De waterpolosport heeft een rijke historie in de Noordkop, met wortels die teruggaan tot de eerste helft van de 20e eeuw. Verschillende verenigingen hebben in de loop der jaren een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van deze sport in de regio. Dit artikel beschrijft de opkomst en evolutie van het waterpolo in de Noordkop, met speciale aandacht voor de Helderse Bruinvissen, Sport Vereniging Noordkop en de huidige vertegenwoordiger, Zeemacht. Voor de totstandkoming van dit artikel is gebruik gemaakt van opgevraagde stukken bij de KNZB, boeken van de heer H.W. Wildenberg, en een persoonlijk gesprek met hem. De boeken van Wildenberg bevatten een overzicht van krantenartikelen en notulen van vergaderingen met betrekking tot de zwemvereniging de Helderse Bruinvissen van 1 september 1935 tot 1 juni 1971.
De Beginjaren: HZV Marsdiep en Sportclub De Frissche Morgen
Mijn onderzoek gaat terug tot 1 september 1935. Op die datum waren er in Den Helder twee burgerzwemverenigingen actief: HZV Marsdiep en Sportclub De Frissche Morgen.
HZV Marsdiep
Binnen de HZV Marsdiep was er een actieve groep die zich bezighield met waterpolo en wedstrijdzwemmen. Deze groep stond bekend als de “Bruinvisschen”. In krantenartikelen uit de jaren ’30 werden zij bij wedstrijdverslagen afwisselend HZV of Bruinvisschen genoemd. De naam “Bruinvissen” is dus binnen HZV ontstaan.
Sportclub De Frissche Morgen
Ook binnen de leden van de zwemclub Frissche Morgen waren er mensen die zich bezighielden met waterpolo en wedstrijdzwemmen. Deze leden besloten tot de oprichting van een aparte sportclub binnen de zwemclub Frissche Morgen. Op zondag 1 september 1935 werd de Sportclub Frissche Morgen opgericht als onderafdeling van de Zwemclub Frissche Morgen in Den Helder. De oprichtingsvergadering vond plaats in het clubgebouw van de Frissche Morgen op de dijk in Den Helder. Tijdens de oprichtingsvergadering werden de volgende personen benoemd:
- Voorzitter: dhr.
- Secretaris: mej.
- Penningmeester: dhr.
- Commissaris: dhr.
- Commissaris: mej.
Verder werd er een kascontrolecommissie en een Technische commissie benoemd. De leden betaalden een inleggeld van fl. 0,50 en vanaf 1 juni 1936 een contributie van fl.. Op zondag 8 september 1935 werd een vergadering gehouden in café “Centraal” in Den Helder. In deze vergadering werden de Statuten en het Huishoudelijk Reglement goedgekeurd door de aanwezige 43 leden. Tijdens deze vergadering werd besloten om deze Statuten en het Huishoudelijk Reglement in te sturen naar de K.N.Z.B.. Uit de notulen van de vergadering van 1 maart 1936 valt op te maken dat op aanwijzing van de K.N.Z.B.
Lees ook: Overzicht speelschema Zeemacht
De Oorlogsjaren (1940-1945)
De oorlogsjaren hadden een grote impact op de twee zwemverenigingen in Den Helder. Henny Wildenberg schreef in 1944: “Op 1 augustus 1943 hadden we nog goed geslaagde wedstrijden in Wieringerwaard. 5 augustus dook ik onder.” Het aantal leden van de “Frissche Morgen” daalde sterk door het verplichte werken in Duitsland en door onderduiken.
In 1945 schreef Henny Wildenberg: “Na de bevrijding werd de balans opgemaakt. Er waren nog 7 leden t.w. Jan Baarda, Arie Zuurmond, Jan Plooij, Gerard Kruisdijk, Gertje v.d. Berg, Henny Wildenberg. Jan Jansen was vertrokken.” Toen in 1946 de balans werd opgemaakt bleek dat HZV nauwelijks nog leden had voor de beoefening van Waterpolo en Wedstrijdzwemmen en ook sportclub Frissche Morgen had deze problemen. Daarnaast waren in de oorlogsjaren de clubgebouwen van deze verenigingen grotendeels verdwenen. Gedurende de oorlogsjaren hadden beide (houten) gebouwen in opslag gelegen en waren zij grotendeels weggehaald om te worden opgestookt in kachels.
Na de oorlog werd de naam van de Sportclub Frisse Morgen omgedoopt in de “Helderse Bruinvissen”. De HZV bleef bestaan als zwemvereniging, maar deed niet langer meer aan waterpolo en wedstrijdzwemmen. Zij kregen de naam: HZV Marsdiep.
Fusies en Naamswijzigingen: Van Helderse Bruinvissen naar Sport Vereniging Noordkop
In 1970 werd of was begonnen met de bouw van een overdekt zwembad. In de loop van 1970 leek een fusie tussen de zwemverenigingen Oude Veer en de Helderse Bruinvissen of met andere vereniging(en) onafwendbaar. Dit kwam mede door het feit dat deze verenigingen zelf te klein waren geworden om financieel een gezonde toekomst te hebben. Daarnaast betekende samenvoeging dat er teams samengesteld konden worden die aan een hoger niveau aan competities konden deelnemen, kortom een sportieve vooruitgang. Deze fusie had tot doel om te komen tot een (1) zwemvereniging die qua ledental groot genoeg was om sportief en financieel een gezonde toekomst te hebben.
De besturen van deze verenigingen kwamen echter niet tot een overeenstemming. De verstandhouding tussen besturen en leden van beide verenigingen werd slecht waardoor ook de samenwerking die er tot dan toe was geweest stokte. Prominente waterpololeden stapten in die periode over van de Helderse Bruinvissen naar Oude Veer. In periode ging de zwemvereniging Oude Veer een fusie aan met de Helderse Atletiek Vereniging (H.A.V.) waarna deze (fusie-)vereniging de naam HAV-Oude Veer kreeg. Op 14 november 1936 werd in Den Helder de Helderse Atletiek Vereniging (H.A.V.) opgericht. Deze vereniging had tot doel de bevordering van de belangstelling en de beoefening van atletiek, basketball, volleybal, handbal en de sport in het algemeen. De statuten van deze vereniging werden goedgekeurd bij Koninklijk besluit d.d. 6 februari 1968 (nr. 40) en werden gepubliceerd in de bijlage van de Nederlandse Staatscourant van donderdag 11 april 1968 (nr. 73).
Lees ook: Waterpolo voor studenten in Maastricht
In april 1971 kwamen de Helderse Bruinvissen toch weer in gesprek met de vereniging HAV-Ouder Veer. Deze laatste vereniging had het streven om een zo groot mogelijke vereniging te worden met vele takken van sport. Deze vereniging was op dat moment de laatste twee jaar gegroeid van 250 naar 1000 leden. Op of omstreeks 27 april 1971 kreeg het bestuur van de zwem- en waterpolovereniging de Helderse Bruinvissen van de leden mandaat om de besprekingen met het bestuur van HAV-Oude Veer voort te zetten en toe te werken naar een fusie. Uiteindelijk kwam deze fusie tot stand.
Op 1 juni 1971 ging de Helderse Bruinvissen officieel op in de combinatievereniging HAV-oude Veer. Op 1 september 1972 veranderde de combivereniging HAV-Oude Veer zijn naam. Ingaande die datum werd de naam gewijzigd in: Sport Vereniging Noordkop. Een en ander werd opgenomen in statuten welke werden vastgesteld bij gewijzigd Koninklijk Besluit d.d. 4 maart 1972 (nr. Bij de KNZB werd de verenigingsnaam geregistreerd Sport Vereniging Noordkop afd. Zwemmen-Waterpolo-Schoonspringen. Dit gebeurde eind maart 1973.
Ontbinding en Nieuwe Start: SV Noordkop afd. Watersporten
In de tweede helft van de jaren zeventig ontstonden er scheuren in de Sport Vereniging Noordkop. De Reddingsbrigade was de eerste afdeling die uit de combivereniging trad en verder ging als zelfstandige vereniging. Op 1 januari 1981 werd besloten om de Sport Vereniging Noordkop te ontbinden waarbij de afdelingen als zelfstandige verenigingen verder gingen. Vanaf die datum ging de zwemafdeling van de Sport Vereniging Noordkop verder als zelfstandige zwemvereniging onder de naam: Sport Vereniging Noordkop afd. Watersporten. Een tweede vereniging die zelfstandig verder ging maar de naam bleef behouden was: Sport Vereniging Noordkop afd. Artikel 1:1.
Zeemacht: Huidige Waterpolo Vertegenwoordiger in Den Helder
Hoewel de informatie over de directe overgang van SV Noordkop afd. Watersporten naar Zeemacht ontbreekt in de verstrekte data, is Zeemacht tegenwoordig de belangrijkste waterpolovereniging in Den Helder.
Zeemacht Vandaag
De waterpoloafdeling van ZV Noordkop telt ca. 160 actieve leden. Thuiswedstrijden worden gespeeld in zwembad "het Heersdiep". Het eerste mannen team komt uit in eerste klasse van de Regio 3. Voor de trainers staat het plezier, dat de kinderen -maar ook de al wat oudere leden- aan de sport beleven op de eerste plaats. Zonder plezier in deze sport is er immers ook geen doel om naar toe te werken. Het moet iedere keer weer leuk zijn om naar de trainingen toe te gaan. Of dat nou is voor de eenvoudige basisoefeningen of voor de moeilijkere sprongen is niet belangrijk. Naast de "natte" trainingen in het zwembad organiseert Zeemacht incidenteel ook zogenaamde droogtrainingen in de eigen sporthal van MSV Zeemacht aan de J.A.. Daarbij ligt het accent op techniek, kracht en uithoudingsvermogen. Edwin Jongejans is tegenwoordig bondscoach in Australië, nadat hij ook bondscoach was in resp.
Lees ook: Teams en talenten in het Nederlandse waterpolo
Een Waterpolo Weekendje
Het was me wel een waterpolo weekendje zeg. En hoop wedstrijden werden nipt gewonnen, nipt verloren of een knap gelijkspel behaald. De E'tjes verloren helaas ruim van onze buren KZC uit Beverwijk. Op de zondag speelden de D'tjes (de 5x5 competitie) een goede pot bij Triton en namen de winst mee naar IJmuiden. De DG1 wonnen hun wedstrijd ruim bij de Dolfijn met Daan Gerrits die op schot was. Onze CG nam 1 punt mee uit Amsterdam bij de Dolfijn, een zware fysieke wedstrijd waar Dennis en Daan invallers vanuit de DG goed stand hielden. Dames 3 aangevuld met Fleur en Eva vanuit de CG, verloor helaas de wedstrijd bij DJK-Zar in Amsterdam . Dames 2 had een tripje voor de boeg richting Amersfoort en beloonde hunzelf met een knap gelijkspel. Onze Dames 1 behaalden een benauwde 8-8 gelijkspel thuis tegen BZ&PC met de gelijkmaker op slechts 30 seconden voor het eindsignaal. Belangrijk punt. Wie ook belangrijke punten in huis hielden waren de mannen van H3. De mix van oud(er) en jong aankomend talent. 6-5 tegen de Noordkop. Hoe nipt de overwininng van H3, zo nipt was ook het verlies van H2 (7-8 verlies tegen UZSC) en H1 verloor thuis 11-12 van MNC Dordrecht. Volgende week weer de volle winst mannen! En last but not least,.. Het sterrenensemble van de H4. Ruime winst bij KZC en nog steeds na 7 wedstrijden de ongeslagen status en trotse koploper ! (van de 4e klasse .. De Sponsor commissie en kleding commissie hebben hard gewerkt afgelopen maanden om alles te regelen en te organiseren. Op de foto's de E'tjes en de DG1 met hun nieuwe outfit om voor de wedstrijd hun opwachting te maken in het zwembad en hun warming up te doen. Fleurametz (ze zoeken nog personeel trouwens!!) is de sponsor van het E team en was aangedragen door Michel van Leeuwen, een van onze nieuwe vaste krachten en gezichten in het zwembad. En de DG1 werd in het nieuw gestoken door het collectief van Knus en Co en MarFio financiele dienstverlening. Op 12-5-2017 werd een speciale clinic verzorgd door toptrainer Patrick v.d. De hele groep C-meisjes in Amsterdam op 1-10-2016 toont de diploma's en medailles. Ons superteam tijdens de finale van de Breedtesportcompetitie 2015-2016. De beker voor de 3e plaats in de einduitslag, 1 zilveren en 2 gouden medailles. Natasja Veenstra, goud op 18 oktober 2015 in Zoetermeer Een trotse Natasja Veenstra met een gouden medaille op het podium na de 1e Breedtesportwedstrijd uit het seizoen 2015-2016 op 18 oktober 2015 in Zoetermeer. Even ontspannen Na afloop van de 2 uur durende zondagtraining gezellig even ontspannen ! Natasja Kampioen Breedtesportcompetitie 2014-2015 Een trotse Natasja Veenstra met haar zilveren dagmedaille en haar gouden kampioensmedaille Breedtesportcompetitie 2014-2015 Dit is “afhoeken onder water” Dit bedoelen we nou met "afhoeken onder water" Breda 12 april 2015 Martine de Bruin met haar salto achterover gestrekt tijdens de Zeskampwedstrijd in Breda op 12 april 2015. Een mooie compilatie van een van onze trainingen Van boven naar beneden: Daisy, Nicollette en Lianne tijdens een van de trainingen. Hoe hoog ???? Ja inderdaad, zo hoog kun je springen ! Sinterklaas 2014 In 2014 vierden we met z'n allen Sinterklaas met twee zwarte Pieten, die zelf ook nog even mee trainden. 16 november 2014: Den Haag Ons superteam op 16 november 2014 in Den Haag.
tags: #zeemacht #noordkop #waterpolo #geschiedenis