Inleiding
De Nederlandse basketbalwereld heeft de afgelopen decennia een aanzienlijke transformatie doorgemaakt. Van de oprichting van de eerste landelijke basketbalcompetitie tot de recente fusie met de Belgische competitie, het Nederlandse basketbal heeft een rijke geschiedenis en staat nu voor een nieuwe uitdaging in de vorm van de BNXT League. Dit artikel duikt in de oorsprong van de Dutch Basketball League (DBL), de belangrijkste gebeurtenissen en teams, en de overgang naar de BNXT League, waarbij ook de toekomstperspectieven voor het Nederlandse basketbal worden belicht.
De Opkomst van de Dutch Basketball League (DBL)
De Dutch Basketball League, voorheen bekend als de Eredivisie, werd opgericht in 1960 en markeerde een belangrijk moment in de ontwikkeling van het Nederlandse basketbal. Deze competitie bood een platform voor Nederlandse basketbalteams om op nationaal niveau te concurreren en hun talenten te laten zien. In 1977 werden, naar Amerikaans model, de play-offs geïntroduceerd, wat de competitie nog aantrekkelijker maakte voor zowel spelers als toeschouwers.
Dominante Teams en Spelers
Door de jaren heen hebben verschillende teams de Dutch Basketball League gedomineerd. Het team dat met afstand de meeste landstitels heeft gewonnen, is Den Bosch. Zij hebben maar liefst 16 landstitels gewonnen sinds hun intrede in de Eredivisie in 1972. Amsterdam staat op de tweede plaats wat betreft het aantal gewonnen landstitels. De laatste landstitel ooit in de DBL werd gewonnen door ZZ Leiden.
Naast de teams zijn er ook individuele spelers geweest die een significante impact hebben gehad op de DBL. Namen als Rob Sterker, Cees Burgert, en Frans de Haan zijn iconen uit de beginperiode van het Nederlandse basketbal. Rob Sterker, bekend om zijn afstandsschot, verdediging en sprongkracht, speelde van 1956 tot 1968 en scoorde gemiddeld 20 punten per wedstrijd. Cees Burgert, een basketballpromotor en trainer-coach, speelde van 1957 tot 1966 en was een belangrijke figuur in de ontwikkeling van het basketbal in Amsterdam. Frans de Haan, een "shooting guard" bij The Wolves, was een drijvende kracht achter de kampioenschappen van Nederland in 1960 en 1961.
De Nederlandse Basketball Bond (NBB)
De Nederlandse Basketball Bond (NBB) werd opgericht op 15 juli 1947 en speelt een cruciale rol in de organisatie en ontwikkeling van het basketbal in Nederland. Met momenteel zo'n 40.000 leden is de NBB verantwoordelijk voor het uitvoeren van taken op verschillende aandachtsgebieden, zoals topsport, basketbalontwikkeling en competitie. Het bondsbureau behartigt de belangen van de verenigingen door het opzetten van een meerjarenbeleid voor topsport, het bieden van verenigingsondersteuning en het zorgdragen voor goedlopende competities.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
De competitie is onderverdeeld in een mannen-, vrouwen- en rolstoelafdeling en wordt gespeeld op landelijk en afdelingsniveau. Vanwege commerciële belangen wordt de mannen eredivisie georganiseerd door de Federatie Eredivisie Basketball (FEB). Naast het traditionele vijf tegen vijf in de zaal, maakt ook het 3x3 basketball in rap tempo furore.
De Overgang naar de BNXT League
Hoewel de Nederlandse competitie sterke ploegen en getalenteerde spelers had, was het niet altijd de meest spannende competitie om naar te kijken. Om meer sponsors aan te trekken en spannendere wedstrijden te creëren, werd besloten om de Dutch Basketball League te fusioneren met de Belgische competitie, wat leidde tot de oprichting van de BNXT League in 2021.
Helemaal verdwijnen doet de Dutch Basketball League niet. Er is namelijk nog steeds een nationaal regulier seizoen. Hier spelen de Nederlandse teams tweemaal tegen elkaar en spelen de Belgische teams eveneens tweemaal tegen elkaar. Op dat vlak verandert er dus niet veel! Net zoals in de Dutch Basketball League is er ook een soort playoff. Hier nemen spelen dan de vijf beste Belgische teams tegen elkaar in de Elite gold en de vijf beste Nederlandse teams het ook tegen elkaar opnemen in de Elite Gold competitie nadien. De beste teams van deze twee competities in België en Nederland nemen het dan uiteindelijk tegen elkaar op in een play-off waar zowel Nederlandse als Belgische teams tegen elkaar spelen.
Topteams in de BNXT League
Nu de Dutch Basketball League er niet meer is, en Nederlandse teams het tegen Belgische teams zullen opnemen, is het de moeite waard om eens te kijken naar enkele van de topteams van de nieuwe competitie:
- Heroes Den Bosch: Van dit team wordt verwacht dat ze de eer van het Nederlandse basketbal hoog zullen houden.
- ZZ Leiden: De laatste kampioen van de Dutch Basketball League.
- Filou Oostende: Veel basketbal liefhebbers noemen Filou Oostende het beste Basketbalteam van de Lage Landen. Zij zijn de recordkampioen van België en spelen al decennia op een hoog niveau.
- Telenet Giants Antwerp: De Giants zijn een ploeg waar menig Nederlander mee bekend is.
Uiteraard zijn er nog heel wat andere teams om in de gaten te houden in deze nieuwe competitie.
Lees ook: Complete Gids voor Waterpolo Regels
Lokale Initiatieven en de Groei van Basketbal
De geschiedenis van het basketbal in Nederland is niet alleen het verhaal van de landelijke competitie, maar ook van lokale initiatieven en de passie van individuen die de sport hebben gepromoot. Een voorbeeld hiervan is het verhaal van de basketbalclub Volharding in Goes, die in 1970 begon in een gymnastiekzaaltje en uitgroeide tot een vereniging met meerdere teams. Dit soort initiatieven heeft bijgedragen aan de verspreiding van het basketbal in het hele land.
Ook in Den Helder heeft het basketbal een rijke historie. Marine-officier Perels introduceerde in 1948 de basketballsport in Den Helder, waarna bij HAV een basketbalafdeling werd opgericht. De eerste basketbalvereniging die niet als een afdeling uit een combivereniging ontstond was FAC (Fortius Altius Citius). De terugkeer van basketball op het hoogste niveau in de havenstad in de zomer van 2017 was een bewijs dat de liefde voor de basketballsport heel diep zit aan het Marsdiep!
3x3 Basketbal: Een Nieuwe Impuls
Naast het traditionele basketbal heeft het 3x3 basketbal de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt. De Nederlandse vrouwen behoren tot de beste 3x3 teams ter wereld, en de Nederlandse mannen doen ook mee aan internationale toernooien. Deze nieuwe vorm van basketbal heeft een jonger publiek aangetrokken en biedt nieuwe kansen voor Nederlandse basketballers om zich internationaal te profileren.
AMVJ: De Eerste Nederlandse Basketbalclub
AMVJ (Algemeene Maatschappij voor Jongeren) is de eerste Nederlandse basketbalclub, opgericht in 1930. De club heeft een rijke historie en heeft in het verleden successen behaald met zowel het heren- als het vrouwenteam. Het eerste herenteam behaalde in 1949, 1951 en 1955 het landskampioenschap, terwijl het vrouwenteam landskampioen werd in 1961, 1965, 1967, 1968 en 1970.
Lees ook: Terugblik Daley Blind
tags: #eerste #landelijke #basketbal #competitie #Nederland