De Grand Slam toernooien zijn de meest prestigieuze evenementen in de tenniswereld. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van het format van deze toernooien, rekening houdend met verschillende aspecten zoals de puntentelling, de duur van de wedstrijden en de recente veranderingen in de tiebreak-regels. Het is geschreven voor zowel beginnende tennissers als ervaren spelers die hun kennis willen verdiepen.
Wat zijn Grand Slam Toernooien?
De Grand Slam toernooien, ook wel Majors genoemd, zijn de vier belangrijkste jaarlijkse tennistoernooien. Ze trekken de beste spelers ter wereld aan en bieden de meeste ranking punten en het hoogste prijzengeld. De vier Grand Slam toernooien zijn:
- Australian Open: Gespeeld in januari in Melbourne, Australië, op hardcourtbanen.
- Roland Garros (French Open): Gespeeld in mei/juni in Parijs, Frankrijk, op gravelbanen.
- Wimbledon: Gespeeld in juni/juli in Londen, Verenigd Koninkrijk, op grasbanen.
- US Open: Gespeeld in augustus/september in New York, Verenigde Staten, op hardcourtbanen.
Puntentelling en Regels
Tennis is een sport die individueel (1 tegen 1) of in paren (2 tegen 2) wordt gespeeld met een racket en een tennisbal. Het doel is om de bal over het net te slaan zodat de tegenstander hem niet kan retourneren. De puntentelling in tennis is uniek en bestaat uit de volgende elementen:
- Punten: De telling begint met "love" (nul), gevolgd door 15, 30, 40 en "game".
- Game: Een speler wint een game door vier punten te scoren, met een verschil van minstens twee punten ten opzichte van de tegenstander.
- Set: Een speler wint een set door zes games te winnen, met een verschil van minstens twee games ten opzichte van de tegenstander. Als de stand 6-6 bereikt, wordt meestal een tiebreak gespeeld, tenzij anders bepaald (zie hieronder).
- Match: Bij Grand Slam toernooien spelen mannen in het enkelspel "best of five" sets, wat betekent dat een speler drie sets moet winnen om de wedstrijd te winnen. Vrouwen spelen "best of three" sets, waarbij twee gewonnen sets nodig zijn.
Tiebreak: Een tiebreak wordt gespeeld als de stand in een set 6-6 is. Hierbij wordt er eerst eenmaal en daarna om beurten van 2 geserveerd en tellen alle gemaakte punten voor elk 1 punt, totdat iemand 7 punten bereikt, maar wel zolang tot een verschil van 2 ontstaat.
Ondergrond en Speelstijl
De ondergrond van de tennisbaan heeft een aanzienlijke invloed op het speltempo en de speelstijl.
Lees ook: Overzicht van de langste tennispartijen
- Gravel: Gravelbanen staan bekend om hun langzame stuitering en hoge bounce, wat leidt tot langere rally's en meer tijd voor de spelers om te reageren. Het vereist veel uithoudingsvermogen en tactisch spel. Roland Garros is het bekendste graveltoernooi.
- Gras: Grasbanen zijn de snelste ondergrond, met een lage en snelle stuitering. Dit bevordert aanvallend spel met veel service-volleys. Wimbledon is het meest prestigieuze grastoernooi.
- Hardcourt: Hardcourtbanen bieden een gemiddelde snelheid en stuitering, waardoor ze geschikt zijn voor verschillende speelstijlen. De Australian Open en US Open worden op hardcourt gespeeld.
De speelstijl van de tennissers speelt ook een grote rol. Een verdedigende speler die veel ballen terugbrengt zorgt voor langere rally's, terwijl een aanvallende speler de punten snel probeert te beslissen met krachtige slagen en volleys.
Duur van de Wedstrijden
De duur van een tenniswedstrijd kan sterk variëren, afhankelijk van het type wedstrijd, het niveau van de spelers, de ondergrond en de speelstijlen. Bij Grand Slam toernooien spelen mannen in het enkelspel 'best of five' sets. Dit betekent dat een speler drie sets moet winnen om de wedstrijd te winnen. Hierdoor kunnen wedstrijden lang duren, gemiddeld tussen de 2,5 en 4 uur. In de meeste andere professionele toernooien worden wedstrijden gespeeld volgens het 'best of three' systeem. Hierbij hoeven spelers slechts twee sets te winnen. In deze gevallen ligt de gemiddelde duur tussen 1,5 en 2,5 uur. Sets die worden beslist in een tiebreak kunnen de speeltijd aanzienlijk verlengen. In sommige toernooien worden beslissende sets uitgespeeld zonder tiebreak, wat kan leiden tot extreem lange wedstrijden.
Recente Wijzigingen in de Tiebreak-Regels
Om de consistentie te vergroten en extreem lange wedstrijden te voorkomen, hebben de Grand Slam toernooien recentelijk een belangrijke wijziging in de tiebreak-regels doorgevoerd. Alle grand slams worden nu bij een 6-6-stand in de beslissende set voltooid met een tiebreak tot de tien punten, met twee punten verschil.
- Australian Open: Hanteerde deze regel al.
- Roland Garros: Speelde voorheen door totdat een tennisser twee games meer had, maar is nu overgestapt op de supertiebreak.
- Wimbledon: Had recentelijk de tiebreak ingevoerd bij 12-12 in de laatste set, maar hanteert nu ook de supertiebreak bij 6-6.
- US Open: Hanteerde al een reguliere tiebreak tot de zeven punten bij 6-6, maar is nu overgestapt op de supertiebreak.
Deze beslissing is gebaseerd op het verlangen om meer consistentie in de regels aan te brengen. Het kan de purist teleurstellen, maar het zorgt er wel voor dat marathonpartijen zoals de legendarische wedstrijd tussen John Isner en Nicolas Mahut op Wimbledon in 2010 (70-68 in de vijfde set) in de toekomst onmogelijk zijn.
Internationale Jeugdtoernooien
Voor jeugdspelers die zich verder willen ontwikkelen, zijn er internationale jeugdtoernooien georganiseerd door de Internationale Tennis Federation (ITF) of Tennis Europe. Door deel te nemen aan internationale toernooien kun je punten voor de Tennis Europe ranglijst (t/m 14 en t/m 16 jaar) en ITF ranglijst (t/m 18 jaar) verdienen.
Lees ook: Een overzicht van de langste Grand Slam wedstrijd
- Tennis Europe Junior Tour: Toernooien in Europa voor spelers t/m 12, t/m 14 en t/m 16 jaar. De toernooien zijn onderverdeeld in categorie 1, 2 en 3, waarbij categorie 1 de sterkste toernooien zijn.
- ITF World Tennis Tour Juniors: Een serie van toernooien voor spelers tot en met 18 jaar. De ITF Junior Tour kent verschillende speelniveaus (grades) waarvan de Junior Grand Slam het hoogste niveau is.
Sinds 2022 is ook het ITF World Tennis Number (WTN) actief. De WTN is een internationale rating die gebruikt wordt als onderdeel van de acceptatiecriteria bij ITF Junior toernooien.
Tennis in Nederland
In Nederland worden er zowel internationale jeugdtoernooien als Junioren Tour toernooien en NRT georganiseerd in de zomer en winter.
Grand Slams for Kids
Babolat Grand Slams for Kids organiseert een serie tennistoernooien voor kinderen in een vernieuwend concept. Op verschillende plekken in het land worden tijdens meerdere weekenden de echte Grand Slams nagebootst. Deelnemende kinderen spelen een jaar lang om de hoofdprijs: een bezoek aan Roland Garros in Parijs. De organisator van een Grand Slam kan zowel de vereniging als een tennisschool zijn. Uitgangspunt is wel, dat de vereniging een nader te bepalen aantal tennisbanen ter beschikking stelt om een Grand Slam te kunnen organiseren. Hierbij hanteert GSFK een uitgangspunt van minimaal 7 banen.
De organisator is verantwoordelijk voor:
- Wedstrijdleiding installeren die bekend is met de toernooiplanner van toernooi.nl
- Eventuele wijzigingen in het speelschema die tijdens het weekend komen, regelt de wedstrijdleiding zelf met de betreffende kinderen/ouders
- Begeleiding challenges en prijzenspel
- Organisatie side events (Blauw/rood event)
- Organisatie van een bootcamp/clinic
Lees ook: Tennis Coaching