als je de geschiedenis bekijkt van de Nederlandse hockeymannen op de Olympische Spelen, zul je zien dat ze altijd meestrijden om de medailles. Het Nederlands mannenelftal is twee keer met de gouden medaille naar huis gegaan, in 1996 in Atlanta en in 2000 in Sydney. Echter, op de Olympische Spelen van Tokio in 2020 strandden de mannen al in de kwartfinale. Met de nieuwe coach, Jeroen Delmee, en een sterk verjongde selectie gaan ze in Parijs op jacht naar de gouden plak. Sterren in het Nederlandse hockeyteam zijn onder meer aanvoerder Thierry Brinkman en strafcornerkanon Jip Janssen.
Hockey op de Olympische Spelen van 2024 in Parijs
Hockey op de Olympische Spelen van 2024 in Parijs vindt plaats van 27 juli tot en met 9 augustus. Zowel de mannen als de vrouwen spelen een hockeytoernooi in het Stade Yves-du-Manoir in Colombes, een voorstad van Parijs.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Bij beide toernooien plaatsen 12 landen zich. Na de continentale kampioenschappen zijn er voor zowel de mannen als de vrouwen twee aparte Olympische kwalificatietoernooien gehouden in 2024. Aan dit toernooi doen de landen mee die zich niet hebben weten te kwalificeren via een kampioenschap. Per toernooi doen er 8 landen mee.
De Nederlandse mannen hebben zich geplaatst voor de Olympische Spelen, evenals de Nederlandse vrouwen. De overige deelnemers zijn:
Mannen:
- Australië
- Argentinië
- België
- Duitsland
- Frankrijk
- Groot-Brittannië
- Ierland
- India
- Nieuw-Zeeland
- Spanje
- Zuid-Afrika
Vrouwen:
(De lijst voor de vrouwen is niet volledig in de aangeleverde informatie, maar Nederland heeft zich in ieder geval geplaatst)
Bij zowel de mannen als de vrouwen zijn de 12 landen verdeeld over 2 groepen van zes landen. In deze groepen gaan maar liefst vier landen door naar de kwartfinale van het toernooi. Het programma van het hockeytoernooi op de Olympische Spelen 2024 in Parijs begint op 27 juli met de groepswedstrijden. Vanaf 4 augustus is de poulefase afgerond en zal de knock-out fase beginnen met daarin de kwartfinale, halve finale en natuurlijk de finale. De finales van het hockey op de Olympische Spelen in Parijs staan op het programma voor 8 en 9 augustus.
Het Stade Olympique Yves-du-Manoir: Een Stadion Vol Geschiedenis
Hockey op de OS 2024 wordt gespeeld in een stadion vol met geschiedenis, namelijk het Stade Olympique Yves-du-Manoir. Vanwege de vele wedstrijden in het hockeytoernooi wordt er gebruik gemaakt van twee velden. De meeste en belangrijke wedstrijden en dus ook de finales worden in het grote stadion gespeeld. Het hockeystadion op de Olympische Spelen in Parijs is het Yves du Manoir stadion en biedt plaats aan 15.000 toeschouwers. Het stadion ligt buiten het centrum van Parijs, in een noordelijke voorstad van Parijs, Colombes. Het ligt slechts 9 km van het olympisch dorp af.
Het Stade Olympique Yves du Manoir is het enige stadion van de Olympische Spelen in Parijs dat ook voor de Spelen van 1924 in Parijs werd gebruikt. Als je in Parijs bent, is het Yves-du-Manoir stadion het eenvoudigst te bereiken vanaf het treinstation Gare Saint-Lazare.
Innovatie in het Hockey: Nieuwe Regels en Veldtypes
Hockey is een innovatieve sport en er zijn eigenlijk jaarlijks wel grote en minder grote veranderingen van de hockey spelregels. Het hockey op de Olympische Spelen 2024 zal natuurlijk wel gewoon 11 tegen 11 zijn, maar er zijn ook regels die minder oud zijn. Zo duurt een wedstrijd 60 minuten, welke zijn opgedeeld in 4 kwarten. Bij een gelijkspel in de knock-out fase komt er geen verlenging, maar zijn er direct de zenuwslopende shoot-outs.
Hockey op de Olympische Spelen 2024 wordt de laatste keer dat er op groot toernooi gebruik wordt gemaakt van een waterveld. De hockeybond heeft namelijk besloten om na de zomerspelen van Parijs over te stappen op een ander type veld. Op dit veld hoeft dan geen water meer gesproeid te worden, maar blijft de snelheid van het spel wel intact.
De Verwachtingen voor Parijs 2024
Er is een hoop om naar uit te kijken voor de Nederlandse sportfans bij het hockey op de Olympische Spelen Parijs. Er is namelijk een grote kans dat de Nederlandse vrouwen en mannen om de medailles gaan spelen op de Olympische Spelen 2024 hockey.
Iconische Figuren in het Nederlandse Hockey
Naast de teamsuccessen zijn er ook individuele spelers die een belangrijke rol spelen in het Nederlandse hockey. Een opvallende speler in het Nederlandse hockeyteam is Marijn van Veen, een aanvaller die bekend staat om haar snelheid, technische vaardigheden en vermogen om cruciale doelpunten te scoren. Haar resultaten op internationale wedstrijden maken haar een sleutelfiguur voor TeamNL. Haar creativiteit en scherpte maken haar niet alleen een belangrijke speler, maar ook een inspiratiebron van jonge hockeyers.
Jip Janssen, een strafcornerkanon, is een andere belangrijke speler in het Nederlandse team. Hij miste het EK, maar maakte zijn comeback op de Olympische Spelen 2024 in Parijs. Voor de derde keer stond de topsporter op de Spelen, voor het eerst met zijn vader Paul van Ass, de bondscoach van de vrouwen. Zijn kracht? Scherp strategisch inzicht en het vermogen om het spel te doorgronden.
tags: #hockey #olympische #spelen #geschiedenis