Zaalhockey is een dynamische en snelle variant van het traditionele veldhockey, die vooral in de wintermaanden populair is. Het wordt gespeeld in een sportzaal en vereist, ondanks de overeenkomsten met veldhockey, een heel andere aanpak en vaardigheden. Dit artikel onderzoekt de oorsprong, de ontwikkeling en de huidige status van zaalhockey in Nederland, inclusief de regels, benodigde uitrusting en de rol van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB).
Wat is Zaalhockey?
Hockey is van origine een buitensport, maar de KNHB organiseert in de winterstop een volledige competitie in de zaal. Deze zaalhockeyperiode sluit direct aan op het veldseizoen. Zaalhockey wordt binnenshuis gespeeld in sporthallen of gymzalen. Het speelveld is aanzienlijk kleiner dan bij veldhockey en is omgeven door balken die voorkomen dat de bal over de zijlijn gaat. Teams bestaan uit zes spelers, inclusief de keeper. De wedstrijden zijn kort, maar intens, met een duur van twee keer 20 minuten. Vanwege de kleinere ruimte en de hoge snelheid van het spel, zijn de spelregels aangepast ten opzichte van veldhockey.
De Geschiedenis van Hockey
Hockey heeft een lange en rijke geschiedenis die duizenden jaren teruggaat. Zelfs de oude Grieken tikten al met een stok een bal heen en weer, en ook in India werd al heel lang een hockey-achtig spel gespeeld. Het huidige hockey begint echter pas vorm te krijgen vanaf de Middeleeuwen. De Britten speelden toen een spel genaamd Bandy-on-ice. Omdat zij op voornamelijk harde ondergronden als ijs en hard zand speelden, maakten ze de onderkant van hun stick krommer. De naam van het spel veranderde toen in Hockey-on-ice, waarbij hockey vermoedelijk verwijst naar de kromming (hook) van de stick.
In Nederland werd hockey in 1891 geïntroduceerd door Pim Mulier. Het waren ook hier de ijshockeyers (die toen bandyspelers heetten) die in Haarlem in de zomermaanden op gras gingen spelen. De oprichting van de eerste hockeyclub volgde in 1892 in Amsterdam, en in 1898 werd de Nederlandsche Hockey en Bandy Bond (NHBB) opgericht.
De Opkomst van Zaalhockey
De afgelopen jaren heeft zaalhockey een enorme vlucht genomen. Blaashallen schieten als paddenstoelen uit de grond en geven verenigingen daarmee de mogelijkheid om meer en meer leden op steeds jongere leeftijd te laten kennismaken met de zaalhockeysport. Het blijft echter moeilijk voor verenigingen om zaalhockey een volwaardige plek te geven naast het veldhockey. Organisatorische complexiteit, de korte duur van de zaalcompetitie, een gebrek aan voldoende zaalruimte en zaaltrainers zijn voorbeelden van problemen waarmee een club te maken heeft.
Lees ook: Korfbal: Van Nederlandse bodem tot internationale sport
Spelregels en Benodigdheden
Om alles in goede banen te leiden, zijn ook bij zaalhockey spelregels nodig. Op het YouTube kanaal van de KNHB zijn video’s te vinden waarin verschillende spelsituaties en spelregels worden uitgelicht en toegelicht. Zaalhockey is voor iedereen die graag in de winterperiode wil hockeyen. Je hoeft niet veldhockey te spelen om te mogen zaalhockeyen. Zaalhockeyers zijn verplicht om een bitje, scheenbeschermers en zaalschoenen te dragen. In de zaal wordt met een zaalstick gespeeld. Deze is platter dan een veldstick. Ook wordt geadviseerd een zaalhockeyhandschoen te dragen.
De Rol van de KNHB
De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) is de Nederlandse organisatie voor hockey. Het kantoor is gevestigd in Utrecht Papendorp. Daar werken ongeveer 55 mensen. De KNHB zorgt ervoor dat iedereen kan blijven hockeyen in Nederland. De KNHB ondersteunt de verenigingen door kennis te delen.
Eind september heeft de KNHB het besluit genomen om de Oranje-teams niet meer deel te laten nemen aan de EK’s en WK’s zaalhockey en Hockey 5’s. Dit besluit leidde tot verwarring over het belang van zaalhockey, maar de KNHB benadrukte dat zaalhockey belangrijk blijft voor de ontwikkeling, techniek en het spelplezier van hockeyers. De focus ligt echter op veldhockey om optimaal te presteren op de Olympische Spelen.
De Voordelen van Zaalhockey
Zaalhockey vormt een uitstekende aanvulling op het veldhockey. Het integraal onderdeel laten uitmaken van de sportuitoefening is belangrijk omdat het de vaardigheden van de speler vergroot. Vooral de ontwikkeling van de techniek en beslissingssnelheid kunnen in de zaal enorm verbeterd worden.
Volgens De Vos is er een toegevoegde waarde van zaalhockey voor de ontwikkeling van spelers, namelijk de hogere handelingssnelheid. Door de kleine speelruimtes in de zaal en omdat je niet hoog mag spelen moet alles sneller, zeker als er goed verdedigd wordt. Een speler moet sneller overzicht krijgen, sneller beslissen en sneller zijn keuze uitvoeren. Het 6:6 hockey zorgt voor een snelkookpan waar iedereen - veel meer dan op het veld - constant alert moet zijn. Technische fouten of verkeerde keuzes komen onder een vergrootglas te liggen, omdat ze veel sneller tot tegendoelpunten kunnen leiden. Verder leent zaalhockey zich uitermate goed om al op jonge leeftijd met spelstructuren kennis te maken en spelinzicht te ontwikkelen.
Lees ook: Een blik op de voetbalhistorie
Uitdagingen en Oplossingen voor Verenigingen
Het blijft echter moeilijk voor verenigingen om zaalhockey een volwaardige plek te geven naast het veldhockey. Organisatorische complexiteit, de korte duur van de zaalcompetitie, een gebrek aan voldoende zaalruimte en zaaltrainers zijn voorbeelden van problemen waarmee een club te maken heeft.
De Vos: “Iedere vereniging moet zelf bepalen hoe zaalhockey in kan worden gepast in het totale aanbod. Daarbij kan club het beste bewust een eigen visie over zaalhockey formuleren die bij het karakter van de vereniging past.
Gebrek aan zaalruimte is helaas, samen met het gebrek aan beschikbare zaaltrainers, voor veel verenigingen nog steeds een beperkende factor om zaalhockey op dezelfde manier aan te bieden als veldhockey. Met als gevolg dat op veel verenigingen nog steeds niet iedereen in de volle breedte kan zaalhockeyen. Zaalhockey wordt daarom veelal pas in de 8-tallen of in de D-jeugd aangeboden. Idealiter begin je als jeugdspeler met zaalhockey in de winter van hetzelfde seizoen waarin je met veldhockey begint.
Teamindelingen en Trainingen
Veel clubs hebben moeite om goede teamindelingen te maken voor het zaalhockey. De Vos: “Dit zijn altijd complexe zaken binnen een vereniging. Er is ook niet één goed antwoord. Het allerbelangrijkste is dat ruim van tevoren duidelijk is wat je doet en waarom je het doet. Het op papier zetten van deze zaken en tijdig actief communiceren is echt noodzakelijk. Dit betekent dat coaches en trainers bij de start van het veldseizoen al weten wat er in de zaalperiode gaat gebeuren en geregeld moet worden. Zij kunnen op hun beurt de spelers en ouders ook al aan het begin van het seizoen informeren over wat de opzet wordt. Het creëren van extra (combi)zaalteams tussen twee teams betekent dat je zaalteams maakt van maximaal 10 of 11 spelers. Op deze manier hoeven spelers niet uitgeroosterd te worden, omdat je maar met maximaal 12 spelers naar een wedstrijd mag. Het nadeel hiervan is dat je meer teams moet kunnen inschrijven, maar het grote voordeel is dat je spelers meer kunt laten zaalhockeyen in de competitie.
Voor trainingen is het belangrijkste - net als op het veld - dat spelers veel ballen raken, veel bewegen en met plezier hockeyen. Voor iedere speler is het essentieel om de zaalhockey basistechnieken goed te beheersen en toe te passen. Je ontkomt er als trainer niet aan een aantal technieken expliciet aan te reiken voordat je ze impliciet verder kunt ontwikkelen.
Lees ook: Ontdek de rijke geschiedenis van volleybal
Tactiek en Spelprincipes
Hoewel zaalhockey - zeker op hoog niveau - meer een systeemsport of tactisch schaakspel is dan veldhockey, ben ik geen voorstander van de term spelsysteem. Ik spreek liever over een basisorganisatie. Die geeft aan wat globaal de startposities en taken van spelers zijn in een gegeven situatie en wat het team beoogt bij het spelen van een press (bijvoorbeeld hoge druk) of bij de opbouw (bijvoorbeeld ruimte creëren om over rechts aan te vallen). Voorbeelden van zo’n basisorganisatie zijn de ‘dobbelsteen vijf’, ‘het huis’ en de ‘boot’. Als de organisatie, individuele taak en teamdoel duidelijk zijn, dan is het de kunst om spelers zo veel mogelijk middelen te bieden om hun taak goed uit te voeren.
De Rol van de Keeper
De rol van de keeper is essentieel binnen het zaalhockey. Nog veel meer dan op het veld kan een keeper het verschil maken tussen winst en verlies. Keepers krijgen via de materiaalcommissie klompriempjes zonder metalen gespen. Het gebruik van klompriempjes met metalen gespen is verboden in de zaal, zelfs als deze zijn afgeplakt. Bij voorkeur moeten de keepers zaalhoezen gebruiken (zelf te bekostigen).
Zaalhockey bij MHCB800
Bij MHCB800 word je lid voor veld- en zaalhockey. Zaalhockey vormt een uitstekende aanvulling op het veldhockey. Wij kiezen ervoor om in principe in de zaal de veldteams bij elkaar te houden. Maar afhankelijk van de teamgrootte bekijken we per zaalseizoen of we kleinere teams kunnen samenstelling voor in de zaal.
Zaalhockey bij AMVJ
Bij AMVJ moet je apart aanmelden voor zaalhockey. Voor selectie- en opleidingsteams (jeugd) is deelname verplicht.
tags: #het #ontstaan #van #zaalhockey