Ontdek de Geheimen van Gebaren en Spelleiding in Hockey – Word een Meester op het Veld!

Hockeywedstrijden vereisen goed opgeleide en gemotiveerde scheidsrechters. Zij zijn onmisbaar voor een eerlijk en vlot verloop van de wedstrijd. De Lochemse Hockeyclub (LHC) en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) hechten veel waarde aan deze rol. Dit artikel geeft inzicht in de taken, verantwoordelijkheden en regels rondom spelleiding in de hockeysport, met speciale aandacht voor de gebaren die scheidsrechters gebruiken.

Het Belang van Goede Scheidsrechters

Een prettig en veilig sportklimaat is essentieel, en scheidsrechters spelen hierin een cruciale rol. Respect voor de scheidsrechter is dan ook van groot belang. Spelers en teambegeleiders dienen respectvol om te gaan met de scheidsrechters, en toeschouwers wordt verzocht zich te onthouden van commentaar langs de lijn. Na de wedstrijd mag er op een respectvolle manier om uitleg gevraagd worden over bepaalde beslissingen.

Scheidsrechters bij de LHC: Indeling en Verantwoordelijkheden

Binnen de LHC wordt van spelende leden vanaf 15 jaar verwacht dat zij hun spelregelkaart halen en beschikbaar zijn als clubscheidsrechter. Het halen van de spelregelkaart is verplicht voor leden in de O16 categorie. Ouders kunnen ook een spelregelkaart halen. Zodra je in het bezit bent van een spelregelkaart, mag je wedstrijden fluiten. Er wordt rekening gehouden met het ervaringsniveau bij het indelen van scheidsrechters. De wedstrijden worden gelijk verdeeld over alle scheidsrechters.

Verhindering en Vervanging

Als een ingedeelde scheidsrechter verhinderd is, is hij/zij zelf verantwoordelijk voor het zoeken naar een vervanger. Dit is belangrijk om te voorkomen dat wedstrijden niet gefloten kunnen worden. Sancties kunnen volgen indien er geen vervanger wordt gevonden en de wedstrijd daardoor niet door kan gaan.

Veelgestelde Vragen over Arbitrage

Hieronder een overzicht van veelgestelde vragen over arbitrage, met de bijbehorende antwoorden:

Lees ook: Service Regels Volleybal

Wanneer moet ik een spelregelkaart halen? Alle spelende leden in de O16 categorie worden uitgenodigd voor een online spelregelcursus (vanaf 15 jaar verplichte deelname).
Kan ik als ouder ook een spelregelkaart halen? Ja, graag zelfs! De club is blij met volwassen fluitisten, ook mensen zonder hockey-ervaring.
Hoelang blijft mijn spelregelkaart geldig? De spelregelkaart blijft een leven lang geldig.
Ik ben ingedeeld om een wedstrijd te fluiten, maar ik ben verhinderd. Wat doe ik dan? Je zorgt er zelf voor dat iemand jou vervangt.
Ik ben ingedeeld voor een wedstrijd, maar heb een vervanger geregeld. De vervanger komt niet opdagen. Wat nu? Je blijft verantwoordelijk en krijgt mogelijk een sanctie.
Ik ben op een tijdstip ingedeeld dat ik zelf een uitwedstrijd heb. Wat doe ik? De indeler heeft waarschijnlijk een vergissing gemaakt, aangezien je alleen op een dag dat je zelf thuis speelt wordt ingedeeld.
Ik vind het heel spannend om te gaan fluiten, wie kan mij helpen? Bespreek het vooraf met je begeleider.
Moet ik een scheidsrechters shirt aan? Ja, er zijn gesponsorde oranje polo’s beschikbaar.
Hoe kom ik aan een fluitje? Een fluitje kun je krijgen in het clubhuis.
Krijg ik als scheidsrechter een set groene, gele en rode kaarten? Nee, in eerste instantie niet. Je kunt ook zonder kaarten een kaart ‘uitdelen’, door dit in woord en gebaar kenbaar te maken.
Krijg ik van de club een horloge? Nee, maar via de app Hockey.nl kun je een handige fluittoolkit gebruiken.
Krijg ik iets te drinken? Ja, na afloop kun je een gratis drankje krijgen bij de bar.
Moet ik de uitslag van een wedstrijd ergens doorgeven? Ja, via het Digitale Wedstrijd Formulier (DWF).
Wat moet ik qua registratie doen als ik een gele of rode kaart geef? Noteer in het DWF naam/rugnummer, verbaal/fysiek/overig en de minuut waarin dit plaatsvond.
Ik heb na de wedstrijd een gele of rode kaart gegeven. Wat nu? Dit is niet de bedoeling. Dien een rapport wangedrag in.
Ik vind fluiten leuk, hoe kan ik mijzelf verbeteren als scheidsrechter? De Arbitragecommissie organiseert regelmatig bijscholingsmomenten.

Ontwikkeling als Scheidsrechter

Er zijn verschillende niveaus waarop je je kunt ontwikkelen als scheidsrechter:

Spelregelkaart (CS): Basis, je fluit bij je eigen vereniging.
CS+ (clubscheidsrechter plus): Je hebt al wat ervaring en vindt het leuk om te fluiten. Je volgt de theorie van de CS+ opleiding (online, ca. vier uur), doet examen en gaat met begeleiding meer uitdagende wedstrijden fluiten (op je eigen club).
CS Pro: Je fluit wedstrijden in door de KNHB aangewezen competities en werkt samen met andere ervaren scheidsrechters.
BIO (Bondsscheidsrechter in opleiding): Je wordt uitgenodigd voor deze opleiding waarbij je met begeleiding van een eigen leercoach en met workshops nog beter kunt worden.
Bondsscheidsrechter: Na het traject als BIO blijf je je ontwikkelen als scheidsrechter met workshops, briefings en inspiratiesessies.

Zaalleiding en Scheidsrechters

Bij de jeugd moet het team dat zaalleiding heeft 2 scheidsrechters leveren voor alle drie de wedstrijden van het drieluik. De zaalleiding houdt de tijd en scores bij. De zaalleiding heeft de taak om de wedstrijd op tijd te laten beginnen. De scheidsrechter moet duidelijk richting de zaalleiding aan geven welke tijdstraf van toepassing is.

Spelbegeleiding bij de Jongste Jeugd

Bij de Jongste Jeugd is er bij O8 en O9 1 spelbegeleider van het thuisspelende team, bij O10 is er van beide teams 1 spelbegeleider.

Gouden Regels voor Sportiviteit & Respect

Er zijn 5 gouden regels voor wederzijds respect. Het hevig protesteren in woord en gebaar leidt in de basis eerst tot een groene kaart. Echter kan de hevigheid van het protest soms aanleiding geven tot het geven van een gele kaart. Iedereen heeft een voorbeeldfunctie en dient open te staan voor elkaar.

De Strafcorner: 30 Seconden om Klaar te Staan

De strafcorner moet binnen 30 seconden genomen worden. Als scheidsrechter kun je de spelers begeleiden door de resterende seconden (20, 10 en 5) door te geven. Als de spelers niet klaar staan is dit een groene kaart. Vervolgens fluit je om de strafcorner vrij te geven. Na het fluiten moet de strafcorner meteen worden genomen. Als dit niet gebeurt is het een vrije push voor de verdedigende partij.

Lees ook: De Spelleider Cursus

Bij een nieuwe strafcorner moet deze zo snel mogelijk genomen worden. De pass of actie is altijd beschermd. Mocht dit het geval zijn, dan is dit een opzettelijke overtreding die wordt bestraft met een spelstraf én een persoonlijke straf. Een verdediger die de bal dus op (van) zijn eigen speelhelft ‘in het blok’ van een tegenstander speelt, krijgt hiervoor een strafcorner tegen opgelegd (dit in tegenstelling tot vorig seizoen). Deze afspraak geldt overal op de eigen speelhelft. In de cirkel is het dus geen strafbal.

Links naar Regels en Arbitrage Afspraken

De KNHB heeft e-learnings voor zaalhockey online gezet. Hier vindt je informatie over spelregelavonden, spelbegeleiding voor de jongste jeugd, de opleiding tot clubscheidsrechter (CS en CS+) en de scheidsrechterscommissie. Voor ieder bezoekende team - dus vanaf de F3 - begeleiden wij het hockeyspel. Zo willen we onze jeugdelftallen en ouders/verzorgers op een laagdrempelige manier kennis laten maken met het fluiten van een hockeywedstrijd.

Spelbegeleiders en scheidsrechters zich 15 minuten voor aanvang van een wedstrijd kunnen melden in het clubgebouw voor een hesje, oortje & consumptiemunt.

De Rol van de Spelbegeleider

Als spelbegeleider begeleid je het hockeyspel. Geef je tekst en uitleg over de gebaren. En probeer je in eenvoudige taal uit te leggen wat typische hockeybegrippen als een inslag of bully zijn. De B-jeugd van MHC Maarn helpt ouders die spelbegeleiden op weg. Zij coachen de spelbegeleidende ouder, en nemen ook een wedstrijd voor hun rekening.

Samenwerking en Begeleiding

Ervaren clubscheidsrechters begeleiden beginnende clubscheidsrechters. MHC Maarn werkt actief samen met hockeyclubs uit de directe omgeving die langdurig op hoog niveau spelen. Een jaar lang word je intensief begeleid om het beste uit jezelf te halen.

Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.

De Scheidsrechterscommissie

Raymond Ypma (speler/coach Trimmers & coach MD1) en Roger Kamphuis (veteranen 45L/?) vormen samen de scheidsrechterscommissie. De scheidsrechterscommissie is verantwoordelijk voor voldoende instroom van spelbegeleiders, clubscheidsrechters en het verwezenlijken van ambities voor clubleden die clubscheidsrechter+ willen worden. Daarnaast zorgt zij voor voldoende praktijkbegeleiders, die op kwalitatief en coachende wijze hun kennis & kunde delen met beginnende clubscheidsrechters. Ook fungeert de scheidsrechterscommissie als klankbord voor het bestuur en technisch hart van MHC Maarn.

Nieuwe Spelregels: Shoot-Out bij Onder 10-Jeugd

Nieuw in de spelreglement voor het naderende hockeyseizoen is de shoot-out bij de Onder 10-jeugd. De strafcorner verdwijnt bij die leeftijdsgroep en maakt plaats voor een één-op-één-duel met de keeper. Bij een verdedigende overtreding in de cirkel mag de tegenstander een shoot-out nemen. Er is geen tijdslimiet. Alle spelers, behalve de keeper en degene die de shoot-out neemt, staan in de cirkel van het team dat de shoot-out mag nemen. De shoot-out wordt vanaf de middenlijn genomen. De speelbegeleider geeft met een fluitsignaal het begin aan van de shoot-out. De KNHB adviseert om te rouleren bij de shoot-out-nemers in het team. Er mag - net als bij strafcorners - niet gewisseld worden bij een shoot-out.

8-Tal Hockey: Spelen en Leren

Het 8-tal hockey is net als bij het 3-tal en 6-tal hockey bedoeld om kinderen het hockeyspel te leren. Het is dus spelen en leren. Voor elftal hockey zijn de meeste kinderen in deze leeftijdsgroep nog niet klaar. Bij spelen en leren past dat je het spel even mag stil leggen. Dit doe je op verzoek van de coach van een van beide teams. De coach kan dan de spelers extra aanwijzingen te geven, zodat het spel beter kan verlopen. Maar je kan ook als spelleider zelf het spel even stilleggen om de kinderen uit te leggen waarom er gefloten wordt. Er zijn twee spelbegeleiders. Bij MHCO fluit je altijd samen met een ouder.

Tips voor Spelbegeleiders

Spreek voor de wedstrijd met elkaar af hoe je de taken verdeelt (tijd bijhouden, tossen voor de beginslag), en waar je elkaar bij gaat helpen.
Als je last hebt van publiek langs de kant, mag je aan de coach vragen dit voor jou te corrigeren.
Bespreek samen met de andere spelleider de wedstrijd nog even na.
Zorg dat de spelers je horen.
Kies een goede plaats waar je loopt en kijk het veld in.
Loop spelers niet in de weg.
De stick is de "hockeystick”.
Loop mee tot circa 5 meter voorbij de middenlijn.
Kijk de aanval uit als men jouw kant op komt; dan zie je het spel beter.
Ga niet in de cirkel te staan.
Zorg dat je spelers altijd ziet en niet achter je langs lopen.
Fluit krachtig en nadrukkelijk.
Bij een rode kaart dan wordt de speeltijd tijdelijk gestopt. Geef dat duidelijk aan!
Als je commentaar op het fluiten blijf dan rustig en blijf vooral jezelf.
Leg eventueel je beslissing toe aan de aanvoerder.

Briefing voor Clubscheidsrechters

In deze briefing bespreken we een paar spelregels en geven we aan hoe clubscheidsrechters deze moeten hanteren. Door het toepassen van deze nadere uitleg, krijgen spelers, begeleiders, publiek, maar ook je collega-scheidsrechters voorspelbare aanpak.

Gele Kaart voor Teambegeleider

Indien een teambegeleider een gele kaart krijgt dient hij net als voorheen achter de omheining plaats te nemen en mag hij gedurende zijn straftijd van 10 minuten niet coachen. Echter vanaf dit seizoen speelt het betreffende team gedurende de tijdstraf van de teambegeleider met 1 speler minder in het veld. Na het geven van de gele kaart aan de teambegeleider wijst de aanvoerder een speler aan die op dat moment het veld verlaat. De interchange regel geldt gewoon en dus mag die speler gewisseld worden tijdens de straftijd zolang het team maar met een man minder speelt.

Rode Kaart voor Teambegeleider

Indien een teambegeleider een rode kaart krijgt betekent dit dat hij voor het restant van de wedstrijd niet meer op de bank mag plaatsnemen en mag coachen.

Spelhervattingen

Een spelhervatting (vrije slag, inslag, uitslag, lange hoekslag en beginslag) mag met een self-pass worden genomen.
De bal mag vanuit deze spelhervatting niet direct de cirkel in gespeeld worden. Dit mag wel door of via een andere speler (medespeler of tegenstander), die bij het nemen van de spelhervatting op minimaal 5 meter afstand moet hebben gestaan.
Ook na een self-pass mag de bal door dezelfde speler de cirkel in worden gebracht, maar dan moet de bal eerst minimaal 5 meter hebben afgelegd, voordat hij de cirkel in gespeeld mag worden.
Indien een aanvallende vrije slag is toegekend voor een overtreding binnen het 23-metergebied moet de vrije slag ook binnen het 23-metergebied worden genomen.

De Vliegende Keep

De vliegende keep is een veldspeler met een shirt van afwijkende kleur, die als keeper mag optreden als hij in zijn cirkel is.
Het wisselen van ‘soort keeper’ mag op momenten dat spelerswissels zijn toegestaan. Dit mag dus niet bij een strafcorner maar wel bij een strafbal. Als een keeper bij een strafcorner tegen niet verder kan of mag spelen moet hij worden vervangen.

Sliding

Een sliding door een veldspeler waarbij de tegenstander onderuit wordt gehaald, wordt bestraft als een opzettelijke overtreding. Dus met naast de strenge spelstraf ook een gele kaart (10 minuten!) voor de dader.

Stick boven Schouder

Het stoppen of spelen van de bal met de stick boven de schouder is m.u.v. het verdedigen van een doelpoging niet toegestaan en moet worden afgefloten. Indien je als scheidsrechter oordeelt dat het opzettelijk is, zal je binnen het 23-metergebied een strafcorner moeten geven.

Strafcorner

Een verdediger mag tijdens de strafcorner een glad masker dragen.
Als een verdediger bij een strafcorner te vroeg uitloopt, wordt de strafcorner opnieuw genomen en moet deze verdediger achter de middenlijn plaatsnemen. Indien de keeper of de vliegende keep te vroeg uitloopt wordt een andere verdediger achter de middenlijn gestuurd. De verdedigende partij bepaalt zelf direct welke verdediger dit moet zijn.
Indien een aanvaller te vroeg de cirkel inloopt moet hij ook achter de middenlijn plaatsnemen. Maakt de aangever een duidelijke schijnbeweging, dan moet hij als aangever worden vervangen en achter de middenlijn plaatsnemen.

Kaarten

Als je een kaart geeft, doe dat dan rustig en niet emotioneel en voorkom dat je in discussie gaat met een speler. Toon de kaart en daarmee is bereikt wat je wilt.
De straftijd voor een gele kaart is in principe vijf minuten. Alleen voor een fysieke overtreding, op het lichaam gericht is de straf tien minuten. Slidings, neerhalen van spelers, etc.

Samenwerking met Collega-Scheidsrechter

Laat aan de spelers zien dat je met je collega het derde team op het veld bent.
Soms zie je iets niet goed. Dan is het als team van scheidsrechters belangrijk om zoveel mogelijk van elkaar gebruik te maken. Het is de teams om het even wie er de beslissing neemt, zolang het maar de juiste is.
Overleg alleen met je collega als je denkt dat hij het voorval vanuit zijn positie ook gezien kán hebben. Aan de houding van je collega kun je vaak al zien of overleg wel zin heeft.

Omgaan met Fouten

Natuurlijk moet je fouten trachten te voorkomen, maar áls je ze gemaakt hebt, is de manier waarop je met de vervolgsituatie omspringt vaak bepalend voor je de manier waarop je in de wedstrijd geaccepteerd wordt.
Mocht je een waarnemingsfout gemaakt hebben, probeer dan om niet eigenwijs vol te houden dat jij absoluut gelijk hebt. Vaak leidt die houding tot veel meer agressie bij de spelers dan de fout zelf.

Consequente Toepassing van de Spelregels

Dit seizoen kent geen grote spelregelwijzigingen dus ligt de nadruk op het consequent toepassen van hetgeen hier staat beschreven.

Groene Kaart met Tijdstraf (Pilot in Hoofdklasse)

Daarnaast wordt alleen in de Hoofdklasse dit seizoen een pilot gestart waarbij na het geven van de groene kaart aan een speler, de betreffende speler een tijdstraf van 2 minuten krijgt. De spelregel wijzigt niet; alleen de straf voor een groene kaart is nu geen waarschuwing, maar een tijdstraf van minimaal 2 minuten.

Shoot-Outs in Beslissingswedstrijden

Alle beslissingswedstrijden zullen indien nodig worden beslist door shoot-outs i.p.v. strafballen. Zorg dat je op de hoogte bent van de regels m.b.t.

Self-Pass

Een spelhervatting (vrije slag, inslag, uitslag, lange hoekslag en beginslag) mag met een "self-pass” worden genomen.
De regel stelt dat een vrije slag genomen wordt ‘nabij’ de plaats van de overtreding.
Voorkomen is beter dan genezen. Indien je van te voren ziet dat een spelhervatting niet gecontroleerd of op de verkeerde plaats wordt genomen heb je als scheidsrechter de mogelijkheid om dit te herstellen voordat de bal is genomen.
De bal mag vanuit deze spelhervatting niet direct de cirkel in worden gespeeld.
Ook na een self-pass mag de bal door dezelfde speler de cirkel in worden gebracht, maar dan moet de bal eerst minimaal 5 meter hebben afgelegd (willekeurig in welke richting), voordat hij de cirkel in gespeeld mag worden.
Indien een aanvallende vrije slag is toegekend voor een overtreding binnen het 23-metergebied moet de vrije slag ook binnen het 23-metergebied worden genomen.

Afstand bij Spelhervattingen

Een spelhervatting mag direct genomen worden; de nemer hoeft niet te wachten tot zijn tegenstander voldoende afstand heeft genomen. De tegenstander die niet op afstand staat ten tijde van het nemen van de vrije slag mag de nemer niet gaan hinderen of de bal gaan spelen. Ook het meelopen met de nemer kan een overtreding zijn, als hij daarmee de mogelijkheden van de nemer verkleint.
Heeft de bal 5 meter afgelegd mag de tegenstander die oorspronkelijk niet op voldoende afstand stond reglementair de bal spelen.
De (vijf meter)afstandregel bij spelhervattingen moet strikt worden toegepast; dit geeft duidelijkheid en vermindert de kans op gevaar, zeker nu de bal direct omhoog mag.

Alertheid en Controle

Met de invoering van de self-pass gaat het spel sneller en is het dus van belang af te wegen waar fluiten een betere optie is dan "laten lopen”.
Modern fluiten is prachtig maar mag nooit ten koste gaan van controle over de wedstrijd.
Wees alert op overtredingen die (meestal door aanvallende spelers) gemaakt worden direct nadat een partij balverlies heeft geleden en er een snelle uitbraak dreigt. De op het eerste gezicht ongelukkige, kleine overtredingen hebben vaak maar één doel: zorgen dat de snelle uitbraak wordt afgebroken. Laat duidelijk in je optreden zien dat je dit soort overtredingen herkent waarbij alleen een fluitsignaal meestal niet genoeg is.

Wisselen van Keeper

Wanneer een vliegende keep de 23-meterlijn passeert met zijn helm op, wordt hij bestraft met een vrije slag.
Een standaardkeeper die gewisseld wordt, kan vervangen worden door een vliegende keep of door een andere standaardkeeper. Hiervoor wordt geen omkleedtijd gegeven. Dus als een team er voor kiest om zonder reserve standaardkeeper te spelen, hebben zij bij een keeperwissel slechts één optie: de vliegende keep.

Onderscheid bij Stick Overtredingen

Hierbij moeten we onderscheid maken tussen sticks en hengelen. Hengelen is het opzettelijk met een stick boven het hoofd tegenhouden. Dit is per definitie een opzettelijke overtreding en een gele kaart. Sticks is al dan niet opzettelijk een bal spelen (net) boven de schouder waarbij de scheidsrechter moet oordelen of er sprake is van opzet of onkunde.

Strafcorner Procedure

Ontstaat na het aangeven van de strafcorner een nieuwe strafcorner, bijvoorbeeld omdat de verdedigende uitloper de bal tegen zijn voet krijgt, dan mag deze nieuwe strafcorner weer met 5 verdedigers worden verdedigd.
De tijd die verstrijkt tussen het toekennen en nemen van een strafcorner is een punt van aandacht. Het is heel normaal dat de voorbereiding even duurt, maar meer dan 30 seconden hoeft echt niet. Na het geven van een strafcorner dienen zowel de aanvallende als verdedigende partij zich zo snel mogelijk klaar te maken om de strafcorner te nemen of te verdedigen.
Voor, tijdens en na het nemen van de strafcorner gebeurt er van alles in en om de cirkel. Met name bij het inlopen door aanvallers en het uitlopen door verdedigers wordt soms tegen de regels gezondigd.
Een verdediger mag tijdens de strafcorner een masker dragen. Met dit masker op mag hij zijn verdedigende actie afmaken maar niet actief meedoen aan een aanval buiten zijn 23-metergebied. Als na de strafcorner het spel wordt hervat met een uitslag of verdedigende vrije slag moet hij eerst zijn masker afzetten alvorens de spelhervatting te mogen nemen.

Optreden tegen Groepsprotesten

Het is gebleken dat het strikt en direct optreden tegen groepsprotesten erger voorkomt. Indien 3 of meer spelers komen klagen bij de scheidsrechter is het bestraffen van de aanvoerder met een groene kaart zeer effectief.

Aanpak van Teambegeleiders

Het merendeel van de teambegeleiders gedraagt zich prima en onthoudt zich van commentaar op de arbitrage. De uitzonderingen en zeker de reacties die niet puur emotioneel zijn moeten met overtuiging worden aangepakt. Een teambegeleider die bewust de arbitrage beledigt of die maar blijft doormekkeren of theatraal non-verbaal zijn ongenoegen uit, moet worden bestraft. Als hiervoor een groene kaart te geven helpt dit niet of onvoldoende dan volgt daarna geel. Een coach die het veld in loopt om verhaal te halen, krijgt zonder waarschuwing geel.

tags: #gebaren #spelleider #hockey #uitleg