Voetbal is een sport die draait om eerlijkheid, respect en plezier. Om dit te waarborgen, hanteert de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) diverse regels en richtlijnen. Deze regels omvatten een breed scala aan onderwerpen, van doping en medicijngebruik tot het maken van foto's en video's op het veld, de speelgerechtigdheid van spelers, en de regels rondom wedstrijdkleding en reclame. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten, zodat voetballers, coaches en verenigingen goed geïnformeerd zijn.
Doping en Medicijngebruik: Een Schone Sport
De KNVB staat voor een eerlijke en schone sport. Doping kan voorkomen in allerlei stoffen, zoals voedsel, drank, geneesmiddelen en voedingssupplementen. Omdat het lang niet altijd duidelijk is wat wel en niet mag, is het essentieel om goed op te letten. Een voetballer kan onbewust een verboden middel gebruiken, wat kan leiden tot een lange schorsing.
Drugs
De meeste drugs staan op de dopinglijst. Het gebruik ervan is verboden binnen wedstrijdverband en drugs zijn vaak nog lang na gebruik op te sporen via urine.
Geneesmiddelen
Als voetballer kun je niet zomaar alle geneesmiddelen gebruiken. Veel geneesmiddelen bevatten stoffen die als doping worden beschouwd. De Dopingautoriteit heeft daarom de Dopingwaaier App ontwikkeld, een handig hulpmiddel om te controleren of een geneesmiddel is toegestaan.
Dispensatie aanvragen: Als je een geneesmiddel nodig hebt dat dopingstoffen bevat, kun je een medische dispensatie aanvragen. In de meeste gevallen wordt dit goedgekeurd.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Voedingssupplementen
Het gebruik van voedingssupplementen als aanvulling op een gezond dieet is over het algemeen geen probleem. Echter, onderzoeken hebben aangetoond dat sommige voedingssupplementen dopingstoffen kunnen bevatten, zonder dat dit op het etiket staat vermeld. Dit vormt een risico voor sporters, omdat het onbedoeld kan leiden tot een positieve dopingcontrole en een forse straf.
Het is daarom aan te raden om voedingssupplementen altijd te controleren via het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport, te vinden via de Dopingwaaier. De KNVB adviseert topsporters om alleen voedingssupplementen te gebruiken die hierin zijn opgenomen.
Beeldmateriaal: Auteursrechten en Privacy
Met de komst van smartphones is het eenvoudig om foto's en video's te maken, ook op het voetbalveld. Het is echter belangrijk om te weten wat wel en niet mag, in verband met auteursrechten en privacy.
Toestemming van de rechtmatige eigenaar
Het onrechtmatig gebruiken van beeldmateriaal kan leiden tot problemen en financiële gevolgen. Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de rechtmatige eigenaar beeldmateriaal te verspreiden, publiceren of kopiëren.
Als je iets publiceert zonder toestemming van de maker, kan de rechter je dwingen om het artikel of de foto direct te verwijderen. De maker kan ook een schadevergoeding eisen. Het is dus raadzaam om voorzichtig om te gaan met foto’s, video’s en artikelen en om juridische hulp in te roepen mocht er een claim worden gedaan.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Openbare ruimte
Het opzettelijk filmen of fotograferen van personen met een aangebrachte camera in de openbare ruimte is verboden, tenzij dit duidelijk wordt aangegeven. Als het wel gebeurt, moet het een duidelijk doel dienen en zo min mogelijk ingrijpen in de privacy van personen. Filmen of fotograferen met een mobiele telefoon in de openbare ruimte is wel toegestaan, maar er zijn regels met betrekking tot het publiceren van de beelden. Als iemand nadeel ondervindt van het filmen of fotograferen, heeft diegene een redelijk belang tegen publicatie. Ook het portretrecht van die persoon kan een rol spelen.
Besloten ruimtes
Het is verboden om opzettelijk te filmen of fotograferen in woningen of niet-publieke plaatsen, tenzij dit vooraf duidelijk is aangekondigd. Dit geldt zowel voor vaste camera's als voor mobiele telefoons. Dit komt voort uit het recht op privacy in een besloten ruimte. Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld bij een woninginbraak. Ook op de werkplek, die ook als besloten ruimte wordt gezien, moet het duidelijk zijn aangegeven als er een camera hangt en er moet een protocol voor zijn.
De voetbalclub
Een voetbalvereniging wordt in principe aangemerkt als een openbare ruimte, omdat het grootste deel van de accommodatie toegankelijk is voor niet-leden. Camera's zijn alleen toegestaan als dat duidelijk staat aangegeven. In de kleedkamer zijn camera’s niet toegestaan in verband met de privacy. Mochten ze er, om diefstal tegen te gaan, wel hangen, dan moet dat expliciet zijn aangegeven en moeten ze gericht zijn op bijvoorbeeld de kluisjes.
Voetbalclubs mogen foto’s en video’s maken en deze plaatsen zonder uitdrukkelijke toestemming, maar ze moeten wel rekening houden met de belangen van mensen die herkenbaar zijn afgebeeld, zeker als het om minderjarigen gaat. Als iemand wil dat een afbeelding of video wordt verwijderd, dan moet hier gehoor aan worden gegeven.
Vastspelen: Speelgerechtigdheid
Er zijn regels verbonden aan de speelgerechtigdheid van een voetballer, ook wel 'vastspelen' genoemd.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Wat is vastspelen?
Vastspelen betekent dat een speler niet meer mag uitkomen in wedstrijden van een lagere klasse of een bepaalde speeldag, omdat hij of zij eerder heeft gespeeld in wedstrijden van een team dat uitkomt in de A-categorie van een hogere klasse of andere speeldag.
Waarom een vastspeelregeling?
De regeling is opgesteld om te voorkomen dat ‘betere’ spelers bij lager spelende elftallen gaan helpen in de strijd om bijvoorbeeld promotie/degradatie. De regels zorgen er dus voor dat er meer gelijkwaardige wedstrijden kunnen worden georganiseerd, zodat iedereen zich optimaal kan ontwikkelen en met plezier op zijn/haar niveau kan voetballen.
Tellen van wedstrijden
Om te bepalen of een speler speelgerechtigd is, is het nauwkeurig tellen van wedstrijden van belang. Alleen de wedstrijden waaraan de speler daadwerkelijk heeft deelgenomen worden meegeteld. Als een speler op het wedstrijdformulier staat, maar alleen op de bank heeft gezeten, dan wordt de wedstrijd niet meegeteld. Een wedstrijd die niet is of kon worden uitgespeeld, en waarvan op een later moment het restant wordt gespeeld, wordt als 1 (gespeelde) wedstrijd geteld.
Verenigingsregels: Normen en Waarden
Elke voetbalvereniging heeft regels waarin de specifieke uitgangspunten van de vereniging naar voren komen. In de verenigingsregels is een gedeelde opvatting vastgelegd over wat binnen een vereniging als normaal wordt opgevat en wat de leden van elkaar mogen verwachten.
Waarom verenigingsregels?
Het is van belang dat iedereen binnen een vereniging zich committeert aan de verenigingsregels, ongeacht team, rol of functie. Daarmee laat je als vereniging zien waar je voor staat, zowel intern als extern.
Voorbeelden van verenigingsregels
- Iedereen is welkom
- Wij zorgen voor een positieve sfeer en een sportief klimaat
- Wij respecteren elkaar om wie we zijn
- Wij helpen elkaar daar waar mogelijk
- Wij gaan zorgvuldig om met onze accommodatie en materialen
- Als er problemen zijn, maken we er melding van
- Wij vloeken, schelden en pesten niet
- Wij spreken elkaar aan op verkeerd of onjuist gedrag
- Onder de 18 geen alcohol
- Wij roken niet op het sportpark
Verenigingsregels binnen je team
De vereniging is verantwoordelijk voor het opstellen, onder de aandacht brengen en handhaven van de regels. Als voetbalcoach ben je verantwoordelijk voor het uitdragen en bewaken van de verenigingsregels binnen je team en met de ouders. Vanwege de algemene brede formulering is het zinvol om de verenigingsregels te vertalen naar specifieke teamafspraken.
Type afspraken
- Praktische afspraken: Op tijd komen, trainingstijden, afmelden, kleding, douchen.
- Voetbalafspraken: Wisselbeleid, posities, opstelling, rollen in het veld, seizoensdoelen.
- Afspraken over materialen: Opruimen van ballen, pilonnen, hesjes, kleedkamer netjes achterlaten.
- Gedragsafspraken: Hoe gaan we met elkaar om? Spelers onderling, met de coach, tegenstanders en de scheidsrechter. Basisregel: behandel iedereen zoals je zelf behandeld wil worden, rustig en met respect.
Afspraken van ons allemaal
Alle afspraken gaan uit van één basisregel: behandel iedereen zoals je zelf behandeld wilt worden. Om ervoor te zorgen dat de afspraken gedragen worden door alle partijen is het goed om ervoor te zorgen dat alle partijen inbreng hebben bij de totstandkoming. Laat de spelers zelf meedenken over de afspraken. Een open gesprek leidt vaak tot mooie resultaten.
Om afspraken te maken kun je in het begin van het seizoen een bijeenkomst houden, waarbij het goed is om ook de ouders te betrekken. Zij hebben een rol in het bewaken van de afspraken en kunnen hun kinderen helpen de afspraken na te komen. Bij het maken van afspraken met de jongere jeugd helpt het als je het simpel houdt: wat doen we wel? (Op tijd komen, elkaar helpen, aanmoedigen); en wat doen we niet? (Schelden en commentaar geven op elkaar, de tegenstander of de scheidsrechter). Oudere jeugd kan vaak goed zelf bedenken wat belangrijk is.
Wedstrijdkleding: Uniformiteit en Reclame
Aan de wedstrijdkleding zijn voorwaarden verbonden. Spelers van een bepaald team komen tijdens een wedstrijd uit in uniforme wedstrijdkleding. De doelverdediger draagt kleding waarmee hij of zij te onderscheiden valt van de andere spelers, de scheidsrechter en de assistent-scheidsrechters.
Als twee elftallen tegen elkaar spelen waarvan de wedstrijdkleding volgens het oordeel van de scheidsrechter te weinig van elkaar verschilt, dan is het in het programma als eerstgenoemde elftal verplicht andere wedstrijdkleding aan te trekken, die voldoende afwijkt van de wedstrijdkleding van de tegenpartij. Bij een wedstrijd in een standaardklasse is het als tweede genoemde elftal verplicht andere wedstrijdkleding te dragen. Bij de vrouwensenioren geldt dat in de landelijke klassen (Top-, Hoofd- en eerste klassen) het in het programma als tweede genoemde elftal dient te zorgen dat het met ander, onderscheidende tenues speelt. In de overige klassen wordt het eerste genoemde elftal geacht dit te doen.
Bezwaren van de ene partij tegen de wedstrijdkleding van de tegenpartij dient betreffende partij voor het begin van de wedstrijd aan de scheidsrechter mee te delen.
Rugnummers
Het dragen van rugnummers is verplicht voor eerste elftallen die uitkomen in het seniorenvoetbal mannen en het seniorenvoetbal vrouwen. In poules waar eerste elftallen zijn ingedeeld bij reserve-elftallen, geldt deze verplichting niet. Als een elftal gebruik maakt van rugnummers, dan moeten deze rugnummers van de spelers overeenstemmen met de nummers op het wedstrijdformulier. Een rugnummer bestaat uit maximaal twee Arabische cijfers. De rugnummers moet ten minste twintig centimeter hoog zijn en voldoende contrast vormen ten opzichte van de wedstrijdkleding. Eventuele andere uitingen op de rugzijde van het shirt mogen de leesbaarheid van het rugnummer niet beïnvloeden. De rugnummers van de spelers van een elftal die aan een wedstrijd deelnemen of gaan deelnemen, moeten te allen tijde van elkaar verschillend zijn.
Ook het dragen van scheenbeschermers tijdens de wedstrijd is verplicht. Een speler die geen scheenbeschermers draagt, mag niet aan een wedstrijd deelnemen.
Reclame op wedstrijdkleding
De reclame op wedstrijdkleding moet qua afmetingen binnen bepaalde beperkingen blijven.
- Fabrikant wedstrijdkleding: Naam, beeldmerk, logo en/of domeinnaam van de fabrikant mogen maximaal driemaal per kledingstuk voorkomen, waarbij de oppervlakte per reclame-uiting niet groter mag zijn dan 20 vierkante centimeter. Als de fabrikant van de wedstrijdkleding tevens fungeert als shirtsponsor dan wel shirtsubsponsor, mogen de reclame-uitingen slechts zodanig zijn aangebracht dat per wedstrijdtenue niet meer dan drie uitingen met dezelfde naam tegelijk in beeld zijn.
- Shirtsponsor of shirtsubsponsor:
- Shirt: Aan de voorkant van het shirt mogen maximaal drie, al dan niet dezelfde, reclame-uitingen staan met een totale oppervlakte van 600 cm2. Aan de zijkant van elke mouw van het shirt mag maximaal één reclame-uiting worden aangebracht tot een maximum van 40 cm2. Indien een reclame-uiting slechts aan de zijkant van één mouw van het shirt wordt aangebracht, terwijl er op de andere mouw geen enkele reclame-uiting wordt aangebracht, dan mag eerstgenoemde reclame-uiting worden aangebracht tot een maximale oppervlakte van 60 cm2. Aan de achterkant van het shirt mogen maximaal twee, al dan niet dezelfde, reclame-uitingen staan met een totale oppervlakte van 400 cm2. Indien sprake is van vermelding van spelersnamen op de rugzijde van het shirt, staat het een club vrij te bepalen of een eventuele reclame-uiting onder of boven het nummer op de rugzijde wordt vermeld, met dien verstande dat de reclame-uitingen en de spelersnamen niet tezamen boven dan wel onder het nummer mogen worden vermeld. Indien geen sprake is van die naamsvermelding, staat het de club eveneens vrij te bepalen of een eventuele reclame-uiting onder of boven het nummer op de rugzijde wordt vermeld. De afstand van een reclame-uiting tot het rugnummer op de achterkant van het shirt moet minimaal 2 centimeter zijn. Op het shirt mag één uiting van de desbetreffende divisie voorkomen, waarbij de oppervlakte van de uiting niet meer mag bedragen dan 20 cm2 en waarbij de uiting bestaat uit een willekeurige combinatie van naam, beeldmerk en logo van de desbetreffende divisie.
- Stem de reclame-uitingen op het shirt zodanig af dat per wedstrijdtenue niet meer dan drie dezelfde uitingen tegelijk in beeld zijn. Breng verder de reclame zodanig op het shirt aan dat de herkenbaarheid van het tenue, met name waar het de basiskleur betreft, niet in het geding komt. Een speler mag geen ondershirt tonen dat is voorzien van teksten of reclame. De tuchtcommissie kan een straf opleggen aan een speler die zijn voetbalshirt omhoog - of uittrekt om betreffende teksten of reclame te tonen.
- Broek: Aan de voorkant of de zijkant van de broek mag op iedere broekspijp maximaal één reclame-uiting van maximaal 75 cm2 worden aangebracht.
- Kousen: Op de kousen mag naast de naam, het beeldmerk en/of het logo van de fabrikant van de kousen, ook de verenigingsnaam en/of het logo van de vereniging komen te staan.
Met verwijzing naar de Nederlandse Reclame Code zijn onder andere de volgende reclame-uitingen niet toegestaan:
- Reclame voor tabaksproducten.
- Reclame voor alcoholhoudende dranken.
- Uitingen die in strijd zijn met de wet, de openbare orde of de goede zeden.
- Uitingen die niet in overeenstemming zijn met de eisen van goede smaak en fatsoen.
- Uitingen die in verband kunnen worden gebracht met de seksindustrie.
- Uitingen van politieke aard.
In alle gevallen waarin niet is voorzien, beslist de KNVB.