Drones zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Van het maken van luchtfoto's tot het bezorgen van pakketjes, de toepassingen zijn eindeloos. Maar er is een nieuwe trend op het gebied van drones die steeds populairder wordt: drone combat competities. In Nederland zijn er verschillende initiatieven en evenementen die zich richten op deze opkomende sport.
Drones in het Onderwijs
Het gebruik van drones beperkt zich niet langer tot recreatie en commerciële toepassingen. Ook in het onderwijs worden drones steeds vaker ingezet. Zo hebben docenten van VMBO Maastricht en het Bonnefanten College een drone-cursus gevolgd. Binnen het curriculum gaan jongeren aan de slag met drones: van bouwen tot programmeren en vliegen, van video-opnames tot deelnemen aan een nationale competitie.
Dit droneproject is een nieuwe manier om leerlingen al op vroege leeftijd in contact te brengen met technische hoogstandjes. In deze lessen bouwen leerlingen zelfstandig een drone. Daarna gaan ze hiermee racen en maken kans om mee te doen aan een nationale competitie. Ze maken ook drone video-opnamen om een promotiefilmpje te maken voor een bedrijf. De opleiding wordt afgesloten met een examen en een officieel erkend drone-vlieg-certificaat. Het bedrijf Drone-class heeft deze docenten tevens informatie gegeven over de wet- en regelgeving van het Nederlands luchtruim.
DroneClash: Robot Wars in de Lucht
Wie kent Robot Wars nog, die show waarbij robots elkaar op leven en dood bestreden? Zoiets komt er nu ook voor drones, in Nederland nog wel. Het Micro Air Vehicle Lab (MAVLab) van de TU Delft organiseerde op 4 december de eerste editie van DroneClash, een competitie waarbij het de bedoeling is om zoveel mogelijk drones van de tegenstander neer te halen.
“Drones kunnen overal en altijd opduiken in ons leven. Maar we moeten ook de mogelijkheid hebben om drones tegen te houden als dat nodig is”, aldus Bart Remes van het TU Delft MAVLab. “De afgelopen jaren is de drone industrie zeer hard gegroeid, en je ziet nu dat de anti-drone industrie ook snel tot wasdom komt. Idealiter houden deze beide ontwikkelingen elkaar in evenwicht."
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Tijdens de DroneClash namen vier teams het tegen elkaar op in het onlangs geopende drone testcentrum in Valkenburg. Elk team mocht meerdere ‘fighter drones’ inzetten om hun eigen ‘queen drone’ te beschermen. De bedoeling was om de queen drones van de andere teams uit te schakelen, terwijl de eigen queen drone de strijd overleefde.
De DroneClash kende drie ronden. In de Battle 1st Arena werden de fighter drones van de verschillende teams direct op elkaar losgelaten. De drones die deze ronde overleefden gingen door naar de Hallway of Doom Death and Destruction, waarbij de drones door allerlei anti-drone technologieën werden bestookt. De drones die dan nog over waren mochten in de 4 Queen palace proberen om de queen drones van de tegenstanders uit te schakelen. Per team mocht er steeds 1 drone op afstand bestuurd worden.
Tijdens de DroneClash was publiek welkom.
Drone Race: Een Vermakelijke Spelwijze
Naast drone combat competities zijn er ook drone races. Bij een drone race leggen deelnemers zo snel mogelijk een parcours af met hun drones. Het is een vermakelijke spelwijze die verschillende uitdagingen combineert met het gebruik van drones.
Bij de teambuilding activiteit Drone Race zetten de deelnemers samen een lastig parcours uit, die ze met de drones moeten afleggen. Idealiter wordt het parcours botsingsvrij afgelegd, want het aanraken van obstakels wordt bestraft met strafseconden. Je moet niet alleen door speciale constructies vliegen, maar de tijd is pas neergezet wanneer de drone weer goed geland is.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Voordat de daadwerkelijke drone-race in de lucht kan plaatsvinden, wordt er in kleine teams een racebaan gebouwd. Hier kunnen de deelnemers hun creativiteit ten volle benutten en het ene obstakel na het andere ontwerpen. Hoelahoepen, houten planken, draden, palen of een touw kunnen mogelijke materialen zijn voor het drone parcours. Je kunt bijvoorbeeld een haarspeldbocht, chicanes aanleggen of een tunnel simuleren.
Als het drone parcours klaar is, is het tijd om te beginnen. Elk team maakt zichzelf en zijn mini-drone klaar. Dan begint de race. Probeer als snelste drone door het parcours te komen en als het even kan zonder te botsen of zelfs neer te storten. Het parcours moet onbeschadigd blijven en de mini-drones moeten veilig naar de finish vliegen.
Na de drone-race komt iedereen weer bij elkaar om het evenement te evalueren. Een begeleider sluit het evenement af met de hoogtepunten van het teamevenement en de prijsuitreiking. De mini-drone race kan op verschillende locaties plaatsvinden. Bij voorkeur buiten, in een park of een grote open ruimte. Afhankelijk van de grootte van de groep en de locatie kan de race natuurlijk ook in een grote zaal plaatsvinden.
DroneClash 2016
Afgelopen dinsdag vond in Hangaar 2 op voormalig vliegveld Valkenburg de eerste editie van DroneClash plaats, een wedstrijd waarbij drones van verschillende teams het tegen elkaar op moesten nemen. Zes teams uit binnen- en buitenland hadden zich aangemeld. DroneClash laat zich nog het beste omschrijven als ‘Robot Wars in 3D’.
Per battle streden fighter drones van twee teams tegen elkaar en tegen de ‘queen drones’ die zo lang mogelijk in de lucht moeten blijven. Zo lang de queen drone vliegt en op haar plaats blijft kunnen er door het betreffende team punten gescoord worden. Daarbij levert het gecontroleerd uit de lucht halen van een drone van de tegenstander veel meer punten op dan alleen maar een ‘hit’.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
Aan de eerste editie van DroneClash deden zes teams mee, waarvan vijf uit Nederland en één uit Duitsland. Aanvankelijk deed het Duitse team het erg goed: hun queen drone was zeer solide gebouwd en bleef tijdens de eerste battles onverstoorbaar op haar plek hangen. Een team uit Delft had een wat geniepiger oplossing bedacht: het idee was om de drones van de tegenstander te hacken en de besturing over te nemen. Aanvankelijk ging het mis en verstoorde de hacker een eigen drone, terwijl de vijandelijke drones ongestoord door bleven vliegen.
De meeste battles duurden maar kort: de fighter drones van de teams hadden er maar weinig moeite mee om de ‘passage of doom’ te doorkruisen. Het vangnet, de rookmachine en de stroboscoop (om de FPV-camera’s op de drones te verblinden) bleken niet hinderlijk genoeg om echt veel drones tegen te houden. De meeste queen drones waren voorzien van koepelconstructies of frames om aanvallen af te weten. Eén team had zelfs een koepelvormig muskietennet om hun drones gespannen, om zodoende drones van de vijand te weten. Uiteindelijk bleken snelheid en stuurmanskunst het te winnen van de innovaties: team ‘Laced Horns’ uit Twente ging er met de hoofdprijs van 30.000 euro vandoor.
Ondanks het spektakel had de dag een serieuze ondertoon. Inmiddels is er zelfs een hele industrie aan het ontstaan rond deze behoefte, zoals de stands van aanwezige exposanten duidelijk maakten: anti-drone radarsystemen, radio jammers, vangnetdrones: je kunt het zo gek niet bedenken of het is tegenwoordig te koop.
De presentatie van de dag was in handen van Johan van Geek (Rotorlife) en Wiebe de Jager (Dronewatch). Beide presentatoren beleefden veel plezier aan de dag. Johan: “Het was gaaf om te zien dat er twee werelden samen kwamen: die van de droneracers en die van de robotbouwers. Wiebe: “Ik zei gedurende de dag voor de grap dat de anti-drone industrie misschien wel groter wordt dan de markt voor drones. Terugkijkend op het event denk ik dat dit misschien al wel het geval is. Toch ben ik nog niet overtuigd door de counterdrone-maatregelen die de teams bedacht hadden."
Team A3T (Aerobotic Tech Team Twente)
Het studententeam A3T (Aerobotic Tech Team Twente) was een van de negen teams die deelnamen aan DroneClash. Ze verloren allebei hun twee gevechten en eindigden op de laatste plaats. ‘Het was zeker erg leuk. We hebben vorig jaar al aan de eerste editie meegedaan. Het is goed dat we er vanaf het begin bij waren, zodat we de vooruitgang konden zien. Het was een grote verbetering ten opzichte van vorig jaar, toen onze gevechten maar een paar seconden duurden. We waren beter voorbereid. Maar we hadden pech. Ik zou zeggen dat dit het type competitie is waarbij meer geld je een grotere kans geeft om te winnen. Terwijl andere teams zich konden veroorloven om vier of vijf reservedrones te hebben, konden wij dat niet. Als onze drone crasht, kunnen we hem niet gemakkelijk vervangen door een nieuwe. Dus we zijn als laatste geëindigd. Dat was een harde klap, want we hebben er heel hard voor gewerkt.
‘Het belangrijkste doel van de competitie is om de Queen-drone van je tegenstander neer te halen. In elke battle neem je het met meerdere drones op tegen een ander team. Elk team start in zijn eigen arena en het doel is om naar de arena van de tegenstander te gaan.
‘In de eerste battle verloren we vanwege de batterijduur. Hoewel de meeste teams in de competitie studententeams zijn, namen we het op tegen een professioneel drone-raceteam. Ze konden onze drone niet vangen en achtervolgden ons in feite door de arena totdat onze batterij leeg was. In de tweede battle hadden we echt pech. Onze Queen-drone stortte onmiddellijk neer, waardoor de battle binnen een paar seconden voorbij was.
Voor de competitie zei je dat je misschien wc-papier zou gebruiken om de drones van je rivaal te stoppen. ‘Ja, en het werkte goed tijdens de training voor de competitie, maar tijdens de battle rolde het wc-papier niet uit. En dus werkte het niet. Wat heb je hiervan meegenomen? ‘Vorig jaar gebruikten we al een speciale kleine drone als onze Queen. Deze was “verborgen” bovenop een grotere drone en werd ervan losgemaakt. Dit jaar deden de meeste andere teams precies hetzelfde, dus dat laat zien dat dit een goede strategie is. Nu zagen we dat we meer backupdrones nodig hebben, omdat onze tegenstanders simpelweg in de meerderheid waren. En we hebben een nog sterkere drone nodig. ‘Het was een grote leerzame ervaring en erg leuk. Een van de teams waren beroemde Youtubers uit de VS en we mochten tegen ze strijden. Dat maakte mijn dag echt! We hebben zelfs een van hun drones kunnen vernietigen. Over het algemeen zijn we niet al te verslagen over de resultaten. We zijn nog een jong team.
Game of Drones: Drone Fight Club
De hype Game of Drones, waarbij drones elkaar uit de lucht moeten zien te spelen, is snel aan het groeien. Het is de bedoeling dat een dronepiloot met zijn drone andere tegenstanders uit de lucht haalt voordat hij zelf wordt uitgeschakeld. De sport is volgens bronnen in San Francisco bedacht door Marque Cornblatt en zijn vrienden.
Nu droneracing in populariteit aan het groeien is en steeds meer aandacht krijgt, is er een nieuwe “underground” drone sport ontstaan genaamd Game of Drones. De regels zijn simpel: 2 of meer drones vliegen in die ring en wanneer een drone niet meer kan vliegen of 3 keer de grond heeft geraakt is deze uitgeschakeld. De drone die het langst in de lucht weet te blijven wint de wedstrijd.
De drones die voor Game of Drones worden gebruikt worden ook wel battle drones genoemd. Deze drones mogen met allerlei attributen worden uitgerust om anderen uit te kunnen schakelen. Team Whyachi doet bijvoorbeeld met hun The Dragon drone mee aan Battle Bots Deze drone is uitgerust met een vlammenwerper die effectief drones uit de lucht haalt. Andere dronepiloten gebruiken bijvoorbeeld alleen een versterkt frame en proberen andere drones de lucht uit te beuken.
Over het ontstaan van Game of Drones gaan geruchten dat deze fight club voor drones werd bedacht in 2010. Marque Cornblatt uit San Fransisco kwam samen met zijn vrienden bijeen om drones tegen elkaar te laten vechten en te zien hoe deze crashten. Al snel kwam de vriendengroep elke vrijdag bij elkaar om met drones tegen elkaar te strijden. De techniek van de drones verbeterde en het publiek groeide. Andere mensen wilde mee doen met de gevechten en brachten nieuwe soorten drones mee. Nu zijn de gevechten uitgegroeid tot een populair vrijdagavond schouwspel in San Francisco.
De Keerzijde: AI in Oorlogsvoering
Een Amerikaanse expert op het gebied van kunstmatige intelligentie in oorlogsvoering waarschuwt voor onvoorziene omstandigheden bij het gebruik van AI op het slagveld. Kolonel Tucker 'Cinco' Hamilton haalde een gedachtenexperiment aan waarin een AI-drone bijvoorbeeld een originele oplossing kiest om de eindoverwinning te halen: aarzelende opdrachtgevers gewoon uitschakelen.
Hamilton sprak eind vorige maand op een luchtmachtcongres waar de ontwikkelingen in het veld werden besproken, zoals de lessen uit de oorlog in Oekraïne, oorlog in de ruimte en de voortgang van AI.
Als hoofd AI Testen en Uitvoeren voor de Amerikaanse luchtmacht houdt Hamilton zich bezig met het ontwikkelen van zelfbesturingssystemen voor vliegtuigen, zoals straaljagers die eigenhandig luchtgevechten kunnen voeren. Hij beschreef op het congres een oorlogsoefening waarin een computer door duizenden herhalingen werd geleerd luchtafweerinstallaties aan te vallen. In die simulatie nam een menselijke beheerder het besluit om raketten af te schieten.
"Het systeem begon door te krijgen dat de mens soms geen toestemming gaf, hoewel het een dreiging had vastgesteld. Omdat er punten werden verdiend door de dreiging weg te nemen, besloot het systeem de opdrachtgever uit te schakelen. Het vermoordde de mens, omdat die zijn doel tegenwerkte." Zelfs toen de computer strafpunten kreeg als hij de eigen mensen doodde, wist het systeem nog een oplossing te bedenken voor die lastige personen die hem van zijn opdracht hielden: "Wat ging hij doen? Hij verwoestte de communicatietoren die gebruikt werd om te vertellen dat hij het doelwit niet moest raken." Toen er ophef ontstond over zijn opmerkingen verduidelijkte Hamilton dat de luchtmacht nooit daadwerkelijk dit experiment heeft uitgevoerd. "Dat is ook niet nodig om te bedenken dat dit een plausibele uitkomst zou zijn."
Het verhaal van Hamilton werd door de organisatoren van het congres gebracht onder het kopje "Is Skynet here already?", een verwijzing naar het computersysteem dat in de sciencefictionwereld van de Terminator-films besluit af te rekenen met de mensheid. Een andere vergelijking die zich opdringt is HAL 9000, die in de film 2001: A Space Odyssey zijn menselijke medereizigers doodt om zijn eindopdracht te voltooien.
"Het gevaar van AI is dat we de doelen heel duidelijk moeten beschrijven en daarbij de grenzen helder moeten aangeven", legt Lambèr Royakkers, hoogleraar Ethiek van de Techniek aan de TU van Eindhoven uit. "Het standaardvoorbeeld is altijd dat je AI vraagt iets aan klimaatverandering te doen en de mens dan wordt uitgeroeid, klaar. Een taak geven zonder die heel goed te definiëren, kan funest zijn." "Het is daarom heel verstandig om een AI met zo'n simulatie te trainen. Je weet vooraf niet altijd wat voor beperkingen je moet instellen. In zo'n simulatie ontdek je dat een 'regel dit voor mij'-opdracht bijvoorbeeld ten koste kan gaan van mensenlevens. Zo'n simulatie helpt dan om grenzen in te stellen."
Dat het Pentagon snel was met het verhaal ontkennen, verbaast Royakkers niets. "Ik denk dat ze bang zijn voor publieke verontwaardiging. Mensen zijn huiverig voor AI en autonome wapensystemen. Er kwamen de afgelopen tijd ook veel waarschuwingen om de AI-wapenwedloop te stoppen, dus daarom denk ik dat ze het liever stilhouden. Maar als het Pentagon het serieus neemt, voeren ze duizenden simulaties uit. Dat is nodig voor een goede toepassing."
Duidelijk is in ieder geval dat Hamilton zijn verhaal al eerder heeft verteld, in een bespreking over AI door de luchtmacht zelf. Ook daar maakte hij niet expliciet duidelijk dat het om een gedachtenexperiment ging; hij noemde het als een voorbeeld in een opsomming van concrete ontwerpfouten in AI.
Hamilton: "Dit is precies waar we ons zorgen over moeten maken. Zo'n systeem geeft niks om de regeltjes, morele code of juridische grenzen die jij en ik naleven. Het draait hem om winnen."
Hoogleraar Royakkers benadrukt dat er ook veel te winnen valt met AI: "We zijn heel erg bezig met ethische begrenzers in te brengen, zoals AI die de operator waarschuwt: 'Hé, je zou een ziekenhuis kunnen raken'. AI kan dus ook juist helpen om doelen op een verantwoorde wijze te halen." Ook Hamilton pleitte er eerder al voor AI zeker niet helemaal uit het arsenaal te verbannen. "We moeten er zo snel mogelijk op inzetten, want dat doen onze tegenstanders ook en zij bekommeren zich niet om onze waarden."