Bijnamen van bekende voetballers: Een duik in de voetbalcultuur

Bijnamen in het voetbal zijn van alle tijden en niveaus, van de reserve vijfdeklasser tot de absolute wereldtop. Ze zijn vaak komisch, soms beschrijvend en in sommige gevallen zelfs iconisch. Bijnamen kunnen verwijzen naar iemands speelstijl, afkomst, uiterlijk of karakter. Ze maken wedstrijdverslagen levendiger en dragen bij aan de rijke cultuur van het voetbal.

De oorsprong en betekenis van voetbalbijnamen

Bijnamen in het profvoetbal ontstaan vaak als een grapje tussen teamgenoten, een media-aandachtstrekker of een manier om een speler sneller herkenbaar te maken. Maar soms groeien ze uit tot legendarische titels die een speler definiëren, soms meer dan zijn eigen naam. Ze verschijnen op shirts, worden in het stadion gescandeerd en worden soms zelfs onderdeel van de voetbalcultuur zelf.

Een bijnaam kan veel zeggen over de speelstijl, afkomst, het uiterlijk of karakter van een sporter. Ze zorgen dat een wedstrijdverslag leest als een jongensboek.

Iconische bijnamen en hun verhalen

Laten we eens duiken in enkele van de meest bijzondere en memorabele bijnamen in de voetbalgeschiedenis, en de verhalen achter deze benamingen.

Edgar Davids - De Pitbull: Edgar Davids is met zijn onafscheidelijke sportbril en kenmerkende dreadlocks één van de meest herkenbare Nederlandse voetballers ooit. Zijn bijnaam ‘De Pitbull’ kreeg hij in de vroege jaren negentig van bondscoach Louis van Gaal, die meteen doorhad dat Davids’ spelstijl niet voor watjes was. De middenvelder speelde met een tomeloze energie, was overal op het veld te vinden en liet zich nooit kennen. Zijn felle duels en onverzettelijkheid maakten hem letterlijk en figuurlijk een pitbull die zijn tegenstanders niet meer losliet. Dat beeld klampte zich aan hem vast, ook omdat hij fysiek, fel en onvermoeibaar was. Bovendien paste de bijnaam perfect bij zijn uitstraling. Het gaf hem iets dierlijks en vechtlustigs, maar ook iets waar je respect voor moest hebben. Davids was een voorbeeld van pure wilskracht, iets wat in voetbal nooit genoeg gewaardeerd kan worden. Zijn bijnaam werd een statement over hoe hij voetbalde, zonder ooit zijn technische kwaliteiten te vergeten.

Lees ook: Top Colombiaanse voetballersnamen

Gennaro Gattuso - Ringhio: Als er een Italiaanse voetballer is die op het eerste gezicht maar één ding uitstraalt, dan is het wel Gennaro Gattuso. Zijn bijnaam ‘Ringhio’, wat ‘grommen’ betekent, werd hem gegeven omdat hij altijd vocht als een hond die zijn territorium verdedigt. De bijnaam ontstond al snel in Italië en groeide uit tot een handelsmerk. Het ging niet alleen om de manier waarop hij speelde, maar ook om zijn uitstraling buiten het veld. Als trainer draagt hij de naam nog steeds met trots. De associatie met grommen zegt iets over zijn karakter: altijd alert, nooit passief, altijd klaar om te strijden. Gattuso’s bijnaam werd zelfs een metafoor voor het vechtende Italië in het voetbal.

Ronaldinho - O Bruxo: Ronaldinho was een fenomeen dat het voetbal veranderde met zijn spelplezier, flair en ongelooflijke technische vaardigheden. Zijn bijnaam ‘O Bruxo’, wat ‘de Tovenaar’ betekent, vat perfect samen wat hij op het veld liet zien. In Brazilië kreeg hij die bijnaam al snel omdat hij dingen kon die geen ander kon. Hij bracht voetbal terug naar zijn essentie: creativiteit en vreugde. De bijnaam groeide mee met zijn carrière, vooral toen hij doorbrak bij FC Barcelona en een van de grootste sterren ter wereld werd. Oorspronkelijk een bijnaam uit zijn geboortestad Porto Alegre, werd het een wereldwijde eretitel die ook in reclames en media rondging. Ronaldinho was meer dan een voetballer, hij was een kunstenaar.

Andoni Goikoetxea - De Slager van Bilbao: Niet alle bijnamen zijn lief of positief. Andoni Goikoetxea, de Baskische verdediger van Athletic Bilbao, kreeg de bijnaam ‘De Slager van Bilbao’ vanwege zijn keiharde speelstijl en beruchte tackles. Vooral zijn zware overtreding in 1983 waarbij hij het been van Diego Maradona brak, maakte indruk. Deze bijnaam overschaduwde niet alleen zijn carrière, maar zette ook een stempel op zijn nalatenschap. Hij stond symbool voor het ruwe, harde voetbal dat in die tijd gangbaar was. Hoewel hij een solide verdediger was, blijft die bijnaam vooral verbonden aan die brute tackle. Het is een voorbeeld van hoe een bijnaam soms een last kan zijn die een speler moeilijk van zich afschudt.

Marco van Basten - Il Cigno di Utrecht: Marco van Basten was een elegant spits met een klasse apart, maar ook een vrij introvert persoon. In Italië, waar hij zijn topjaren had bij AC Milan, kreeg hij de bijnaam ‘Il Cigno di Utrecht’, de Zwaan van Utrecht, vanwege zijn sierlijke loopstijl en technische klasse. Deze bijnaam vertelt een verhaal over een speler die meer indruk maakte met zijn spel dan met woorden. Van Basten was geen uitbundige persoonlijkheid, maar zijn prestaties op het veld waren goud waard. Zijn karakter als introverte kampioen zorgde ervoor dat ‘Het Zwijgende Goud’ een bijnaam werd die perfect zijn unieke combinatie van talent en persoonlijkheid beschreef.

Zlatan Ibrahimović - De Leeuw van Malmö: Zlatan Ibrahimović is een speler die zijn bijnaam deels zelf in de hand heeft gehouden. ‘De Leeuw van Malmö’ is een bijnaam die hij in interviews, social media en zelfs in zijn autobiografie omarmt. Het beeld van de leeuw past bij zijn imago als ongenaakbare leider en krachtpatser op het veld. De bijnaam is inmiddels een belangrijk onderdeel van Zlatans merk. Hij gebruikt het ook in commerciële producten zoals zijn parfumlijn. Wat begon als stoere praat groeide uit tot een symbool voor zijn dominantie en zelfbewustzijn. Het illustreert hoe een bijnaam niet alleen een label kan zijn, maar ook een persoonlijk statement en marketingtool.

Lees ook: Nederlandse voetballers en hun vermogen

Paul Gascoigne - Gazza: Paul Gascoigne, of ‘Gazza’, was een voetballer die zowel geliefd als tragisch was. Zijn bijnaam begon als een bijnaam van fans, vooral bij Newcastle United en Tottenham Hotspur, en groeide uit tot een begrip in het Engelse voetbal. Gazza werd een cultheld die nooit onopgemerkt bleef, zowel op als buiten het veld. Zijn bijnaam werd gebruikt door media alsof het een apart personage was, soms als een held, soms als een tragische figuur. Het laat zien hoe een bijnaam kan uitgroeien tot iets dat de hele carrière en het publieke imago van een speler omvat.

Ronaldo Luís Nazário de Lima - De Dikke Ronaldo: Een pijnlijke maar treffende bijnaam is ‘De Dikke Ronaldo’. Na zijn actieve carrière werd Ronaldo Luís Nazário de Lima vaker zo genoemd om hem te onderscheiden van Cristiano Ronaldo. Zelf ging Ronaldo er luchtig mee om, maar het is opvallend dat een speler van zijn klasse vooral herinnerd wordt aan zijn gewicht. Het is een voorbeeld van hoe bijnamen soms respectloos of kwetsend kunnen zijn, maar toch blijven hangen in de publieke opinie.

Jens Lehmann - Mad Jens: De Duitse doelman Jens Lehmann kreeg zijn bijnaam ‘Mad Jens’ vanwege zijn grillige en soms onvoorspelbare gedrag. Bij Arsenal en in het Duitse elftal stond hij bekend om zijn uitbarstingen, conflicten met medespelers en bizarre beslissingen tijdens wedstrijden. Supporters riepen ‘Mad Jens’ vaak met liefdevolle spot, maar de bijnaam bleef plakken en werd zelfs door trainers gebruikt. Het laat zien dat een bijnaam ook iets kan zeggen over het karakter en de mentaliteit van een speler. Lehmanns bijnaam vat zijn hectische carrière en opvallende persoonlijkheid perfect samen.

Lionel Messi - La Pulga: Misschien wel de bekendste bijnaam uit het voetbal is die van Lionel Messi: ‘La Pulga’, wat ‘de Vlo’ betekent. Oorspronkelijk verwees het naar zijn kleine postuur als kind, maar het werd al snel een metafoor voor zijn spel. Klein, snel, wendbaar en bijna onmogelijk te stoppen. De bijnaam ontstond in zijn jeugdjaren bij Newell’s Old Boys in Argentinië en groeide mee met zijn carrière. Nu is ‘La Pulga’ een bijnaam die je overal ter wereld hoort, zelfs in officiële FIFA-video’s.

Nederlandse voorbeelden

Ook in Nederland zijn er genoeg voorbeelden van spelers met opmerkelijke bijnamen:

Lees ook: Bekende voetballers in de politiek

• John Feskens - D’n Beitel: John Feskens wordt tegenwoordig Mister Willem II genoemd, omdat hij 432 wedstrijden voor de club speelde. Het was een speler met een geweldige inzet die niet vies was van harde overtredingen. Toch is zijn bijnaam D’n Beitel niet gelinkt aan zijn speelstijl, maar aan zijn opmerkelijk lange kin.
• Ronald Koeman - Sneeuwvlokje: Bondscoach Ronald Koeman kende als speler meer succes dan als trainer. Hij speelde onder andere voor Feyenoord, PSV, Ajax en Barcelona. Hij kreeg in Spanje een bijnaam die voornamelijk te maken had met zijn uiterlijk. Op de bovenste ringen van Camp Nou kon je Koeman altijd herkennen aan zijn spierwitte kapsel. Vandaar dat hij door de fans de bijnaam Sneeuwvlokje kreeg. Bij Feyenoord kreeg hij de bijnaam 'De Poedel', ook vanwege zijn spraakmakende kapsel.
• Arjen Robben - De Man van Glas: Nederlandse beste rechtsbuiten ooit - Arjen Robben - kreeg gedurende zijn carrière een bijnaam die hij liever niet had gehad. Hij werd de Man van Glas genoemd, wat met zijn blessuregevoeligheid te maken had. Robben was ondanks zijn fantastische prestaties vaak geblesseerd, tot grote frustratie van de fans. Robben speelde 89 interlands. Dat hadden er zonder blessures 179 kunnen zijn.
• Dennis Bergkamp - The Non-Flying Dutchman: Dennis Bergkamp was niet alleen in Nederland een grootheid; ook in Engeland. De fans waren dol op hem, vanwege zijn techniek, inzicht en goede gedrag. Hij kreeg meerdere bijnamen: Dennis the Menace omdat het lekker klinkt, The Iceman vanwege zijn ‘coolheid’ en The Non-Flying Dutchman. De laatste bijnaam kreeg hij omdat hij last had van vliegangst.
• Guus Hiddink - de Tsaar en Hi Dung Gu: Guus Hiddink kreeg zijn bijnamen niet tijdens zijn spelerscarrière, maar tijdens zijn tijd als bondscoach. Hiddink werd de Tsaar genoemd, toen hij de nationale ploeg van Rusland trainde. Hij stal de harten van de Russische fans toen hij Nederland naar huis stuurde in de achtste finale van het EK in 2008. Een paar jaar eerder kreeg hij - toen hij Zuid-Korea coachte - de bijnaam Hi Dung Gu (de weg naar succes/ boven). Hij schreef geschiedenis toen hij op het WK van 2002 het met de ploeg van Zuid-Korea tot de halve finale schopte. Hiddink werd een nationale held. Nederlanders hielden het simpel en noemden hem Guus Geluk.
• Willem van Hanegem - De Kromme: Het clubicoon van Feyenoord hield er een karakteristieke lichaamshouding op na en dankt daar nu nog altijd zijn bijnaam aan. Van Hanegem liep wat krom, waardoor hij makkelijk de bal bij zich kon houden. Het kan ook zijn dat zijn wat kromme schoten tot deze bijnaam hebben geleid.
• Piet Schrijvers - De Beer van de Meer: De keeper was met zijn 98 kilo een imposante verschijning, hetgeen hem zijn bijnaam opleverde. Schrijvers verdedigde in de jaren 70 en 80 het doel van Ajax, dat destijds nog speelde In De Meer.

Bijnamen gerelateerd aan postuur of uiterlijk

Sommige bijnamen zijn direct gerelateerd aan het postuur of uiterlijk van een speler, zoals:

• Lionel Messi - El Pulga (De Vlo): Verwijzend naar zijn kleine postuur en wendbaarheid.
• Ronald Koeman - Sneeuwvlokje: Vanwege zijn blonde haar.
• John Feskens - D’n Beitel: Verwijzend naar zijn opmerkelijk lange kin.

Bijnamen die de speelstijl beschrijven

Andere bijnamen beschrijven juist de speelstijl van een speler:

• Edgar Davids - De Pitbull: Vanwege zijn felle en onverzettelijke spel.
• Arjen Robben - De Man van Glas: Helaas verwijzend naar zijn blessuregevoeligheid.
• Khalid Boulahrouz - De Kannibaal: Bekend om zijn harde tackles.
• Roy Makaay - Das Phantom: Omdat hij onzichtbaar kon zijn, maar op het juiste moment op de juiste plaats stond om te scoren.

Minder vleiende bijnamen

Niet alle bijnamen zijn positief. Sommige spelers kregen minder vleiende bijnamen, vaak gerelateerd aan gewicht of controversiële acties:

• Ronaldo Luís Nazário de Lima - De Dikke Ronaldo: Een pijnlijke herinnering aan zijn gewichtsproblemen na zijn actieve carrière.
• Frank Rijkaard - De Lama: Naar aanleiding van het spuugincident met Rudi Völler.
• Andere voorbeelden: Theo Janssen (Febo Janssen), Jhonny van Beukering (Jhonny van de Burger King) en Jeroen Verhoeven (De Ham van Volendam of De Bolle van Zwolle). Of het te ver gaat of niet is een tweede vraag, maar dat de bijnamen veel aandacht trokken is in ieder geval zeker.

De impact van bijnamen

Bijnamen kunnen een grote impact hebben op de perceptie van een speler. Ze kunnen een positief imago versterken, maar ook een negatieve stempel drukken. Sommige spelers omarmen hun bijnaam en maken er zelfs een merk van, terwijl anderen er liever vanaf zouden willen.

tags: #bijnamen #van #bekende #voetballers