De wereld van fitnesswedstrijden kent diverse categorieën, elk met eigen criteria en beoordelingsrichtlijnen. Atleten die deelnemen aan deze wedstrijden, streven ernaar hun lichaam optimaal te presenteren, rekening houdend met specifieke eisen voor spierontwikkeling, proporties, symmetrie en definitie. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de criteria die gehanteerd worden bij verschillende fitnessmodelwedstrijden, van de traditionele bodybuilding tot de meer recente categorieën zoals Men's Physique, Bikini Fitness en Wellness Fitness.
Algemene Principes van Beoordeling
Bij fitnesswedstrijden worden atleten beoordeeld op een combinatie van factoren die hun fysieke verschijning en presentatie omvatten. Enkele algemene principes die in de meeste categorieën terugkomen, zijn:
- Spierontwikkeling: Atleten trainen intensief om alle lichaamsdelen en spieren te ontwikkelen tot de maximale grootte, maar in balans en harmonie. Er mogen geen “zwakke punten” of onderontwikkelde spieren zijn.
- Proporties: Het algemeen beeld van het lichaam moet proportioneel zijn opgebouwd. Dit betekent brede schouders en een smalle taille, evenals voldoende lange benen en een korter bovenlichaam. Verticale en horizontale proporties spelen een belangrijke rol.
- Symmetrie: De spierontwikkeling moet symmetrisch zijn aan beide zijden van het lichaam.
- Spierdefinitie: Atleten volgen een speciale pre-competitie trainingscyclus om het lichaamsvetniveau zo laag mogelijk te houden en het onderhuidse water te verwijderen. Dit is om de kwaliteit van spieren te tonen: dichtheid, scheiding en definitie.
- Presentatie: De manier waarop atleten zichzelf presenteren, is ook belangrijk. Dit omvat houding, zelfvertrouwen en gratie.
Bodybuilding
In de bodybuildingklasse is het doel om alle lichaamsdelen en spieren te ontwikkelen tot de maximale grootte, maar in balans en harmonie. Atleten presenteren zich blootsvoets, in poseerslips. De jury beoordeelt de atleten op spierontwikkeling, proporties, symmetrie en spierdefinitie. Het is belangrijk dat er geen "zwakke punten" of onderontwikkelde spieren zijn. Daarbij moeten de atleten een speciale pre-competitie trainingscyclus volgen, om het lichaamsvetniveau zo laag mogelijk te houden en het onderhuidse water te verwijderen om de kwaliteit van spieren te tonen: dichtheid, scheiding en definitie.
Men's Physique
In 2012 werd de klasse Men’s Physique officieel gelanceerd als een nieuwe IFBB-sportdiscipline, en het bleek een zeer populaire categorie te zijn. Het zijn goed uitziende deelnemers die de juiste vorm en symmetrie vertonen, gecombineerd met enige gespierdheid en een goede algehele conditie. In deze klasse beoordeelt de jury de atleten op spierontwikkeling, proporties, symmetrie en spierdefinitie, maar spiermassa is ondergeschikt aan de symmetrie en proporties met als ideaalbeeld de fysiek zoals die enkele decennia geleden overheersend was op de podia, met als voorbeelden een Frank Zane of Bob Paris.
Bikini Fitness
Deze categorie is geïntroduceerd in 2011 en is bedoeld voor vrouwen die hun lichaam in vorm houden en gezond eten. Algehele lichaamslijnen, balans en verhoudingen, lichaamstoon en een gezond uiterlijk worden in overweging genomen. Deelnemers worden beoordeeld in twee ronden, met een tweedelige bikini en hoge hakken. In beide ronden worden kwartdraaiingen, inclusief voor-, achter- en beide zijden uitgevoerd.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Wellness Fitness
De Wellness Fitness-divisie is bedoeld voor vrouwen die een spierlichaam verkiezen zonder te scherpe spierafscheiding, atletisch en esthetisch, met een grotere lichaamsmassa dan in Bikini Fitness. Het beoordelen van de lichaamsbouw, het beoordelen van criteria en rondes zijn hetzelfde als Women’s Bikini Fitness. Concurrenten voeren kwartdraaien in alle rondes uit plus individuele “I-walking” presentatie in de tweede ronde. Verticale proporties (benen tot bovenlichaamslengte) zijn de belangrijkste factoren. Horizontale proporties (heupen en taille tot schouderbreedte) kunnen vrouwen met een beetje grotere heupen, dijen en billen bevoordelen.
Bodyfitness
Bodyfitness werd door de IFBB in 2002 geïmplementeerd. Momenteel zijn er twee rondes van kwartdraaien in bikini en klassieke stiletto pump van elke kleur. In alle rondes moeten juryleden de algehele atletische uitstraling van het lichaam beoordelen, rekening houdend met symmetrisch ontwikkelde lichaamsbouw, spiertonus en vorm, met een kleine hoeveelheid lichaamsvet, evenals het haar, make-up en de individuele presentatiestijl, inclusief persoonlijk vertrouwen, evenwicht en gratie. Deze sportdiscipline staat wijd open voor alle goed gevormde vrouwen die trainen in de fitnesscentra en het gezonde sportdieet volgen. Er zijn lengteklassen. In Nederland bestaat de eerste ronde uit quarterturns in eendelig badpak en de tweede ronde uit een I-walk in avondjurk.
Aanvullende Informatie en Richtlijnen
Naast de specifieke criteria voor elke categorie, zijn er ook algemene richtlijnen en aanvullende informatie die relevant zijn voor deelnemers en organisatoren van fitnesswedstrijden.
- KNGU (Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie): De KNGU heeft als doelstelling om zo veel mogelijk mensen te laten genieten van de gymsport. De KNGU biedt opleidingen voor trainers-coaches en juryleden. Een licentie geeft per niveau (KSS 3, 4 of 5) de bekwaamheid van de licentiehouder aan.
- Wedstrijdzaken: Op de pagina wedstrijdzaken van de KNGU vind je alle informatie rondom wedstrijden.
- AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming): Bij het maken van opnamen tijdens wedstrijden is het belangrijk om rekening te houden met de AVG. Toestemming van degenen van wie de opnamen worden gemaakt, kan nodig zijn.
- Financiële Ondersteuning: Het Jeugdfonds Sport & Cultuur betaalt de contributie/het lesgeld voor kinderen en jongeren uit gezinnen waar te weinig geld is voor bijvoorbeeld gymsport.
- Vrijwilligersvergoeding: De Belastingdienst verlangt niet dat vrijwilligersorganisaties een urenadministratie bijhouden ter onderbouwing van de vrijwilligersvergoeding.
- WBTR-wetgeving: De WBTR-wetgeving is onder meer bedoeld om de regels over aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen duidelijker te regelen. De statuten moeten een bepaling gaan bevatten waarin staat wat er moet gebeuren in het geval van afwezigheid van alle bestuurders (en/of toezichthouders).
- Athletic Skills Model (ASM): Het ASM introduceert de Schijf van 10!®, die bestaat uit tien grondvormen van bewegen die gezamenlijk belangrijk zijn voor een optimale motorische ontwikkeling. Een gezond en gevarieerd beweegprogramma bevat diverse spel- en oefenvormen uit verschillende grondvormen van bewegen.
De Rol van de KNGU
De Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) speelt een cruciale rol in de organisatie en regulering van diverse gymsporten, waaronder fitness. De KNGU streeft ernaar om zoveel mogelijk mensen te laten genieten van de gymsport en biedt ondersteuning aan clubs en leden op verschillende manieren.
Opleidingen en Licenties
De KNGU verzorgt opleidingen voor trainers, coaches en juryleden. Na het behalen van een KNGU niveau 3 opleiding, is de trainer-coach bekend met de visie op de gymsport en weet hij/zij hoe hij/zij pedagogisch kan handelen. Een licentie geeft per niveau (KSS 3, 4 of 5) de bekwaamheid van de licentiehouder aan. Het is belangrijk dat trainers en coaches in het bezit zijn van een geldige niveau 3 licentie, zoals voorgeschreven in het Huishoudelijk Reglement van de KNGU.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Wedstrijdzaken
De KNGU biedt uitgebreide informatie over wedstrijdzaken op haar website. Hier vind je alle benodigde informatie rondom wedstrijden, inclusief reglementen, inschrijfprocedures en contactgegevens.
Ledenadministratie en ICT-Partners
De KNGU werkt samen met ICT-partners zoals Club-assistent en AllUnited om de ledenadministratie te vereenvoudigen. Het gebruik van het basispakket van één van deze twee leveranciers is onderdeel van het KNGU-lidmaatschap.
Verzekeringen en Aansprakelijkheid
De KNGU biedt dekking onder de aansprakelijkheidsverzekering, zelfs als een assistent-trainer of trainer zonder N3 licentie zelfstandig lesgeeft vanwege een legitieme reden.
Ondersteuning bij Vluchtelingen
De KNGU brengt bondscontributie in rekening voor sporters uit Oekraïne. Het is belangrijk dat deze sporters ingeschreven blijven staan zodat zij (aanvullend) verzekerd zijn en eventueel kunnen deelnemen aan KNGU-wedstrijden. Nieuwe sporters uit Oekraïne verwelkomen op jouw club kan ook zorgen voor extra kosten. Vanuit NOC*NSF is er een stimuleringsbudget beschikbaar.
Bestuur en Organisatie
De KNGU heeft een bondsbestuur dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van het strategisch beleid. De bondsraad vertegenwoordigt alle KNGU-leden en is een belangrijk democratisch orgaan binnen de bond.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
Atletische Vaardigheden en de Schijf van 10!
Het Athletic Skills Model (ASM) is een Nederlands wetenschappelijk en praktisch onderbouwd talentontwikkelingsmodel. Het ASM introduceert de Schijf van 10!®, die bestaat uit tien grondvormen van bewegen die gezamenlijk belangrijk zijn voor een optimale motorische ontwikkeling.
De Schijf van 10!®
De Schijf van 10!® omvat de volgende tien beweegvaardigheden:
- Balanceren en vallen
- Stoeien en vechten
- Gaan en lopen
- Springen en landen
- Rollen, duikelen en draaien
- Gooien, vangen, slaan en mikken
- Trappen, schieten en mikken
- Klimmen en klauteren
- Zwaaien en slingeren
- Bewegen op - en maken van muziek
Een gezond en gevarieerd beweegprogramma bevat diverse spel- en oefenvormen uit verschillende grondvormen van bewegen. Dit zorgt voor betere prestaties en leeropbrengsten, minder blessures, meer creativiteit en meer plezier en langer in bewegen.
Toepassing van de Schijf van 10!
De Schijf van 10! kan worden toegepast in diverse contexten, zoals:
- Bewegingsonderwijs
- Revalidatie/gezondheidszorg
- Topsport en breedtesport
- Ongeorganiseerde sport
- Bedrijfsleven en vitaliteitsprogramma’s
Door aandacht te geven aan alle 10 beweegvaardigheden, kan een veelzijdig beweegprogramma worden samengesteld dat bijdraagt aan een optimale motorische ontwikkeling.