Volleybal is een dynamische en competitieve sport die constant evolueert. Om het spel eerlijk, sportief en plezierig te houden, zijn er duidelijke regels vastgesteld. Deze regels worden regelmatig herzien en aangepast om het spel te verbeteren en aan te passen aan de behoeften van de spelers en de competitie. Dit artikel geeft een overzicht van de belangrijkste actuele regels met betrekking tot wissels in het volleybal, en andere relevante regels, met name in de Nederlandse competities.
Algemene Volleybal Regels
Voordat we ingaan op de specifieke wisselregels, is het belangrijk om de basisprincipes van volleybal te begrijpen.Volleybal is een teamsport waarbij twee teams van zes spelers op een rechthoekig veld staan, gescheiden door een net. Het veld meet 9 bij 18 meter. De nethoogte varieert: 2,24 meter voor vrouwen en 2,43 meter voor mannen. Het doel is om de bal over het net te spelen en deze op de helft van de tegenstander op de grond te laten landen, terwijl je voorkomt dat de tegenstander hetzelfde doet op jouw helft. Een punt wordt gescoord wanneer een team de bal succesvol op de speelhelft van de tegenstander plaatst, de tegenstander de bal buiten de lijnen slaat, of de tegenstander een fout maakt.
Een wedstrijd wordt gespeeld in sets, meestal volgens het "best-of-five" principe, waarbij het team dat als eerste drie sets wint, de wedstrijd wint. Een set wordt gewonnen door het team dat als eerste 25 punten behaalt, met een verschil van minimaal twee punten. In de Nederlandse competitie wordt het Rally Point Systeem gebruikt, wat betekent dat elk punt een punt oplevert voor een van beide teams.
De Rol van het Digitale Wedstrijd Formulier (DWF)
Het Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF) is een moderne manier om wedstrijden in de Nederlandse volleybalcompetitie te registreren. Het DWF is beschikbaar in twee versies, die beide gebruikt kunnen worden op smartphones, tablets, laptops en pc’s, zolang er een internetverbinding is.
- Live bijhouden: Met deze versie worden alle spelmomenten live geregistreerd, waardoor alle wedstrijdgegevens snel up-to-date zijn.
- Resultaat invoeren: Deze versie vereist geen continue internetverbinding en is bedoeld om de resultaten na de wedstrijd in te voeren.
Om aan de slag te gaan met het DWF, kun je inloggen op dwf.volleybal.nl met je Nevobo-account of via de Nevobo-app.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Recente Regelwijzigingen in Nederland
De Nevobo (Nederlandse Volleybalbond) streeft ernaar het spelplezier te verhogen door middel van regelwijzigingen. Suggesties en tips van spelers, trainers en officials worden serieus genomen en getest. De Nederlandse Eredivisie speelt met alle internationaal geldende spelregels, terwijl voor de Topdivisie tot en met de regioklassen de regels worden aangepast.
Afschaffing van de Toss
Een belangrijke wijziging is de afschaffing van de toss. Het uitspelende team heeft nu als eerste de keuze tussen opslag of veld. In een eventuele vijfde set mag de aanvoerder van het thuisspelende team als eerste kiezen.
Inspelen
Tijdens het inspelen aan het net mogen de inspeelshirts aanblijven. Voorheen was het verplicht om met de wedstrijdshirts in te spelen.
Veldregels
Er zijn ook versoepelingen rondom de veldregels. Waterflesjes hoeven niet meer per se op of achter de bank te staan. De scheidsrechter houdt wel toezicht op de veiligheid van de spelers.
Mini's bij het Eerste Team
Het betrekken van mini’s bij het eerste team wordt gezien als promotioneel waardevol. Er mogen nu twee mini’s bij het team aanwezig zijn (op de bank en serveren), in plaats van één.
Lees ook: Complete Gids voor Waterpolo Regels
Positie van Coach en Assistenten
De coach, assistenten en verzorgers hebben geen vaste plaatsen meer op de bank en mogen overal zitten of staan, inclusief de warming-up ruimte van de wisselspelers. Alleen als er een tweede scheidsrechter aanwezig is, is de coach verplicht opstellingsbriefjes te gebruiken.
Vereenvoudigde Tekens van de Scheidsrechter
Vanaf de eerste klasse en lager is de scheidsrechter niet meer verplicht om na elke rally alle tekens te geven. Het aanwijzen van het speelveld van het team dat de volgende service uitvoert, is voldoende. De aanvoerder van een team mag om uitleg vragen.
Serveren
Op lagere niveaus, waar vaak minder ruimte achter het speelveld is, hoeft geen hulplijn meer te worden geplakt als de ruimte minder dan twee meter is. Spelers mogen nu met één voet in het veld serveren, ook bij een sprongservice.
Schermen
Schermen bij de service, waarbij het zicht van de passers wordt ontnomen, is niet toegestaan. Spelers van het serverende team moeten ten minste een armlengte van elkaar af staan, en achterspelers mogen niet in de ‘vrij zicht’-ruimte van de voorspelers staan. Er mag geen “omgekeerde piramide” worden gemaakt om alsnog het zicht te ontnemen.
Contact met het Veld van de Tegenstander
Het raken van het veld van de tegenstander in een actie met de bal wordt afgefloten, niet alleen voor de voet, maar voor alle lichaamsdelen. Het is echter niet fout om het veld van de tegenstander te raken als er geen bal bij betrokken is en het niet hinderlijk is voor de tegenstander.
Lees ook: Terugblik Daley Blind
Bal buiten de Antennes
Zodra de bal buiten de antennes het net passeert, is de bal uit, ook als dit na het eerste balcontact gebeurt. Het terughalen van de bal uit de vrije zone van de tegenstander (buiten de antennes om) is niet meer toegestaan, behalve in de Topdivisie.
Time-outs
Een time-out duurt maximaal 30 seconden. Als het aanvragende team en de officials eerder klaar zijn, wordt de wedstrijd vervolgd. Tijdens de time-out mag het hele veld gebruikt worden; teams hoeven niet meer buiten het veld te staan. Wisselspelers mogen in het veld warm lopen, maar het gebruik van een bal is niet toegestaan.
Beweging na het Fluitsignaal
Na het laatste fluitsignaal van een set hoeven teams niet meer via de achterlijn naar de andere speelhelft te lopen. Ze dienen wel om de netpaal heen te lopen; onder het net doorlopen is niet toegestaan.
Inspelen tijdens Pauzes
Tijdens de pauze tussen sets mogen de wisselspelers inspelen in het veld, mits dit niet hinderlijk is voor de moppers en/of het entertainment. De pauze tussen sets duurt maximaal drie minuten.
Gedetailleerde Regels over Wissels
Een van de belangrijkste aspecten van het moderne volleybal is de mogelijkheid om spelers te wisselen. Deze regel is essentieel voor tactische aanpassingen en het behoud van de fysieke conditie van de spelers.
Aantal Wissels
Elk team heeft recht op zes wissels per set, ongeacht het aantal wisselspelers.
Meerdere Wissels per Speler
Een wisselspeler mag meerdere keren (maximaal drie keer) gewisseld worden voor een veldspeler. De veldspeler moet wel weer terugkeren in het veld voor de wisselspeler die hem vervangen heeft.
Voorbeeld: Wisselspeler nummer 3 gaat het veld in voor nummer 5. Nummer 5 kan alleen terug gewisseld worden voor nummer 3. Wisselspeler 3 mag vervolgens (na tenminste één voltooide rally) weer voor een andere of dezelfde veldspeler gewisseld worden. Ook mag één van de andere wisselspelers voor nummer 5 ingebracht worden.
Uitzondering: Voor de A-, B- en C-jeugdklassen geldt deze regel niet. Daar blijft de huidige wisselregel van toepassing, omdat het veel voorkomt dat er een aantal goede serveerders is, waardoor de wedstrijd minder leuk zou kunnen worden.
De Libero
De wisselzone van de libero is vrijgegeven, waardoor nu de gehele achterlijn en zijlijn gebruikt mag worden. Voorwaarde is wel dat de scheidsrechters en teller(s) de wissel goed kunnen zien. Een libero mag uitsluitend veldspeler worden (en een ander shirt aantrekken) als het team onvolledig verklaard zou worden door blessure(s).
Voorbeeld: Een team start met zes spelers en één libero. Eén van de veldspelers raakt geblesseerd en kan niet verder spelen. Op dat moment mag de libero veldspeler worden, zodat er met zes spelers doorgespeeld kan worden.
Aanval door Libero
Een aanvaller mag een bal die door de libero vanuit de voorzone bovenhands is gespeeld niet aanvallen als de bal in zijn geheel nog boven de netrand is. De vraag in deze situatie is altijd: wat telt als bovenhandse bal?
Overige Belangrijke Spelregels
Naast de wisselregels zijn er nog andere belangrijke spelregels die van invloed zijn op het spel.
Voetfouten
Bij een voetfout is de volledige voet de lijn gepasseerd. Het is toegestaan om met een deel van de voet op de lijn te landen in het veld van de tegenstander. Met een voet over de middellijn staan.
Dubbel Contact
De speler mag de bal niet twee keer achter elkaar aanraken.
Dispensatie
Dispensatie is een term die in de sport wordt gebruikt om aan te geven dat een speler of team toestemming heeft om van bepaalde regels of voorschriften af te wijken. In het geval van volleybal kan dispensatie worden verleend voor bijvoorbeeld de leeftijd.
Spelplezier en Regelwijzigingen
De Nevobo streeft ernaar om het spelplezier te verhogen door middel van regelwijzigingen. Het project ‘Minder spelregels, meer spelplezier!’ is hier een voorbeeld van. Spelers, trainers en officials kunnen suggesties indienen om de regels te wijzigen.
Volleybalmasterz.nl
Volleybalmasterz.nl is een project dat spelers op een begrijpelijke manier kennis laat maken met alle spelregels. Door middel van oefentoetsen kan de kennis worden getest en kan een spelregelbewijs worden gehaald. Dit is een ideaal middel om nieuwe (jeugd)leden op een leuke en interactieve manier met de belangrijkste spelregels kennis te laten maken.