De geschiedenis van het Engelse damesvoetbalelftal is een verhaal van doorzettingsvermogen, strijd tegen vooroordelen en uiteindelijk triomf. Van de vroege pioniers die in de schaduw speelden tot de moderne heldinnen die stadions vullen en prijzen winnen, het Engelse damesvoetbal heeft een lange en boeiende weg afgelegd.
Vroege pogingen en tegenwerking (tot 1971)
Hoewel voetbal al in 2700 voor Christus door mannen werd gespeeld, duurde het tot de late 19e eeuw voordat vrouwenvoetbal enige vorm begon te krijgen. In 1895 werd de British Ladies Football Club opgericht door Nettie Honeyball, met als doel te bewijzen dat vrouwen meer waren dan "waardeloze figuren", zoals velen beweerden. Desondanks ontvingen ze geen steun van de Britse voetbalbond.
Een eeuw geleden domineerde een vrouwenteam uit Engeland de internationale velden, namelijk Dick, Kerr’s Ladies F.C., het meest succesvolle vrouwenteam uit de geschiedenis. Tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen mannen aan het front vochten, namen vrouwen massaal hun taken in fabrieken over. De overheid stimuleerde sportactiviteiten voor deze vrouwen, omdat dit de gezondheid en saamhorigheid zou bevorderen. Voetbal bleek populair, en de dames wonnen overtuigend.
Op eerste kerstdag 1917 speelde het team hun eerste officiële wedstrijd, die door 10.000 toeschouwers werd bekeken. In 1920 speelde Dick, Kerr Ladies F.C. als eerste vrouwenteam een interland tegen een Frans elftal uit Parijs. Ze speelden liefdadigheidswedstrijden door heel Groot-Brittannië, waarbij ze in korte broek speelden, wat destijds een noviteit was.
Dick, Kerr Ladies F.C. trok steeds meer publiek. Op tweede kerstdag 1920 kwamen er zelfs 53.000 toeschouwers af op een duel tegen Everton, een record dat tot op de dag van vandaag staat. In 1921 speelde het team gemiddeld twee wedstrijden per week, en trok meer dan 900.000 toeschouwers.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
De Engelse voetbalbond (FA), een bolwerk van conservatieve oudere mannen, was echter jaloers op het succes van de dames en verbood vrouwenvoetbal op 5 december 1921. Vanaf die dag mochten er op de voetbalterreinen van de FA geen dames meer spelen. Manager Frankland liet zich hierdoor niet uit het veld slaan en vertrok met zijn dames naar Canada om daar een tournee af te werken. De Canadese autoriteiten verboden de dames echter om te voetballen. In 1926 werd Dick, Kerr Ladies F.C. omgedoopt in Preston Ladies. Het team zou nog tot 1965 blijven bestaan.
In 1902 werd het vrouwenvoetbal officieel verboden, omdat het als schadelijk werd beschouwd voor vrouwen, die te weinig conditie en kracht zouden hebben. Vrouwen mochten voor 1902 wel in het openbaar voetballen, maar moesten hun haren verbergen onder een muts en een kniebroek dragen met hoog opgetrokken kousen, omdat het tonen van een stukje bloot been als ongepast werd gezien.
Pas in 1969 werd deze regel opgeheven. Twee jaar later werd de Women’s Football Association in Engeland opgericht. In Oost-Europa vonden de snelste ontwikkelingen plaats op het gebied van vrouwenvoetbal, met uitgebreide medische onderzoeken die aantoonden dat voetbal niet schadelijk was voor vrouwen.
De langzame erkenning en groei (1971-2000)
In 1971 besloot de KNVB in navolging van de FIFA vrouwenvoetbal eindelijk toe te staan. Pas de laatste vijftien jaar groeit het vrouwenvoetbal explosief. Wereldwijd is het zelfs de snelst groeiende sport.
Dit betekende echter niet direct een doorbraak. De KNVB werkte voetballen in clubverband lange tijd tegen. Er was weinig verslaglegging van de wedstrijden, en de dames moesten zelf voor hun spullen zorgen. "De shirts, dat waren afdankertjes van de heren!", werd er gezegd. Ze moesten ze na de wedstrijd weer inleveren, zodat ze de shirts de volgende wedstrijd weer konden gebruiken.
Lees ook: Voorbeschouwing op het dames handbal kwartfinale schema.
In de tussenliggende decennia ondernamen vrouwen talloze pogingen om het veld te betreden. Vooral na beide wereldoorlogen volgt er een emancipatiegolf omdat met de mannen aan het front blijkt dat vrouwen tot meer in staat zijn dan mooi en elegant zijn. Dat doet de man niet, maar de vrouw laat zich ook niet weerhouden.
De KNVB kon de actie van de vrouwen om een eigen voetbalbond op te richten totaal niet waarderen. Clubs die velden beschikbaar stellen aan de vrouwen kregen een boete. In het Nederland van Reve's De Avonden wordt de vrouw niet geacht zich te verpozen met gelijkgestemden, maar zich te bekommeren om het huishouden en de opvoeding van de kinderen.
Zonder steun van de KNVB wordt het de ANDVB lastig gemaakt een competitie op te zetten. De animo ebt weg maar er is wel degelijk een zaadje geplant dat tien jaar later zal ontkiemen in Zeeland.
Toch bleven vrouwen voetballen, vaak inofficieel. Er werden wedstrijden georganiseerd met teams uit het buitenland. In 1956 speelde Nederland tegen West-Duitsland en verloor met 2-1. De KNVB wilde het vrouwenvoetbal in die tijd niet erkennen. Vrouwen mochten zelfs niet trainen op de velden van aangesloten clubs. Voetbalclubs die openlijk meewerkten aan het vrouwenvoetbal riskeerden een hoge boete.
Pas in 1971 ging de deur in Nederland voorzichtig op een kier omdat de UEFA vindt dat de nationale bonden het vrouwenvoetbal onder hun hoede moeten nemen.
Lees ook: Dameshandbal: regels uitgelegd
Professionalisering en internationale successen (2000-heden)
Pas de laatste vijftien jaar groeit het vrouwenvoetbal explosief. Wereldwijd is het zelfs de snelst groeiende sport. In Nederland telt de KNVB nu ruim 130.000 speelsters.
De groei van vrouwenvoetbal en de langzaam op gang komende professionalisering heeft er toe geleid dat Nederland dit jaar voor het eerst in de geschiedenis meedoet aan de eindronde van het wereldkampioenschap. In Canada zullen de Oranjeleeuwinnen volgende maand moeten laten zien waar ruim veertig jaar vrouwenvoetbal toe kan leiden.
De oprichting van de Eredivisie voor Vrouwen in 2007 was een belangrijke stap, waardoor jonge talenten een nieuw doel kregen om naartoe te werken. In 2012 werd vrouwenvoetbal erkend als Olympische sport. In 2014 werd het verbod op de hoofddoek voor vrouwen opgeheven.
Met de winst van de OranjeLeeuwinnen op het EK in eigen land en het zilver bij het WK in Frankrijk is het vrouwenvoetbal in Nederland definitief doorgebroken. Meisjes kunnen eindelijk dromen van een carrière bij het Nederlands elftal of in het buitenland bij Barcelona, Bayern München of Arsenal.
In 2017 wonnen de Oranje Leeuwinnen het EK in eigen land. De finale werd bekeken door ruim vijf miljoen mensen. In 2022 kregen de mannen en vrouwen in het Nederlands Elftal gelijk salaris. In 2023 haalden de Oranje Leeuwinnen de kwartfinales van het WK.
tags: #dames #voetbalelftal #engeland #geschiedenis