De populariteit van 3x3 basketbal is de laatste jaren enorm toegenomen, mede dankzij de opname in de Olympische Spelen en de successen van TeamNL. Dit artikel duikt in de regels en bijzonderheden van deze spectaculaire sport.
Wat is 3x3 Basketbal?
3x3 basketbal is een snelle, intensieve variant van het traditionele 5x5 basketbal. Het wordt gespeeld op een half basketbalveld met één basket en teams van drie spelers plus een wisselspeler. De sport staat bekend om zijn dynamische spel en afwijkende regels, die zorgen voor een hoog tempo en veel actie.
Het Veld en de Uitrusting
Een 3x3 veld is de helft van een regulier basketbalveld, met slechts één basket. Een opvallend kenmerk is de halve cirkel, de tweepuntslijn. Er is geen driepuntslijn zoals bij 5x5 basketbal. De basketbal zelf heeft het gewicht van een herenbal, maar de grootte van een damesbal.
De Basisregels
De regels van 3x3 basketbal zijn ontworpen om het spel snel en spannend te houden. Hier zijn enkele belangrijke verschillen met 5x5 basketbal:
- Toss: Voorafgaand aan de wedstrijd wordt er getost. De winnaar kan kiezen voor balbezit bij de start of in overtime.
- Team Samenstelling: Een team bestaat uit 3 spelers op het veld en 1 wisselspeler. Wissels kunnen op elk moment plaatsvinden aan de kop van het veld.
- Puntentelling: Een score binnen de tweepuntslijn is 1 punt waard, een score achter de lijn is 2 punten waard.
- Shot Clock: Teams hebben slechts 12 seconden om een schotpoging te doen.
- Spelhervatting: Na een score mag het andere team direct doorgaan door te dribbelen of te passen. De aanval mag pas worden opgezet als de bal buiten de tweepuntslijn is geweest.
- Wedstrijdduur: Een officiële wedstrijd duurt 10 minuten. Het team dat als eerste 21 punten scoort, wint direct.
- Time-outs: Elk team heeft recht op 1 time-out van 30 seconden.
- Overtime: Bij een gelijke stand na 10 minuten volgt overtime. Het eerste team dat 2 punten scoort, wint.
- Fouten: Er worden geen persoonlijke fouten bijgehouden, maar teamfouten. Vrije worpen worden toegekend vanaf de zesde teamfout.
- Fouten tijdens een niet-succesvolle scorepoging worden bestraft met 1 vrije worp.
- Als de scorepoging succesvol is, krijgt de schutter 1 vrije worp.
- De zevende, achtste en negende teamfout leiden tot 2 vrije worpen.
- Vanaf de tiende teamfout krijgt de tegenstander 2 vrije worpen en balbezit.
- Technische fouten resulteren in 1 vrije worp en balbezit.
- Onsportieve fouten worden bestraft met 2 vrije worpen en balbezit.
De Dynamiek van het Spel
De regels van 3x3 basketbal zorgen voor een unieke dynamiek. Doordat het spel direct doorgaat na een score, is er een constante flow en zijn snelle omschakelingen essentieel. De korte shot clock dwingt teams om snel te handelen en te scoren.
Lees ook: Hoe lang honkbal?
3x3 in Nederland
De Nederlandse Basketball Bond (NBB) zet sinds 2009 actief in op de ontwikkeling van 3x3 basketbal. Dit heeft geleid tot een grotere zichtbaarheid van de sport en een toename van het aantal beoefenaars. De NBB organiseert de 3x3NL Tour (voorheen Streetball Masters) en diverse internationale evenementen, waaronder de FIBA 3x3 World Cup in 2019.
3x3NL Tour
De 3x3NL Tour is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse 3x3 scene. Het is een platform voor talentontwikkeling en een viering van de streetball-cultuur. De tour brengt basketbal naar de pleinen in de wijken en de centra van de steden, waardoor de sport toegankelijker wordt voor een breed publiek.
De Impact van Olympisch Succes
Deelname aan de Olympische Spelen in Tokio en de gouden medaille in Parijs hebben een enorme impact gehad op de populariteit van 3x3 basketbal in Nederland. Evenementen zoals de FIBA 3x3 World Tour Masters in Amsterdam trekken veel publiek en basketbalclubs zien hun ledenaantallen stijgen. Gemeenten investeren in de aanleg en renovatie van basketbalveldjes.
De Rol van de Spelers
De spelers van TeamNL zijn uitgegroeid tot rolmodellen en publieke figuren. Worthy de Jong, bekend van het winnende schot in Parijs, is een mediapersoonlijkheid geworden en het gezicht van de 3x3-revolutie.
Verschillen tussen 3x3 en 5x5 Basketbal
Hieronder een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen 3x3 en 5x5 basketbal:
Lees ook: Hoe lang duurt korfbal
| Kenmerk | 3x3 Basketbal | 5x5 Basketbal |
|---|---|---|
| Veld | Half veld, één basket | Volledig veld, twee baskets |
| Team | 3 spelers + 1 wisselspeler | 5 spelers + wisselspelers |
| Wedstrijdduur | 10 minuten of 21 punten | 4 x 10 minuten (FIBA) of 4 x 12 minuten (NBA) |
| Schotklok | 12 seconden | 24 seconden |
| Puntentelling | 1 punt (binnen boog), 2 punten (buiten boog) | 1 punt (vrije worp), 2 punten (normaal), 3 punten (drielpunt) |
| Spelhervatting | Direct na score | Onderbreking na score |
| Fouten | Teamfouten | Persoonlijke en teamfouten |
FIBA 3x3 Ranking
De FIBA 3x3 Ranking is een systeem dat gebruikt wordt om de vaardigheden van spelers te vergelijken. Individuele posities worden bepaald door de punten die verdiend worden bij FIBA erkende toernooien. De negen beste toernooiresultaten van de afgelopen twaalf maanden tellen mee.
3X3 Leader Course
Naast de sportieve aspecten is er ook aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van jongeren. De 3X3 Leader Course is een programma dat jongeren helpt om life-skills te ontwikkelen en zelf 3x3-activiteiten te organiseren. Dit initiatief wordt ondersteund door verschillende organisaties en richt zich op het creëren van een inclusieve sportomgeving voor iedereen.
Lees ook: Duur van jeugdkorfbal wedstrijden