De KNVB zet zich actief in voor een veiliger en sportiever voetbalklimaat. Dit doet de bond onder meer door het aanbieden van cursussen en trainingen die gericht zijn op het bevorderen van sportief gedrag en het aanpakken van ongewenst gedrag op en rond het voetbalveld. Twee belangrijke pijlers hierin zijn de herziene opleidingspiramide voor trainers en de trainingen "Sport en Gedrag", aangeboden in samenwerking met Halt.
De Vernieuwde Opleidingspiramide voor Trainers
De KNVB heeft recentelijk haar opleidingsstructuur voor trainers herzien. Een belangrijk onderdeel hiervan is de cursus VC1, die als instapcursus fungeert. Hoewel enige trainerservaring en bekendheid met de Rinus-app, alsook het gevolgd hebben van de aftrapmodule een pre zijn, is het in principe de eerste stap in de formele trainersopleiding.
VC1: Een Fundament voor Moderne Trainers
De VC1 cursus omvat zes avonden, aangevuld met huiswerkopdrachten rondom elke meeting. Deze opdrachten bestaan vaak uit het bekijken van KNVB filmpjes ter verdieping, maar ook uit het concreet voorbereiden en geven van een stukje training.
Jean-Louis, actief als trainersbegeleider en verenigingsondersteuner, benadrukt het belang van VC1 voor wie zich wil bekwamen in het voetbaltrainersvak. Waar een NOC*NSF cursus een prima optie kan zijn voor algemene trainersbegeleiding, is VC1 essentieel om verder te kunnen in de voetbalwereld. Het VC1 diploma is tegenwoordig een vereiste om VC2 (de oude UEFA C) te kunnen doen, het eerste "echte" trainersdiploma waarmee je hoofdtrainer kan worden.
Pedagogische en Digitale Vaardigheden
Waar vroeger ex-spelers soms de eerste stap konden overslaan, is Jean-Louis van mening dat VC1 nu voor iedereen van waarde is. Zelfs ervaren spelers missen vaak de pedagogische, organisatorische en digitale vaardigheden die een moderne trainer nodig heeft.
Lees ook: KNVB TC3 Jeugd cursus: wat je moet weten
Een trainer met kennis van de vier inzichten van de trainer, die vertaald moeten kunnen worden naar het voetbal, en vaardigheid in Rinus is een meerwaarde. De Rinus-app wordt steeds gebruiksvriendelijker en kan, mits goed ingevoerd, een grote hulp zijn bij de trainingsvoorbereiding. Daarnaast is het belangrijk om sport specifieke principes toe te kunnen passen, waarbij voetbalvormen centraal staan: een spel met aanvallen/verdedigen met richting in een afgebakende ruimte waarbij je kunt scoren en doelpunten kan voorkomen. Belangrijk is dat de vorm past bij de leeftijd en het niveau van de spelers, en dat er veel herhalingen en prikkels plaatsvinden.
Training Sport en Gedrag: Interventie bij Ongewenst Gedrag
Naast de trainersopleidingen biedt de KNVB in samenwerking met Halt de trainingen "Sport en Gedrag" aan. Deze trainingen zijn bedoeld voor voetballers die zich schuldig hebben gemaakt aan ongewenst gedrag op of rond het veld.
Sport en Gedrag II: Zware Overtredingen
De training Sport en Gedrag II is ontwikkeld voor voetballers tot 23 jaar die een buitensporige overtreding hebben gemaakt, zoals lichamelijk of mondeling geweld tegen teamleden, tegenstanders, scheidsrechters, trainers of omstanders. Het kan hierbij gaan om geweld (kopstoot, elleboogstoot, kniestoot) of bedreiging, grove belediging of discriminatie.
Het doel van de training is om sportief gedrag bij jongeren te vergroten. Deelnemers worden bewust gemaakt van hun gedrag en de gevolgen voor anderen. Ze leren wat nodig is om sportief te sporten en hoe ze emoties en verkeerd gedrag onder controle kunnen houden.
Werkwijze en Duur
De training start met een bijeenkomst waarin een Halt-medewerker afspraken maakt met de deelnemer en zijn/haar ouders. De training kan bestaan uit het maken van een profiel, excuses aanbieden aan het slachtoffer en een boosheidscontroletraining volgen. Vaak moet de deelnemer ook een werkopdracht uitvoeren bij de vereniging, bijvoorbeeld junioren trainen op sportiviteit of wedstrijden fluiten. Het traject wordt afgesloten met een bespreking bij Halt en het opstellen van een persoonlijke gedragscode.
Lees ook: Word een KNVB spelleider: Cursus informatie
De duur van de training Sport en Gedrag II varieert van 20 tot 44 uur, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Bij een succesvolle afronding wordt maximaal de helft van de straf omgezet in een voorwaardelijke straf. Deelnemers die zich niet aan de afspraken houden of de training negatief afronden, krijgen de volledige schorsing.
Sport en gedrag interventie
Het speciaal ontwikkelde programma 'sport en gedrag interventie' is bedoeld voor spelers van twaalf tot achttien jaar, die een schorsing van minstens zeven wedstrijden hebben gekregen. Die volgt op overtredingen als natrappen of het beledigen van een scheidsrechter. In plaats van een uitsluiting kan worden deelgenomen aan een gedragscursus van Halt, dat gespecialiseerd is in alternatieve maatregelen. Spelers die het traject goed afronden, wacht strafvermindering in de vorm van een voorwaardelijke straf.
Ervaringen en Effectiviteit
Eén amateurvoetballer heeft eind vorig jaar een gedragscursus bij Halt verkozen boven een langdurige schorsing. Hij was één van de tien jeugdspelers in onder meer het district Zuid I (grotendeels Brabant) die meededen aan een experiment van de KNVB en Halt. Negen anderen wilden toch 'liever' de schorsing uitzitten. Het project begon in oktober. Ook het district West II doet er aan mee. Volgens de voetbalbond is het nog veel te vroeg om van een mislukking te spreken. De tweede competitiehelft zal worden gebruikt om optimaal te leren van de opgedane ervaringen, zo zegt een woordvoerder van de KNVB.
Onafhankelijk onderzoek van Halt en de KNVB toont aan dat de methode werkt. Janet ten Hoope, directeur van Halt, stelt dat de jongeren de training ervaren als een kans om weer terug te keren in het voetbal. De trainingen leren de jongeren in het veld tot tien tellen, een conflictdagboek bijhouden, ademhalingstechnieken onder de knie krijgen en dat ze op het moment dat ze door woede dreigen te worden overmand, hun toevlucht moeten zoeken in een positieve gedachte.
Preventie en Zelfbescherming
De KNVB ziet de trainingen "Sport en Gedrag" graag door nog meer spelers gevolgd worden, ook door jongeren die nog nooit geschorst zijn, maar waarvan de club vermoedt dat het slechts een kwestie van tijd is voordat het misgaat. Dit als een vorm van zelfbescherming.
Lees ook: Programma en kwalificatie Handbal EK Heren op Ziggo Sport
Welkomstprogramma jeugdtrainers
Elk seizoen starten er duizenden nieuwe jeugdtrainers. Een trainersopleiding kan hen goed helpen, maar veel vrijwillige trainers hebben naast hun reguliere baan en de training(en) die zij ’s avonds al geven, geen tijd voor een meerdaagse cursus. Het Welkomstprogramma jeugdtrainers kan uitkomst bieden. Hierin maken de trainers laagdrempelig kennis met het trainersvak in slechts één praktijkbijeenkomst en met structurele digitale begeleiding.
Ervaringen van Deelnemers
Steven den Teuling, trainer-coach van Neptunus-Schiebroek JO8-1, nam deel aan het Welkomstprogramma jeugdtrainers om meer voetbalspecifieke achtergrond en tips te krijgen. Hij merkte dat de items structuur, opbouw van een training, visualiseren van de oefeningen, vraaggesprekjes met de spelers, positief blijven coachen erg hielpen om de training soepel te laten verlopen en de individuele spelers goed te begeleiden. Hij geeft nu nog meer individuele aandacht aan spelers, benadert ze nog positiever en laat ze nog meer zo veel mogelijk met de bal aan de voet bezig zijn.
Robert Daamen, trainer van Neptunus-Schiebroek JO9-2, zocht houvast in hoe hij een training moet opzetten en hoe hij de jongens op de juiste manier kan motiveren. Hij kreeg inzicht in wat een jeugdspeler drijft om te voetballen, wat ze willen en wat ze kunnen, en hoe je de training hierop aanpast. Hij stelt nu duidelijke regels aan het team over gedrag voor-, tijdens- en na de training, wat meer rust tijdens de training heeft gebracht.
De Rol van de Vereniging
Hoofd Opleiding Maikel Samat van Neptunus-Schiebroek vond het Welkomstprogramma zeer waardevol. Het programma geeft een veel beter beeld dan de club zelf kan geven en heeft veel meer cachet. Voor jonge trainers is dit een ideale start en de club zag de jeugdtrainers vervolgens met sprongen vooruitgaan. De club wil doorbouwen op dit programma en hun eigen ervaringen daarin meenemen.
Het Welkomstprogramma helpt startende en ongeschoolde jeugdtrainers omdat ze een aantal basisprincipes van het omgaan met kinderen, het coachen van wedstrijden en het geven van training aangereikt krijgen. Het uiteindelijke doel van Neptunus-Schiebroek is dat er steeds meer trainers voor de groep staan die de basisprincipes beter begrijpen en die kunnen toepassen bij het voorbereiden en geven van een training aan de jeugdspelers. De club wil ondersteuning bieden aan de trainers zodat de kinderen optimaal spelplezier ervaren en zich in een veilige omgeving kunnen ontwikkelen en langer blijven voetballen bij Neptunus-Schiebroek.
Resultaten voor de Vereniging
Het Welkomstprogramma jeugdtrainers heeft geleid tot meer verbinding tussen de hoofdtrainers en de recreatieve trainers, doordat de trainers nu regelmatig bij elkaar komen om te sparren en brainstormen over de praktijk. De trainers hebben meer zelfvertrouwen gekregen tijdens het geven van de trainingen, omdat ze nu meer inhoudelijke kennis hebben over het voorbereiden en geven van een training. De trainers hebben nu ook het gevoel dat ze gehoord en gezien worden op de club, wat zorgt voor een sterke band en minder uitstroom van beginnende jeugdtrainers.
Halt: Preventie en Bestraffing van Jeugdcriminaliteit
Halt richt zich al meer dan veertig jaar op het voorkomen en bestraffen van jeugdcriminaliteit. Vanuit de overtuiging dat jongeren een tweede kans verdienen. Halt heeft de wettelijke taak om strafbaar gedrag onder jongeren aan te pakken, zonder dat de jongere een strafblad krijgt. Zo’n 15.000 jongeren per jaar krijgen een Halt-interventie opgelegd.
De 3i-Aanpak
Halt biedt ook de 3i-aanpak (identificeren, informeren en interveniëren) aan.